Adhyaya number 269 in Shanti Parva, Mahabharata critical edition (Bhandarkar Oriental Research Institute BORI) does not include verses 15-16. In Kinjavadekar’s edition, the adhyaya is 278.
Hirita Geetaa in Malayalam:
॥ ഹാരീതഗീതാ ॥ (Mahabharata Shantiparva Mokshadharma, Chapters 278)
അധ്യായഃ 269
യുധിഷ്ഠിര ഉവാച
കിം ശീലഃ കിം സമാചാരഃ കിം വിദ്യഃ കിം പരായനഃ ।
പ്രാപ്നോതി ബ്രഹ്മണഃ സ്ഥാനം യത്പരം പ്രകൃതേർധ്രുവം ॥ 1 ॥
ഭീഷ്മ ഉവാച
മോക്ഷധർമേഷു നിരതോ ലഘ്വാഹാരോ ജിതേന്ദ്രിയഃ ।
പ്രാപ്നോതി പരമം സ്ഥാനം യത്പരം പ്രകൃതേർധ്രുവം ॥ 2 ॥
സ്വഗൃഹാദഭിനിഃസൃത്യ ലാഭാലാഭേ സമോ മുനിഃ ।
സമുപോധേഷു കാമേഷു നിരപേക്ഷഃ പരിവ്രജേത് ॥ 3 ॥
ന ചക്ഷുഷാ ന മനസാ ന വാചാ ദൂസയേദപി ।
ന പ്രത്യക്ഷം പരോക്ഷം വാ ദൂസനം വ്യാഹരേത്ക്വ ചിത് ॥ 4 ॥
ന ഹിംസ്യാത്സർവഭൂതാനി മൈത്രായണ ഗതിശ് ചരേത് ।
നേദം ജീവിതമാസാദ്യ വൈരം കുർവീത കേന ചിത് ॥ 5 ॥
അതിവാദാംസ്തിതിക്ഷേത നാഭിമന്യേത്കഥം ചന ।
ക്രോധ്യമാനഃ പ്രിയം ബ്രൂയാദാക്രുഷ്ടഃ കുശലം വദേത് ॥ 6 ॥
പ്രദക്ഷിണം പ്രസവ്യം ച ഗ്രാമമധ്യേ ന ചാചരേത് ।
ഭൈക്ഷ ചര്യാമനാപന്നോ ന ഗച്ഛേത്പൂർവകേതിതഃ ॥ 7 ॥
അവികീർണഃ സുഗുപ്തശ്ച ന വാചാ ഹ്യപ്രിയം വദേത് ।
മൃദുഃ സ്യാദപ്രതിക്രൂരോ വിസ്രബ്ധഃ സ്യാദരോഷണഃ ॥ 8 ॥
വിധൂമേ ന്യസ്തമുസലേ വ്യംഗാരേ ഭുക്തവജ്ജനേ ।
അതീതേ പാത്രസഞ്ചാരേ ഭിക്ഷാം ലിപ്സേത വൈ മുനിഃ ॥ 9 ॥
അനുയാത്രികമർഥസ്യ മാത്രാ ലാഭേഷ്വനാദൃതഃ ।
അലാഭേ ന വിഹന്യേത ലാഭശ്ചൈനം ന ഹർഷയേത് ॥ 10 ॥
ലാഭം സാധാരണം നേച്ഛേന്ന ഭുഞ്ജീതാഭിപൂജിതഃ ।
അഭിപൂജിത ലാഭം ഹി ജുഗുപ്സേതൈവ താദൃശഃ ॥ 11 ॥
ന ചാന്ന ദോഷാന്നിന്ദേത ന ഗുണാനഭിപൂജയേത് ।
ശയാസനേ വിവിക്തേ ച നിത്യമേവാഭിപൂജയേത് ॥ 12 ॥
ശൂന്യാഗരം വൃക്ഷമൂലമരണ്യമഥ വാ ഗുഹാം ।
അജ്ഞാതചര്യാം ഗത്വാന്യാം തതോഽന്യത്രൈവ സംവിശേത് ॥ 13 ॥
അനുരോധവിരോധാഭ്യാം സമഃ സ്യാദചലോ ധ്രുവഃ ।
സുകൃതം ദുഷ്കൃതം ചോഭേ നാനുരുധ്യേത കർമണി ॥ 14 ॥
നിത്യതൃപ്തഃ സുസന്തുഷ്ടഃ പ്രസന്നവദനേന്ദ്രിയഃ ।
വിഭീർജപ്യപരോ മൗനീ വൈരാഗ്യം സമുപാശ്രിതഃ ॥ 15 ॥
അഭ്യസ്തം ഭൗതികം പശ്യൻ ഭൂതാനാമാഗതീം ഗതിം ।
നിസ്പൃഹഃ സമദർശീ ച പക്വാപക്വേന വർതയൻ ।
ആത്മനാ യഃ പ്രശാന്താത്മാ ലഘ്വാഹാരോ ജിതേന്ദ്രിയഃ ॥ 16 ॥
വാചോ വേഗം മനസഃ ക്രോധവേഗം
വിവിത്സാ വേഗമുദരോപസ്ഥ വേഗം ।
ഏതാന്വേഗാന്വിനയേദ്വൈ തപസ്വീ
നിന്ദാ ചാസ്യ ഹൃദയം നോപഹന്യാത് ॥ 17 ॥
മധ്യസ്ഥ ഏവ തിഷ്ഠേത പ്രശംസാ നിന്ദയോഃ സമഃ ।
ഏതത്പവിത്രം പരമം പരിവ്രാജക ആശ്രമേ ॥ 18 ॥
മഹാത്മാ സുവ്രതോ ദാന്തഃ സർവത്രൈവാനപാശ്രിതഃ ।
അപൂർവ ചാരകഃ സൗമ്യോ അനികേതഃ സമാഹിതഃ ॥ 19 ॥
വാന പ്രസ്ഥഗൃഹസ്ഥാഭ്യാം ന സംസൃജ്യേത കർഹി ചിത് ।
അജ്ഞാതലിപ്സാം ലിപ്സേത ന ചൈനം ഹർഷ ആവിശേത് ॥ 20 ॥
വിജാനതാം മോക്ഷ ഏഷ ശ്രമഃ സ്യാദവിജാനതാം ।
മോക്ഷയാനമിദം കൃത്സ്നം വിദുഷാം ഹാരിതോഽബ്രവീത് ॥ 21 ॥
അഭയം സർവഭൂതേഭ്യോ ദത്ത്വാ യഃ പ്രവ്രജേദ്ഗൃഹാത് ।
ലോകാസ്തേജോമയാസ്തസ്യ തഥാനന്ത്യായ കൽപതേ ॥ 22 ॥
॥ ഇതി ശ്രീ മഹാഭാരതേ ശാന്തിപർവണി മോക്ഷധർമപർവണി ഹാരീതഗീതായാം
അഷ്ടസപ്തത്യധികദ്വിശതതമോഽസ്ധ്യായ ॥
Also Read:
Hirita Gita Lyrics in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil
