Adhyaya number 269 in Shanti Parva, Mahabharata critical edition (Bhandarkar Oriental Research Institute BORI) does not include verses 15-16. In Kinjavadekar’s edition, the adhyaya is 278.
Hirita Geetaa in Oriya:
॥ ହାରୀତଗୀତା ॥ (Mahabharata Shantiparva Mokshadharma, Chapters 278)
ଅଧ୍ୟାୟଃ ୨୬୯
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଉବାଚ
କିଂ ଶୀଲଃ କିଂ ସମାଚାରଃ କିଂ ବିଦ୍ୟଃ କିଂ ପରାୟନଃ ।
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସ୍ଥାନଂ ଯତ୍ପରଂ ପ୍ରକୃତେର୍ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ ୧ ॥
ଭୀଷ୍ମ ଉବାଚ
ମୋକ୍ଷଧର୍ମେଷୁ ନିରତୋ ଲଘ୍ୱାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟଃ ।
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ପରମଂ ସ୍ଥାନଂ ଯତ୍ପରଂ ପ୍ରକୃତେର୍ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ ୨ ॥
ସ୍ୱଗୃହାଦଭିନିଃସୃତ୍ୟ ଲାଭାଲାଭେ ସମୋ ମୁନିଃ ।
ସମୁପୋଧେଷୁ କାମେଷୁ ନିରପେକ୍ଷଃ ପରିବ୍ରଜେତ୍ ॥ ୩ ॥
ନ ଚକ୍ଷୁଷା ନ ମନସା ନ ବାଚା ଦୂସୟେଦପି ।
ନ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଂ ପରୋକ୍ଷଂ ବା ଦୂସନଂ ବ୍ୟାହରେତ୍କ୍ୱ ଚିତ୍ ॥ ୪ ॥
ନ ହିଂସ୍ୟାତ୍ସର୍ୱଭୂତାନି ମୈତ୍ରାୟଣ ଗତିଶ୍ ଚରେତ୍ ।
ନେଦଂ ଜୀବିତମାସାଦ୍ୟ ବୈରଂ କୁର୍ୱୀତ କେନ ଚିତ୍ ॥ ୫ ॥
ଅତିବାଦାଂସ୍ତିତିକ୍ଷେତ ନାଭିମନ୍ୟେତ୍କଥଂ ଚନ ।
କ୍ରୋଧ୍ୟମାନଃ ପ୍ରିୟଂ ବ୍ରୂୟାଦାକ୍ରୁଷ୍ଟଃ କୁଶଲଂ ବଦେତ୍ ॥ ୬ ॥
ପ୍ରଦକ୍ଷିଣଂ ପ୍ରସବ୍ୟଂ ଚ ଗ୍ରାମମଧ୍ୟେ ନ ଚାଚରେତ୍ ।
ଭୈକ୍ଷ ଚର୍ୟାମନାପନ୍ନୋ ନ ଗଚ୍ଛେତ୍ପୂର୍ୱକେତିତଃ ॥ ୭ ॥
ଅବିକୀର୍ଣଃ ସୁଗୁପ୍ତଶ୍ଚ ନ ବାଚା ହ୍ୟପ୍ରିୟଂ ବଦେତ୍ ।
ମୃଦୁଃ ସ୍ୟାଦପ୍ରତିକ୍ରୂରୋ ବିସ୍ରବ୍ଧଃ ସ୍ୟାଦରୋଷଣଃ ॥ ୮ ॥
ବିଧୂମେ ନ୍ୟସ୍ତମୁସଲେ ବ୍ୟଙ୍ଗାରେ ଭୁକ୍ତବଜ୍ଜନେ ।
ଅତୀତେ ପାତ୍ରସଞ୍ଚାରେ ଭିକ୍ଷାଂ ଲିପ୍ସେତ ବୈ ମୁନିଃ ॥ ୯ ॥
ଅନୁୟାତ୍ରିକମର୍ଥସ୍ୟ ମାତ୍ରା ଲାଭେଷ୍ୱନାଦୃତଃ ।
ଅଲାଭେ ନ ବିହନ୍ୟେତ ଲାଭଶ୍ଚୈନଂ ନ ହର୍ଷୟେତ୍ ॥ ୧୦ ॥
ଲାଭଂ ସାଧାରଣଂ ନେଚ୍ଛେନ୍ନ ଭୁଞ୍ଜୀତାଭିପୂଜିତଃ ।
ଅଭିପୂଜିତ ଲାଭଂ ହି ଜୁଗୁପ୍ସେତୈବ ତାଦୃଶଃ ॥ ୧୧ ॥
ନ ଚାନ୍ନ ଦୋଷାନ୍ନିନ୍ଦେତ ନ ଗୁଣାନଭିପୂଜୟେତ୍ ।
ଶୟାସନେ ବିବିକ୍ତେ ଚ ନିତ୍ୟମେବାଭିପୂଜୟେତ୍ ॥ ୧୨ ॥
ଶୂନ୍ୟାଗରଂ ବୃକ୍ଷମୂଲମରଣ୍ୟମଥ ବା ଗୁହାମ୍ ।
ଅଜ୍ଞାତଚର୍ୟାଂ ଗତ୍ୱାନ୍ୟାଂ ତତୋଽନ୍ୟତ୍ରୈବ ସଂବିଶେତ୍ ॥ ୧୩ ॥
ଅନୁରୋଧବିରୋଧାଭ୍ୟାଂ ସମଃ ସ୍ୟାଦଚଲୋ ଧ୍ରୁବଃ ।
ସୁକୃତଂ ଦୁଷ୍କୃତଂ ଚୋଭେ ନାନୁରୁଧ୍ୟେତ କର୍ମଣି ॥ ୧୪ ॥
ନିତ୍ୟତୃପ୍ତଃ ସୁସଂତୁଷ୍ଟଃ ପ୍ରସନ୍ନବଦନେନ୍ଦ୍ରିୟଃ ।
ବିଭୀର୍ଜପ୍ୟପରୋ ମୌନୀ ବୈରାଗ୍ୟଂ ସମୁପାଶ୍ରିତଃ ॥ ୧୫ ॥
ଅଭ୍ୟସ୍ତଂ ଭୌତିକଂ ପଶ୍ୟନ୍ ଭୂତାନାମାଗତୀଂ ଗତିମ୍ ।
ନିସ୍ପୃହଃ ସମଦର୍ଶୀ ଚ ପକ୍ୱାପକ୍ୱେନ ବର୍ତୟନ୍ ।
ଆତ୍ମନା ଯଃ ପ୍ରଶାନ୍ତାତ୍ମା ଲଘ୍ୱାହାରୋ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟଃ ॥ ୧୬ ॥
ବାଚୋ ବେଗଂ ମନସଃ କ୍ରୋଧବେଗଂ
ବିବିତ୍ସା ବେଗମୁଦରୋପସ୍ଥ ବେଗମ୍ ।
ଏତାନ୍ୱେଗାନ୍ୱିନୟେଦ୍ୱୈ ତପସ୍ୱୀ
ନିନ୍ଦା ଚାସ୍ୟ ହୃଦୟଂ ନୋପହନ୍ୟାତ୍ ॥ ୧୭ ॥
ମଧ୍ୟସ୍ଥ ଏବ ତିଷ୍ଠେତ ପ୍ରଶଂସା ନିନ୍ଦୟୋଃ ସମଃ ।
ଏତତ୍ପବିତ୍ରଂ ପରମଂ ପରିବ୍ରାଜକ ଆଶ୍ରମେ ॥ ୧୮ ॥
ମହାତ୍ମା ସୁବ୍ରତୋ ଦାନ୍ତଃ ସର୍ୱତ୍ରୈବାନପାଶ୍ରିତଃ ।
ଅପୂର୍ୱ ଚାରକଃ ସୌମ୍ୟୋ ଅନିକେତଃ ସମାହିତଃ ॥ ୧୯ ॥
ବାନ ପ୍ରସ୍ଥଗୃହସ୍ଥାଭ୍ୟାଂ ନ ସଂସୃଜ୍ୟେତ କର୍ହି ଚିତ୍ ।
ଅଜ୍ଞାତଲିପ୍ସାଂ ଲିପ୍ସେତ ନ ଚୈନଂ ହର୍ଷ ଆବିଶେତ୍ ॥ ୨୦ ॥
ବିଜାନତାଂ ମୋକ୍ଷ ଏଷ ଶ୍ରମଃ ସ୍ୟାଦବିଜାନତାମ୍ ।
ମୋକ୍ଷୟାନମିଦଂ କୃତ୍ସ୍ନଂ ବିଦୁଷାଂ ହାରିତୋଽବ୍ରବୀତ୍ ॥ ୨୧ ॥
ଅଭୟଂ ସର୍ୱଭୂତେଭ୍ୟୋ ଦତ୍ତ୍ୱା ଯଃ ପ୍ରବ୍ରଜେଦ୍ଗୃହାତ୍ ।
ଲୋକାସ୍ତେଜୋମୟାସ୍ତସ୍ୟ ତଥାନନ୍ତ୍ୟାୟ କଲ୍ପତେ ॥ ୨୨ ॥
॥ ଇତି ଶ୍ରୀ ମହାଭାରତେ ଶାନ୍ତିପର୍ୱଣି ମୋକ୍ଷଧର୍ମପର୍ୱଣି ହାରୀତଗୀତାୟାଂ
ଅଷ୍ଟସପ୍ତତ୍ୟଧିକଦ୍ୱିଶତତମୋଽସ୍ଧ୍ୟାୟ ॥
Also Read:
Hirita Gita Lyrics in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil