Manidweepa Varnanam (Devi Bhagavatam) Part 2 in English:
॥ maṇidvīpavarṇanam (dēvībhāgavatam) – 2 ॥
(śrīdēvībhāgavataṁ dvādaśaskandhaṁ ēkādaśō:’dhyāyaḥ)
vyāsa uvāca |
puṣparāgamayādagrē kuṅkumāruṇavigrahaḥ |
padmarāgamayaḥ sālō madhyē bhūścaivatādr̥śī || 1 ||
daśayōjanavāndairghyē gōpuradvārasamyutaḥ |
tanmaṇistambhasamyuktā maṇḍapāḥ śataśō nr̥pa || 2 ||
madhyē bhuvisamāsīnāścatuḥṣaṣṭimitāḥ kalāḥ |
nānāyudhadharāvīrā ratnabhūṣaṇabhūṣitāḥ || 3 ||
pratyēkalōkastāsāṁ tu tattallōkasyanāyakāḥ |
samantātpadmarāgasya parivāryasthitāḥ sadā || 4 ||
svasvalōkajanairjuṣṭāḥ svasvavāhanahētibhiḥ |
tāsāṁ nāmāni vakṣyāmi śr̥ṇu tvaṁ janamējaya || 5 ||
piṅgalākṣī viśālākṣī samr̥ddhi vr̥ddhirēva ca |
śraddhā svāhā svadhābhikhyā māyā sañjñā vasundharā || 6 ||
trilōkadhātrī sāvitrī gāyatrī tridaśēśvarī |
surūpā bahurūpā ca skandamātā:’cyutapriyā || 7 ||
vimalā cāmalā tadvadaruṇī punarāruṇī |
prakr̥tirvikr̥tiḥ sr̥ṣṭiḥ sthitiḥ saṁhr̥tirēva ca || 8 ||
sandhyāmātā satī haṁsī mardikā vajrikā parā |
dēvamātā bhagavatī dēvakī kamalāsanā || 9 ||
trimukhī saptamukhyanyā surāsuravimardinī |
lambōṣṭī cōrdhvakēśī ca bahuśīrṣā vr̥kōdarī || 10 ||
ratharēkhāhvayā paścācchaśirēkhā tathā parā |
gaganavēgā pavanavēgā caiva tataḥ param || 11 ||
agrē bhuvanapālā syāttatpaścānmadanāturā |
anaṅgānaṅgamathanā tathaivānaṅgamēkhalā || 12 ||
anaṅgakusumā paścādviśvarūpā surādikā |
kṣayaṅkarī bhavēcchakti rakṣōbhyā ca tataḥ param || 13 ||
satyavādinyatha prōktā bahurūpā śucivratā |
udārākhyā ca vāgīśī catuṣṣaṣṭimitāḥ smr̥tāḥ || 14 ||
jvalajjihvānanāḥ sarvāvamantyō vahnimulbaṇam |
jalaṁ pibāmaḥ sakalaṁ saṁharāmōvibhāvasum || 15 ||
pavanaṁ stambhayāmōdya bhakṣayāmō:’khilaṁ jagat |
iti vācaṁ saṅgiratē krōdha saṁraktalōcanāḥ || 16 ||
cāpabāṇadharāḥ sarvāyuddhāyaivōtsukāḥ sadā |
daṁṣṭrā kaṭakaṭārāvairbadhirīkr̥ta diṅmukhāḥ || 17 ||
piṅgōrdhvakēśyaḥ samprōktāścāpabāṇakarāḥ sadā |
śatākṣauhiṇikā sēnāpyēkaikasyāḥ prakīrtitā || 18 ||
ēkaika śaktēḥ sāmarthyaṁ lakṣabrahmāṇḍanāśanē |
śatākṣauhiṇikāsēnā tādr̥śī nr̥pa sattama || 19 ||
kiṁ na kuryājjagatyasminnaśakyaṁ vaktumēva tat |
sarvāpi yuddhasāmagrī tasminsālē sthitā munē || 20 ||
rathānāṁ gaṇanā nāsti hayānāṁ kariṇāṁ tathā ||
śastrāṇāṁ gaṇanā tadvadgaṇānāṁ gaṇanā tathā || 21 ||
padmarāgamayādagrē gōmēdamaṇinirmitaḥ |
daśayōjanadairghyēṇa prākārō vartatē mahān || 22 ||
bhāsvajjapāprasūnābhō madhyabhūstasya tādr̥śī |
gōmēdakalpitānyēva tadvāsi sadanāni ca || 23 ||
pakṣiṇaḥ stambhavaryāśca vr̥kṣāvāpyaḥ sarāṁsi ca |
gōmēdakalpitā ēva kuṅkumāruṇavigrahāḥ || 24 ||
tanmadhyasthā mahādēvyō dvātriṁśacchaktayaḥ smr̥tāḥ |
nānā śastrapraharaṇā gōmēdamaṇibhūṣitāḥ || 25 ||
pratyēka lōka vāsinyaḥ parivārya samantataḥ |
gōmēdasālē sannaddhā piśācavadanā nr̥pa || 26 ||
svarlōkavāsibhirnityaṁ pūjitāścakrabāhavaḥ |
krōdharaktēkṣaṇā bhindhi paca cchindhi dahēti ca || 27 ||
vadanti satataṁ vācaṁ yuddhōtsukahr̥dantarāḥ |
ēkaikasyā mahāśaktērdaśākṣauhiṇikā matā || 28 ||
sēnā tatrāpyēkaśaktirlakṣabrahmāṇḍanāśinī |
tādr̥śīnāṁ mahāsēnā varṇanīyā kathaṁ nr̥pa || 29 ||
rathānāṁ naiva gaṇānā vāhanānāṁ tathaiva ca |
sarvayuddhasamārambhastatra dēvyā virājatē || 30 ||
tāsāṁ nāmāni vakṣyāmi pāpanāśakarāṇi ca |
vidyā hrī puṣṭa yaḥ prajñā sinīvālī kuhūstathā || 31 ||
rudrāvīryā prabhānandā pōṣiṇī r̥ddhidā śubhā |
kālarātrirmahārātrirbhadrakālī kapardinī || 32 ||
vikr̥tirdaṇḍimuṇḍinyau sēndukhaṇḍā śikhaṇḍinī |
niśumbhaśumbhamathinī mahiṣāsuramardinī || 33 ||
indrāṇī caiva rudrāṇī śaṅkarārdhaśarīriṇī |
nārī nārāyaṇī caiva triśūlinyapi pālinī || 34 ||
ambikāhlādinī paścādityēvaṁ śaktayaḥ smr̥tāḥ |
yadyētāḥ kupitā dēvyastadā brahmāṇḍanāśanam || 35 ||
parājayō na caitāsāṁ kadācitkvacidasti hi |
gōmēdakamayādagrē sadvajramaṇinirmitaḥ || 36 ||
daśayōjana tuṅgō:’sau gōpuradvārasamyutaḥ |
kapāṭaśr̥ṅkhalābaddhō navavr̥kṣa samujjvalaḥ || 37 ||
sālastanmadhyabhūmyādi sarvaṁ hīramayaṁ smr̥tam |
gr̥hāṇivīthayō rathyā mahāmārgāṁ gaṇāni ca || 38 ||
vr̥kṣālavāla taravaḥ sāraṅgā api tādr̥śāḥ |
dīrghikāśrēṇayōvāpyastaḍāgāḥ kūpa samyutāḥ || 39 ||
tatra śrībhuvanēśvaryā vasanti paricārikāḥ |
ēkaikā lakṣadāsībhiḥ sēvitā madagarvitāḥ || 40 ||
tālavr̥ntadharāḥ kāściccaṣakāḍhya karāmbujāḥ |
kāścittāmbūlapātrāṇi dhārayantyō:’tigarvitāḥ || 41 ||
kāścittacchatradhāriṇyaścāmarāṇāṁ vidhārikāḥ |
nānā vastradharāḥ kāścitkāścitpuṣpa karāmbujāḥ || 42 ||
nānādarśakarāḥ kāścitkāścitkuṅkumalēpanam |
dhārayantyaḥ kajjalaṁ ca sindūra caṣakaṁ parāḥ || 43 ||
kāściccitraka nirmātryaḥ pāda saṁvāhanē ratāḥ |
kāścittu bhūṣākāriṇyō nānā bhūṣādharāḥ parāḥ || 44 ||
puṣpabhūṣaṇa nirmātryaḥ puṣpaśr̥ṅgārakārikāḥ |
nānā vilāsacaturā bahvya ēvaṁ vidhāḥ parāḥ || 45 ||
nibaddha paridhānīyā yuvatyaḥ sakalā api |
dēvī kr̥pā lēśavaśāttucchīkr̥ta jagattrayāḥ || 46 ||
ētā dūtyaḥ smr̥tā dēvyaḥ śr̥ṅgāramadagarvitāḥ |
tāsāṁ nāmāni vakṣyāmi śr̥ṇu mē nr̥pasattama || 47 ||
anaṅgarūpā prathamāpyanaṅgamadanā parā |
tr̥tīyātu tataḥ prōktā sundarī madanāturā || 48 ||
tatō bhuvanavēgāsyāttathā bhuvanapālikā |
syātsarvaśiśirānaṅgavēdanānaṅgamēkhalā || 49 ||
vidyuddāmasamānāṅgyaḥ kvaṇatkāñcīguṇānvitāḥ |
raṇanmañjīracaraṇā bahirantaritastataḥ || 50 ||
dhāvamānāstu śōbhantē sarvā vidyullatōpamāḥ |
kuśalāḥ sarvakāryēṣu vētrahastāḥ samantataḥ || 51 ||
aṣṭadikṣutathaitāsāṁ prākārādbahirēva ca |
sadanāni virājantē nānā vāhanahētibhiḥ || 52 ||
vajrasālādagrabhāgē sālō vaidūryanirmitaḥ |
daśayōjanatuṅgō:’sau gōpuradvārabhūṣitaḥ || 53 ||
vaidūryabhūmiḥ sarvāpigr̥hāṇi vividhāni ca |
vīthyō rathyā mahāmārgāḥ sarvē vēdūryanirmitāḥ || 54 ||
vāpī kūpa taḍāgāśca sravantīnāṁ taṭāni ca |
vālukā caiva sarvā:’pi vaidūryamaṇinirmitā || 55 ||
tatrāṣṭadikṣuparitō brāhmyādīnāṁ ca maṇḍalam |
nijairgaṇaiḥ parivr̥taṁ bhrājatē nr̥pasattama || 56 ||
pratibrahmāṇḍamātr̥ṇāṁ tāḥ samaṣṭaya īritāḥ |
brāhmī māhēśvarī caiva kaumārī vaiṣṇavī tathā || 57 ||
vārāhī ca tathēndrāṇī cāmuṇḍāḥ saptamātaraḥ |
aṣṭamī tu mahālakṣmīrnāmnā prōktāstu mātaraḥ || 58 ||
brahmarudrādidēvānāṁ samākārā stutāḥ smr̥tāḥ |
jagatkalyāṇakāriṇyaḥ svasvasēnāsamāvr̥tāḥ || 59 ||
tatsālasya caturdvārṣu vāhanāni mahēśituḥ |
sajjāni nr̥patē santi sālaṅkārāṇi nityaśaḥ || 60 ||
dantinaḥ kōṭiśō vāhāḥ kōṭiśaḥ śibikāstathā |
haṁsāḥ siṁhāśca garuḍā mayūrā vr̥ṣabhāstathā || 61 ||
tairyuktāḥ syandanāstadvatkōṭiśō nr̥panandana |
pārṣṇigrāhasamāyuktā dhvajairākāśacumbinaḥ || 62 ||
kōṭiśastu vimānāni nānā cihnānvitāni ca |
nānā vāditrayuktāni mahādhvajayutāni ca || 63 ||
vaidūryamaṇi sālasyāpyagrē sālaḥ paraḥ smr̥taḥ |
daśayōjana tuṅgō:’sāvindranīlāśmanirmitaḥ || 64 ||
tanmadhya bhūstathā vīthyō mahāmārgā gr̥hāṇi ca |
vāpī kūpa taḍāgāśca sarvē tanmaṇinirmitāḥ || 65 ||
tatra padma tu samprōktaṁ bahuyōjana vistr̥tam |
ṣōḍaśāraṁ dīpyamānaṁ sudarśanamivāparam || 66 ||
tatra ṣōḍaśaśaktīnāṁ sthānāni vividhāni ca |
sarvōpaskarayuktāni samr̥ddhāni vasanti hi || 67 ||
tāsāṁ nāmāni vakṣyāmi śr̥ṇu mē nr̥pasattama |
karālī vikarālī ca tathōmā ca sarasvatī || 68 ||
śrī durgōṣā tathā lakṣmīḥ śrutiścaiva smr̥tirdhr̥tiḥ |
śraddhā mēdhā matiḥ kāntirāryā ṣōḍaśaśaktayaḥ || 69 ||
nīlajīmūtasaṅkāśāḥ karavāla karāmbujāḥ |
samāḥ khēṭakadhāriṇyō yuddhōpakrānta mānasāḥ || 70 ||
sēnānyaḥ sakalā ētāḥ śrīdēvyā jagadīśituḥ |
pratibrahmāṇḍasaṁsthānāṁ śaktīnāṁ nāyikāḥ smr̥tāḥ || 71 ||
brahmāṇḍakṣōbhakāriṇyō dēvī śaktyupabr̥ṁhitāḥ |
nānā rathasamārūḍhā nānā śaktibhiranvitāḥ || 72 ||
ētatparākramaṁ vaktuṁ sahasrāsyō:’pi na kṣamaḥ |
indranīlamahāsālādagrē tu bahuvistr̥taḥ || 73 ||
muktāprākāra uditō daśayōjana dairghyavān |
madhyabhūḥ pūrvavatprōktā tanmadhyē:’ṣṭadalāmbujam || 74 ||
muktāmaṇigaṇākīrṇaṁ vistr̥taṁ tu sakēsaram |
tatra dēvīsamākārā dēvyāyudhadharāḥ sadā || 75 ||
samprōktā aṣṭamantriṇyō jagadvārtāprabōdhikāḥ |
dēvīsamānabhōgāstā iṅgitajñāstupaṇḍitāḥ || 76 ||
kuśalāḥ sarvakāryēṣu svāmikāryaparāyaṇāḥ |
dēvyabhiprāya bōdhyastāścaturā atisundarāḥ || 77 ||
nānā śaktisamāyuktāḥ pratibrahmāṇḍavartinām |
prāṇināṁ tāḥ samācāraṁ jñānaśaktyāvidanti ca || 78 ||
tāsāṁ nāmāni vakṣyāmi mattaḥ śr̥ṇu nr̥pōttama |
anaṅgakusumā prōktāpyanaṅgakusumāturā || 79 ||
anaṅgamadanā tadvadanaṅgamadanāturā |
bhuvanapālā gaganavēgā caiva tataḥ param || 80 ||
śaśirēkhā ca gaganarēkhā caiva tataḥ param |
pāśāṅkuśavarābhītidharā aruṇavigrahāḥ || 81 ||
viśvasambandhinīṁ vārtāṁ bōdhayanti pratikṣaṇam |
muktāsālādagrabhāgē mahāmārakatō paraḥ || 82 ||
sālōttamaḥ samuddiṣṭō daśayōjana dairghyavān |
nānā saubhāgyasamyuktō nānā bhōgasamanvitaḥ || 83 ||
madhyabhūstādr̥śī prōktā sadanāni tathaiva ca |
ṣaṭkōṇamatravistīrṇaṁ kōṇasthā dēvatāḥ śr̥ṇuḥ || 84 ||
pūrvakōṇē caturvaktrō gāyatrī sahitō vidhiḥ |
kuṇḍikākṣaguṇābhīti daṇḍāyudhadharaḥ paraḥ || 85 ||
tadāyudhadharā dēvī gāyatrī paradēvatā |
vēdāḥ sarvē mūrtimantaḥ śāstrāṇi vividhāni ca || 86 ||
smr̥tayaśca purāṇāni mūrtimanti vasanti hi |
yē brahmavigrahāḥ santi gāyatrīvigrahāśca yē || 87 ||
vyāhr̥tīnāṁ vigrahāśca tē nityaṁ tatra santi hi |
rakṣaḥ kōṇē śaṅkhacakragadāmbuja karāmbujā || 88 ||
sāvitrī vartatē tatra mahāviṣṇuśca tādr̥śaḥ |
yē viṣṇuvigrahāḥ santi matsyakūrmādayōkhilāḥ || 89 ||
sāvitrī vigrahā yē ca tē sarvē tatra santi hi |
vāyukōṇē paraśvakṣamālābhayavarānvitaḥ || 90 ||
mahārudrō vartatē:’tra sarasvatyapi tādr̥śī |
yē yē tu rudrabhēdāḥ syurdakṣiṇāsyādayō nr̥pa || 91 ||
gaurī bhēdāśca yē sarvē tē tatra nivasanti hi |
catuḥṣaṣṭyāgamā yē ca yē cānyēpyāgamāḥ smr̥tāḥ || 92 ||
tē sarvē mūrtimantaśca tatra vai nivasanti hi |
agnikōṇē ratnakuṁbhaṁ tathā maṇikaraṇḍakam || 93 ||
dadhānō nijahastābhyāṁ kubērō dhanadāyakaḥ |
nānā vīthī samāyuktō mahālakṣmīsamanvitaḥ || 94 ||
dēvyā nidhipatistvāstē svaguṇaiḥ parivēṣṭitaḥ |
vāruṇē tu mahākōṇē madanō ratisamyutaḥ || 95 ||
pāśāṅkuśadhanurbāṇadharō nityaṁ virājatē |
śr̥ṅgāramūrtimantastu tatra sannihitāḥ sadā || 96 ||
īśānakōṇē vighnēśō nityaṁ puṣṭisamanvitaḥ |
pāśāṅkuśadharō vīrō vighnahartā virājatē || 97 ||
vibhūtayō gaṇēśasya yāyāḥ santi nr̥pōttama |
tāḥ sarvā nivasantyatra mahaiśvaryasamanvitāḥ || 98 ||
pratibrahmāṇḍasaṁsthānāṁ brahmādīnāṁ samaṣṭayaḥ |
ētē brahmādayaḥ prōktāḥ sēvantē jagadīśvarīm || 99 ||
mahāmārakatasyāgrē śatayōjana dairghyavān |
pravālaśālōstyaparaḥ kuṅkumāruṇavigrahaḥ || 100 ||
madhyabhūstādr̥śī prōktā sadanāni ca pūrvavat |
tanmadhyē pañcabhūtānāṁ svāminyaḥ pañca santi ca || 101 ||
hr̥llēkhā gaganā raktā caturthī tu karālikā |
mahōcchuṣmā pañcamī ca pañcabhūtasamaprabhāḥ || 102 ||
pāśāṅkuśavarābhītidhāriṇyōmitabhūṣaṇāḥ |
dēvī samānavēṣāḍhyā navayauvanagarvitāḥ || 103 ||
pravālaśālādagrē tu navaratna vinirmitaḥ |
bahuyōjanavistīrṇō mahāśālō:’sti bhūmipa || 104 ||
tatra cāmnāyadēvīnāṁ sadanāni bahūnyapi |
navaratnamayānyēva taḍāgāśca sarāṁsi ca || 105 ||
śrīdēvyā yē:’vatārāḥ syustē tatra nivasanti hi |
mahāvidyā mahābhēdāḥ santi tatraiva bhūmipa || 106 ||
nijāvaraṇadēvībhirnijabhūṣaṇavāhanaiḥ |
sarvadēvyō virājantē kōṭisūryasamaprabhāḥ || 107 ||
saptakōṭi mahāmantradēvatāḥ santi tatra hi |
navaratnamayādagrē cintāmaṇigr̥haṁ mahat || 108 ||
tatra tyaṁ vastu mātraṁ tu cintāmaṇi vinirmitam |
sūryōdgārōpalaistadvaccandrōdgārōpalaistathā || 109 ||
vidyutprabhōpalaiḥ staṁbhāḥ kalpitāstu sahasraśaḥ |
yēṣāṁ prabhābhirantasthaṁ vastu kiñcinna dr̥śyatē || 110 ||
iti śrīdēvībhāgavatē mahāpurāṇē dvādaśaskandhē ēkādaśō:’dhyāyaḥ |
Also Read:
Manidweepa Varnanam (Devi Bhagavatam) Part 2 Lyrics in English | Hindi |Kannada | Telugu | Tamil
