Ashtavakra Gita Gujarati Translation in Kannada:
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಗೀತಾನೋ ಗುಜರಾತೀ ಅನುವಾದ
ಚ್hapter[ಶ್ರೀಮತ್ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಗೀತಾ]ಭಾಷಾಂತರಕರ್ತಾ – ಶ್ರೀರಜನೀಕಾಂತ ಮೋದೀ
ಅಥ ಶ್ರೀಮದಷ್ಟಾವಕ್ರಗೀತಾ ಪ್ರಾರಭ್ಯತೇ ॥
ಶ್ರೀಮತ್ ಅಷ್ಟಾವಕ್ರಗೀತಾನೋ ಗುಜರಾತೀ ಅನುವಾದ ಪ್ರಾರಂಭ
ಪ್ರಕರಣ 1 – ಗುರೂಪದೇಶಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಕಥಂ ಜ್ಞಾನಮವಾಪ್ನೋತಿ ಕಥಂ ಮುಕ್ತಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ।
ವೈರಾಗ್ಯಂ ಚ ಕಥಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಏತದ್ ಬ್ರೂಹಿ ಮಮ ಪ್ರಭೋ ॥ 1-1 ॥
ಜನಕ (ಅಷ್ಟಾವಕ ಮುನಿನೇ) ಕಹೇ ಛೇ. ಭಗವನ್! (ಮನುಷ್ಯ)
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನನೇ ಕೇವೀ ರೀತೇ ಮೇಳವೇ ಛೇ, (ತೇನೀ) ಮುಕ್ತಿ ಕೇವೀ ರೀತೇ ಥಾಯ
ಛೇ ಅನೇ ವೈರಾಗ್ಯ ಕೇವೀ ರೀತೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಾಯ ಛೇ, ತೇ ಮನೇ ಕಹೋ. 1
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಮುಕ್ತಿಂ ಇಚ್ಛಸಿ ಚೇತ್ತಾತ ವಿಷಯಾನ್ ವಿಷವತ್ತ್ಯಜ ।
ಕ್ಷಮಾರ್ಜವದಯಾತೋಷಸತ್ಯಂ ಪೀಯೂಷವದ್ ಭಜ ॥ 1-2 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ ಮುನಿ ಕಹೇ ಛೇ: ಪ್ರಿಯ (ರಾಜನ್)! ಜೋ (ತುಂ)
ಮುಕ್ತಿನೇ ಇಚ್ಛತೋ ಹೋಯ ತೋ (ಇಂದ್ರಿಯೋನಾ) ವಿಷಯೋನೇ ವಿಷನೀ ಜೇಮ
ಛೋಡೀ ದೇ (ಅನೇ) ಕ್ಷಮಾ, ಸರಳತಾ, ದಯಾ, ಸಂತೋಷ ಅನೇ ಸತ್ಯನುಂ
ಅಮೃತನೀ ಜೇಮ ಸೇವನ ಕರ. 2
ನ ಪೃಥ್ವೀ ನ ಜಲಂ ನಾಗ್ನಿರ್ನ ವಾಯುರ್ದ್ಯೌರ್ನ ವಾ ಭವಾನ್ ।
ಏಷಾಂ ಸಾಕ್ಷಿಣಮಾತ್ಮಾನಂ ಚಿದ್ರೂಪಂ ವಿದ್ಧಿ ಮುಕ್ತಯೇ ॥ 1-3 ॥
ತು ಪೃಥ್ವೀ ನಥೀ, ಜಳ ನಥೀ, ಅಗ್ನಿ ನಥೀ, ವಾಯು ನಥೀ
ತೇಮ ಜ ಆಕಾಶ ಪಣ ನಥೀ. ಮುಕ್ತಿನೇ ಮಾಟೇ ಆ ಬಧಾನಾ ಸಾಕ್ಷೀ-
ರೂಪೇ ರಹೇಲಾ ಚಿದ್ರೂಪ ಆತ್ಮಾನೇ ಜಾಣ (ಅಥವಾ, ಬಧಾನಾ ಸಾಕ್ಷೀರೂಪೇ
ರಹೇಲಾ ಚಿದ್ರೂಪನೇ ಪೋತಾನಾ ಆತ್ಮಾ ತರೀಕೇ ಜಾಣ.) 3
ಯದಿ ದೇಹಂ ಪೃಥಕ್ ಕೃತ್ಯ ಚಿತಿ ವಿಶ್ರಾಮ್ಯ ತಿಷ್ಠಸಿ ।
ಅಧುನೈವ ಸುಖೀ ಶಾಂತೋ ಬಂಧಮುಕ್ತೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 1-4 ॥
ಜೋ (ತುಂ) ದೇಹನೇ ಆತ್ಮಾಥೀ ಛೂಟೋ ಪಾಡೀನೇ ಚಿದ್ರೂಪಮಾಂ
ಥಈನೇ ರಹೇಶೇ (ತೋ) ಹಮಣಾಂ ಜ ತುಂ ಸುಖೀ, ಶಾಂತ ಅನೇ ಬಂಧಥೀ ಬನೀಶ. 4
ನ ತ್ವಂ ವಿಪ್ರಾದಿಕೋ ವರ್ಣೋ ನಾಶ್ರಮೀ ನಾಕ್ಷಗೋಚರಃ ।
ಅಸಂಗೋಽಸಿ ನಿರಾಕಾರೋ ವಿಶ್ವಸಾಕ್ಷೀ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 1-5 ॥
ತುಂ ವಿಪ್ರ ಅರ್ಥಾತ್ ಬಾಹ್ಮಣಾದಿ ವರ್ಣ ನಥೀ, (ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಆದಿ)
ಆಶ್ರಮೀ ಪಣ ನಥೀ, ಅನೇ ತುಂ ಇಂದ್ರಿಯಗೀಚರ- ಇಂದ್ರಿಯೋಥೀ ಪಮಾಯ
ಏವೋ ನಥೀ. ತುಂ ತೋ ಅಸಂಗ, ನಿರಾಕಾರ ಅನೇ (ಆಖಾ) ವಿಶ್ವನೋ
ಛೇ. (ಏಮ ವಿಚಾರೀನೇ) ತುಂ ಸುಖೀ ಥಾ. ಪ
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಮಾನಸಾನಿ ನ ತೇ ವಿಭೋ ।
ನ ಕರ್ತಾಸಿ ನ ಭೋಕ್ತಾಸಿ ಮುಕ್ತ ಏವಾಸಿ ಸರ್ವದಾ ॥ 1-6 ॥
ರಾಜನ್! ಧರ್ಮ ಅನೇ ಅಧರ್ಮ, ತೇಮಜ ಸುಖ ಅನೇ ದು:ಖ,
ತೋ ಮನನೇ ತಾರೇ ಛೇ ಅನೇ ನಹಿ ಕೇ ತನೇ. ತುಂ ಕರ್ತಾ ನಥೀ ತೇಮ ಜ
ಭೋಕ್ತಾ ಪಣ ನಥೀ ಪಣ ಹಂಮೇಶ ಮುಕತ ಜ ಛೇ. 6
ಏಕೋ ದ್ರಷ್ಟಾಸಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ಮುಕ್ತಪ್ರಾಯೋಽಸಿ ಸರ್ವದಾ ।
ಅಯಮೇವ ಹಿ ತೇ ಬಂಧೋ ದ್ರಷ್ಟಾರಂ ಪಶ್ಯಸೀತರಂ ॥ 1-7 ॥
ತುಂ ಸರ್ವನೋ ಏಕ ದ್ರಷ್ಟಾ ಛೇ ಅನೇ ನಿರಂತರ ಅತ್ಯಂತ ಮುಕ್ತ ಛೇ.
ತುಂ ಜೇ ಬೀಜಾನೇ ದ್ರಷ್ಟಾ ತರೀಕೇ ಜುಏ ಛೇ, ತೇ ಜ ತಾರಾ ಬಂಧನುಂ ಕಾರಣ ಛೇ. 7
ಅಹಂ ಕರ್ತೇತ್ಯಹಂಮಾನಮಹಾಕೃಷ್ಣಾಹಿದಂಶಿತಃ ।
ನಾಹಂ ಕರ್ತೇತಿ ವಿಶ್ವಾಸಾಮೃತಂ ಪೀತ್ವಾ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 1-8 ॥
“ಹುಂ ಕರ್ತಾ ಛುಂ” ಏವಾ ಅಹಂಭಾವರೂಪೀ ಮೋಟಾ ಕಾಳಾ ಸಾಪ ವಡೇ ದಂಶಿತ
ಥಯೇಲೋ ತುಂ “ಹುಂ ಕರ್ತಾ ನಥೀ” ಏವಾ ವಿಶ್ವಾಸರೂಪೀ ಅಮೃತನೇ ಪೀ ಜಾ. 8
ಏಕೋ ವಿಶುದ್ಧಬೋಧೋಽಹಂ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯವಹ್ನಿನಾ ।
ಪ್ರಜ್ವಾಲ್ಯಾಜ್ಞಾನಗಹನಂ ವೀತಶೋಕಃ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 1-9 ॥
“ಹುಂ ಏಕ ಅನೇ ವಿಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಛುಂ”, ಏವಾ ನಿಶ್ವಯರೂಪೀ
ಅಗ್ನಿ ವಡೇ ಅಜ್ಞಾನರೂಪ ಗಹನ ವನನೇ ಸಳಗಾವೀ ದಈ ತುಂ ಶೋಕರಹಿತ
ಬನೀನೇ ಸುಖೀ ಥಾ. 9
ಯತ್ರ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ಭಾತಿ ಕಲ್ಪಿತಂ ರಜ್ಜುಸರ್ಪವತ್ ।
ಆನಂದಪರಮಾನಂದಃ ಸ ಬೋಧಸ್ತ್ವಂ ಸುಖಂ ಭವ ॥ 1-10 ॥
ಜೇಮಾಂ ಆ ಕಲ್ಪಿತ ವಿಶ್ವ ದೋರಡಾಮಾಂ ಸರ್ಪನೀ ಜೇಮ ಭಾಸಮಾನ
ಥಾಯ ಛೇ ತೇ ಆನಂದನಾ ಪರಮ ಅವಧಿರೂಪ ಜ್ಞಾನ ತುಂ ಜ ಛೇ,
(ಮಾಟೇ) ಸುಖಪೂರ್ವಕ ವಿಹಾರ ಕರ. 10
ಮುಕ್ತಾಭಿಮಾನೀ ಮುಕ್ತೋ ಹಿ ಬದ್ಧೋ ಬದ್ಧಾಭಿಮಾನ್ಯಪಿ ।
ಕಿಂವದಂತೀಹ ಸತ್ಯೇಯಂ ಯಾ ಮತಿಃ ಸಾ ಗತಿರ್ಭವೇತ್ ॥ 1-11 ॥
ಜೇ ಪೋತಾನೇ ಮುಕತ ಮಾನೇ ಛೇ ತೇ ಮುಕತ ಛೇ, ಅನೇ ಜೇ
ಪೋತಾನೇ ಬಂಧಾಯೇಲೋ ಮಾನೇ ಛೇ ತೇ ಬಂಧಾಯೇಲೋ ಛೇ; ಕಾರಣ ಕೇ ಅಹೀಂ (ಆ
ಜಗತಮಾಂ) ಆ ಲೋಕವಾದ ಸಾಚೋ ಛೇ ಕೇ ಜೇವೀ ಮತಿ ತೇವೀ ಗತಿ ಥಾಯ ಛೇ. 11
ಆತ್ಮಾ ಸಾಕ್ಷೀ ವಿಭುಃ ಪೂರ್ಣ ಏಕೋ ಮುಕ್ತಶ್ಚಿದಕ್ರಿಯಃ ।
ಅಸಂಗೋ ನಿಃಸ್ಪೃಹಃ ಶಾಂತೋ ಭ್ರಮಾತ್ಸಂಸಾರವಾನಿವ ॥ 1-12 ॥
ಆತ್ಮಾ ಸಾಕ್ಷೀ, ವ್ಯಾಪಕ, ಪೂರ್ಣ. ಏಕ, ಮುಕತ, ಚೈತನ್ಯಸ್ವರೂಪ,
ಅಕ್ರಿಯ, ಅಸಂಗ, ನಿಃಸ್ಪೃಹ ಅನೇ ಶಾಂತ ಛೇ (ಪರಂತು) ಭ್ರಮನೇ ಕಾರಣೇ
ಸಂಸಾರವಾಳೋ ಹೋಯ ತೇಮ ಭಾಸೇ ಛೇ. 12
ಕೂಟಸ್ಥಂ ಬೋಧಮದ್ವೈತಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಿಭಾವಯ ।
ಆಭಾಸೋಽಹಂ ಭ್ರಮಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಭಾವಂ ಬಾಹ್ಯಮಥಾಂತರಂ ॥ 1-13 ॥
“ಹುಂ” ಆಭಾಸಾತ್ಮಕ ಛುಂ” ಏವಾ ಭ್ರಮನೇ ಅನೇ ಬಾಹ್ಯ ತೇಮ
ಜ ಅಂದರನಾ ಭಾವನೇ ಛೋಡೀ ದಈ ನೇ ಕೂಟಸ್ಥ ಅರ್ಥಾತ್ ಪರ್ವತನಾ ಜೇವಾ
ಅಚಲ, ಬೋಧರೂಪ, ಅದ್ವೈತರುಪ ಆತ್ಮಾನೋ ವಿಚಾರ ಕರ. 13
ದೇಹಾಭಿಮಾನಪಾಶೇನ ಚಿರಂ ಬದ್ಧೋಽಸಿ ಪುತ್ರಕ ।
ಬೋಧೋಽಹಂ ಜ್ಞಾನಖಂಗೇಗೇನ ತನ್ನಿಕೃತ್ಯ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 1-14 ॥
ಹೇ ಪುತ್ರ. ದೇಹಾಧ್ಯಾಸರೂಪ ಬಂಧನ ವಡೇ ಲಾಂಬಾ ಕಾಳಥೀ ತುಂ ಬಂಧಾಯೋ ಛೇ.
ತೇ ಪಾಶನೇ “ಹುಂ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಛುಂ” : ಏವಾ ಜ್ಞಾನರೂಪ ಖಡ್ಗ ವಡೇ ಛೇದೀ
ನಾಖೀ ಸುಖೀ ಥಾ. 14
ನಿಃಸಂಗೋ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೋಽಸಿ ತ್ವಂ ಸ್ವಪ್ರಕಾಶೋ ನಿರಂಜನಃ ।
ಅಯಮೇವ ಹಿ ತೇ ಬಂಧಃ ಸಮಾಧಿಮನುತಿಷ್ಠತಿ ॥ 1-15 ॥
ತುಂ ಅಸಂಗ, ಅಕ್ರಿಯ, ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶ ಅನೇ ನಿರ್ದೋಷ ಛೇ. ಜೇ
ತುಂ ಸಮಾಧಿ ಕರೀ ರಹ್ಯೋ ಛೇ ತೇ ಜ ತಾರುಂ ಬಂಧನ ಛೇ. 15
ತ್ವಯಾ ವ್ಯಾಪ್ತಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ತ್ವಯಿ ಪ್ರೋತಂ ಯಥಾರ್ಥತಃ ।
ಶುದ್ಧಬುದ್ಧಸ್ವರೂಪಸ್ತ್ವಂ ಮಾ ಗಮಃ ಕ್ಷುದ್ರಚಿತ್ತತಾಂ ॥ 1-16 ॥
ತಾರಾ ವಡೇ ಆ ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪ್ತ ಥಯೇಲುಂ ಛೇ ಅನೇ ತಾರಾಮಾಂ ಜ ತೇ
ವಣಾಯೇಲುಂ ಛೇ. ಖರುಂ ಜೋತಾಂ ತುಂ ಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಛೇ, (ಮಾಟೇ)
ಕ್ಷುದ್ರ ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿನೇ ವಶ ಥಾ ಮಾ. 16
ನಿರಪೇಕ್ಷೋ ನಿರ್ವಿಕಾರೋ ನಿರ್ಭರಃ ಶೀತಲಾಶಯಃ ।
ಅಗಾಧಬುದ್ಧಿರಕ್ಷುಬ್ಧೋ ಭವ ಚಿನ್ಮಾತ್ರವಾಸನಃ ॥ 1-17 ॥
(ತುಂ) ಕಶಾನೀ ಪಣ ಈಚ್ಛಾ ವಿನಾನೋ, ವಿಕಾರರಹಿತ, ಚಿಂತಾ-
ರಹಿತ (ನಿರ್ +ಭರ = ಭಾರ ವಿನಾನೋ), ಶಾಂತ ಅಂತಃಕರಣವಾಳೋ, ಊಂಡೀ
ಬುದ್ಧಿವಾಳೋ, ಕ್ಷೋಭರಹಿತ ಅನೇ ಮಾತ್ರ ಚೈತನ್ಯಮಾಂ ಜ ನಿಷ್ಠಾ ರಾಖನಾರೋ ಥಾ.17
ಸಾಕಾರಮನೃತಂ ವಿದ್ಧಿ ನಿರಾಕಾರಂ ತು ನಿಶ್ಚಲಂ ।
ಏತತ್ತತ್ತ್ವೋಪದೇಶೇನ ನ ಪುನರ್ಭವಸಂಭವಃ ॥ 1-18 ॥
(ತುಂ ಶರೀರಾದಿಕ) ಸಾಕಾರ ವಸ್ತುಓ)ನೇ ಖೋಟೀ ಮಾನ ಅನೇ
ನಿರಾಕಾರನೇ ನಿಶ್ವಲ ಅರ್ಥಾತ್ ನಿತ್ಯ ಮಾನ. ಆ ತತ್ವನಾ (ಅರ್ಥಾತ್
ನಿರಾಕಾರ ತತ್ತ್ವನಾ) ಉಪದೇಶಥೀ ಫರೀ ಸಂಸಾರಮಾಂ) ಜನ್ಮವಾನೋ ಸಂಭವ
ರಹೇತೋ ನಥೀ. 18
ಯಥೈವಾದರ್ಶಮಧ್ಯಸ್ಥೇ ರೂಪೇಽನ್ತಃ ಪರಿತಸ್ತು ಸಃ ।
ತಥೈವಾಽಸ್ಮಿನ್ ಶರೀರೇಽನ್ತಃ ಪರಿತಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ॥ 1-19 ॥
ಜೇವೀ ರೀತೇ ಆರಸಾನೀ ಮಧ್ಯಮಾಂ (ಪ್ರತಿಬಿಬಿತ ಬನೇಲಾ)
ರೂಪನೀ ಅಂದರ ತೇಮ ಜ (ಬಹಾರ) ಚಾರೇ ಬಾಜುಏ ಮಾತ್ರ ಏ
(ಆರಸೋ) ಜ ರಹೇಲೋ ಛೇ (ಅನೇ ತೇನಾ ಸಿವಾಯ ತೇನಾಥೀ ಜುದುಂ ಬೀಜುಂ
ಕಾಂಈ ನಥೀ), ತೇವೀ ರೀತೇ ಆ ಶರೀರಮಾಂ ಪಣ ಅಂದರ ತೇಮ ಜ (ಬಹಾರ)
ಚಾರೇ ಬಾಜುಏ ಏಕ ಮಾತ್ರ ಪರಮೇಶ್ವರ ಜ ಅರ್ಥಾತ್ ಚೈತನ್ಯ ಜ ರಹೇಲುಂ
ಛೇ (ಅನೇ ತೇನಾ ಸಿವಾಯ ತೇನಾಥೀ ಜುದುಂ ಬೀಜುಂ ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ.) 19
ಏಕಂ ಸರ್ವಗತಂ ವ್ಯೋಮ ಬಹಿರಂತರ್ಯಥಾ ಘಟೇ ।
ನಿತ್ಯಂ ನಿರಂತರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವಭೂತಗಣೇ ತಥಾ ॥ 1-20 ॥
ಜೇವೀ ರೀತೇ ಘಡಾಮಾಂ ಬಹಾರ ತೇಮ ಜ ಅಂದರ ಏಕ ಅನೇ
ಸರ್ವವ್ಯಾಪಕ ಆಕಾಶ ರಹೇಲುಂ ಛೇ, ತೇವೀ ರೀತೇ ಸಮಸ್ತ ಭೂತಗಣೋಮಾಂ
(ಅಂದರ ತೇಮ ಜ ಬಹಾರ) ನಿತ್ಯ, ಅವಿನಾಶೀ ಬ್ರಹ್ಮ ರಹೇಲುಂ ಛೇ. 20
ಪ್ರಕರಣ ರ – ಶಿಷ್ಯಾನುಭವಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಅಹೋ ನಿರಂಜನಃ ಶಾಂತೋ ಬೋಧೋಽಹಂ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಃ ।
ಏತಾವಂತಮಹಂ ಕಾಲಂ ಮೋಹೇನೈವ ವಿಡಂಬಿತಃ ॥ 2-1 ॥
ಜನಕ ಕಹೇ ಛೇ: “ಹುಂ” ನಿರ್ದೋಷ, ಶಾಂತ, ಬೋಧರೂಪ ಅನೇ ಪ್ರಕೃತಿಥೀ
ಪರ ಛುಂ. ಅಹೋ ! (ಆಶ್ಚರ್ಯನೀ ವಾತ ಛೇ ಕೇ) ಆಟಲಾ ಸಮಯ ಸುಧೀ
ಮೋಹ ವಡೇ ಠಗಾಯೋ ಛುಂ. 1
ಯಥಾ ಪ್ರಕಾಶಯಾಮ್ಯೇಕೋ ದೇಹಮೇನಂ ತಥಾ ಜಗತ್ ।
ಅತೋ ಮಮ ಜಗತ್ಸರ್ವಮಥವಾ ನ ಚ ಕಿಂಚನ ॥ 2-2 ॥
ಜೇವೀ ರೀತೇ ಆ ದೇಹನೇ ಏಕ ಮಾತ್ರ “ಹುಂ” ಛುಂ ಜ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಕರುಂ
ಛುಂ, ತೇವೀ ರೀತೇ ಜಗತನೇ ಪಣ “ಹುಂ” ಜ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಕರು ಛುಂ.
ಆಥೀ ಸಮಸ್ತ ಜಗತ ಜ ಮಾರುಂ ಛೇ ಅಥವಾ ಕಾಂಈ ಪಣ ಮಾರುಂ ನಥೀ.2
ಸ ಶರೀರಮಹೋ ವಿಶ್ವಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮಯಾಧುನಾ ।
ಕುತಶ್ಚಿತ್ ಕೌಶಲಾದ್ ಏವ ಪರಮಾತ್ಮಾ ವಿಲೋಕ್ಯತೇ ॥ 2-3 ॥
ಅಹೋ! (ಆಶ್ಚರ್ಯನೀ ವಾತ ಛೇ ಕೇ) ಶರೀರ ಸಹಿತ ವಿಶ್ವನೋ
ತ್ಯಾಗ ಕರೀನೇ ಅರ್ಥಾತ್ ಪೋತಾಥೀ ಜುದುಂ ಸಮಜೀನೇ ಕೋಈ ರೀತೇ ಕುಶಳತಾ
ಅರ್ಥಾತ್ ಯುಕ್ತಿ-ಪ್ರಯುಕ್ತಿಥೀ ಹವೇ ಮಾರಾ ವಡೇ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಜೋವಾಯ ಛೇ.
(ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಶ್ವ ಪರಮಾತ್ಮಾಥೀ ಜುದುಂ ನ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಪಹೇಲಾಂ ತೇನೇ ಸತ್ಯವತ್
ಗಣ್ಯು, ಪರಂತು, ಹವೇ ಜ್ಞಾನ ಥವಾಥೀ ಯುಕ್ತಿ-ಪ್ರಯುಕ್ತಿ, ಉಪದೇಶ, ಈತ್ಯಾದಿ ವಡೇ
ತೇನುಂ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಪ್ರತೀತ ಥಈ ಪರಮಾತ್ಮಾನುಂ ದರ್ಶನ ಮನೇ ಥಾಯ ಛೇ.) 3
ಯಥಾ ನ ತೋಯತೋ ಭಿನ್ನಾಸ್ತರಂಗಾಃ ಫೇನಬುದ್ಬುದಾಃ ।
ಆತ್ಮನೋ ನ ತಥಾ ಭಿನ್ನಂ ವಿಶ್ವಮಾತ್ಮವಿನಿರ್ಗತಂ ॥ 2-4 ॥
ಜೇಮ (ಪಾಣೀಥೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಗಯೇಲಾ) ತರಂಗೋ, ಫೀಣ ಅನೇ
ಪೋಟಾ ಪಾಣೀಥೀ ಭಿನ್ನ ನಥೀ, ತೇಮ ಆತ್ಮಾಮಾಂಥೀ ಬಹಾರ ನೀಕಲೇವುಂ
ವಿಶ್ವ ಆತ್ಮಾಥೀ ಭಿನ್ನ ನಥೀ. 4
ತಂತುಮಾತ್ರೋ ಭವೇದ್ ಏವ ಪಟೋ ಯದ್ವದ್ ವಿಚಾರಿತಃ ।
ಆತ್ಮತನ್ಮಾತ್ರಮೇವೇದಂ ತದ್ವದ್ ವಿಶ್ವಂ ವಿಚಾರಿತಂ ॥ 2-5 ॥
ಜೇಮ ವಿಚಾರ ಕರತಾಂ ಜಣಾಯ ಛೇ ಕೇ ಕಪಡುಂ ತಾಂತಣಾರೂಪ ಜ
(ಅರ್ಥಾತ್ ತಾಂತಣಾಥೀ ಕಪಡಾನುಂ ಅಸ್ತಿತತ್ವ ಭಿನ್ನ ನಥೀ), ತೇಮ ವಿಚಾರ
ಕರತಾಂ ಜಣಾಯ ಛೇ ಕೇ ಆ ವಿಶ್ವ ಆತ್ಮಾನೋ ಜ ಅಂಶ ಛೇ (ಅರ್ಥಾತ್
ಭಿನ್ನ ನಥೀ. 5
ಯಥೈವೇಕ್ಷುರಸೇ ಕ್ಲೃಪ್ತಾ ತೇನ ವ್ಯಾಪ್ತೈವ ಶರ್ಕರಾ ।
ತಥಾ ವಿಶ್ವಂ ಮಯಿ ಕ್ಲೃಪ್ತಂ ಮಯಾ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ನಿರಂತರಂ ॥ 2-6 ॥
ಜೇಮ ಶೇರಡೀನಾ ರಸಮಾಂ ಕಲ್ಪಾಯೇಲೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬನಾವೇಲೀ)
ಸಾಕರ ತೇನಾ (ಶೇರಡೀನಾ ರಸ) ವಡೇ ಜೇ ವ್ಯಾಪ್ತ ಹೋಯ ಛೇ ತೇಮ “ಅಹಂ” ಮಾಂ
ಕಲ್ಪಾಯೇಲುಂ ವಿಶ್ವ “ಅಹಂ” ವಡೇ ವ್ಯಾಪ್ತ ರಹೇ ಛೇ. 6
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಾಜ್ಜಗದ್ ಭಾತಿ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಾನ್ನ ಭಾಸತೇ ।
ರಜ್ಜ್ವಜ್ಞಾನಾದಹಿರ್ಭಾತಿ ತಜ್ಜ್ಞಾನಾದ್ ಭಾಸತೇ ನ ಹಿ ॥ 2-7 ॥
ಆತ್ಮಾನಾ (ಸ್ವರೂಪನಾ) ಅಜ್ಞಾನನೇ ಲಈನೇ ಜ ಜಗತ ಭಾಸ-
ಮಾನ ಥಾಯ ಛೇ ।ಪರಂತು ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ ಥತಾಂ ಭಾಸತುಂ ನಥೀ. ದೋರಡಾನಾ
ಅಜ್ಞಾನಥೀ ಜ ಸರ್ಪನೀ ಭಾಂತಿ ಥಾಯ ಛೇ. ಪರಂತು ತೇನುಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ದೋರಡಾ-
ನುಂ) ಜ್ಞಾನ ಥತಾಂ (ಸರ್ಪ) ಭಾಸನೇ ನಥೀ. 7
ಪ್ರಕಾಶೋ ಮೇ ನಿಜಂ ರೂಪಂ ನಾತಿರಿಕ್ತೋಽಸ್ಮ್ಯಹಂ ತತಃ ।
ಯದಾ ಪ್ರಕಾಶತೇ ವಿಶ್ವಂ ತದಾಹಂ ಭಾಸ ಏವ ಹಿ ॥ 2-8 ॥
ಪ್ರಕಾಶ ಏಜ ಮಾರುಂ ಪೋತಾನುಂ ಸ್ವರೂಪ ಛೇ, ತೇನಾಥೀ ಅತಿರಿಕತ
(ಅ್ಥಾತ ಜುದೋ) “ಹುಂ” ಛುಂ ಜ ನಹಿಂ. ಜಯಾರೇ ವಿಶ್ವ ಪ್ರಕಾಶೇ ಛೇ (ಅರ್ಥಾತ್
ಭಾಸಮಾನ ಥಾಯ ಛೇ,) ತ್ಯಾರೇ ಪಣ ತೇ “ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್ “ಹುಂ”) ನೋ ಜ
ಭಾಸ ಛೇ. (ಏಟಲೇ ಕೇ “ಅಹಂ” ಜ ವಿಶ್ವರೂಪೇ ಭಾಸೇ ಛೇ.) 8
ಅಹೋ ವಿಕಲ್ಪಿತಂ ವಿಶ್ವಮಜ್ಞಾನಾನ್ಮಯಿ ಭಾಸತೇ ।
ರೂಪ್ಯಂ ಶುಕ್ತೌ ಫಣೀ ರಜ್ಜೌ ವಾರಿ ಸೂರ್ಯಕರೇ ಯಥಾ ॥ 2-9 ॥
ಜೇಮ ಅಜ್ಞಾನಥೀ ಕಲ್ಪಾಯೇಲುಂ ರೂಪುಂ ಛೀಪಮಾಂ ಭಾಸೇ ಛೇ, ಸರ್ಪ
ದೋರಡಾಮಾಂ ಭಾಸೇ ಛೇ (ಅನೇ ಮೃಗ)ಜಳ ಸೂರ್ಯನಾಂ ಕಿರಣೀಮಾಂ ಭಾಸೇ
ಛೇ, ತೇಮ ಅರೇ! ಅಜ್ಞಾನಥೀ (ಜ) ಕಲ್ಪಾಯೇಲುಂ ವಿಶ್ವ ಮಾರಾಮಾಂ
(ಅರ್ಥಾತ್, “ಹುಂ” ಮಾಂ) ಭಾಸೇ ಛೇ. 9
ಮತ್ತೋ ವಿನಿರ್ಗತಂ ವಿಶ್ವಂ ಮಯ್ಯೇವ ಲಯಮೇಷ್ಯತಿ ।
ಮೃದಿ ಕುಂಭೋ ಜಲೇ ವೀಚಿಃ ಕನಕೇ ಕಟಕಂ ಯಥಾ ॥ 2-10 ॥
ಜೇಮ (ಮಾಟೀಮಾಂಥೀ ಥಯೇಲೋ) ಧಡೋ ಮಾಟೀಮಾಂ, (ಪಾಣೀಮಾಂಥೀ
ಉಪಜೇಲೋ) ತರಂಗ ಪಾಣೀಮಾಂ, ಅನೇ (ಸೋನಾಮಾಂಥೀ ಬನೇಲುಂ) ಕಡುಂ
ಸೋನಾಮಾಂ ಲಯ ಪಾಮೇ ಛೇ, ತೇಮ ಮಾರಾ (ಅರ್ಥಾತ್ “ಅಹಂ”) ಮಾಂಥೀ ಉದ್ದಭವ
ಪಾಮೇಲುಂ ವಿಶ್ವ ಮಾರಾಮಾಂ (ಅರ್ಥಾತ್ “ಅಹಂ” ಮಾಂ) ಜ ಲಯ ಪಾಮಶೇ. 10
ಅಹೋ ಅಹಂ ನಮೋ ಮಹ್ಯಂ ವಿನಾಶೋ ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತಂ ಜಗನ್ನಾಶೋಽಪಿ ತಿಷ್ಠತಃ ॥ 2-11 ॥
ಬ್ರಹ್ಮಾಥೀ ಮಾಂಡೀನೇ. ತುಣ ಸುಧೀನಾಂ ಜಗತನೋ ನಾಶ ಥತಾಂ ಪಣ
ಜೇ “ಹುಂ” ನೋ ವಿನಾಶ ಥತೋ ನಥೀ ತೇವಾ “ಹುಂ” ನೇ ನಮಸ್ಕಾರ ಹೋ. ಅಹೋ
“ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್ “ಹುಂ”) ಕೇಟಲೋ ಆಶ್ಚರ್ಯಭರ್ಯೋ ಛುಂ! 11
ಅಹೋ ಅಹಂ ನಮೋ ಮಹ್ಯಂ ಏಕೋಽಹಂ ದೇಹವಾನಪಿ ।
ಕ್ವಚಿನ್ನ ಗಂತಾ ನಾಗಂತಾ ವ್ಯಾಪ್ಯ ವಿಶ್ವಮವಸ್ಥಿತಃ ॥ 2-12 ॥
ಅಹೋ “ಅಹಂ” ! ಮನೇ (ಅರ್ಥಾತ್ “ಅಹಂ”) ನೇ ನಮಸ್ಕಾರ ಹೋ.
ದೇಹಧಾರೀ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಏಕ ಜ ಛುಂ, ನಥೀ (ಕಶೇ) ಜತೋ ಕೇ
ನಥೀ (ಕಶೇ) ಆವತೋ, ಪರಂತು ವಿಶ್ವನೇ ವ್ಯಾಪೀನೇ ರಹ್ಯೋ ಛುಂ. 12
ಅಹೋ ಅಹಂ ನಮೋ ಮಹ್ಯಂ ದಕ್ಷೋ ನಾಸ್ತೀಹ ಮತ್ಸಮಃ ।
ಅಸಂಸ್ಪೃಶ್ಯ ಶರೀರೇಣ ಯೇನ ವಿಶ್ವಂ ಚಿರಂ ಧೃತಂ ॥ 2-13 ॥
ಅಹೋ “ಅಹಂ” ! ಮನೇ (ಅರ್ಥಾತ್ “ಅಹಂ” ನೇ) ನಮಸ್ಕಾರ
ಮಾರಾ ಜೇವೋ ಚತುರ ಕೋಈ ನಥೀ ಕೇ ಜೇನಾ ವಡೇ ಶರೀರ ಸಾಥೇ
ಸಾಧ್ಯಾ ವಿನಾ ಆ ವಿಶ್ವ ಚಿರಕಾಲಥೀ ಧಾರಣ ಕರಾಯುಂ ಛೇ. 13
ಅಹೋ ಅಹಂ ನಮೋ ಮಹ್ಯಂ ಯಸ್ಯ ಮೇ ನಾಸ್ತಿ ಕಿಂಚನ ।
ಅಥವಾ ಯಸ್ಯ ಮೇ ಸರ್ವಂ ಯದ್ ವಾಙ್ಮನಸಗೋಚರಂ ॥ 2-14 ॥
ಅಹೋ “ಅಹಂ” ! ಮನೇ (ಅರ್ಥಾತ್ “ಅಹಂ” ನೇ) ನಮಸ್ಕಾರ ಹೋ ಕೇ
“ಮಾರಾ” ಮಾಂ ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ, ಅಥವಾ ತೋ ಜೇ “ಮಾರಾ”ಮಾಂ ವಾಣೀ
ಮನನಾ ವಿಷಯರೂಪ ಬನೇಲುಂ ಬಧುಂ ಯ ಛೇ. 14
ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞೇಯಂ ತಥಾ ಜ್ಞಾತಾ ತ್ರಿತಯಂ ನಾಸ್ತಿ ವಾಸ್ತವಂ ।
ಅಜ್ಞಾನಾದ್ ಭಾತಿ ಯತ್ರೇದಂ ಸೋಽಹಮಸ್ಮಿ ನಿರಂಜನಃ ॥ 2-15 ॥
ಜ್ಞಾನ, ಜ್ಞೇಯ, ಅನೇ ಜ್ಞಾತಾ ಏ ತ್ರಿಪುಟೀ ಜ್ಯಾಂ ವಾಸ್ತವಿಕ ರೀತೇ ನಥೀ,
ಪರಂತು ಏ ಜ್ಯಾಂ ಅಜ್ಞಾನನೇ ಲಈನೇ ಭಾಸೇ ಛೇ, ತೇ “ಹುಂ” ನಿರಂಜನ ಛುಂ. 15
ದ್ವೈತಮೂಲಮಹೋ ದುಃಖಂ ನಾನ್ಯತ್ತಸ್ಯಾಽಸ್ತಿ ಭೇಷಜಂ ।
ದೃಶ್ಯಮೇತನ್ ಮೃಷಾ ಸರ್ವಂ ಏಕೋಽಹಂ ಚಿದ್ರಸೋಮಲಃ ॥ 2-16 ॥
ಅಹೋ! ಜೇ ದ್ವೈತಥೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಥತುಂ ದುಃಖ ಛೇ ತೇನುಂ (ಸತ್ಯ
ಜ್ಞಾನ ಸಿವಾಯ) ಬೀಜುಂ ಕಾಂಈ ಓಸಡ ನಥೀ. ಆ ಸಮಸ್ತ ದೃಶ್ಯಪ್ರಪಂಚ
ಮಿಥ್ಯಾ ಛೇ. “ಹುಂ” ಏಕ ಅನೇ ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯ ರಸ ಛುಂ. 16
ಬೋಧಮಾತ್ರೋಽಹಮಜ್ಞಾನಾದ್ ಉಪಾಧಿಃ ಕಲ್ಪಿತೋ ಮಯಾ ।
ಏವಂ ವಿಮೃಶತೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೇ ಸ್ಥಿತಿರ್ಮಮ ॥ 2-17 ॥
“ಹುಂ” ಕೇವಳ ಬೋಧರೂಪ ಛುಂ; ಅಜ್ಞಾನನೇ ಲಈನೇ ಜ ಮೇಂ (ಆ
ದ್ವೈತ-ಪ್ರಪಂಚರೂಪ) ಉಪಾಧಿನೀ ಕಲ್ಪನಾ ಕರೀ ಛೇ. ಆಮ ನಿತ್ಯ ವಿಚಾರ
ಕರತಾಂ ಕರತಾಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಅವಸ್ಥಾಮಾಂ ಮಾರೀ ಸ್ಥಿತಿ ಥಈ ಛೇ. 17
ನ ಮೇ ಬಂಧೋಽಸ್ತಿ ಮೋಕ್ಷೋ ವಾ ಭ್ರಾಂತಿಃ ಶಾಂತೋ ನಿರಾಶ್ರಯಾ ।
ಅಹೋ ಮಯಿ ಸ್ಥಿತಂ ವಿಶ್ವಂ ವಸ್ತುತೋ ನ ಮಯಿ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 2-18 ॥
ಅಹೋ ಮಾರಾಮಾಂ ರಹೇಲುಂ ವಿಶ್ವ ಖರುಂ ಜೋತಾಂ ಮಾರಾಮಾಂ ರಹೇಲುಂ ಜ ನಥೀ.
ಮನೇ ಬಂಧ ಪಣ ನಥೀ ಕೇ ಮೋಕ್ಷ ಪಣ ನಥೀ. ಆಶ್ರಯ (ಅಥವಾ ಆಧಾರ)
ವಿನಾ (ಊಭೀ ಥಯೇಲೀ ಜಗತರೂಪ) ಭ್ರಾಂತಿ ಶಾಂತ ಥಈ ಗಈ ಛೇ. 18
ಸಶರೀರಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ನ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ ।
ಶುದ್ಧಚಿನ್ಮಾತ್ರ ಆತ್ಮಾ ಚ ತತ್ಕಸ್ಮಿನ್ ಕಲ್ಪನಾಧುನಾ ॥ 2-19 ॥
ಶರೀರ ಸಾಥೇ ಆ ವಿಶ್ವ ಕಶು ಛೇ ಜ ನಹಿ ಅನೇ ಆತ್ಮಾ ಶುದ್ಧ
ಚೈತನ್ಯ ಮಾತ್ರ ಛೇ, ತೋ ಪಛೀ ಜಗತನೀ ಕಲ್ಪನಾ ಶಾಮಾಂ ಕರವೀ? 19
ಶರೀರಂ ಸ್ವರ್ಗನರಕೌ ಬಂಧಮೋಕ್ಷೌ ಭಯಂ ತಥಾ ।
ಕಲ್ಪನಾಮಾತ್ರಮೇವೈತತ್ ಕಿಂ ಮೇ ಕಾರ್ಯಂ ಚಿದಾತ್ಮನಃ ॥ 2-20 ॥
ಶರೀರ, ಸ್ವರ್ಗ-ನರಕ, ಬಂಧ-ಮೋಕ್ಷ ಅನೇ ಭಯ ಏ ಬಧುಂ
ಕಲ್ಪನಾಮಾತ್ರ ಜ ಛೇ. ತೇನೀ ಸಾಥೇ ಚಿದಾತ್ಮಾರೂಪ ಮಾರೋ ಶೋ ಸಂಬಂಧ ಛೇ? 20
ಅಹೋ ಜನಸಮೂಹೇಽಪಿ ನ ದ್ವೈತಂ ಪಶ್ಯತೋ ಮಮ ।
ಅರಣ್ಯಮಿವ ಸಂವೃತ್ತಂ ಕ್ವ ರತಿಂ ಕರವಾಣ್ಯಹಂ ॥ 2-21 ॥
ಅಹೋ, (ಆ ಸಮರತ) ಜನಸಮುದಾಯಮಾಂ ಪಣ ದ್ವೈತ ನ
ಜೋನಾರಾ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ (ಬಧುಂ ಯ) ಜಂಗಲ ಜೇವುಂ ಥಈ ಗಯುಂ ಛೇ,
ತೇ ಪಛೀ ಶಾಮಾಂ ಆಸಕ್ತಿ ರಾಖುಂ? 21
ನಾಹಂ ದೇಹೋ ನ ಮೇ ದೇಹೋ ಜೀವೋ ನಾಹಮಹಂ ಹಿ ಚಿತ್ ।
ಅಯಮೇವ ಹಿ ಮೇ ಬಂಧ ಆಸೀದ್ಯಾ ಜೀವಿತೇ ಸ್ಪೃಹಾ ॥ 2-22 ॥
ಹುಂ ದೇಹ ನಥೀ, ತೇಮ ದೇಹ ಮಾರೋ ನಥೀ ಅನೇ “ಹುಂ” ಜೀವ ಪಣ ನಥೀ,
ಕಾರಣ ಕೇ “ಹುಂ” ಚೈತನ್ಯ ಛುಂ. ಜೀವನ ಪ್ರತ್ಯೇ ಜೇ ಈಚ್ಛಾ ಹತೀ ತೇ ಜ ಮಾರೇ
ಮಾಟೇ ಬಂಧನ ಹತುಂ, 22
ಅಹೋ ಭುವನಕಲ್ಲೋಲೈರ್ವಿಚಿತ್ರೈರ್ದ್ರಾಕ್ ಸಮುತ್ಥಿತಂ ।
ಮಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧೌ ಚಿತ್ತವಾತೇ ಸಮುದ್ಯತೇ ॥ 2-23 ॥
ಅಹೋ ! ಅನಂತ ಮಹಾಸಾಗರರೂಪ ಮಾರಾಮಾಂ ಚಿತ್ತರೂಪೀ ವಾಯು ವಾತಾಂ
ಜಗತರೂಪ ವಿಚಿತ್ರ ತರಂಗೋ ಓಚಿತಾ ಊಠಯಾ. 23
ಮಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧೌ ಚಿತ್ತವಾತೇ ಪ್ರಶಾಮ್ಯತಿ ।
ಅಭಾಗ್ಯಾಜ್ಜೀವವಣಿಜೋ ಜಗತ್ಪೋತೋ ವಿನಶ್ವರಃ ॥ 2-24 ॥
ಅನಂತ ಮಹಾಸಾಗರರೂಪ ಮಾರಾಮಾಂ ಚಿತ್ತರೂಪ ವಾಯು ಶಾಂತ ಬನೀ
ಜೀವರೂಪ ವಾಣಿಯಾ (ವೇಪಾರೀ)ನುಂ ಜಗತರೂಪ ವಹಾಣ ಕಮನಸೀಬೇ ಗಯುಂ. 24
ಮಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧಾವಾಶ್ಚರ್ಯಂ ಜೀವವೀಚಯಃ ।
ಉದ್ಯಂತಿ ಘ್ನಂತಿ ಖೇಲಂತಿ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸ್ವಭಾವತಃ ॥ 2-25 ॥
ಆಶ್ಚರ್ಯ (ನೀ ವಾತ) ಛೇ ಕೇ ಅನಂತ ಮಹಾಸಾಗರರೂಪ ಮಾರಾಮಾ
ಜೀವರೂಪ ಮೋಜಾಂಓ ಆಪೋಆಪ ಜ ಉತ್ಪನ್ನ ಥಾಯ ಛೇ. ಅಥಡಾಯ ಛೇ,
ರಮೇ ಛೇ (ಅನೇ) ಲಯ ಪಾಮೇ ಛೇ. ರಪ
ಪ್ರಕರಣ 3 – ಆಕ್ಷೇಪೋಪದೇಶಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಅವಿನಾಶಿನಮಾತ್ಮಾನಂ ಏಕಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ತವಾತ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಧೀರಸ್ಯ ಕಥಮರ್ಥಾರ್ಜನೇ ರತಿಃ ॥ 3-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಬೋಲ್ಯಾ : ಆತ್ಮಾನೇ ವಾಸ್ತವಿಕ ರೀತೇ ಏಕ ಅನೇ
ಅವಿನಾಶೀ ಜಾಣ್ಯಾ ಪಛೀ, ಆತ್ಮಜ್ಞ ಅನೇ ಧೀರ ಏವಾ ತನೇ ಧನನೀ
ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯೇ ಪ್ರೀತಿ ಕೇಮ ಥಾಯ ಛೇ? 1
ಆತ್ಮಾಜ್ಞಾನಾದಹೋ ಪ್ರೀತಿರ್ವಿಷಯಭ್ರಮಗೋಚರೇ ।
ಶುಕ್ತೇರಜ್ಞಾನತೋ ಲೋಭೋ ಯಥಾ ರಜತವಿಭ್ರಮೇ ॥ 3-2 ॥
ಅಹೋ! ಜೇಮ ಛೀಪನಾ ಅಜ್ಞಾನಥೀ ರೂಪಾರೂಪ ಭ್ರಮಮಾಂ ಲೋಭ
ಊಪಜೇ ಛೇ, ತೇಮ ಆತ್ಮಾನಾ ಅಜ್ಞಾನಥೀ ವಿಷಯೋರೂಪ ಭ್ರಮಾತ್ಮಕ ವಸ್ತುಮಾಂ
ಪ್ರೀತಿ ಥಾಯ ಛೇ. ರ
ವಿಶ್ವಂ ಸ್ಫುರತಿ ಯತ್ರೇದಂ ತರಂಗಾ ಇವ ಸಾಗರೇ ।
ಸೋಽಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ಕಿಂ ದೀನ ಇವ ಧಾವಸಿ ॥ 3-3 ॥
ಜೇಮಾಂ ವಿಶ್ವ, ಸಮುದ್ರಮಾಂ ತರಂಗತೀ ಜೇಮ ಸ್ಫೂರೇ ಛೇ ತೇ “ಹುಂ” ಜ
ಛುಂ ಏಮ ಜಾಣ್ಯಾ ಪಛೀ (ಪಣ) ತುಂ ಪಾಮರ ಮನುಷ್ಯನೀ ಜೇಮ ಶಾ
ಮಾಟೇ ದೋಡಾದೋಡ ಕರೇ ಛೇ? 3
ಶ್ರುತ್ವಾಪಿ ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯ ಆತ್ಮಾನಮತಿಸುಂದರಂ ।
ಉಪಸ್ಥೇಽತ್ಯಂತಸಂಸಕ್ತೋ ಮಾಲಿನ್ಯಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 3-4 ॥
ಆತ್ಮಾನೇ ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯರೂಪ ಅನೇ ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರ ಜಾಣವಾ
ಛತಾಂ ಜೇ (ಮನುಷ್ಯ) ವಿಷಯೋಮಾಂ ಅತ್ಯಂತ ಆಸಕ್ತ ಬನೇ ಛೇ, ತೇ
ಮಲಿನತಾನೇ ಜ ಪಾಮೇ ಛೇ. 4
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ ।
ಮುನೇರ್ಜಾನತ ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಮಮತ್ವಮನುವರ್ತತೇ ॥ 3-5 ॥
ಪೋತಾನಾ ಆತ್ಮಾನೇ ಸರ್ವ ಭೂತಮಾಂ ಅನೇ ಸರ್ವ ಭೂತೋನೇ ಪೋತಾನಾ
ಆತ್ಮಾಂಮಾಂ ಜಾಣನಾರಾ ಮುನಿಮಾಂ ಪಣ ಮಮತ್ವ ಚಾಲು ರಹೇ ಛೇ (ಏ ತೋ)
ಆಶ್ಚರ್ಯನೀ ವಾತ ಛೇ. ಪ
ಆಸ್ಥಿತಃ ಪರಮಾದ್ವೈತಂ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥೇಽಪಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಕಾಮವಶಗೋ ವಿಕಲಃ ಕೇಲಿಶಿಕ್ಷಯಾ ॥ 3-6 ॥
ಪರಮ ಅದ್ವೈತಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಥಯೇಲೋ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷನೇ ಮಾಟೇ ಪ್ರಯಾಸ
ಕರತೋ. (ಮನುಷ್ಯ) ಪಣ ಭೋಗನಾ ಅಭ್ಯಾಸನೇ ಲಈನೇ ವ್ಯಾಕುಳ ಬನೇಲೋ
ಹೋಈ ಕಾಮನೇ ವಶ ಥಾಯ ಛೇ, ತೇ ಆಶ್ರರ್ಯ ಛೇ. 6
ಉದ್ಭೂತಂ ಜ್ಞಾನದುರ್ಮಿತ್ರಮವಧಾರ್ಯಾತಿದುರ್ಬಲಃ ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಕಾಮಮಾಕಾಂಕ್ಷೇತ್ ಕಾಲಮಂತಮನುಶ್ರಿತಃ ॥ 3-7 ॥
ಉತ್ಪನ್ನ ಥಯೇಲಾ ಜ್ಞಾನನಾ ಶತ್ರುನೇ ಜಾಣತೋ ಛತಾಂ ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಬಲ
ಅನೇ ಅಂತಕಾಲನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಯೇಲೋ (ಮನುಷ್ಯ) ವಿಷಯಭೋಗನೀ ಈಚ್ಛಾ
ಕರೇ ಛೇ, ತೇ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಛೇ 7
ಇಹಾಮುತ್ರ ವಿರಕ್ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯಾನಿತ್ಯವಿವೇಕಿನಃ ।
ಆಶ್ಚರ್ಯಂ ಮೋಕ್ಷಕಾಮಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಾದ್ ಏವ ವಿಭೀಷಿಕಾ ॥ 3-8 ॥
ಆ ಲೋಕ ಅನೇ ಪರಲೋಕ ಪ್ರತ್ಯೇ ವಿರಕತ, ನಿತ್ಯ ಅನೇ ಅನಿತ್ಯ
ವಸ್ತುನಾ ಭೇದನೇ ಸಮಜನಾರ (ಅನೇ) ಮೋಕ್ಷನೀ ಈಚ್ಛಾವಾಳಾ ಮನುಷ್ಯನೇ
ಮೋಕ್ಷಥೀ ಜ ಭಯ ಛೇ, ಏ ಜ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಛೇ. 8
ಧೀರಸ್ತು ಭೋಜ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಪೀಡ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಸರ್ವದಾ ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಕೇವಲಂ ಪಶ್ಯನ್ ನ ತುಷ್ಯತಿ ನ ಕುಪ್ಯತಿ ॥ 3-9 ॥
ಧೀರ ಮನುಷ್ಯ ಭೋಗ ಭೋಗವತೋ ಛತಾಂ ಪಣ ಅನೇ ಪೀಡಾಯುಕ್ತ
ಬನತೋ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಪಣ ಹಮೇಶ ಕೇವಳ ಆತ್ಮಾನೇ ಜ ಜೋತೋ ಹೋಈ
ಪ್ರಸನ್ನ ಥತೋ ನಥೀ ತೇಮ ಜ ಕೋಪ ಪಣ ಕರತೋ ನಥೀ. 9
ಚೇಷ್ಟಮಾನಂ ಶರೀರಂ ಸ್ವಂ ಪಶ್ಯತ್ಯನ್ಯಶರೀರವತ್ ।
ಸಂಸ್ತವೇ ಚಾಪಿ ನಿಂದಾಯಾಂ ಕಥಂ ಕ್ಷುಭ್ಯೇತ್ ಮಹಾಶಯಃ ॥ 3-10 ॥
ಪ್ರವೃತ್ತಿಯುಕತ ಪೋತಾನಾ ಶರೀರನೇ ಜೇ ಬೀಜಾನಾ ಶರೀರನೀ ಜೇಮ ಜುಏ
ಛೇ ಏವೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಪುರುಷ ಸ್ತುತಿಥೀ ಅಥವಾ ನಿದಾಥೀ ಪಣ ಕೇಮ ಕ್ಷೋಭ ಪಾಮೇ? 10
ಮಾಯಾಮಾತ್ರಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ಪಶ್ಯನ್ ವಿಗತಕೌತುಕಃ ।
ಅಪಿ ಸನ್ನಿಹಿತೇ ಮೃತ್ಯೌ ಕಥಂ ತ್ರಸ್ಯತಿ ಧೀರಧೀಃ ॥ 3-11 ॥
ಆ ವಿಶ್ವನೇ ಮಾಯಾಮಾತ್ರ ಜೋನಾರ ಅನೇ ತೇಥೀ ಜ ಕುತೂಹಲ
ವಿನಾನೋ, ಶಾಂತ ಬುದ್ಧಿವಾಳೋ ಮನುಷ್ಯ ಮೃತ್ಯು ಪಾಸೇ ಹೋಯ ತೋ ಪಣ ಕೇವೀ
ರೀತೇ ತ್ರಾಸ ಪಾಮೇ? 11
ನಿಃಸ್ಪೃಹಂ ಮಾನಸಂ ಯಸ್ಯ ನೈರಾಶ್ಯೇಽಪಿ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ತಸ್ಯಾತ್ಮಜ್ಞಾನತೃಪ್ತಸ್ಯ ತುಲನಾ ಕೇನ ಜಾಯತೇ ॥ 3-12 ॥
ಜೇ ಮಹಾತ್ಮಾನುಂ ಮನ ನಿರಾಶಾನೇ ಪ್ರಸಂಗೇ ಪಣ (ತದ್ದನ)
ನಿ:ಸ್ಪೃಹ ರಹೇ ಛೇ ತೇವಾ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಥೀ ಸಂತುಷ್ಟ (ಮಹಾತ್ಮಾ)ನೀ ತುಲನಾ
ಕೋನೀ ಸಾಥೇ ಥಈ ಶಕೇ ಛೇ? 12
ಸ್ವಭಾವಾದ್ ಏವ ಜಾನಾನೋ ದೃಶ್ಯಮೇತನ್ನ ಕಿಂಚನ ।
ಇದಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಮಿದಂ ತ್ಯಾಜ್ಯಂ ಸ ಕಿಂ ಪಶ್ಯತಿ ಧೀರಧೀಃ ॥ 3-13 ॥
ಆ ದೃಶ್ಯ (ವಿಶ್ವ) ಸ್ವಭಾವಥೀ ಜ ಕಾಂಈ ನಥೀ ಏಮ ಜಾಣ-
ನಾರ ಏ ಶಾಂತ ಬುದ್ಧಿವಾಳೋ (ಮನುಷ್ಯ) ಶುಂ ಏಮ ಜೂಏ ಛೇ ಕೇ ಆ
ಗ್ರಹಣ ಕರವಾ ಯೋಗ್ಯ ಛೇ ಕೇ ಆ ತ್ಯಾಗ ಕರವಾ ಯೋಗ್ಯ ಛೇ? 13
ಅಂತಸ್ತ್ಯಕ್ತಕಷಾಯಸ್ಯ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಸ್ಯ ನಿರಾಶಿಷಃ ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾಗತೋ ಭೋಗೋ ನ ದುಃಖಾಯ ನ ತುಷ್ಟಯೇ ॥ 3-14 ॥
(ವಿಷಯ-ವಾಸನಾರೂಪ) ಮಳನೋ ಜೇಣೇ ಅಂತಃಕರಣಥೀ ತ್ಯಾಗ
ಕರೇಲೋ ಛೇ ಅನೇ ಜೇ ದ್ವಂದಥೀ ರಹಿತ ಥಯೋ ಛೇ ಅನೇ ಜೇ ಆಶಾಥೀ ರಹಿತ
ಥಯೋ ಛೇ, ತೇನೇ ಸಹಜ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥತೋ ಭೋಗ ದುಃಖ ಪಣ ನಥೀ ಆಪತೋ
ತೇಮ ಜ ಹರ್ಷ ಪಣ ನಥೀ ಪಮಾಡತೋ. 14
ಪ್ರಕರಣ 4 – ಪುನಃಶಿಷ್ಯಾನುಭವಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಹಂತಾತ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಧೀರಸ್ಯ ಖೇಲತೋ ಭೋಗಲೀಲಯಾ ।
ನ ಹಿ ಸಂಸಾರವಾಹೀಕೈರ್ಮೂಢೈಃ ಸಹ ಸಮಾನತಾ ॥ 4-1 ॥
ಜನಕ ಬೋಲ್ಯಾ : ಆ, ಭೋಗರೂಪ ಲೀಲಾಥೀ ಕೀಡಾ ಕರತಾ ಅನೇ ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನೀ ಏವಾ ಧೀರ ಪುರುಷನೀ ಸಾಥೇ ಸಂಸಾರೀ ಏವಾ ಮೂಢ
ಮನುಷ್ಯನೀ ಸಮಾನತಾ ಕಶೀ ಛೇ ಜ ನಹಿ. 1
ಯತ್ ಪದಂ ಪ್ರೇಪ್ಸವೋ ದೀನಾಃ ಶಕ್ರಾದ್ಯಾಃ ಸರ್ವದೇವತಾಃ ।
ಅಹೋ ತತ್ರ ಸ್ಥಿತೋ ಯೋಗೀ ನ ಹರ್ಷಮುಪಗಚ್ಛತಿ ॥ 4-2 ॥
ಜೇ (ಆತ್ಮ) ಪದನೀ ಈಚ್ಛಾ ಕರತಾ ಇಂದ್ರ ಆದಿ ಸರ್ವ
(ತೇ ಪದನೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ನ ಥತಾಂ) ದೀನತಾನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇ ಛೇ. (ಅರ್ಥಾತ್
ಶೋಕಾತುರ ಬನೇ ಛೇ), ತ್ಯಾಂ ಸ್ಥಿರ ಬನೇಲೋ ಯೋಗೀ ಹರ್ಷ ಪಾಮತೋ ನಥೀ,
ಏ ಆಶ್ವರ್ಯನೀ ವಾತ ಛೇ. ರ
ತಜ್ಜ್ಞಸ್ಯ ಪುಣ್ಯಪಾಪಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ಪರ್ಶೋ ಹ್ಯಂತರ್ನ ಜಾಯತೇ ।
ನ ಹ್ಯಾಕಾಶಸ್ಯ ಧೂಮೇನ ದೃಶ್ಯಮಾನಾಪಿ ಸಂಗತಿಃ ॥ 4-3 ॥
ಏ (ಆತ್ಮ)ಪದನೇ ಜಾಣನಾರನೇ ಅಂತಃಕರಣಮಾಂ ಪುಣ್ಯ ಅನೇ
ಪಾಪನೋ ಸ್ಪರ್ಶ ಲಾಗತೋ ನಥೀ. ಬಹಾರಥೀ ದೇಖಾತೀ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಪಣ
ಆಕಾಶನೇ ವಾಸ್ತವಿಕ ರೀತೇ ಧುಮಾಡಾ ಸಾಥೇ ಸಂಗತಿ (ಸ್ಪರ್ಶ) ಹೋತೀ ನಥೀ. 3
ಆತ್ಮೈವೇದಂ ಜಗತ್ಸರ್ವಂ ಜ್ಞಾತಂ ಯೇನ ಮಹಾತ್ಮನಾ ।
ಯದೃಚ್ಛಯಾ ವರ್ತಮಾನಂ ತಂ ನಿಷೇದ್ಧುಂ ಕ್ಷಮೇತ ಕಃ ॥ 4-4 ॥
ಆ ಸಮಸ್ತ ಜಗತ ಆತ್ಮರೂಪ ಜ ಛೇ ಏಮ ಜೇಣೇ ಜಾಣ್ಯುಂ
ಛೇ ತೇವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೇ ಸಹಜ ಕ್ರಿಯಾ ಕರತಾ ಅಟಕಾವಾ ಕೋಣ ಸಮರ್ಥ
ಥಾಯ? (ಅರ್ಥಾತ್ ತೇನೀ ಸಹಜ ಕ್ರಿಯಾಮಾಂ ವಿಧಿ-ನಿಷೇಧರೂಪ ಬಂಧನೋ
ಕೋಣ ಆರೋಪಿತ ಕರೀ ಶಕೇ? ಕೋಈ ಜ ನಹಿ.) 4
ಆಬ್ರಹ್ಮಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತೇ ಭೂತಗ್ರಾಮೇ ಚತುರ್ವಿಧೇ ।
ವಿಜ್ಞಸ್ಯೈವ ಹಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಮಿಚ್ಛಾನಿಚ್ಛಾವಿವರ್ಜನೇ ॥ 4-5 ॥
ಬ್ರಹ್ಮಾಥೀ ಮಾಂಡೀನೇ ತುಣ ಸುಧೀನೀ (ಅಂಡಜ, ಸ್ವೇದಜ, ಜರಾಯುಜ
ಅನೇ ಉದ್ಭಿಜ್ಜ) ಚಾರ ಪ್ರಕಾರನೀ ಜೀವ-ಜಾತಿಓಮಾಂ ಮಾತ್ರ
ಜ್ಞಾನೀ ಜ ಈಚ್ಛಾ ಅನೇ ಅನಿಚ್ಛಾನೇ ದೂರ ಹಠಾವವಾಮಾಂ ಸಮರ್ಥ ಛೇ. ಪ
ಆತ್ಮಾನಮದ್ವಯಂ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾನಾತಿ ಜಗದೀಶ್ವರಂ ।
ಯದ್ ವೇತ್ತಿ ತತ್ಸ ಕುರುತೇ ನ ಭಯಂ ತಸ್ಯ ಕುತ್ರಚಿತ್ ॥ 4-6 ॥
ಕೋಈಕ ಜ (ಪೋತಾನಾ) ಆತ್ಮಾನೇ ಅನೇ ಜಗತನಾ ಈಶ್ವರನೇ
ಅದ್ವೈತ (ಏಕರೂಪ) ಜಾಣೇ ಛೇ. ತೇ ಜೇ ಜಾಣೇ ಛೇ ತೇನೇ ಜ ಆಚರಣ
ಮಾಂ ಮೂಕೇ ಛೇ. ತೇನೇ ಕಶೇಥೀ ಪಣ ಭಯ ಆವತೋ ನಥೀ. 6
ಪ್ರಕರಣ ಪ – ಲಯೋಪದೇಶಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ನ ತೇ ಸಂಗೋಽಸ್ತಿ ಕೇನಾಪಿ ಕಿಂ ಶುದ್ಧಸ್ತ್ಯಕ್ತುಮಿಚ್ಛಸಿ ।
ಸಂಘಾತವಿಲಯಂ ಕುರ್ವನ್ನೇವಮೇವ ಲಯಂ ವ್ರಜ ॥ 5-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ ಕಹೇ ಛೇ: ತಾರೋ ಕಶಾನೀ ಸಾಥೇ ಪಣ ಸಂಗ ಛೇ ಜ
ನಹಿ. (ಆಥೀ) ತುಂ ಶುದ್ಧ ಹೋಈ ಶಾನೋ ತ್ಯಾಗ ಕರವಾನೀ ಈಚ್ಛಾ ರಾಖೇ
ಛೇ? ಆ ಪ್ರಮಾಣೇ (ದೇಹ-)ಸಂಧಾತನೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ದೇಹಾಭಿಮಾನನೋ)
ವಿಲಯ ಕರೀ ಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಲೀನ ಥಈ ಜಾ. 1
ಉದೇತಿ ಭವತೋ ವಿಶ್ವಂ ವಾರಿಧೇರಿವ ಬುದ್ಬುದಃ ।
ಇತಿ ಜ್ಞಾತ್ವೈಕಮಾತ್ಮಾನಂ ಏವಮೇವ ಲಯಂ ವ್ರಜ ॥ 5-2 ॥
ಸಮುದ್ರಮಾಂ ಜೇಮ ಪರಪೋಟೋ ಉದಯ ಪಾಮೇ ಛೇ ತೇಮ ತಾರಾಮಾಂಥೀ
ವಿಶ್ವ ಉದಯ ಪಾಮೇ ಛೇ. ಏ ಪ್ರಮಾಣೇ ಆತ್ಮಾನೇ ಏಕಮಾತ್ರ ಜಾಣೀನೇ
ಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಲೀನ ಥಈ ಜಾ. ರ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮಪ್ಯವಸ್ತುತ್ವಾದ್ ವಿಶ್ವಂ ನಾಸ್ತ್ಯಮಲೇ ತ್ವಯಿ ।
ರಜ್ಜುಸರ್ಪ ಇವ ವ್ಯಕ್ತಂ ಏವಮೇವ ಲಯಂ ವ್ರಜ ॥ 5-3 ॥
ವ್ಯಕತ ಬನೇಲುಂ ವಡ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಪಣ ಅವಾಸ್ತವಿಕ
ಅರ್ಥಾತ್ (ಮಿಥ್ಯಾ) ಹೋಈ ನಿರ್ಮಲ ಏವಾ ತಾರಾಮಾಂ ದೋರಡಾಂಮಾಂ ದೇಖಾತಾ
ಸರ್ಪನೀ ಜೇಮ ಛೇ ಜ ನಹಿ. ಆಥೀ ತುಂ ಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಲೀನ ಥಈ ಜಾ. 3.
ಸಮದುಃಖಸುಖಃ ಪೂರ್ಣ ಆಶಾನೈರಾಶ್ಯಯೋಃ ಸಮಃ ।
ಸಮಜೀವಿತಮೃತ್ಯುಃ ಸನ್ನೇವಮೇವ ಲಯಂ ವ್ರಜ ॥ 5-4 ॥
ಸುಖ.-ದು:ಖನೇ ಸರಖಾಂ ಗಣೀ, ಪೂರ್ಣತಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೀ, ಆಶಾ-
ನಿರಾಶಾನೇ ಸಮಾನ ಲೇಖೀ, ತೇಮ ಜ ಜೀವನ ಅನೇ ಮರಣನೇ ಪಣ
ಸರಖಾಂ ಗಣೀ, ತುಂ ಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಲೀನ ಥಈ ಜಾ. 4
ಪ್ರಕರಣ 6 – ಪುನಃ ಗುರೂಪದೇಶಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಆಕಾಶವದನಂತೋಽಹಂ ಘಟವತ್ ಪ್ರಾಕೃತಂ ಜಗತ್ ।
ಇತಿ ಜ್ಞಾನಂ ತಥೈತಸ್ಯ ನ ತ್ಯಾಗೋ ನ ಗ್ರಹೋ ಲಯಃ ॥ 6-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ ಕಹೇ ಛೇ: “ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್. “ಹುಂ” ) ಆಕಾಶನೀ
ಜೇಮ ಅನಂತ ಛುಂ, ಅನೇ ಜಗತ ಘಡಾನೀ ಜೇಮ ಪ್ರಕೃತಿಜನ್ಯ ಛೇ, ಆ
(ಖರುಂ) ಜ್ಞಾನ ಛೇ. ತೋ ಪಛೀ ಆ ಜಗತ ಆದಿ)ನೋ ತ್ಯಾಗ ಪಣ
ನಥೀ ಥಈ ಶಕತೋ ತೇಮ ತೇನುಂ ಗ್ರಹಣ ಪಣ ನಥೀ ಕರೀ ಶಕಾತುಂ, ಕೇ ತೇನೋ
ಲಯ ಪಣ ನಥೀ ಸಂಭವತೋ. 1
ಮಹೋದಧಿರಿವಾಹಂ ಸ ಪ್ರಪಂಚೋ ವೀಚಿಸಽನ್ನಿಭಃ ।
ಇತಿ ಜ್ಞಾನಂ ತಥೈತಸ್ಯ ನ ತ್ಯಾಗೋ ನ ಗ್ರಹೋ ಲಯಃ ॥ 6-2 ॥
“ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್. “ಹುಂ” ) ಮಹಾಸಾಗರ ಜೇವೋ ಛುಂ. ಅನೇ ಆ
ಜಗತ-ಪ್ರಪಂಚ ತರಂಗ ಜೇವೋ ಛೇ, ಆ (ಖರುಂ) ಶಾನ ಛೇ. ತೋ ಪಛೀ
ಆ ಜಗತ ಆದಿ)ನೋ ತ್ಯಾಗ ಗ್ರಹಣ ಕೇ ಲಯ ಸಂಭವತೋ ನಥೀ. ರ
ಅಹಂ ಸ ಶುಕ್ತಿಸಂಕಾಶೋ ರೂಪ್ಯವದ್ ವಿಶ್ವಕಲ್ಪನಾ ।
ಇತಿ ಜ್ಞಾನಂ ತಥೈತಸ್ಯ ನ ತ್ಯಾಗೋ ನ ಗ್ರಹೋ ಲಯಃ ॥ 6-3 ॥
ಆ “ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್. “ಹುಂ” ) ಛೀಪ ಸಮಾನ ಛುಂ ಅನೇ
ವಿಶ್ವನೀ ಕಲ್ಪನಾ ರೂಪಾ ಸಮಾನ (ವಿವರ್ತ) ಛೇ, ಆ (ಖರುಂ) ಜ್ಞಾನ
ಛೇ. ತೋ ಪಛೀ ಆ (ಜಗತ ಆದಿ) ತೋ ತ್ಯಾಗ, ಗ್ರಹಣ ಕೇ ಲಯ
ಸಂಭವತೋ ನಥೀ. 3
ಅಹಂ ವಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸರ್ವಭೂತಾನ್ಯಥೋ ಮಯಿ ।
ಇತಿ ಜ್ಞಾನಂ ತಥೈತಸ್ಯ ನ ತ್ಯಾಗೋ ನ ಗ್ರಹೋ ಲಯಃ ॥ 6-4 ॥
“ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್. “ಹುಂ” ) ಜ ಸರ್ವ ಭೂತೋಮಾಂ ಛೇ- ಅನೇ ಸರ್ವ
ಭೂತೋ ಮಾರಾಮಾಂ ಛೇ, ಆ (ಖರುಂ) ಜ್ಞಾನ ಛೇ. ತೋ ಪಛೀ ಆ ಜಗತ
ಆದಿ ಜತೋ ತ್ಯಾಗ, ಗ್ರಹಣ ಕೇ ಲಯ ಸಂಭವತೋ ನಥೀ. 4
ಪ್ರಕರಣ 7 – ಶಿಷ್ಯಾನುಭವಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಮಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧೌ ವಿಶ್ವಪೋತ ಇತಸ್ತತಃ ।
ಭ್ರಮತಿ ಸ್ವಾಂತವಾತೇನ ನ ಮಮಾಸ್ತ್ಯಸಹಿಷ್ಣುತಾ ॥ 7-1 ॥
ಜನಕ ಕಹೇ ಛೇ; “ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್ ಮಾರಾ) ರೂಪ ಮಹಾಸಾಗರಮಾಂ
ಮನರೂಪ ಪವನ ವಡೇ ವಿಶ್ವರೂಪ ವಹಾಣ ಆಮತೇಮ ಭಮೇ ಛೇ. (ಪರಂತು)
ಮನೇ (ತೇನೀ) ಅಸಹನಶೀಲತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉದ್ವೇಗ) ನಥೀ. 1
ಮಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧೌ ಜಗದ್ವೀಚಿಃ ಸ್ವಭಾವತಃ ।
ಉದೇತು ವಾಸ್ತಮಾಯಾತು ನ ಮೇ ವೃದ್ಧಿರ್ನ ಚ ಕ್ಷತಿಃ ॥ 7-2 ॥
“ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್. ಮಾರಾ) ರೂಪ ಮಹಾಸಾಗರಮಾಂ ಏನೀ ಮೇಳೇ
ಜಗತರೂಪ ತರಂಗ ಊಠೋ ಅಥವಾ ಶಾಂತ ಥಈ ಜಾಓ, ಪರಂತು (ತೇಥೀ)
ನಥೀ. ಮಾರಾಮಾಂ ಕಾಂಈ ವೃದ್ಧಿ ಥವಾನೀ ಕೇ ನಥೀ ಕಾಂಈ ಓಛುಂ ಥವಾನುಂ. ರ
ಮಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧೌ ವಿಶ್ವಂ ನಾಮ ವಿಕಲ್ಪನಾ ।
ಅತಿಶಾಂತೋ ನಿರಾಕಾರ ಏತದೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 7-3 ॥
“ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್ ಮಾರಾ)ರೂಪ ಮಹಾಸಾಗರಮಾಂ ವಿಶ್ವ ತೋ
ಕಲ್ಪನಾಮಾತ್ರ ಜ ಛೇ, ಅನೇ ತೇನಾ ಆಶ್ರಯರೂಪ “ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್ ಹುಂ.)
ತೋ ಅತ್ಯಂತ ಶಾಂತ ಅನೇ ಆಕಾರಹಿತ ಜ ಛುಂ. 3
ನಾತ್ಮಾ ಭಾವೇಷು ನೋ ಭಾವಸ್ತತ್ರಾನಂತೇ ನಿರಂಜನೇ ।
ಇತ್ಯಸಕ್ತೋಽಸ್ಪೃಹಃ ಶಾಂತ ಏತದೇವಾಹಮಾಸ್ತಿತಃ ॥ 7-4 ॥
ಆತ್ಮಾ ವಿಶ್ವಮಾಂ ನಥೀ, ತೇಮ ಜ ತ್ಯಾಂ ಅನಂತ ಅನೇ ನಿರಂಜನ
(ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ)ಮಾಂ ವಿಶ್ವ ಪಣ ನಥೀ. ಆಥೀ ತೇನಾ ಆಶ್ರಯರೂಪ
“ಅಹಂ” ಅರ್ಥಾತ್ “ಹುಂ”) ತೋ ಆಸಕ್ತಿರಹಿತ, ನಿ:ಸ್ಪೃಹ ಅನೇ ಶಾಂತ ಛುಂ. 4
ಅಹೋ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಮೇವಾಹಂ ಇಂದ್ರಜಾಲೋಪಮಂ ಜಗತ್ ।
ಇತಿ ಮಮ ಕಥಂ ಕುತ್ರ ಹೇಯೋಪಾದೇಯಕಲ್ಪನಾ ॥ 7-5 ॥
ಅಹೋ “ಅಹಂ” (ಅರ್ಥಾತ್ “ಹುಂ”) ತೋ ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ ಛುಂ ಅನೇ ಜಗತ
ಇಂದ್ರಜಾಲ (ಮಾಯಾ) ಜೇವುಂ ಛೇ. ಆಥೀ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ತ್ಯಾಜ್ಯ
ಅನೇ ಗ್ರಾಹ್ಯನೀ ಕಲ್ಪನಾ ಕೇವೀ ರೀತೇ ಅನೇ ಕಯಾಂ ಹೋಯ? ಪ
ಪ್ರಕರಣ 8 – ಬಂಧಮೋಕ್ಷಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ತದಾ ಬಂಧೋ ಯದಾ ಚಿತ್ತಂ ಕಿಂಚಿದ್ ವಾಂಛತಿ ಶೋಚತಿ ।
ಕಿಂಚಿನ್ ಮುಂಚತಿ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ಕಿಂಚಿದ್ ದೃಷ್ಯತಿ ಕುಪ್ಯತಿ ॥ 8-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಕಹೇ ಛೇ: ಜ್ಯಾರೇ ಚಿತ್ತ ಕಾಂಇ ಇಚ್ಛೇ, ಶೋಕ ಕರೇ, ಕಾಂಈ ಛೋಡೀ (ಕಾಂಈ)
ಗ್ರಹಣ ಕರೇ, ಕಾಂಈ ಹರ್ಷ ಪಾಮೇ, (ಕೇ) ಕೋಪ ಕರೇ ತ್ಯಾರೇ ಬಂಧನ ಥಾಯ ಛೇ. 1
ತದಾ ಮುಕ್ತಿರ್ಯದಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ವಾಂಛತಿ ನ ಶೋಚತಿ ।
ನ ಮುಂಚತಿ ನ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ಕುಪ್ಯತಿ ॥ 8-2 ॥
ಜ್ಯಾರೇ ಚಿತ್ತ ಈಚ್ಛಾ ನಥೀ ಕರತುಂ, ಶೋಕ ನಥೀ ಕರತುಂ, ಛೋಡೀ
ನಥೀ ದೇತುಂ. ಗ್ರಹಣ ನಥೀ ಕರತುಂ, ಹರ್ಷ ನಥೀ. ಪಾಮತುಂ (ಕೇ) ಕೋಪ ನಥೀ
ಕರತುಂ ತ್ಯಾರೇ ಮೋಕ್ಷ ಥಾಯ ಛೇ. ರ
ತದಾ ಬಂಧೋ ಯದಾ ಚಿತ್ತಂ ಸಕ್ತಂ ಕಾಶ್ವಪಿ ದೃಷ್ಟಿಷು ।
ತದಾ ಮೋಕ್ಷೋ ಯದಾ ಚಿತ್ತಮಸಕ್ತಂ ಸರ್ವದೃಷ್ಟಿಷು ॥ 8-3 ॥
ಜಯಾರೇ ಚಿತ್ತ ಕೋಈ ಪಣ ದೃಷ್ಟಿ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಷಯೋ)ಮಾಂ ಆಸಕ್ತ
ಥಈ ಜಾಯ ಛೇ, ತ್ಯಾರೇ ಬಂಧನ ಥಾಯ ಛೇ. ಜಯಾರೇ ಚಿತ್ತ ಬಧೀಯ ದೃಷ್ಟಿ
(ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಷಯೋ) ಮಾಂಥೀ ಅನಾಸಕ್ತ ಥಈ ಜಾಯ ಛೇ, ತ್ಯಾರೇ ಮೋಕ್ಷ ಥಾಯ ಛೇ. 3
ಯದಾ ನಾಹಂ ತದಾ ಮೋಕ್ಷೋ ಯದಾಹಂ ಬಂಧನಂ ತದಾ ।
ಮತ್ವೇತಿ ಹೇಲಯಾ ಕಿಂಚಿನ್ಮಾ ಗೃಹಾಣ ವಿಮುಂಚ ಮಾ ॥ 8-4 ॥
ಜ್ಯಾರೇ “ಅಹಂ” ನಥೀ ತ್ಯಾರೇ ಮೋಕ್ಷ ಛೇ ಜ್ಯಾರೇ “ಅಹಂ” ಛೇ ತ್ಯಾರೇ
ಬಂಧನ ಛೇ, ಏಮ ಸಹಜ ವಿಚಾರೀ ಆಶಾನುಂ ಪಣ ಗ್ರಹಣ ಕೇ ತ್ಯಾಗ ಕರ ನಹಿ. 4
ಪ್ರಕರಣ 9 – ನಿರ್ವೇದಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಕೃತಾಕೃತೇ ಚ ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ಕದಾ ಶಾಂತಾನಿ ಕಸ್ಯ ವಾ ।
ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವೇಹ ನಿರ್ವೇದಾದ್ ಭವ ತ್ಯಾಗಪರೋಽವ್ರತೀ ॥ 9-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಕೃತ ಅನೇ ಅಕೃತ ಕರ್ಮೋ ತೇಮ ಜ ಸುಖದುಃಖಾದಿ
ದ್ವಂದ್ವೋ ಕೋನಾಂ ಅಥವಾ ಕಯಾರೇ ಶಾಂತ ಥಯಾಂ ಛೇ? ಆಮ ಜಾಣೀನೇ ಅಹೀಂ
(ಆ ಸಂಸಾರಮಾಂ ಕಂಟಾಳೀ ಜಈನೇ ವ್ರತ ಕರ್ಮ ರಹಿತ ಅನೇ ತ್ಯಾಗಪರಾಯಣ ಥಾ.1
ಕಸ್ಯಾಪಿ ತಾತ ಧನ್ಯಸ್ಯ ಲೋಕಚೇಷ್ಟಾವಲೋಕನಾತ್ ।
ಜೀವಿತೇಚ್ಛಾ ಬುಭುಕ್ಷಾ ಚ ಬುಭುತ್ಸೋಪಶಮಃ ಗತಾಃ ॥ 9-2 ॥
ಪ್ರಿಯ (ಜನಕ)! ಕೋಈಕ ಜ ಧನ್ಯ ಪುರುಷನೀ ಜೀವವಾನೀ,
ಭೋಗವವಾನೀ ತೇಮ ಜ ಬನವಾನೀ ಈಚ್ಛಾ ಲೋಕಚೇಷ್ಟಾನಾ
ಅವಲೋಕನ ವಡೇ (ವೈರಾಗ್ಯ ಥತಾಂ) ಶಾಂತ ಬನೇ ಛೇ. ರ
ಅನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಮೇವೇದಂ ತಾಪತ್ರಿತಯದೂಷಿತಂ ।
ಅಸಾರಂ ನಿಂದಿತಂ ಹೇಯಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಶಾಮ್ಯತಿ ॥ 9-3 ॥
ಆ ಬಧುಂ ಜ (ದೃಶ್ಯ ಜಗತ) ಅನಿತ್ಯ, (ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ,
ಆಧಿದೈವಿಕ ಅನೇ ಆಧಿಭೌತಿಕ) ತ್ರಿವಿಧ ತಾಪಥೀ ದೋಷಯುಕ್ತ
ಸಾರಹೀನ, ನಿದವಾಯೋಗ್ಯ (ಅನೇ) ತ್ಯಾಜ್ಯ ಛೇ ಏಮ ನಿಶ್ಚಯ ಕರೀನೇ
(ತೇ ಧನ್ಯ ಪುರುಷ) ಶಾಂತ ಬನೇ ಛೇ. 3
ಕೋಽಸೌ ಕಾಲೋ ವಯಃ ಕಿಂ ವಾ ಯತ್ರ ದ್ವಂದ್ವಾನಿ ನೋ ನೃಣಾಂ ।
ತಾನ್ಯುಪೇಕ್ಷ್ಯ ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತವರ್ತೀ ಸಿದ್ಧಿಮವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 9-4 ॥
ಜ್ಯಾಂ ಮನುಷ್ಯೋನೇ (ಸುಖದುಃಖಾದಿ) ದ್ವಂದ್ವೋ ಜ ನಥೀ ತೋ ಪಛೀ ಏ
ಕಾಳ ತೋ ಛೇ ಜ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಆಯುಷ್ಯ ಪಣ ಕಯಾಂ ಛೇ? ಏ ಬಧಾನೇ ನಕಾರೀ
ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತ ವಸ್ತುಓಮಾಂ ವರ್ತವಾವಾಳೋ ಪುರುಷ ಸಿದ್ಧಿನೇ ಪಾಮೇ ಛೇ. 4
ನಾನಾ ಮತಂ ಮಹರ್ಷೀಣಾಂ ಸಾಧೂನಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ ತಥಾ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಿರ್ವೇದಮಾಪನ್ನಃ ಕೋ ನ ಶಾಮ್ಯತಿ ಮಾನವಃ ॥ 9-5 ॥
ಮಹರ್ಷಿಓನಾ, ಸಾಧುಓನಾ ತಥಾ ಯೋಗೀಓನಾ ಜೂದಾ ಜೂದಾ
ಮತ (-ಭೇದೋ) ಜೋಈ ಕಂಟಾಳೋ ಪಾಮೇಲೋ ಕಯೋ ಮನುಷ್ಯ ಶಾಂತ ಥತೋ ನಥೀ? ಪ
ಕೃತ್ವಾ ಮೂರ್ತಿಪರಿಜ್ಞಾನಂ ಚೈತನ್ಯಸ್ಯ ನ ಕಿಂ ಗುರುಃ ।
ನಿರ್ವೇದಸಮತಾಯುಕ್ತ್ಯಾ ಯಸ್ತಾರಯತಿ ಸಂಸೃತೇಃ ॥ 9-6 ॥
ವೈರಾಗ್ಯ, ಸಮತ್ವ ಅನೇ ಯುಕ್ತಿ ದ್ರಾರಾ ಚೈತನ್ಯನಾ ಸ್ವರೂಪನುಂ ಜ್ಞಾನ
ಕರೀ ಜೇ ಪೋತಾನೇ ಸಂಸಾರಮಾಂಥೀ ತಾರೇ ಛೇ, ತೇ ಶುಂ (ಪೋತೇ.) ಗುರು ನಥೀ
(ಕೇ ಜೇಥೀ ಬೀಜಾ ಗುರುನೀ ಏನೇ ಜರೂರ ಪಡೇ) ? 6
ಪಶ್ಯ ಭೂತವಿಕಾರಾಂಸ್ತ್ವಂ ಭೂತಮಾತ್ರಾನ್ ಯಥಾರ್ಥತಃ ।
ತತ್ಕ್ಷಣಾದ್ ಬಂಧನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ಸ್ವರೂಪಸ್ಥೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ॥ 9-7 ॥
ತುಂ (ಪಂಚಮಹಾ-)ಭೂತನಾಂ ಕಾರ್ಯೋನೇ ವಾಸ್ತವಿಕ ರೀತೇ ಭೂತಮಾತ್ರ
ಜೋ. ತೇ ಕ್ಷಣೇ ಜ ತುಂ ಬಂಧನಥೀ ಮುಕತ ಥಈ ಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಸ್ಥಿರ ಬನೀಶ. 8
ವಾಸನಾ ಏವ ಸಂಸಾರ ಇತಿ ಸರ್ವಾಂ ವಿಮುಂಚ ತಾಃ ।
ತತ್ತ್ಯಾಗೋ ವಾಸನಾತ್ಯಾಗಾತ್ಸ್ಥಿತಿರದ್ಯ ಯಥಾ ತಥಾ ॥ 9-8 ॥
ವಾಸನಾಓ ಜ ಸಂಸಾರ ಛೇ, ತೇಥೀ ತೇ ಬಧೀನೇ ತ್ಯಜೀ ದೇ;
ವಾಸನಾಓನಾ ತ್ಯಾಗಥೀ ಸಂಸಾರನೋ ತ್ಯಾಗ ಥಈ ಜಶೇ, (ಅನೇ) ಜೇ
(ಪರಮ ಪದಮಾಂ) ಸ್ಥಿತಿ ಥವೀ ಜೋಈಏ ತೇ ಆಜೇ ಜ ಥಈ ಜಶೇ. 8
ಪ್ರಕರಣ 10 – ಉಪಶಮಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ವಿಹಾಯ ವೈರಿಣಂ ಕಾಮಮರ್ಥಂ ಚಾನರ್ಥಸಂಕುಲಂ ।
ಧರ್ಮಮಪ್ಯೇತಯೋರ್ಹೇತುಂ ಸರ್ವತ್ರಾನಾದರಂ ಕುರು ॥ 10-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಶತ್ರುರೂಪ ಕಾಮನೇ, ಅನರ್ಥಥೀ ಭರೇಲಾ ಅರ್ಥನೇ ತೇಮ
ಜ ಏ ಬಂನೇನಾ ಕಾರಣರೂಪ ಧರ್ಮನೇ ಪಣ ತ್ಯಜೀ ದಈನೇ ಬಧೇಯ ಅನಾದರ ಕರ.1
ಸ್ವಪ್ನೇಂದ್ರಜಾಲವತ್ ಪಶ್ಯ ದಿನಾನಿ ತ್ರೀಣಿ ಪಂಚ ವಾ ।
ಮಿತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಧನಾಗಾರದಾರದಾಯಾದಿಸಂಪದಃ ॥ 10-2 ॥
ಮಿತ್ರ, ಜಮೀನ, ಧನ, ಘರ, ಸೀ, ಸಗಾಂಸಂಬಂಧೀ, ಈತ್ಯಾದಿ ಸಂಪತ್ತಿ
ಸ್ವಪ್ನ ಅನೇ ಇಂದ್ರಜಾಲನೀ (ಜಾದುಗರೀನೀ) ಜೇಮ ಮಾತ್ರ ತ್ರಣ ಕೇ ಪಾಂಚ
ದಿವಸನೀ ಜ ಛೇ ಏಮ ಜೋ. ರ
ಯತ್ರ ಯತ್ರ ಭವೇತ್ತೃಷ್ಣಾ ಸಂಸಾರಂ ವಿದ್ಧಿ ತತ್ರ ವೈ ।
ಪ್ರೌಢವೈರಾಗ್ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ವೀತತೃಷ್ಣಃ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 10-3 ॥
ಜ್ಯಾಂ ಜಯಾಂ ತೃಷ್ಣಾ ಛೇ ತ್ಯಾಂ ಸಂಸಾರ ಛೇ ಏಮ ಸಮಜ. ಮಾಟೇ
ಬಳವಾನ ವೈರಾಗ್ಯನೋ ಆಶಯ ಲಈನೇ ತುಷ್ಣಾ ರಹಿತ ಬನೀ ಸುಖೀ ಥಾ. 3
ತೃಷ್ಣಾಮಾತ್ರಾತ್ಮಕೋ ಬಂಧಸ್ತನ್ನಾಶೋ ಮೋಕ್ಷ ಉಚ್ಯತೇ ।
ಭವಾಸಂಸಕ್ತಿಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಾಪ್ತಿತುಷ್ಟಿರ್ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ॥ 10-4 ॥
ಬಂಧ ತೃಷ್ಣಾ ಮಾತ್ರ ಸ್ವರೂಪನೋ ಛೇ, ತೇಮ ಜ ತೇ (ತೃಷ್ಣಾ) ನೋ
ನಾಶ ಜ ಮೋಕ್ಷ ಕಹೇವಾಯ ಛೇ. ಸಂಸಾರ ಪ್ರತ್ಯೇ ಅನಾಸಕ್ತಿ ಮಾತ್ರಥೀ ಜ
ವಾರಂವಾರ ಆತ್ಮಾನೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಅನೇ ತೃಪ್ತಿ ಥಾಯ ಛೇ. 4
ತ್ವಮೇಕಶ್ಚೇತನಃ ಶುದ್ಧೋ ಜಡಂ ವಿಶ್ವಮಸತ್ತಥಾ ।
ಅವಿದ್ಯಾಪಿ ನ ಕಿಂಚಿತ್ಸಾ ಕಾ ಬುಭುತ್ಸಾ ತಥಾಪಿ ತೇ ॥ 10-5 ॥
ತುಂ ಏಕ, ಶುದ್ಧ ಅನೇ ಚೇತನ ಛೇ, ಅನೇ ವಿಶ್ವ ಜಡ ಅನೇ
ಅಸತ ಛೇ. ಜೇ ಅವಿದ್ಯಾ ಕರೀನೇ ಕಹೇವಾಯ ಛೇ ತೇ ಪಣ ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ,
ತೋ ಪಛೀ (ಕಾಂಈ ಪಣ) ಬನವಾನೀ ಈಚ್ಛಾ ತನೇ ಕೇಮ ಹೋಈ ಶಕೇ? ಪ
ರಾಜ್ಯಂ ಸುತಾಃ ಕಲತ್ರಾಣಿ ಶರೀರಾಣಿ ಸುಖಾನಿ ಚ ।
ಸಂಸಕ್ತಸ್ಯಾಪಿ ನಷ್ಟಾನಿ ತವ ಜನ್ಮನಿ ಜನ್ಮನಿ ॥ 10-6 ॥
ರಾಜ್ಯ, ಪುತ್ರೋ, ಪತ್ನೀಓ, ಶರೀರೋ ಅನೇ ಸುಖೋ ತುಂ ಆಸಕ್ತ
ಹತೋ ಛತಾಂ ಪಣ ಜನ್ಮೋಜನ್ಮಮಾಂ ನಾಶ ಪಾಮೀ ಗಯಾಂ. 6
ಅಲಮರ್ಥೇನ ಕಾಮೇನ ಸುಕೃತೇನಾಪಿ ಕರ್ಮಣಾ ।
ಏಭ್ಯಃ ಸಂಸಾರಕಾಂತಾರೇ ನ ವಿಶ್ರಾಂತಮಭೂನ್ ಮನಃ ॥ 10-7 ॥
ಅರ್ಥ, ಕಾಮ ಅನೇ ಸುಕೃತ ಕರ್ಮೋ ಪಣ ಹವೇ ಬಸ ಥಯಾಂ. ಆ
ಬಧಾಥೀ (ಪಣ) ಸಂಸಾರರೂಪ ವನಮಾಂ ಮನ ಶಾಂತ ಥಯುಂ ನಹಿ. 7
ಕೃತಂ ನ ಕತಿ ಜನ್ಮಾನಿ ಕಾಯೇನ ಮನಸಾ ಗಿರಾ ।
ದುಃಖಮಾಯಾಸದಂ ಕರ್ಮ ತದದ್ಯಾಪ್ಯುಪರಮ್ಯತಾಂ ॥ 10-8 ॥
ಕೇಟಲಾಕ ಜನ್ಮೋಮಾಂ ತೇ ಶರೀರ, ಮನ (ಅನೇ) ವಾಚಾ ವಡೇ ಪರಿಶ್ರಮ
ಆಪವಾವಾಳುಂ ಅನೇ ದು:ಖಪ್ರದ ಕರ್ಮ ನಥೀ ಕರ್ಯುಂ ತೋ ಹವೇ ತೋ ಶಾಂತ ಥಾ! 8
ಪ್ರಕರಣ 11 – ಜ್ಞಾನಾಷ್ಟಕಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಭಾವಾಭಾವವಿಕಾರಶ್ಚ ಸ್ವಭಾವಾದಿತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ನಿರ್ವಿಕಾರೋ ಗತಕ್ಲೇಶಃ ಸುಖೇನೈವೋಪಶಾಮ್ಯತಿ ॥ 11-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಭಾವ ಅನೇ ಅಭಾವರೂಪ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸೃಷ್ಟಿ ಅನೇ
ನಾಶರೂಪ) ವಿಕಾರ ಸ್ವಭಾವಥೀ ಜ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮಾಯಾಥೀ ಜ) ಥಾಯ ಛೇ
ಏಮ ಜೇಣೇ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯೋ ಛೇ, ತೇವೋ ನಿರ್ವಿಕಾರ ಅನೇ ಕ್ಲೇಶರಹಿತ ಮನುಷ್ಯ
ಸಹೇಲಾಈಥೀ ಜ ಶಾಂತ ಬನೇ ಛೇ. 1
ಈಶ್ವರಃ ಸರ್ವನಿರ್ಮಾತಾ ನೇಹಾನ್ಯ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ಅಂತರ್ಗಲಿತಸರ್ವಾಶಃ ಶಾಂತಃ ಕ್ವಾಪಿ ನ ಸಜ್ಜತೇ ॥ 11-2 ॥
ಅಹೀಂ ಸರ್ವನುಂ ನಿರ್ಮಾಣ ಕರನಾರ ಇಶ್ವರ ಜ ಛೇ ಅನೇ ಬೀಜೋ ಕೋಈ
ನಥೀ ಏಮ ಜೇಣೇ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯೋ ಛೇ ಅನೇ ಜೇನೀ ಬಧೀ ಆಶಾ ಅಂತಕರಣಮಾಂ
ನಾಶ ಪಾಮೀ ಛೇ ತೇವೋ ಶಾಂತ ಮನುಷ್ಯ ಕಶೇ ಪಣ ಆಸಕ್ತ ಥತೋ ನಥೀ. ರ
ಆಪದಃ ಸಂಪದಃ ಕಾಲೇ ದೈವಾದೇವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ತೃಪ್ತಃ ಸ್ವಸ್ಥೇಂದ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ನ ವಾನ್ಛತಿ ನ ಶೋಚತಿ ॥ 11-3 ॥
ಸಮಯ (ಸಮಯ ಪರ. ಆವತೀ) ಆಪಾತ್ತ ಅನೇ ಸಂಪತ್ತಿ
ದೈವಥೀ ಜ (ಆವೇ) ಛೇ ಏಮ ಜೇಣೇ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯೋ ಛೇ ತೇವೋ ಸಂತೋಷೀ
ಅನೇ ಹಮೇಶಾಂ ಶಾಂತ ಇಂದ್ರಿಯೋವಾಳೋ (ಕಶಾನೀ) ಈಚ್ಛಾ ಕರತೋ ನಥೀ,
ತೇಮ ಜ (ಕಶಾನೋ) ಶೋಕ (ಪಣ) ಕರತೋ ನಥೀ. 3
ಸುಖದುಃಖೇ ಜನ್ಮಮೃತ್ಯೂ ದೈವಾದೇವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ಸಾಧ್ಯಾದರ್ಶೀ ನಿರಾಯಾಸಃ ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ॥ 11-4 ॥
ಸುಖ-ದುಃಖ (ಅನೇ) ಜನ್ಮ-ಮೃತ್ಯು ದೈವಥೀ ಜ (ಆವೇ)
ಛೇ ಏಮ ಜೇಣೇ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯೋ ಛೇ, ತೇವೋ ಸಾಧ್ಯ ಕರ್ಮನೇ ಜೋನಾರೋ ಅನೇ
ಪರಿಶ್ರಮರಹಿತ ಬನೇಲೋ ಮನುಷ್ಯ ಕರ್ಮ ಕರತೋ ಛತಾಂ ಲೇಪಾತೋ ನಥೀ. 4
ಚಿಂತಯಾ ಜಾಯತೇ ದುಃಖಂ ನಾನ್ಯಥೇಹೇತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ತಯಾ ಹೀನಃ ಸುಖೀ ಶಾಂತಃ ಸರ್ವತ್ರ ಗಲಿತಸ್ಪೃಹಃ ॥ 11-5 ॥
ಆ ಸಂಸಾರಮಾಂ ಚಿಂತಾನೇ ಲಈನೇ ಜ ದುಃಖ ಉತ್ಪನ್ನ ಥಾಯ ಛೇ ಅನೇ
ಬೀಜೀ ಕೋಈ ರೀತೇ ಥತುಂ ನಥೀ ಏಮ ಜೇಣೇ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯೋ ಛೇ ತೇ (ಚಿತಾಥೀ)
ರಹಿತ (ಅನೇ) ಸರ್ವತ್ರ ಸ್ಪೃಹಾಹೀನ ಮನುಷ್ಯ ಸುಖೀ ಅನೇ ಶಾಂತ ಬನೇ ಛೇ.5
ನಾಹಂ ದೇಹೋ ನ ಮೇ ದೇಹೋ ಬೋಧೋಽಹಮಿತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ಕೈವಲ್ಯಂ ಇವ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ನ ಸ್ಮರತ್ಯಕೃತಂ ಕೃತಂ ॥ 11-6 ॥
’ಹುಂ ದೇಹ ನಥೀ; ದೇಹ ಮಾರೋ ನಥೀ, “ಹುಂ” ಬೋಧರೂಪ ಛುಂ’ ಏವೋ
ಏಣೇ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯೋ ಛೇ ತೇವೋ ಮೋಕ್ಷನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಯೇಲೋ ಮನುಷ್ಯ ಕರೇಲಾಂ ಕೇ
ನ ಕರೇಲಾಂ ಕರ್ಮೋನೇ ಸಂಭಾರತೋ ನಥೀ. 6
ಆಬ್ರಹ್ಮಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತಮಹಮೇವೇತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಃ ಶುಚಿಃ ಶಾಂತಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾಪ್ರಾಪ್ತವಿನಿರ್ವೃತಃ ॥ 11-7 ॥
ಬ್ರಹ್ಮಾಥೀ ಮಾಂಡೀನೇ ತುಣ ಸುಧೀ “ಹುಂ” ಜ ರಹ್ಯೋ ಛುಂ ಏವೋ
ನಿಶ್ಚಯ ಕರನಾರ ಮನುಷ್ಯ ಸಂಕಲ್ಪರಹಿತ, ಪವಿತ್ರ, ಶಾಂತ ಅನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ನೇ
ಅಪ್ರಾಪ್ತಥೀ ರಹಿತ ಬನೇ ಛೇ. 7
ನಾಶ್ಚರ್ಯಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ನ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ನಿರ್ವಾಸನಃ ಸ್ಫೂರ್ತಿಮಾತ್ರೋ ನ ಕಿಂಚಿದಿವ ಶಾಮ್ಯತಿ ॥ 11-8 ॥
ಆ ಅನೇಕ ಆಶ್ಚರ್ಯ (ಅರ್ಥಾತ್ ಚಮತ್ಕಾರ ವಾಳುಂ) ವಿಶ್ವ ಕಾಂಈ
ಜ ನಥೀ ಏವೋ ನಿಶ್ಚಯ ಕರನಾರ, ವಾಸನಾರಹಿತ ಅನೇ ಕೇವಳ ಚೈತನ್ಯರೂಪ
ಮನುಷ್ಯ ಜಾಣೇ ಕಾಂಈ ಛೇ ಜ ನಹಿ ಏಮ ಶಾಂತ ಬನೇ ಛೇ. 8
ಪ್ರಕರಣ 1ರ – ಏವಮೇವಾಷ್ಟಕಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಕಾಯಕೃತ್ಯಾಸಹಃ ಪೂರ್ವಂ ತತೋ ವಾಗ್ವಿಸ್ತರಾಸಹಃ ।
ಅಥ ಚಿಂತಾಸಹಸ್ತಸ್ಮಾದ್ ಏವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-1 ॥
ಜನಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಪಹೇಲಾಂ ಶಾರೋರಿಕ ಕರ್ಮೋಥೀ ಕಂಟಾಳೇಲೋ, ಪಛೀ ವಾಚಾನಾ
ವಿಸ್ತಾರಥೀ ಕಂಟಾಳೇಲೋ ಅನೇ ಛೇವಟೇ (ಮನನಾ) ಚಿಂತನಥೀ ಕಂಟಾಳೇಲೋ
ಕೋಈ ಏವೀ ಜ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 1
ಪ್ರೀತ್ಯಭಾವೇನ ಶಬ್ದಾದೇರದೃಶ್ಯತ್ವೇನ ಚಾತ್ಮನಃ ।
ವಿಕ್ಷೇಪೈಕಾಗ್ರಹೃದಯ ಏವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-2 ॥
ಶಬ್ದ ಆದಿ (ವಿಷಯೋಮಾಂ) ಆಸಕ್ತಿನಾ ಅಭಾವಥೀ ಅನೇ
ಆತ್ಮಾ ಅದ್ದಶ್ಯ ಹೋವಾಥೀ ಕದೀಕ ವಿಕ್ಷೇಪಯುಕತ ತೋ ಕದೀಕ
ಏಕಾಗ್ರ ಹದಯವಾಳೋ ಹೋಈ ಏವೀ ಜ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. ರ
ಸಮಾಧ್ಯಾಸಾದಿವಿಕ್ಷಿಪ್ತೌ ವ್ಯವಹಾರಃ ಸಮಾಧಯೇ ।
ಏವಂ ವಿಲೋಕ್ಯ ನಿಯಮಂ ಏವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-3 ॥ ।
ವಿಕ್ಷೇಪ-ದಶಾಮಾಂ (ರಹೇಲಾನೇ ಮಾಟೇ) ಸಮಾಧಿ, ಆಸನ ಆದಿ
ತೇಮ ಜ ಸಮಾಧಿ ದಶಾ(ಮಾಂ ರಹೇನಾರಾನೇ) ಮಾಟೇ ವ್ಯವಹಾರ ಏವೋ
(ಊಲಟಾ-ಸುಲಟೀ) ನಿಯಮ ಜೋಈನೇ, ಏವೀ ಜ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 3
ಹೇಯೋಪಾದೇಯವಿರಹಾದ್ ಏವಂ ಹರ್ಷವಿಷಾದಯೋಃ ।
ಅಭಾವಾದದ್ಯ ಹೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ನ್ ಏವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-4 ॥
ತ್ಯಾಜ್ಯ ಅನೇ ಗ್ರಾಹ್ಯಥೀ ರಹಿತ ಹೋಈ ತೇಮ ಜ ಹರ್ಷ ಅನೇ
ಶೋಕನೋ ಅಭಾವ ಹೋಈ, ಹೇ ಬ್ರಹ್ಮನ್ (ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ)! ಆಜೇ ಏವೀ ಜ
ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 4
ಆಶ್ರಮಾನಾಶ್ರಮಂ ಧ್ಯಾನಂ ಚಿತ್ತಸ್ವೀಕೃತವರ್ಜನಂ ।
ವಿಕಲ್ಪಂ ಮಮ ವೀಕ್ಷ್ಯೈತೈರೇವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-5 ॥
ಆಶ್ರಮಮಾಂ ರಹೇವುಂ ಕೇ ಆಶ್ರಮಥೀ ಪರ ಜವುಂ, ಧ್ಯಾನ ಕರವುಂ (ಕೇ
ನ ಕರವುಂ) ಮನ (ಛೇ ಏಮ) ಸ್ವೀಕಾರವುಂ ಕೇ ನ ಸ್ವೀಕಾರವುಂ ಈತ್ಯಾದಿ
ವಾತೋಮಾಂ ಮಾರೋ ವಿಕಲ್ಪ ಹೋಈ (ಏಟಲೇ ಕೇ ಆ ಬಧೀ ವಾತೋ ಮಾರೀ
ಮರಜೀ ಅನುಸಾರ ಹೋಈ) ಏವೀ ಜ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. ಪ
ಕರ್ಮಾನುಷ್ಠಾನಮಜ್ಞಾನಾದ್ ಯಥೈವೋಪರಮಸ್ತಥಾ ।
ಬುಧ್ವಾ ಸಮ್ಯಗಿದಂ ತತ್ತ್ವಂ ಏವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-6 ॥
ಜೇಮ ಕರ್ಮ ಕರವಾಂ ಏ ಅಜ್ಞಾನನುಂ ಜ ಕಾರ್ಯ ಛೇ ತೇಮ ಕರ್ಮ ನ
ಕರವಾಂ ಏ ಪಣ ಅಜ್ಞಾನನುಂ ಜ ಕಾರ್ಯ ಛೇ. ಆ ತತ್ತ್ವ ಬರಾಬರ ಜಾಣೀ
ಏವೀ ಜ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛೇ. 6
ಅಚಿಂತ್ಯಂ ಚಿಂತ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ಚಿಂತಾರೂಪಂ ಭಜತ್ಯಸೌ ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತದ್ಭಾವನಂ ತಸ್ಮಾದ್ ಏವಮೇವಾಹಮಾಸ್ಥಿತಃ ॥ 12-7 ॥
ಅಚಿಂತ್ಯ(ಬ್ರಹ್ಮ)ನುಂ ಚಿಂತನ ಕರನಾರೋ ಪಣ ಚಿಂತನರೂಪ ಜ
ಥಾಯ ಛೇ. ಆಥೀ ತೋ (ಅಚಿಂತ್ಯ)ನುಂ ಪಣ ಚಿತನ ಛೋಡೀ ದಈನೇ
ಏವೀ ಜ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ “ಹುಂ” ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 7
ಏವಮೇವ ಕೃತಂ ಯೇನ ಸ ಕೃತಾರ್ಥೋ ಭವೇದಸೌ ।
ಏವಮೇವ ಸ್ವಭಾವೋ ಯಃ ಸ ಕೃತಾರ್ಥೋ ಭವೇದಸೌ ॥ 12-8 ॥
ಜೋ ಆ ಪ್ರಮಾಣೇ (ಸ್ಥಿತಿ) ಕರೀ ಛೇ. ತೇ ಕೃತಕೃತ್ಯ ಥಾಯ ಛೇ.
ಜೇನೋ ಆ ಪ್ರಮಾಣೇನೋ ಸ್ವಭಾವ ಜ ಬನ್ಯೋ ಛೇ ತೇ (ಪಣ) ಕೃತಕೃತ್ಯ ಜ ಛೇ.
ಪ್ರಕರಣ 13 – ಯಥಾಸುಖಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಅಕಿಂಚನಭವಂ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯಂ ಕೌಪೀನತ್ವೇಽಪಿ ದುರ್ಲಭಂ ।
ತ್ಯಾಗಾದಾನೇ ವಿಹಾಯಾಸ್ಮಾದಹಮಾಸೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 13-1 ॥
ಜನಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಕಾಂಈ ಪಣ ನ ಹೋವಾಥೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಥತೀ (ಮಾನಸಿಕ)
ಸ್ವಸ್ಥತಾ ಕೌಪೀನ ಧಾರಣ ಕರವಾಥೀ ಪಣ ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಛೇ. ಆಥೀ
ತ್ಯಾಗ ಅನೇ ಗ್ರಹಣ (ಬಂನೇನಾ ವಿಚಾರ) ಛೋಡೀ ದಈನೇ “ಹುಂ”
ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 1
ಕುತ್ರಾಪಿ ಖೇದಃ ಕಾಯಸ್ಯ ಜಿಹ್ವಾ ಕುತ್ರಾಪಿ ಖೇದ್ಯತೇ ।
ಮನಃ ಕುತ್ರಾಪಿ ತತ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪುರುಷಾರ್ಥೇ ಸ್ಥಿತಃ ಸುಖಂ ॥ 13-2 ॥
ಕಶಾಮಾಂ ಶರೀರನುಂ ದುಃಖ ತೋ ಕಶಾಮಾಂ ಜೀಭ ದುಃಖೀ ಥಾಯ,
ತೋ ವಳೀ ಕಶಾಮಾಂ ಮನ ಖೇದ ಪಾಮೇ. ಆ (ಬಧುಂ) ಛೋಡೀನೇ “ಹುಂ”
(ಆತ್ಮಪ್ರಾಪ್ತಿ) ಪುರುಷಾರ್ಥಮಾಂ ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. ರ
ಕೃತಂ ಕಿಮಪಿ ನೈವ ಸ್ಯಾದ್ ಇತಿ ಸಂಚಿಂತ್ಯ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ಯದಾ ಯತ್ಕರ್ತುಮಾಯಾತಿ ತತ್ ಕೃತ್ವಾಸೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 13-3 ॥
ಕೋಈ ಪಣ ಕರ್ಮ ಕರಾತುಂ ಜ ನಥೀ ಏಮ ತತ್ತ್ವದೃಷ್ಟಿಥೀ ವಿಚಾರ
ಕರೀನೇ ಜೇ ವಖತೇ ಜೇ ಕರ್ಮ (ಸಹಜ) ಆವೀ ಪಡೇ ಛೇ ತೇ ಕರೀನೇ ಹುಂ
ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 3
ಕರ್ಮನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯನಿರ್ಬಂಧಭಾವಾ ದೇಹಸ್ಥಯೋಗಿನಃ ।
ಸಂಯೋಗಾಯೋಗವಿರಹಾದಹಮಾಸೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 13-4 ॥
ಕರ್ಮ ಅನೇ ನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯರೂಪ ಬಂಧನನಾ ಖ್ಯಾಲೋ ದೇಹಾಭಿಮಾನವಾಳಾ
ಯೋಗೀನೇ ಜ (ಲಾಗೇ ಛೇ, ಪರಂತು ಮನೇ. ತೋ ದೇಹ ಆದಿನಾ) ಸಂಯೋಗ
ಅಥವಾ ವಿಯೋಗನೀ ಅಭಾವ ಹೋಈ “ಹುಂ” ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 4
ಅರ್ಥಾನರ್ಥೌ ನ ಮೇ ಸ್ಥಿತ್ಯಾ ಗತ್ಯಾ ನ ಶಯನೇನ ವಾ ।
ತಿಷ್ಠನ್ ಗಚ್ಛನ್ ಸ್ವಪನ್ ತಸ್ಮಾದಹಮಾಸೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 13-5 ॥
ಬೇಸವಾಥೀ ಕೇ ಚಾಲವಾಥೀ ಕೇ ಸೂವಾಥೀ ಮನೇ ಲಾಭ ಕೇ ಹಾನಿ ಥತೀ ನಥೀ.
ಆಥೀ ಬೇಸತಾಂ ಚಾಲತಾಂ ಅನೇ ಸೂತಾಂ ಛತಾಂ “ಹುಂ” ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. ಪ
ಸ್ವಪತೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ಹಾನಿಃ ಸಿದ್ಧಿರ್ಯತ್ನವತೋ ನ ವಾ ।
ನಾಶೋಲ್ಲಾಸೌ ವಿಹಾಯಾಸ್ಮದಹಮಾಸೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 13-6 ॥
ಸೂಈ ರಹುಂ ತೋ ಮನೇ ಕಾಂಈ ಹಾನಿ ನಥೀ. ಅನೇ ಯತ್ನ ಕರು; ತೋ
ಮನೇ ಕಾಂಇ ಸಿದ್ಧಿ ಪಣ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥತೀ ನಥೀ. ಆಥೀ ಲಾಭ ಅನೇ ಹಾನಿ
ಬನೇ ತ್ಯಜೀ ದಈನೇ “ಹುಂ” ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 6
ಸುಖಾದಿರೂಪಾನಿಯಮಾಂ ಭಾವೇಷ್ವಾಲೋಕ್ಯ ಭೂರಿಶಃ ।
ಶುಭಾಶುಭೇ ವಿಹಾಯಾಸ್ಮಾದಹಮಾಸೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 13-7 ॥
ವಸ್ತುಓಮಾಂ ಸುಖ (ದುಃಖ) ಆದಿರೂಪ. ಜೇ ಅನಿಶ್ಚಿತಪಣುಂ
ತೇ ವಾರಂವಾರ ಜೋಈನೇ (ಅನೇ) ತೇಥೀ ಜ ಶುಭ ಅನೇ ಅಶುಭನೋ ಪರಿ-
ತ್ಯಾಗ ಕರೀನೇ “ಹುಂ” ಸುಖಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತ ಛುಂ. 7
ಪ್ರಕರಣ 14 – ಶಾಂತಿಚತುಷ್ಕಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಶೂನ್ಯಚಿತ್ತೋ ಯಃ ಪ್ರಮೋದಾದ್ ಭಾವಭಾವನಃ ।
ನಿದ್ರಿತೋ ಬೋಧಿತ ಇವ ಕ್ಷೀಣಸಂಸರಣೋ ಹಿ ಸಃ ॥ 14-1 ॥
ಜನಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಜೇ ಸ್ವಭಾವಥೀ ಜ ಚಿತ್ತವೃತಿವಿಹೀನ ಹೋಈ ಮಾತ್ರ
ಆನಂದ (ಮಝಾ)ನೇ ಖಾತರ ಜ (ಜಗತನೀ) ವಸ್ತುಓನೀ ಭಾವನಾ
ಕರೇ ಛೇ, ತೇ ಜಾಗತಾ ಜೇವೋ ಲಾಗತಾಂ ಛತಾಂ ಊಂಘತೋ ಹೋಈ ತೇನೋ ಸಂಸಾರ
(ರೂಪೀ ಬಂಧ) ಕ್ಷೀಣ ಬನೇಲೋ ಛೇ. 1
ಕ್ವ ಧನಾನಿ ಕ್ವ ಮಿತ್ರಾಣಿ ಕ್ವ ಮೇ ವಿಷಯದಸ್ಯವಃ ।
ಕ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಕ್ವ ಚ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಯದಾ ಮೇ ಗಲಿತಾ ಸ್ಪೃಹಾ ॥ 14-2 ॥
ಜಯಾರೇ ಮಾರೀ ಕಾಮನಾ ನಷ್ಟ ಥಈ ಛೇ ತ್ಯಾರೇ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಧನ
ಶುಂ, ಮಿತ್ರೋ ಶುಂ, ವಿಷಯೋರೂಪ ಚೋರ ಶುಂ, ಶಾಸ್ತ್ರ ಶುಂ ಅನೇ ವಿಜ್ಞಾನ ಶುಂ? ರ
ವಿಜ್ಞಾತೇ ಸಾಕ್ಷಿಪುರುಷೇ ಪರಮಾತ್ಮನಿ ಚೇಶ್ವರೇ ।
ನೈರಾಶ್ಯೇ ಬಂಧಮೋಕ್ಷೇ ಚ ನ ಚಿಂತಾ ಮುಕ್ತಯೇ ಮಮ ॥ 14-3 ॥
ಸಾಕ್ಷೀಪುರುಷ (ಜೀವಾತ್ಮಾ) ಅನೇ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಈಶ್ವರ, ತೇಮ ಜ
ನೈರಾಶ್ಯ ಅನೇ ಬಂಧಮೋಕ್ಷ (ಮನೇ) ಜ್ಞಾತ ಹೋಈ ಮುಕ್ತಿನೇ ಮಾಟೇ ಮನೇ
ಚಿಂತಾ ನಥೀ. ರ
ಅಂತರ್ವಿಕಲ್ಪಶೂನ್ಯಸ್ಯ ಬಹಿಃ ಸ್ವಚ್ಛಂದಚಾರಿಣಃ ।
ಭ್ರಾಂತಸ್ಯೇವ ದಶಾಸ್ತಾಸ್ತಾಸ್ತಾದೃಶಾ ಏವ ಜಾನತೇ ॥ 14-4 ॥
ಅಂದರಥೀ ವಿಕಲ್ಪರಹಿತ ಅನೇ ಬಹಾರಥೀ ಸ್ವಚ್ಛಂದಪಣೇ ವಿಚರನಾರ
ಭ್ರಮಿತ ಬನೇಲಾ ಜೇವಾ ಮಾರೀ ಜೂದೀ ಜೂದೀ ಅವಸ್ಥಾಓ ಮಾತ್ರ
ತೇನಾ ಜೇವಾ ಜ (ಅರ್ಥಾತ ತೇ ಸ್ಥಿತಿನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಯೇಲಾ ಜ) ಜಾಣೇ ಛೇ. 4
ಪ್ರಕರಣ 15 – ತತ್ತ್ವೋಪದೇಶಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಯಥಾತಥೋಪದೇಶೇನ ಕೃತಾರ್ಥಃ ಸತ್ತ್ವಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ।
ಆಜೀವಮಪಿ ಜಿಜ್ಞಾಸುಃ ಪರಸ್ತತ್ರ ವಿಮುಹ್ಯತಿ ॥ 15-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕ ಬೋಲ್ಯಾ: ಸತ್ತ್ವ ಅನೇ ಬುದ್ಧಿಯುಕತ (ಪುರುಷ) ಜೇವಾ
ತೇವಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಥೋಡಾ ಮಾತ್ರ) ಉಪದೇಶಥೀ ಜ ಕೃತಾರ್ಥ ಬನೀ ಜಾಯ ಛೇ,
ಜ್ಯಾರೇ ಬೀಜೋ ಜೀವನ ಪರ್ಯತ ಜಿಜ್ಞಾಸು ಹೋವಾ ಛತಾಂ ತೇಮಾಂ ಮೋಹ ಪಾಮೇ ಛೇ. 1
ಮೋಕ್ಷೋ ವಿಷಯವೈರಸ್ಯಂ ಬಂಧೋ ವೈಷಯಿಕೋ ರಸಃ ।
ಏತಾವದೇವ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಯಥೇಚ್ಛಸಿ ತಥಾ ಕುರು ॥ 15-2 ॥
ವಿಷಯೋಮಾಂಥೀ ರಸ ಜತೋ ರಹೇವೋ ಏ ಜ ಮೋಕ್ಷ ಛೇ ವಿಷಯೋಮಾಂ
ರಸ ಹೋವೋ ಏ ಜ ಬಂಧ ಛೇ. ಆಟಲುಂ ಜ ಮಾತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ ಛೇ, (ಮಾಟೇ)
ಜೇಮ ಈಚ್ಛಾಮಾಂ ಆವೇ ತೇಮ. ಕರ. ರ
ವಾಗ್ಮಿಪ್ರಾಜ್ಞಾಮಹೋದ್ಯೋಗಂ ಜನಂ ಮೂಕಜಡಾಲಸಂ ।
ಕರೋತಿ ತತ್ತ್ವಬೋಧೋಽಯಮತಸ್ತ್ಯಕ್ತೋ ಬುಭುಕ್ಷಭಿಃ ॥ 15-3 ॥
ಆ ತತ್ತ್ವಬೋಧ ಮೂಂಗಾ ಜಡ ಅನೇ ಆಳಸು ಮನುಷ್ಯನೇ
(ಕಮಶ:) ವಾಚಾಳ, ಬುದ್ಧಿಮಾನ ಅನೇ ಉದ್ಯೋಗೀ ಬನಾವೇ ಛೇ. ಆಥೀ
ಭೋಗಾಭಿಲಾಷೀ ಮನುಷ್ಯೋ ವಡೇ ಏ ತ್ಯಜಾಯೇಲೋ ಛೇ. 3
ನ ತ್ವಂ ದೇಹೋ ನ ತೇ ದೇಹೋ ಭೋಕ್ತಾ ಕರ್ತಾ ನ ವಾ ಭವಾನ್ ।
ಚಿದ್ರೂಪೋಽಸಿ ಸದಾ ಸಾಕ್ಷೀ ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ಸುಖಂ ಚರ ॥ 15-4 ॥
ತುಂ ದೇಹ ನಥೀ, ತೇಮ ದೇಹ ತಾರೋ ನಥೀ, ತುಂ ಭೋಕತಾ ಕೇ ಕರ್ತಾ
ಪಣ ನಥೀ, (ತುಂ ತೋ) ಸದಾ ಚಿತಸ್ವರೂಪ ಸಾಕ್ಷೀ ಅನೇ ಕೋಈನಾ ಪರ
ಪಣ ಆಧಾರ ನ ರಾಖನಾರೋ ಛೇ, ಮಾಟೇ ಸುಖಪೂರ್ವಕ ವಿಚರ. 4.
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ಮನೋಧರ್ಮೌ ನ ಮನಸ್ತೇ ಕದಾಚನ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೋಽಸಿ ಬೋಧಾತ್ಮಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಃ ಸುಖಂ ಚರ ॥ 15-5 ॥
ರಾಗ ಅನೇ ದ್ವೇಷ ಮನನಾ ಧರ್ಮೋ ಛೇ ಅನೇ ಮನ ತೋ ತಾರುಂ ಕದೀ ಪಣ
ಛೇ ಜ ನಹಿ. ತುಂ ತೋ ನಿವಿಕಲ್ಪ, ಬೋಧಸ್ವರೂಪ, ನಿರ್ವಿಕಾರ
ಛೇ, (ಮಾಟೇ) ಸಖಪೂರ್ವಕ ವಿಚರ. ಪ
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾತ್ಮಾನಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಚಾತ್ಮನಿ ।
ವಿಜ್ಞಾಯ ನಿರಹಂಕಾರೋ ನಿರ್ಮಮಸ್ತ್ವಂ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 15-6 ॥
ಸರ್ವ ಭೂತೋಮಾಂ ಪೋತಾನಾ ಆತ್ಮಾ ಅನೇ ಪೋತಾನಾ ಆತ್ಮಾಮಾಂ
ಸರ್ವ ಭೂತೋ (ರಹೇಲಾ) ಜಾಣೀನೇ ಅನೇ ಅಹಂಕಾರ ಅನೇ ಮಮತ್ವಥೀ
ರಹಿತ ಬನೀನೇ ತುಂ ಸುಖೀ ಥಾ. 6
ವಿಶ್ವಂ ಸ್ಫುರತಿ ಯತ್ರೇದಂ ತರಂಗಾ ಇವ ಸಾಗರೇ ।
ತತ್ತ್ವಮೇವ ನ ಸಂದೇಹಶ್ಚಿನ್ಮೂರ್ತೇ ವಿಜ್ವರೋ ಭವ ॥ 15-7 ॥
ಸಮುದ್ರಮಾಂ ತರಂಗೋನೀ ಜೇಮ ಜ್ಯಾಂ ಆ ವಿಶ್ವ ಸ್ಫೂರೇ ಛೇ, ತೇ ತುಂ ಜ
ಛೇ, (ತೇಮಾಂ) ಸಂದೇಹ ನಥೀ. ಹೇ ಚಿತ್ಸ್ವರೂಪ! (ಜನಕ) ಸಂತಾಪ ರಹಿತ ಥಾ.
ಶ್ರದ್ಧಸ್ವ ತಾತ ಶ್ರದ್ಧಸ್ವ ನಾತ್ರ ಮೋಽಹಂ ಕುರುಷ್ವ ಭೋಃ ।
ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪೋ ಭಗವಾನಾತ್ಮಾ ತ್ವಂ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಃ ॥ 15-8 ॥
ಸೌಮ್ಯ! ಶ್ರದ್ಧಾ ರಾಖ, ಶ್ರದ್ಧಾ ರಾಖ, ಅಹೀಂ ಮೋಹ ನ ಪಾಮ.
ತುಂ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ, ಭಗವಾನ, ಆತ್ಮಾ, ಪ್ರಕೃತಿಥೀ ಪರ ಛೇ. 8
ಗುಣೈಃ ಸಂವೇಷ್ಟಿತೋ ದೇಹಸ್ತಿಷ್ಠತ್ಯಾಯಾತಿ ಯಾತಿ ಚ ।
ಆತ್ಮಾ ನ ಗಂತಾ ನಾಗಂತಾ ಕಿಮೇನಮನುಶೋಚಸಿ ॥ 15-9 ॥
ಗುಣೋ ಸತ್ತ್ವ, ರಜಸ ಆ ತಮಸ) ವಡೇ ಢಂಕಾಯಲಾ ದೇಹ ಸ್ಥಿತ
ರಹೇ ಛೇ, ಆವೇ ಛೇ ಅನೇ ಜಾಯ ಛೇ. ಆತ್ಮಾ ಜತೋ ಪಣ ನಥೀ ಅನೇ
ಆವತೋ ಪಣ ನಥೀ. ಶಾ ಮಾಟೇ ತುಂ ತೇನೋ ಶೋಕ ಕರೇ ಛೇ.? 9
ದೇಹಸ್ತಿಷ್ಠತು ಕಲ್ಪಾಂತಂ ಗಚ್ಛತ್ವದ್ಯೈವ ವಾ ಪುನಃ ।
ಕ್ವ ವೃದ್ಧಿಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಹಾನಿಸ್ತವ ಚಿನ್ಮಾತ್ರರೂಪಿಣಃ ॥ 15-10 ॥
ದೇಹ ಕಲ್ಪನಾ ಅಂತ ಸುಧೀ ರಹೋ ಕೇ ಪಛೀ ಆಜೇ ಜ ಪಡೋ. ತುಂ ಕೇ
ಜೇ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಸ್ವರೂಪ ಛೇ ತೇನೀ (ತೇಥೀ) ಶೀ ವೃದ್ಧಿ ಛೇ ಕೇ ಶೀ ಹಾನಿ ಛೇ ?
ತ್ವಯ್ಯನಂತಮಹಾಂಭೋಧೌ ವಿಶ್ವವೀಚಿಃ ಸ್ವಭಾವತಃ ।
ಉದೇತು ವಾಸ್ತಮಾಯಾತು ನ ತೇ ವೃದ್ಧಿರ್ನ ವಾ ಕ್ಷತಿಃ ॥ 15-11 ॥
ತಾರಾರೂಪೀ ಅನಂತ ಮಹಾಸಾಗರಮಾಂ ವಿಶ್ವರೂಪೀ ತರಂಗ ಆಪೋಆಪ
ಉದಯ ಪಾಮೋ ಕೇ ಅಸ್ತ ಪಾಮೋ, ತೇಥೀ ತಾರೀ ವೃದ್ಧಿ ಪಣ ನಥೀ
ಥತೀ ಕೇ ಹಾನಿ ಪಣ ನಥೀ ಥತೀ. 11
ತಾತ ಚಿನ್ಮಾತ್ರರೂಪೋಽಸಿ ನ ತೇ ಭಿನ್ನಮಿದಂ ಜಗತ್ ।
ಅತಃ ಕಸ್ಯ ಕಥಂ ಕುತ್ರ ಹೇಯೋಪಾದೇಯಕಲ್ಪನಾ ॥ 15-12 ॥
ಸೌಮ್ಯ! ತುಂ ಚಿನ್ಮಾತ್ರಸ್ವರೂಪ ಛೇ; ಆ ಜಗತ ತಾರಾಥೀ ಭಿನ್ನ
ನಥೀ, ತೋ ಪಛೀ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಅನೇ ಗ್ರಾಹ್ಯನೀ ಕಲ್ಪನಾ ಕೋನೇ, ಕೇವೀ ರೀತೇ ಅನೇ
ಕಯಾಂ ಹೋಈ ಶಕೇ? 12
ಏಕಸ್ಮಿನ್ನವ್ಯಯೇ ಶಾಂತೇ ಚಿದಾಕಾಶೇಽಮಲೇ ತ್ವಯಿ ।
ಕುತೋ ಜನ್ಮ ಕುತೋ ಕರ್ಮ ಕುತೋಽಹಂಕಾರ ಏವ ಚ ॥ 15-13 ॥
ಏಕ,ಅವ್ಯಯ, ಶಾಂತ, ನಿರ್ಮಳ, ಚಿದಾಕಾಶ ಏವಾ ತಾರಾಮಾಂ
ಜನ್ಮ ಕಯಾಂಥೀ, ಕರ್ಮ ಕ್ಯಾಂಥೀ ತೇಮ ಜ ಅಹಂಕಾರ ಪಣ ಕಯಾಂಥೀ? 13
ಯತ್ತ್ವಂ ಪಶ್ಯಸಿ ತತ್ರೈಕಸ್ತ್ವಮೇವ ಪ್ರತಿಭಾಸಸೇ ।
ಕಿಂ ಪೃಥಕ್ ಭಾಸತೇ ಸ್ವರ್ಣಾತ್ ಕಟಕಾಂಗದನೂಪುರಂ ॥ 15-14 ॥
ಜೇ ಜೇ ತುಂ ಜುಏ ಛೇ, ತ್ಯಾಂ ತ್ಯಾಂ ತುಂ ಜ ಏಕಲೋ ಭಾಸಮಾನ ಥಾಯ
ಛೇ. ಶುಂ ಕಹುಂ, ಬಾಜುಬಂಧ ಅನೇ ಝಾಂಝರ ಸೋನಾಥೀ ಭಿನ್ನ ಭಾಸೇ ಛೇ ಖರಾಂ?
ಅಯಂ ಸೋಽಹಮಯಂ ನಾಹಂ ವಿಭಾಗಮಿತಿ ಸಂತ್ಯಜ ।
ಸರ್ವಮಾತ್ಮೇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ನಿಃಸಂಕಲ್ಪಃ ಸುಖೀ ಭವ ॥ 15-15 ॥
(ಜೇ) ಆ ಛೇ ತೇ “ಹುಂ” ಛುಂ. ಅನೇ ಆ “ಹುಂ” ನಥೀ ಏವಾ ಭೇದ-
ಭಾವನೇ ಛೋಡೀ ದೇ. ಬಧುಂ ಯ ಆತ್ಮಾ ಜ ಛೇ ಏಮ ನಿಶ್ಚಯ ಕರೀ ಸಂಕಲ್ಪ.
ರಹಿತ ಬನೀ ಸುಖೀ ಥಾ. 15
ತವೈವಾಜ್ಞಾನತೋ ವಿಶ್ವಂ ತ್ವಮೇಕಃ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ।
ತ್ವತ್ತೋಽನ್ಯೋ ನಾಸ್ತಿ ಸಂಸಾರೀ ನಾಸಂಸಾರೀ ಚ ಕಶ್ಚನ ॥ 15-16 ॥
ತಾರಾ ಅಜ್ಞಾನಥೀ ಜ ಆ ವಿಶ್ವ ಭಾಸೇ ಛೇ, ಪರಂತು ವಸ್ತುತಃ
ತೋ ತುಂ ಏಕಲೋ ಜ ಛೇ. ತಾರಾಥೀ ಜುದೋ ಬೀಜೋ ಕೋಈ ಸಂಸಾರೀ (ಅರ್ಥಾತ್
ಬದ್ಧ) ನೇ ಅಸಂಸಾರೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮುಕತ) ಛೇ ಜ ನಹಿ. 16
ಭ್ರಾಂತಿಮಾತ್ರಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ನ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ನಿರ್ವಾಸನಃ ಸ್ಫೂರ್ತಿಮಾತ್ರೋ ನ ಕಿಂಚಿದಿವ ಶಾಮ್ಯತಿ ॥ 15-17 ॥
ಆ ಭ್ರಾಂತಿರೂಪ ವಿಶ್ವ ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ ಏವೋ ನಿಶ್ಚಯ ಕರನಾರ,
ವಾಸನಾರಹಿತ ಅನೇ ಕೇವಳ ಚೈತನ್ಯರೂಪ ಮನುಷ್ಯ ಜಾಣೇ ಕಾಂಈ ಛೇ ಜ ನಹಿ,
ತೇಮ ಶಾಂತ ಬನೇ ಛೇ. 17
ಏಕ ಏವ ಭವಾಂಭೋಧಾವಾಸೀದಸ್ತಿ ಭವಿಷ್ಯತಿ ।
ನ ತೇ ಬಂಧೋಽಸ್ತಿ ಮೋಕ್ಷೋ ವಾ ಕೃತ್ಯಕೃತ್ಯಃ ಸುಖಂ ಚರ ॥ 15-18 ॥
ಸಂಸಾರಸಾಗರಮಾಂ ಏಕ ತುಂ ಜ ಹತೋ, ಛೇ ಅನೇ ಹೋಈಶ. ತನೇ
ಬಂಧ ಪಣ ನಥೀ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ ಪಣ ನಥೀ, ಮಾಟೇ ಕೃತಾರ್ಥ ಹೋಈ ಸುಖೀ ಥಾ. 18
ಮಾ ಸಂಕಲ್ಪವಿಕಲ್ಪಾಭ್ಯಾಂ ಚಿತ್ತಂ ಕ್ಷೋಭಯ ಚಿನ್ಮಯ ।
ಉಪಶಾಮ್ಯ ಸುಖಂ ತಿಷ್ಠ ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯಾನಂದವಿಗ್ರಹೇ ॥ 15-19 ॥
ಚಿತ್ಸ್ವರೂಪ (ಜನಕ)! ಸಂಕಲ್ಪ-ವಿಕಲ್ಪಥೀ ತಾರಾ ಚಿತ್ತನೋ
ಕ್ಷೋಭ ನ ಕರ. ಶಾಂತ ಬನೀ ಆನಂದ -ಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಥಾ. 19
ತ್ಯಜೈವ ಧ್ಯಾನಂ ಸರ್ವತ್ರ ಮಾ ಕಿಂಚಿದ್ ಹೃದಿ ಧಾರಯ ।
ಆತ್ಮಾ ತ್ವಂ ಮುಕ್ತ ಏವಾಸಿ ಕಿಂ ವಿಮೃಶ್ಯ ಕರಿಷ್ಯಸಿ ॥ 15-20 ॥
ಧ್ಯಾನನೋ ತೋ ಸರ್ವತ್ರ ತ್ಯಾಗ ಕರ ಅನೇ ಹೃದಯಮಾಂ ಕಾಂಈ ಪಣ
ಸ್ಮರಣ ಕರ ನಹಿ. ತುಂ ಆತ್ಮಾ (ಹೋಈ) ಮುಕತ ಜ ಛೇ ತೋ ಪಛೀ
ವಿಚಾರ ಕರೀನೇ ಶುಂ ಕರವಾನೋ ಛೇ? 10
ಪ್ರಕರಣ 16 – ವಿಶೇಷಜ್ಞಾನೋಪದೇಶಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಆಚಕ್ಷ್ವ ಶೃಣು ವಾ ತಾತ ನಾನಾಶಾಸ್ತ್ರಾಣ್ಯನೇಕಶಃ ।
ತಥಾಪಿ ನ ತವ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯಂ ಸರ್ವವಿಸ್ಮರಣಾದ್ ಋತೇ ॥ 16-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಸೌಮ್ಯ! ವಿವಿಧ ಶಾಸ್ತ್ರೋನೇ ತುಂ ಅನೇಕವಾರ ಕಹೇ
ಅಥವಾ ಸಾಂಭಳ, ಪರಂತು ಬಧುಂ ಭೂಲೀ ಜವಾ ವಿನಾ ತನೇ ಶಾಂತಿ ಥಶೇ ನಹಿ. 1
ಭೋಗಂ ಕರ್ಮ ಸಮಾಧಿಂ ವಾ ಕುರು ವಿಜ್ಞ ತಥಾಪಿ ತೇ ।
ಚಿತ್ತಂ ನಿರಸ್ತಸರ್ವಾಶಮತ್ಯರ್ಥಂ ರೋಚಯಿಷ್ಯತಿ ॥ 16-2 ॥
ಜ್ಞಾನೀ (ಜನಕ)! ಭೋಗ, ಕರ್ಮ ಕೇ ಸಮಾಧಿ ಗಮೇ ತೇ ಕರ,
ಪರಂತು ಬಧೀ ಆಶಾಓಥೀ ರಹಿತ ಬನ್ಯುಂ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ತಾರು ಚಿತ್ತ ತನೇ
ಅತ್ಯಂತ ಲೋಭಾವಶೇ. ರ
ಆಯಾಸಾತ್ಸಕಲೋ ದುಃಖೀ ನೈನಂ ಜಾನಾತಿ ಕಶ್ಚನ ।
ಅನೇನೈವೋಪದೇಶೇನ ಧನ್ಯಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ನಿರ್ವೃತಿಂ ॥ 16-3 ॥
ಪರಿಶ್ರಮಥೀ ಬಧಾಯ ಮನುಷ್ಯ ದುಃಖೀ ಥಾಯ ಛೇ (ಪರಂತು) ಏನೇ
ಕೋಈ ಜಾಣೀ ಶಕತುಂ ನಥೀ. ಆ ಉಪದೇಶಥೀ ಧನ್ಯ (ಕೃತಾರ್ಥ ಬನೇಲೋ)
ನಿರ್ವಾಣರೂಪ ಪರಮಸುಖನೇ ಪಾಮೇ ಛೇ. 3
ವ್ಯಾಪಾರೇ ಖಿದ್ಯತೇ ಯಸ್ತು ನಿಮೇಷೋನ್ಮೇಷಯೋರಪಿ ।
ತಸ್ಯಾಲಸ್ಯ ಧುರೀಣಸ್ಯ ಸುಖಂ ನನ್ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ॥ 16-4 ॥
ಜೇ (ಪುರುಷ) ಆಂಖನೀ ಮೀಂಚವಾ-ಉಧಾಡವಾನೀ ಕ್ರಿಯಾಥೀ ಪಣ
ಖೇದ ಪಾಮೇ ಛೇ, ತೇವಾ ಆಳಸುಓನಾ ಸರದಾರನೇ ಜ ಸುಖ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಾಯ ಛೇ
ಬೀಜಾ ಕೋಈನೇ ನಹಿ. 4
ಇದಂ ಕೃತಮಿದಂ ನೇತಿ ದ್ವಂದ್ವೈರ್ಮುಕ್ತಂ ಯದಾ ಮನಃ ।
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಮೋಕ್ಷೇಷು ನಿರಪೇಕ್ಷಂ ತದಾ ಭವೇತ್ ॥ 16-5 ॥
ಆ ಕರ್ಯುಂ ಅನೇ ಆ ನಹಿ ಆವಾ ದ್ವಂದ್ವೋಥೀ ಮನ ಜ್ಯಾರೇ ಮುಕತ ಬನೇ
ಛೇ ತ್ಯಾರೇ (ತೇ) ಧರ್ಮ, ಅರ್ಥ, ಕಾಮ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರತ್ಯೇ ಉದಾಸೀನ ಬನೇ ಛೇ.
ವಿರಕ್ತೋ ವಿಷಯದ್ವೇಷ್ಟಾ ರಾಗೀ ವಿಷಯಲೋಲುಪಃ ।
ಗ್ರಹಮೋಕ್ಷವಿಹೀನಸ್ತು ನ ವಿರಕ್ತೋ ನ ರಾಗವಾನ್ ॥ 16-6 ॥
ವಿಷಯೋನೋ ದ್ವೇಷೀ ವಿರಕತ ಛೇ, ವಿಷಯೋಮಾಂ ಲೋಲುಪ ರಾಗೀ ಛೇ;
ಪರಂತು ಗ್ರಹಣ ಕೇ ತ್ಯಾಗ ವಿನಾನೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬಂನೇಥೀ ಪರ ಗಯೇಲೋ
ಜೀವನ್ಮುಕತ) ವಿರಕತ ಪಣ ನಥೀ ತೇಮ ಜ ರಾಗೀ ಪಣ ನಥೀ. 6
ಹೇಯೋಪಾದೇಯತಾ ತಾವತ್ಸಂಸಾರವಿಟಪಾಂಕುರಃ ।
ಸ್ಪೃಹಾ ಜೀವತಿ ಯಾವದ್ ವೈ ನಿರ್ವಿಚಾರದಶಾಸ್ಪದಂ ॥ 16-7 ॥
ಜಯಾಂ ಸುಧೀ ಸ್ಪೃಹಾ (ತೃಷ್ಣಾ) ಜೀವತೀ ಹೋಯ ಛೇ; ತ್ಯಾಂ ಸುಧೀ
ಜ ಗ್ರಹಣ ಅನೇ ತ್ಯಾಗನೀ ಭಾವನಾ ಸಂಸಾರೂಪೀ ವೃಕ್ಷನೋ ಅಂಕುರ ಗಣಾಯ
ಛೇ. (ಏ ಸ್ಪೃಹಾ ನ ಹೋಯ ತೋ ತೇ ಗ್ರಹಣ ಅನೇ ತ್ಯಾಗನೀ ಭಾವನಾ)
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಅವಸ್ಥಾರೂಪ ಜ ಛೇ. 7
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ಜಾಯತೇ ರಾಗೋ ನಿರ್ವೃತ್ತೌ ದ್ವೇಷ ಏವ ಹಿ ।
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವೋ ಬಾಲವದ್ ಧೀಮಾನ್ ಏವಮೇವ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ॥ 16-8 ॥
ಪ್ರವೃತ್ತಿಮಾಂಥೀ ಆಸಕ್ತಿ ಜನ್ಮೇ ಛೇ; ತೇಮ ಜ ನಿವೃತಿಮಾಂಥೀ
ದ್ವೇಷ. ಆಥೀ ಬುದ್ಧಿಮಾನ ಅನೇ ದ್ವಂದ್ವರಹಿತ ಪುರುಷ ಬಾಳಕನೀ ಪೇಠೇ ಜೇಮ
ನೇ ತೇಮ ಸ್ಥಿತ ರಹೇ ಛೇ. 8
ಹಾತುಮಿಚ್ಛತಿ ಸಂಸಾರಂ ರಾಗೀ ದುಃಖಜಿಹಾಸಯಾ ।
ವೀತರಾಗೋ ಹಿ ನಿರ್ದುಃಖಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನಪಿ ನ ಖಿದ್ಯತಿ ॥ 16-9 ॥
ರಾಗೀ ಪುರುಷ ದುಃಖಥೀ ದೂರ ಥವಾನೀ ಈಚ್ಛಾಥೀ ಸಂಸಾರನೇ ಛೋಡವಾ
ಇಚ್ಛೇ ಛೇ; ಪರಂತು ರಾಗರಹಿತ ಅನೇ ದು:ಖರಹಿತ (ವೀತರಾಗೀ) ಪುರುಷ ತೇ
(ಸಂಸಾರ) ಮಾಂ ಪಣ ಖೇದ ಪಾಮತೋ ನಥೀ. 9
ಯಸ್ಯಾಭಿಮಾನೋ ಮೋಕ್ಷೇಽಪಿ ದೇಹೇಽಪಿ ಮಮತಾ ತಥಾ ।
ನ ಚ ಜ್ಞಾನೀ ನ ವಾ ಯೋಗೀ ಕೇವಲಂ ದುಃಖಭಾಗಸೌ ॥ 16-10 ॥
ಜೇನೇ ಮೋಕ್ಷ ವಿಷೇ ಪಣ ಆಸಕ್ತಿ ಛೇ; ತೇಮ ಜ ದೇಹಮಾಂ ಪಣ
ಮಮತಾ ಛೇ ತೇ ಯೋಗೀ ಪಣ ನಥೀ ಅನೇ ಜ್ಞಾನೀ ಪಣ ನಥೀ; ಪರಂತು
ಕೇವಳ ದುಃಖನೇ ಜ ಪಾಮೇ ಛೇ. 10
ಹರೋ ಯದ್ಯುಪದೇಷ್ಟಾ ತೇ ಹರಿಃ ಕಮಲಜೋಽಪಿ ವಾ ।
ತಥಾಪಿ ನ ತವ ಸ್ವಾಥ್ಯಂ ಸರ್ವವಿಸ್ಮರಣಾದೃತೇ ॥ 16-11 ॥
ಜೋ ಶಂಕರ ತಾರಾ ಉಪದೇಶಕ ಥಾಯ ಕೇ ವಿಷ್ಣು ಅಥವಾ ಕಮಳಮಾಂಥೀ
ಜನ್ಮೇಲಾ (ಬ್ರಹ್ಮ) ಪಣ ಉಪದೇಶಕ ಥಾಯ, ತೋಪಣ ಬಧುಂ ಭೂಲೀ ಜವಾ
ಸಿವಾಯ ತನೇ ಶಾಂತಿ ಥವಾನೀ ನಥೀ. 11
ಪ್ರಕರಣ 17 – ತತ್ವಸ್ವರೂಪಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ತೇನ ಜ್ಞಾನಫಲಂ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸಫಲಂ ತಥಾ ।
ತೃಪ್ತಃ ಸ್ವಚ್ಛೇಂದ್ರಿಯೋ ನಿತ್ಯಂ ಏಕಾಕೀ ರಮತೇ ತು ಯಃ ॥ 17-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕೇ ಕಹ್ಯುಂ: ಜೇ ಪುರೂಷ ಸಂತೋಷೀ ಅನೇ ಶುದ್ಧ ಇಂದ್ರಿಯವಾಳೋ
ಹೋಈ ಸದಾಯ ಏಕಲೋ ಜ ಆನಂದಮಾಂ ರಹೇ ಛೇ, ತೇಣೇ ಜ ಜ್ಞಾನನುಂ ಫಳ ಅನೇ
ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸನುಂ ಫಳ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರ್ಯುಂ ಛೇ. 1
ನ ಕದಾಚಿಜ್ಜಗತ್ಯಸ್ಮಿನ್ ತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ಹಂತ ಖಿದ್ಯತಿ ।
ಯತ ಏಕೇನ ತೇನೇದಂ ಪೂರ್ಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಮಂಡಲಂ ॥ 17-2 ॥
ಅಹೋ! ಆ ಜಗತಮಾಂ ತತ್ವನೇ ಜಾಣನಾರೋ ಕದೀ ಪಣ ಖೇದ
ಪಾಮತೋ ನಥೀ, ಕಾರಣ ಕೇ ತೇನಾ ಏಕಲಾ ವಡೇ ಜ ಆ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಮಂಡಲ
ವ್ಯಾಪ್ತ ಥಯುಂ ಛೇ. (ಅರ್ಥಾತ ತೇನಾ ಸಿವಾಯ ಬೀಜುಂ ಕಾಂಈ ಛೇ ಜ ನಹಿ.) ರ
ನ ಜಾತು ವಿಷಯಾಃ ಕೇಽಪಿ ಸ್ವಾರಾಮಂ ಹರ್ಷಯಂತ್ಯಮೀ ।
ಸಲ್ಲಕೀಪಲ್ಲವಪ್ರೀತಮಿವೇಭಂ ನಿಂಬಪಲ್ಲವಾಃ ॥ 17-3 ॥
ಶಲ್ಲಕೀ ನಾಮನೀ ವನಸ್ಪತಿನಾಂ ಪಾನ ಖಾಈ ಆನಂದಿತ ಥಯೇಲಾ
ಹಾಥೀನೇ ಜೇಮ ಲೀಮಡಾನಾಂ (ಕಡವಾಂ) ಪಾನ ಹರ್ಷ ಪಮಾಡತಾಂ ನಥೀ, ತೇಮ
ಆತ್ಮಾರಾಮ ಪುರುಷನೇ ಆ ಕೋಈ ವಿಷಯೋ ಕದೀ ಪಣ ಹರ್ಷ ಪಮಾಡತಾ ನಥೀ.3
ಯಸ್ತು ಭೋಗೇಷು ಭುಕ್ತೇಷು ನ ಭವತ್ಯಧಿವಾಸಿತಃ ।
ಅಭುಕ್ತೇಷು ನಿರಾಕಾಂಕ್ಷೀ ತದೃಶೋ ಭವದುರ್ಲಭಃ ॥ 17-4 ॥
ಜೇ ಮನುಷ್ಯ ಭೋಗವಾಯೇಲಾ ಭೋಗೋಮಾಂ ಆಸಕ್ತ ಥತೋ ನಥೀ ಅನೇ ನ
ಭೋಗವಾಯೇಲಾ ಪ್ರತ್ಯೇ ಆಕಾಂಕ್ಷಾರಹಿತ ಛೇ, ತೇವೋ ಮನುಷ್ಯ ಸಂಸಾರಮಾಂ
ದುರ್ಲಭ ಛೇ.4
ಬುಭುಕ್ಷುರಿಹ ಸಂಸಾರೇ ಮುಮುಕ್ಷುರಪಿ ದೃಶ್ಯತೇ ।
ಭೋಗಮೋಕ್ಷನಿರಾಕಾಂಕ್ಷೀ ವಿರಲೋ ಹಿ ಮಹಾಶಯಃ ॥ 17-5 ॥
ಅಹೀಂ ಸಂಸಾರಮಾಂ ಭೋಗೇಚ್ಛು ತೇಮ ಜ ಮೋಕ್ಷೇಚ್ಛು ದೇಖಾಯ ಛೇ;
(ಪರಂತು) ಭೋಗ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ ಬಂನೇ ಪ್ರತ್ಯೇ ನಿರಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಮಹಾತ್ಮಾ ಕೋಈಕ
ವಿರಲ ಜ ಹೋಯ ಛೇ. ಪ
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಮೋಕ್ಷೇಷು ಜೀವಿತೇ ಮರಣೇ ತಥಾ ।
ಕಸ್ಯಾಪ್ಯುದಾರಚಿತ್ತಸ್ಯ ಹೇಯೋಪಾದೇಯತಾ ನ ಹಿ ॥ 17-6 ॥
ಕೋಈ ಉದಾರ ಬುದ್ಧಿವಾಳಾನೇ ಜ ಧರ್ಮ, ಅರ್ಥ, ಕರ್ಮ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ
ತೇಮ ಜ ಜೀವನ ಅನೇ ಮರಣನೇ ಮಾಟೇ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಕೇ ಗ್ರಾಹ್ಯಭಾವ ಹೋತೋ ನಥೀ. 6
ವಾಂಛಾ ನ ವಿಶ್ವವಿಲಯೇ ನ ದ್ವೇಷಸ್ತಸ್ಯ ಚ ಸ್ಥಿತೌ ।
ಯಥಾ ಜೀವಿಕಯಾ ತಸ್ಮಾದ್ ಧನ್ಯ ಆಸ್ತೇ ಯಥಾ ಸುಖಂ ॥ 17-7 ॥
ವಿಶ್ವನಾ ವಿಲಯನೀ ಈಚ್ಛಾ ನಥೀ ಅನೇ ತೇ ರಹೇ ತೋ ದೇಷ ನಥೀ
ಆಥೀ ಧನ್ಯ (ಕೃತಾರ್ಥ ಪುರುಷ) ಸಹಜ ಮಳತೀ ಆಜೀವಿಕಾ ವಡೇ
ಸುಖಪೂರ್ವಕ ರಹೇ ಛೇ. 7
ಕೃತಾರ್ಥೋಽನೇನ ಜ್ಞಾನೇನೇತ್ಯೇವಂ ಗಲಿತಧೀಃ ಕೃತೀ ।
ಪಶ್ಯನ್ ಶೃಣ್ವನ್ ಸ್ಪೃಶನ್ ಜಿಘ್ರನ್ನ್ ಅಶ್ನನ್ನಾಸ್ತೇ ಯಥಾ ಸುಖಂ ॥ 17-8 ॥
ಆ ಜ್ಞಾನ ವಡೇ ಕೃತಕೃತ್ಯ ಬನೇಲೋ ಅನೇ ತೇಥೀ ಜ ಜೇನೀ ಬುದ್ಧಿ
ಲಯ ಪಾಮೀ ಗಈ ಛೇ ತೇವೋ ಕೃತಾರ್ಥ ಪುರುಷ ಜೋತೋ, ಸಾಂಭಳತೋ, ಸ್ಪರ್ಶತೋ,
ಸೂಂಧತೋ ಅನೇ ಖಾತೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಈದ್ರಿಯೋನಾ ವಿಷಯೋನೇ ಭೋಗವತೋ)
ಸುಖಪೂರ್ವಕ ರಹೇ ಛೇ. 8
ಶೂನ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿರ್ವೃಥಾ ಚೇಷ್ಟಾ ವಿಕಲಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ।
ನ ಸ್ಪೃಹಾ ನ ವಿರಕ್ತಿರ್ವಾ ಕ್ಷೀಣಸಂಸಾರಸಾಗರೇ ॥ 17-9 ॥
ಜ್ಯಾರೇ ಸಂಸಾರರೂಪ ಸಾಗರ ಕ್ಷೀಣ ಥಾಯ, ತ್ಯಾರ ದೃಷ್ಟಿ ಶೂನ್ಯ ಬನೇ
ಛೇ; ಕ್ರಿಯಾ ನಿರರ್ಥಕ ಥಾಯ ಛೇ, ಅನೇ ಇಂದ್ರಿಯೋ ಕ್ಷುಬ್ಧ ಬನೇ ಛೇ; ಆಸಕ್ತಿ
ರಹೇತೀ ನಥೀ ತೇಮ ಜ ವಿರಕ್ತಿ ಪಣ ಥತೀ ನಥೀ. 9
ನ ಜಾಗರ್ತಿ ನ ನಿದ್ರಾತಿ ನೋನ್ಮೀಲತಿ ನ ಮೀಲತಿ ।
ಅಹೋ ಪರದಶಾ ಕ್ವಾಪಿ ವರ್ತತೇ ಮುಕ್ತಚೇತಸಃ ॥ 17-10 ॥
ನಥೀ ಜಾಗತೋ, ನಥೀ ಸೂತೋ, ನಥೀ ಆಂಖ ಖೋಲತೋ ಕೇ ನಥೀ
ಬಂಧ ಕರತೋ. ಅಹೋ, ಮನಥೀ ಮುಕತ ಬನೇಲಾನೀ ಕೇವೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ದಶಾ ಥಾಯ ಛೇ. 10
ಸರ್ವತ್ರ ದೃಶ್ಯತೇ ಸ್ವಸ್ಥಃ ಸರ್ವತ್ರ ವಿಮಲಾಶಯಃ ।
ಸಮಸ್ತವಾಸನಾ ಮುಕ್ತೋ ಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವತ್ರ ರಾಜತೇ ॥ 17-11 ॥
ಬಧೀ ವಾಸನಾಓಮಾಂಥೀ ಮುಕತ ಬನೇಲೋ ಮುಕತ ಪುರುಷ ಸರ್ವ
ಠೇಕಾಣೇ ಸ್ವಸ್ಥ ದೇಖಾಯ ಛೇ, ಸರ್ವತ್ರ ನಿರ್ಮಳ ಅಂತಃಕರಣವಾಲೋ ರಹೇ ಛೇ
ಅನೇ ಸರ್ವತ್ರ ಶೋಭೇ ಛೇ. 11
ಪಶ್ಯನ್ ಶೃಣ್ವನ್ ಸ್ಪೃಶನ್ ಜಿಘ್ರನ್ನ್ ಅಶ್ನನ್
ಗೃಣ್ಹನ್ ವದನ್ ವ್ರಜನ್ ।
ಈಹಿತಾನೀಹಿತೈರ್ಮುಕ್ತೋ ಮುಕ್ತ ಏವ ಮಹಾಶಯಃ ॥ 17-12 ॥
ಈಚ್ಛಾಓ ಅನೇ ಅನಿಚ್ಛಾಓಥೀ ಮುಕತ ಮಹಾತ್ಮಾ ಜೋತೋ
ಸಾಂಭಳತೋ, ಸ್ಪರ್ಶತೋ, ಮೂಕತೋ, ಖಾತೋ, ಗ್ರಹಣ ಕರತೋ, ಬೋಲತೋ, ಚಾಲತೇ
(ಛತಾಂ) ಮುಕ್ತ ಜ ಛೇ. 12
ನ ನಿಂದತಿ ನ ಚ ಸ್ತೌತಿ ನ ಹೃಷ್ಯತಿ ನ ಕುಪ್ಯತಿ ।
ನ ದದಾತಿ ನ ಗೃಣ್ಹಾತಿ ಮುಕ್ತಃ ಸರ್ವತ್ರ ನೀರಸಃ ॥ 17-13 ॥
ಸರ್ವ ಠೇಕಾಣೇ ರಸರಹಿತ ಮುಕತ ಪುರುಷ ನಿದತೋ ನಥೀ, ವಖಾಣತೋ
ನಥೀ, ಖುಶ ಥತೋ ನಥೀ, ನಾಖುಶ ಥತೋ ನಥೀ, ಆಪತೋ ನಥೀ
ತೇಮ ಜ ಲೇತೋ ಪಣ ನಥೀ. 13
ಸಾನುರಾಗಾಂ ಸ್ತ್ರಿಯಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಮೃತ್ಯುಂ ವಾ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಂ ।
ಅವಿಹ್ವಲಮನಾಃ ಸ್ವಸ್ಥೋ ಮುಕ್ತ ಏವ ಮಹಾಶಯಃ ॥ 17-14 ॥
ಪ್ರೀತಿಯುಕ್ತ ಸ್ತ್ರೀ ಅಥವಾ ಪಾಸೇ ಆವೇಲಾ ಮೃತ್ಯುನೇ ಜೋಈನೇ ಪಣ ಜೇ
ಮಹಾತ್ಮಾ ಅವಿಹ್ವಲ ಚಿತ್ತವಾಳೋ ಅನೇ ಸ್ವಸ್ಥ ರಹೇ ಛೇ, ತೇ ಮುಕತ ಜ ಛೇ.
ಸುಖೇ ದುಃಖೇ ನರೇ ನಾರ್ಯಾಂ ಸಂಪತ್ಸು ಚ ವಿಪತ್ಸು ಚ ।
ವಿಶೇಷೋ ನೈವ ಧೀರಸ್ಯ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮದರ್ಶಿನಃ ॥ 17-15 ॥
ಬಧೇಯ ಸಮದರ್ಶೀ, ಧೀರ ಪುರುಷನೇ ಸುಖಮಾಂ ಅನೇ ದುಃಖಮಾಂ, ಸ್ತ್ರೀಮಾಂ
ಅನೇ ಪುರುಷಮಾಂ, ಸಂಪತ್ತಿಮಾಂ ಅನೇ ವಿಪತ್ತಿಮಾಂ ಕಶೋ ಜ ಫರಕ ಹೋತೋ ನಥೀ.
ನ ಹಿಂಸಾ ನೈವ ಕಾರುಣ್ಯಂ ನೌದ್ಧತ್ಯಂ ನ ಚ ದೀನತಾ ।
ನಾಶ್ಚರ್ಯಂ ನೈವ ಚ ಕ್ಷೋಭಃ ಕ್ಷೀಣಸಂಸರಣೇ ನರೇ ॥ 17-16 ॥
ಜನ ಸಂಸಾರ ನಾಶ ಪಾಮ್ಯೋ ಛೇ ತೇವಾ ಮನುಷ್ಯಮಾಂ ನಥೀ ಹಿಂಸಾ, ಕೇ
ಕರುಣಾ, ನಥೀ ಉದ್ಧತಾಈ ಕೇ ನಥೀ ನಮ್ರತಾ, ನಥೀ ಐಶ್ವರ್ಯ ಕೇ ನಥೀ ಕ್ಷೋಭ.
ನ ಮುಕ್ತೋ ವಿಷಯದ್ವೇಷ್ಟಾ ನ ವಾ ವಿಷಯಲೋಲುಪಃ ।
ಅಸಂಸಕ್ತಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರಾಪ್ತಾಪ್ರಾಪ್ತಮುಪಾಶ್ನುತೇ ॥ 17-17 ॥
ಮುಕತ ಪುರುಷ ವಿಷಯೋನೇ ಧಿಕಕಾರತೋ ನಥೀ ಕೇ ವಿಷಯೋಮಾಂ
ಆಸಕ್ತ ಪಣ ಥತೋ ನಥೀ. ಸದಾ ಅನಾಸಕ್ತ ಚಿತ್ತವಾಳೋ ಬನೀ ತೇ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಅನೇ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಸ್ತುನೋ ಉಪಭೋಗ ಕರೇ ಛೇ 17
ಸಮಾಧಾನಸಮಾಧಾನಹಿತಾಹಿತವಿಕಲ್ಪನಾಃ ।
ಶೂನ್ಯಚಿತ್ತೋ ನ ಜಾನಾತಿ ಕೈವಲ್ಯಮಿವ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 17-18 ॥
ಜೇನು ಚಿತ್ತ ನಾಶ ಪಾಮ್ಯು (ಶೂನ್ಯ) ಛೇ (ಸಮಾಧಾನ ಕೇ ಅಸಮಾಧಾನ,
ಕೇ ಅಹಿತ(ಈತ್ಯಾದಿ)ನೀ ಕಲ್ಪನಾನೇ ಜಾಣತೋ ನಥೀ, (ಪರಂತು) ಕೈವಲ್ಯ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಮೋಕ್ಷ) ಮಾಂ ಜ ಸ್ಥಿರ ರಹೇ ಛೇ. 18
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರೋ ನ ಕಿಂಚಿದಿತಿ ನಿಶ್ಚಿತಃ ।
ಅಂತರ್ಗಲಿತಸರ್ವಾಶಃ ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ಕರೋತಿ ನ ॥ 17-19 ॥
ಮಮತಾರಹಿತ, ಅಹಂತಾರಹಿತ, ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ ಏವಾ ನಿಶ್ವಯ-
ವಾಳೋ ಅನೇ ಅಂದರಥೀ ಜೇನೀ ಬಧೀ ಆಶಾಓ ಲಯ ಪಾಮೀ ಗಈ ಛೇ
ಏವೋ ತೇ ಕರ್ಮ ಕರತೋ ಛತಾಂ ಲೇಪಾತೋ ನಥೀ. 19
ಮನಃಪ್ರಕಾಶಸಂಮೋಹಸ್ವಪ್ನಜಾಡ್ಯವಿವರ್ಜಿತಃ ।
ದಶಾಂ ಕಾಮಪಿ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೋ ಭವೇದ್ ಗಲಿತಮಾನಸಃ ॥ 17-20 ॥
ಜೇನುಂ ಮನ ಕ್ಷೀಣ ಬನ್ಯುಂ ಛೇ ಅನೇ ಜೇ ಮನನಾ ಪ್ರಕಾಶ
ಅಂಧಕಾರ, ಸ್ವಪ್ನ ಅನೇ ಜಡತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸುಷುಪ್ತಿ)ಥೀ ರಹಿತ ಛೇ,
ತೇ ಕೋಈ (ಅವರ್ಣನೀಯ) ದಶಾನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಾಯ ಛೇ. 20
ಪ್ರಕರಣ 18 – ಶಮಪ್ರಕರಣ
ಅಷ್ಟಾವಕ್ರ ಉವಾಚ ॥
ಯಸ್ಯ ಬೋಧೋದಯೇ ತಾವತ್ಸ್ವಪ್ನವದ್ ಭವತಿ ಭ್ರಮಃ ।
ತಸ್ಮೈ ಸುಖೈಕರೂಪಾಯ ನಮಃ ಶಾಂತಾಯ ತೇಜಸೇ ॥ 18-1 ॥
ಅಷ್ಟಾವಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಜೇನಾ ಬೋಧನಾ ಉದಯಥೀ (ಜಗತರೂಪ) ಭ್ರಮ
ಸ್ವಪ್ನ ಜೇವೋ ಥಈ ಜಾಯ ಛೇ, ತೇ ಏಕಮಾತ್ರ ಆನಂದರೂಪ ಅನೇ ಶಾಂತ
ತೇಜನೇ ನಮಸ್ಕಾರ. ಹೋ. 1
ಅರ್ಜಯಿತ್ವಾಖಿಲಾನ್ ಅರ್ಥಾನ್ ಭೋಗಾನಾಪ್ನೋತಿ ಪುಷ್ಕಲಾನ್ ।
ನ ಹಿ ಸರ್ವಪರಿತ್ಯಾಗಮಂತರೇಣ ಸುಖೀ ಭವೇತ್ ॥ 18-2 ॥
ಸರ್ವ ಧನ ಕಮಾಈನೇ ಪುಷ್ಕಳ ಭೋಗೋನೇ (ಮನುಷ್ಯ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇ
ಛೇ; (ಪರಂತು) ಬಧಾನಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ವಿನಾ ತೇ ಸುಖೀ ಥತೋ ಜ ನಥೀ.
ಕರ್ತವ್ಯದುಃಖಮಾರ್ತಂಡಜ್ವಾಲಾದಗ್ಧಾಂತರಾತ್ಮನಃ ।
ಕುತಃ ಪ್ರಶಮಪೀಯೂಷಧಾರಾಸಾರಮೃತೇ ಸುಖಂ ॥ 18-3 ॥
ಕರ್ಮಜನ್ಯ ದುಃಖರೂಪೀ ಸೂರ್ಯನೀ ಜವಾಳಾಥೀ ಜೇನುಂ ಅಂತರ ಬಳೀ
ಗಯುಂ ಛೇ ತೇನೇ ಶಾಂತಿರೂಪೀ ಅಮೃತಧಾರಾನೀ ವೃಷ್ಟಿ ವಿನಾ ಸುಖ ಕಯಾಂಥೀ ಮಳೇ?
ಭವೋಽಯಂ ಭಾವನಾಮಾತ್ರೋ ನ ಕಿಂಚಿತ್ ಪರಮರ್ಥತಃ ।
ನಾಸ್ತ್ಯಭಾವಃ ಸ್ವಭಾವಾನಾಂ ಭಾವಾಭಾವವಿಭಾವಿನಾಂ ॥ 18-4 ॥
ಆ ಸಂಸಾರ ಕಲ್ಪನಾ ಮಾತ್ರ ಜ ಛೇ ಅನೇ ಪರಮಾರ್ಥ ದ್ರಷ್ಟಿಥೀ
ತೋ ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ. ಭಾವರೂಪ ಅನೇ ಅಭಾವರೂಪ ಪದಾರ್ಥೋಮಾಂ ಸ್ಥಿತ
ಬನೇಲಾ ಸ್ವಭಾವನೋ ಅಭಾವ ಹೋತೋ ನಥೀ. 4
ನ ದೂರಂ ನ ಚ ಸಂಕೋಚಾಲ್ಲಬ್ಧಮೇವಾತ್ಮನಃ ಪದಂ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ನಿರಾಯಾಸಂ ನಿರ್ವಿಕಾರಂ ನಿರಂಜನಂ ॥ 18-5 ॥
ಆತ್ಮಾನುಂ ಸ್ವರೂಪ ದೂರ ನಥೀ ತೇಮ ಜ ಸಮೀಪಮಾಂ ಪಣ ನಥೀ.
(ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನ ನಥೀ.) ಪರಂತು (ತೇ) ಸಂಕಲ್ಪ ರಹಿತ, ಪ್ರಯತ್ನ-
ರಹಿತ, ವಿಕಾರರಹಿತ ಅನೇ ಶುದ್ಧ ಏವುಂ ಹಮೇಶ ಪ್ರಾಪ್ತ ಜ ಛೇ. ಪ
ವ್ಯಾಮೋಹಮಾತ್ರವಿರತೌ ಸ್ವರೂಪಾದಾನಮಾತ್ರತಃ ।
ವೀತಶೋಕಾ ವಿರಾಜಂತೇ ನಿರಾವರಣದೃಷ್ಟಯಃ ॥ 18-6 ॥
ಮಾತ್ರ ಮೋಹನಾ ನಿವೃತ ಥವಾಥೀ ಪೋತಾನಾಂ ಸ್ವರೂಪನುಂ ಮಾತ್ರ ಗ್ರಹಣ ಥತಾಂ
ಶೋಕರಹಿತ ಅನೇ ಆವರಣಹೀನ ದ್ರಷ್ಟಿವಾಳಾ (ಪುರುಷೋ) ಶೋಭಾಯಮಾನ ಥಾಯ ಛೇ. 6
ಸಮಸ್ತಂ ಕಲ್ಪನಾಮಾತ್ರಮಾತ್ಮಾ ಮುಕ್ತಃ ಸನಾತನಃ ।
ಇತಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ಧೀರೋ ಹಿ ಕಿಮಭ್ಯಸ್ಯತಿ ಬಾಲವತ್ ॥ 18-7 ॥
(ಆ) ಬಧುಂ (ಜಗತ) ಕಲ್ಪನಾ ಮಾತ್ರ ಛೇ ಅನೇ ಆತ್ಮಾ
ಮುಕ್ತ (ಅನೇ) ನಿತ್ಯ ಛೇ, ಏಮ ಜಾಣ್ಯಾ ಪಛೀ ಧೀರ ಪುರುಷ ಬಾಳಕನೀ
ಜೇಮ ಶುಂ ಚೇಷ್ಟಾ ಕರೇ ಛೇ ? 7
ಆತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಭಾವಾಭಾವೌ ಚ ಕಲ್ಪಿತೌ ।
ನಿಷ್ಕಾಮಃ ಕಿಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಕಿಂ ಬ್ರೂತೇ ಚ ಕರೋತಿ ಕಿಂ ॥ 18-8 ॥
ಆತ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಛೇ ಅನೇ ಭಾವ ತೇಮ ಜ ಅಭಾವ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸೃಷ್ಟಿ
ತೇಮಜ ಪ್ರಲಯ) ಕಲ್ಪನಾ ಮಾತ್ರ ಛೇ, ಏಮ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯಾ ಪಛೀ-
ನಿಷ್ಕಾಮ ಮನುಷ್ಯ ಜಾಣೇ ಛೇ ಶುಂ, ಬೋಲೇ ಛೇ ಶು ಅನೇ ಕರೇ ಛೇ ಶುಂ? 8
ಅಯಂ ಸೋಽಹಮಯಂ ನಾಹಂ ಇತಿ ಕ್ಷೀಣಾ ವಿಕಲ್ಪನಾ ।
ಸರ್ವಮಾತ್ಮೇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ತೂಷ್ಣೀಂಭೂತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-9 ॥
ಬಧುಂ ಆತ್ಮಾ ಜ ಛೇ ಏಮ ನಿಶ್ಚಯ ಕರ್ಯಾ ಪಛೀ ಶಾಂತ ಬನೇಲಾ
ಯೋಗೀನೀ ಆ “ಹುಂ” ಛುಂ, ಆ “ಹುಂ” ನಥೀ, ಏವೀ ಕಲ್ಪನಾಓ ನಷ್ಟ ಬನೀ ಜಾಯ ಛೇ. 9
ನ ವಿಕ್ಷೇಪೋ ನ ಚೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ನಾತಿಬೋಧೋ ನ ಮೂಢತಾ ।
ನ ಸುಖಂ ನ ಚ ವಾ ದುಃಖಂ ಉಪಶಾಂತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-10 ॥
ಶಾಂತ ಬನೇಲಾ ಯೋಗೀನೇ ನಥೀ ವಿಕ್ಷೇಪ ಕೇ ನಥೀ ಏಕಾಗ್ರತಾ, ನಥೀ
ಜ್ಞಾನ ಕೇ ನಥೀ ಮೂಢತಾ; ನಥೀ ಸುಖ ಕೇ ನಥೀ ದುಃಖ. 10
ಸ್ವಾರಾಜ್ಯೇ ಭೈಕ್ಷವೃತ್ತೌ ಚ ಲಾಭಾಲಾಭೇ ಜನೇ ವನೇ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ನ ವಿಶೇಷೋಽಸ್ತಿ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-11 ॥
ವಿಕಲ್ಪಹೀನ (ಬನೇಲಾ) ಸ್ವಭಾವವಾಳಾ ಯೋಗೀನೇ ಸ್ವರಾಜ್ಯಮಾಂ
ಕೇ ಭಿಕ್ಷಾವೃತ್ತಿಮಾಂ, ಲಾಭಮಾಂ ಕೇ ಹಾನಿಮಾಂ, ಲೋಕೋಮಾಂ ಕೇ ಜಂಗಲಮಾಂ ಕಾಂಈಜ
ಫೇರ ಹೋತೋ ನಥೀ. 11
ಕ್ವ ಧರ್ಮಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಕಾಮಃ ಕ್ವ ಚಾರ್ಥಃ ಕ್ವ ವಿವೇಕಿತಾ ।
ಇದಂ ಕೃತಮಿದಂ ನೇತಿ ದ್ವಂದ್ವೈರ್ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-12 ॥
ದ್ವಂದ್ವೋಥೀ ಮುಕತ ಬನೇಲಾ ಯೋಗೀನೇ ಧರ್ಮ ಶೋ ಅನೇ ಕಾಮ ಶೋ
ಅನೇ ಅರ್ಥ ಶೋ ಅನೇ ’ ಆ ಕರ್ಯುಂ ಅನೇ ಆ ನಹಿ ’ ಏವೋ ವಿವೇಕ ಶೋ? 12
ಕೃತ್ಯಂ ಕಿಮಪಿ ನೈವಾಸ್ತಿ ನ ಕಾಪಿ ಹೃದಿ ರಂಜನಾ ।
ಯಥಾ ಜೀವನಮೇವೇಹ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-13 ॥
ಜೀವನ್ಮುಕತ ಯೋಗೀನೇ ಕಶುಂ ಕರ್ತವ್ಯ ಛೇ ಜ ನಹಿ; ತೇಮ ಜ ಅಂತರಮಾಂ
ಕಶೀ ಪಣ ಆಸಕ್ತ ನಥೀ (ತೇ) ಅಹೀಂ ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತ ಜೀವನ (ಜೀವೇ ಛೇ.)13
ಕ್ವ ಮೋಹಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ವಿಶ್ವಂ ಕ್ವ ತದ್ ಧ್ಯಾನಂ ಕ್ವ ಮುಕ್ತತಾ ।
ಸರ್ವಸಂಕಲ್ಪಸೀಮಾಯಾಂ ವಿಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ॥ 18-14 ॥
ಸರ್ವ ಸಂಕಲ್ಪನಾ ಅಂತ ಪರ ವಿಶ್ರಾಂತ ಬನೇಲಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸರ್ವ
ಸಂಕಲ್ಪೋನಾ ಅಂತನೇ ಪಾಮೇಲಾ) ಯೋಗೀನೇ ಮೋಹ ಕಯಾಂ ಅನೇ ವಿಶ್ವ ಕಯಾಂ,
ಏನುಂ ಧ್ಯಾನ ಕ್ಯಾಂ ಅನೇ ಮುಕ್ತಿ ಕ್ಯಾಂ? 14
ಯೇನ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ದೃಷ್ಟಂ ಸ ನಾಸ್ತೀತಿ ಕರೋತು ವೈ ।
ನಿರ್ವಾಸನಃ ಕಿಂ ಕುರುತೇ ಪಶ್ಯನ್ನಪಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 18-15 ॥
ಜೇ ಆ ವಿಶ್ವ ನೇ ಜೋತೋ ಹೋಯ ತೇ ಭಲೇ ಏ ನಥೀ ಏಮ ಕರೋ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಗಣೋ); ಪರಂತು ವಾಸನಾರಹಿತ ಪುರುಷ ಶುಂ ಕರೇ ಛೇ? (ಅರ್ಥಾತ್
ಕಾಂಈ ಜ ಕರತೋ ನಥೀ); ಕಾರಣ ಕೇ (ತೇ) ಜೋತೋ ಛತಾಂ ಪಣ ಜೋತೋ ನಥೀ.
ಯೇನ ದೃಷ್ಟಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸೋಽಹಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಚಿಂತಯೇತ್ ।
ಕಿಂ ಚಿಂತಯತಿ ನಿಶ್ಚಿಂತೋ ದ್ವಿತೀಯಂ ಯೋ ನ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 18-16 ॥
ಜೇಣೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಜೋಯುಂ ಹೋಯ ತೇ ಭಣೇಲ “ಹುಂ” ಬ್ರಹ್ಮ ಛುಂ ಏಮ
ಚಿಂತನ ಕರೇ. (ಪರಂತು) ಜೇ ಬೀಜುಂ ಕಶುಂ ಜೋತೋ ಜ ನಥೀ ಏವೋ
ಚಿಂತನರಹಿತ (ಮನುಷ್ಯ) ಶಾನುಂ ಚಿತನ ಕರೇ? 16
ದೃಷ್ಟೋ ಯೇನಾತ್ಮವಿಕ್ಷೇಪೋ ನಿರೋಧಂ ಕುರುತೇ ತ್ವಸೌ ।
ಉದಾರಸ್ತು ನ ವಿಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸಾಧ್ಯಾಭಾವಾತ್ಕರೋತಿ ಕಿಂ ॥ 18-17 ॥
ಜೇ ಪೋತಾನಾ ಆತ್ಮಾನೋ ವಿಕ್ಷೇಪ ಜೋತೋ ಹೋಯ ತೇ ಭಲೇ ತೇನೋ
ನಿರೋಧ (ಅರ್ಥಾತ್ ಧ್ಯಾನ, ಸಮಾಧಿ ಈತ್ಯಾದಿ) ಕರೇ; ಪರಂತು ಜ್ಞಾನೀ
ಪುರುಷ ವಿಕ್ಷಿಪ್ತ ಬನ್ಯೋ ಜ ನಥೀ ತೇ ಸಾಧ್ಯನಾ ಅಭಾವಥೀ (ಅರ್ಥಾತ್
ತೇನೇ ಕಾಂಈ ಪಣ ಸಾಧವಾನುಂ ರಹೇವುಂ ಜ ನ ಹೋವಾಥೀ) ಶುಂ ಕರೇ? 17
ಧೀರೋ ಲೋಕವಿಪರ್ಯಸ್ತೋ ವರ್ತಮಾನೋಽಪಿ ಲೋಕವತ್ ।
ನ ಸಮಾಧಿಂ ನ ವಿಕ್ಷೇಪಂ ನ ಲೋಪಂ ಸ್ವಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 18-18 ॥
ಲೋಕೋನೀ ಜೇಮ ವರ್ತತೋ ಛತಾಂ ಪಣ ಲೋಕ ಕರತಾಂ ಜೂದೋ ಏವೋ
ಜ್ಞಾನೀ ಪೋತಾನೀ ಸಮಾಧಿ ಕೇ ವಿಕ್ಷೇಪ ಕೇ ಲೇಪ ಜೋತೋ ನಥೀ. 18
ಭಾವಾಭಾವವಿಹೀನೋ ಯಸ್ತೃಪ್ತೋ ನಿರ್ವಾಸನೋ ಬುಧಃ ।
ನೈವ ಕಿಂಚಿತ್ಕೃತಂ ತೇನ ಲೋಕದೃಷ್ಟ್ಯಾ ವಿಕುರ್ವತಾ ॥ 18-19 ॥
ಜೇ ಜ್ಞಾನೀ ಭಾವ ಅನೇ ಅಭಾವಥೀ ರಹಿತ ಛೇ ಅನೇ ತೃಪ್ತ ಛೇ
ತೇ ಲೋಕೋನೀ ನಜರೇ ಕರತೋ ಛತಾಂ ಪಣ ಕಾಂಈ ಜ ಕರತೋ ನಥೀ. 19
ಪ್ರವೃತ್ತೌ ವಾ ನಿವೃತ್ತೌ ವಾ ನೈವ ಧೀರಸ್ಯ ದುರ್ಗ್ರಹಃ ।
ಯದಾ ಯತ್ಕರ್ತುಮಾಯಾತಿ ತತ್ಕೃತ್ವಾ ತಿಷ್ಠತಃ ಸುಖಂ ॥ 18-20 ॥
ಜೇ ವಖತೇ ಜೇ ಕರವಾನುಂ ಆವೀ ಪಡೇ ತೇ ಕರೀನೇ ಆನಂದಥೀ ರಹೇತಾ
ಜ್ಞಾನೀನೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಮಾಂ ಕೇ ನಿವೃತ್ತಿಮಾಂ ದುರಾಗ್ರಹ ಹೋತೋ ಜ ನಥೀ. 20
ನಿರ್ವಾಸನೋ ನಿರಾಲಂಬಃ ಸ್ವಚ್ಛಂದೋ ಮುಕ್ತಬಂಧನಃ ।
ಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸಂಸ್ಕಾರವಾತೇನ ಚೇಷ್ಟತೇ ಶುಷ್ಕಪರ್ಣವತ್ ॥ 18-21 ॥
ವಾಸನಾರಹಿತ, ಕೋಈನಾ ಉಪರ ಪಣ ಆಧಾರ ನ ರಾಖನಾರೋ,
ಸ್ವಚ್ಛಂದ ಅನೇ ಬಂಧನೋಮಾಂಥೀ ಛೂಟೇಲೋ (ಮನುಷ್ಯ) ಸಂಸಾರರೂಪೀ ಪವನ
ವಡೇ ಪ್ರೇರಿತ ಬನೀ ಸೂಕಾಂ ಪಾಂದಡಾಂನೀ ಜೇಮ ಚೇಷ್ಟಾ ಕರೇ ಛೇ. 21
ಅಸಂಸಾರಸ್ಯ ತು ಕ್ವಾಪಿ ನ ಹರ್ಷೋ ನ ವಿಷಾದತಾ ।
ಸ ಶೀತಲಮನಾ ನಿತ್ಯಂ ವಿದೇಹ ಇವ ರಾಜಯೇ ॥ 18-22 ॥
ಅಸಂಸಾರೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜ್ಞಾನೀ)ನೇ ಕಶೇ ಪಣ ಹರ್ಷ ನಥೀ ಕೇ
ಶೋಕ ನಥೀ ಶೀತಳ ಮನವಾಳೋ ತೇ ಹಂಮೇಶ ದೇಹರಹಿತನೀ ಜೇಮ ಶೋಭೇ ಛೇ
ಕುತ್ರಾಪಿ ನ ಜಿಹಾಸಾಸ್ತಿ ನಾಶೋ ವಾಪಿ ನ ಕುತ್ರಚಿತ್ ।
ಆತ್ಮಾರಾಮಸ್ಯ ಧೀರಸ್ಯ ಶೀತಲಾಚ್ಛತರಾತ್ಮನಃ ॥ 18-23 ॥
ಶಾಂತ ಅನೇ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾವಾಳಾ ಅನೇ ಆತ್ಮಾಮಾಂ ಜ ಸ್ಥಿರ
ಬನೇಲಾ ಧೀರ ಪುರುಷನೇ ಕಶುಂ ಪಣ ತ್ಯಜವಾನೀ ಈಚ್ಛಾ ಹೋತೀ ನಥೀ;
ತೇಮ ಜ ಕಶುಂ ಮೇಳವಾನೀ ಪಣ ಆಶಾ ಹೋತೀ ನಥೀ. 23
ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಶೂನ್ಯಚಿತ್ತಸ್ಯ ಕುರ್ವತೋಽಸ್ಯ ಯದೃಚ್ಛಯಾ ।
ಪ್ರಾಕೃತಸ್ಯೇವ ಧೀರಸ್ಯ ನ ಮಾನೋ ನಾವಮಾನತಾ ॥ 18-24 ॥
ಸ್ವಭಾವಥೀ ಜ ಶೂನ್ಯ ಚಿತ್ತವಾಳಾ ಅನೇ ಸಹಜ ಕರ್ಮ ಕರತಾ ಧೀರ
ಪುರುಷನೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನೀ ಜೇಮ ಮಾನ ಕೇ ಅಪಮಾನ ಲಾಗತಾಂ ನಥೀ.24
ಕೃತಂ ದೇಹೇನ ಕರ್ಮೇದಂ ನ ಮಯಾ ಶುದ್ಧರೂಪಿಣಾ ।
ಇತಿ ಚಿಂತಾನುರೋಧೀ ಯಃ ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ಕರೋತಿ ನ ॥ 18-25 ॥
’ಆ ಕರ್ಮ ದೇಹ ವಡೇ ಥಯುಂ ಛೇ ಅನೇ ನಹಿ ಕೇ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮ
ಸ್ವರೂಪ ಏವಾ ಮಾರಾ ವಡೇ’ ಏಮ ಜೇ ಸತತ ಚಿತನ ಕರೇ ಛೇ ತೇ
(ಕರ್ಮ) ಕರತೋ ಛತಾಂ ಪಣ (ಕಾಂಈ ಜ) ಕರತೋ ನಥೀ. 25
ಅತದ್ವಾದೀವ ಕುರುತೇ ನ ಭವೇದಪಿ ಬಾಲಿಶಃ ।
ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಃ ಸುಖೀ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಸಂಸರನ್ನಪಿ ಶೋಭತೇ ॥ 18-26 ॥
ಏಮ ನ ಕಹೇನಾರಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಣಸ)ನೀ ಜೇಮ ತೇ
ಕರ್ಮ ಕರೇ ಛೇ; ಛತಾಂ ಪಣ ತೇ ನಾದಾನ ಹೋತೋ ನಥೀ. ಏವೋ ಸುಖೀ ಅನೇ
ಶ್ರೀಮಾನ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ ಸಂಸಾರಮಾಂ ರಹೇವಾ ಛತಾಂ ಶೋಭೇ ಛೇ. 26
ನಾನಾವಿಚಾರಸುಶ್ರಾಂತೋ ಧೀರೋ ವಿಶ್ರಾಂತಿಮಾಗತಃ ।
ನ ಕಲ್ಪತೇ ನ ಜಾತಿ ನ ಶೃಣೋತಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 18-27 ॥
ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರನಾ ವಿಚಾರೋಥೀ ಥಾಕೀ ಗಯೇಲೋ ಅನೇ ತೇಥೀ ಜ ಶಾಂತ ಬನೇಲೋ
ಧೀರ ಪುರುಷಕಲ್ಪನಾ ಕರತೋ ನಥೀ, ಜಾಣತೋ ನಥೀ,ಸಾಂಭಳತೋ ನಥೀ, ಜೋತೋ ನಥೀ.27
ಅಸಮಾಧೇರವಿಕ್ಷೇಪಾನ್ ನ ಮುಮುಕ್ಷುರ್ನ ಚೇತರಃ ।
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಕಲ್ಪಿತಂ ಪಶ್ಯನ್ ಬ್ರಹ್ಮೈವಾಸ್ತೇ ಮಹಾಶಯಃ ॥ 18-28 ॥
ಜ್ಞಾನೀ ಪುರುಷ ಸಮಾಧಿನಾ ಅಭಾವನೇ ಲೀಧೇ ಮುಮುಕ್ಷು ನಥೀ; ತೇಮಜ
ವಿಕ್ಷೇಪನಾ ಅಭಾವಥೀ ತೇಮನಾಥೀ. ಊಲಟೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬದ್ಧ) ಪಣ ನಥೀ; ಪರಂತು
ಬ್ರಹ್ಮಾಶ್ರಯ ಕರೀನೇ (ಆ ಬಧಾನೇ) ಕಲ್ಪನಾಮಯ ಜೋತೋ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪೇ ಜ ರಹೇ ಛೇ. 28
ಯಸ್ಯಾಂತಃ ಸ್ಯಾದಹಂಕಾರೋ ನ ಕರೋತಿ ಕರೋತಿ ಸಃ ।
ನಿರಹಂಕಾರಧೀರೇಣ ನ ಕಿಂಚಿದಕೃತಂ ಕೃತಂ ॥ 18-29 ॥
ಜೇನಾಮಾಂ ಅಹಂಕಾರ ಛೇ ತೇ ಕಾಂಈ ನ ಕರೇ ತೋಪಣ ಕರ್ಮ ಕರೇ ಜ ಛೇ.
ಜಯಾರೇ ಅಹಂಕಾರರಹಿತ ಧೀರ ಪುರುಷನೇ ತೋ ಕಾಂಈ ಪಣ ಅಕೃತ ಅಥವಾ
(ನ ಕರೇಲುಂ ಅಥವಾ ಕರೇಲುಂ) ಛೇ ಜ ನಹಿ. 29
ನೋದ್ವಿಗ್ನಂ ನ ಚ ಸಂತುಷ್ಟಮಕರ್ತೃ ಸ್ಪಂದವರ್ಜಿತಂ ।
ನಿರಾಶಂ ಗತಸಂದೇಹಂ ಚಿತ್ತಂ ಮುಕ್ತಸ್ಯ ರಾಜತೇ ॥ 18-30 ॥
ಉದ್ವೇಗರಹಿತ ತೇಮ ಜ ಸಂತೋಷರಹಿತ, ಅಕರ್ತೃ, (ಸಂಕಲ್ಪರೂಪ)
ಸ್ಪಂದರಹಿತ ನಿರಾಶ ಅನೇ ಸಂದೇಹಹೀನ ಏವುಂ ಮುಕ್ತನುಂ ಚಿತ್ತ ಶೋಭೇ ಛೇ. 30.
ನಿರ್ಧ್ಯಾತುಂ ಚೇಷ್ಟಿತುಂ ವಾಪಿ ಯಚ್ಚಿತ್ತಂ ನ ಪ್ರವರ್ತತೇ ।
ನಿರ್ನಿಮಿತ್ತಮಿದಂ ಕಿಂತು ನಿರ್ಧ್ಯಾಯೇತಿ ವಿಚೇಷ್ಟತೇ ॥ 18-31 ॥
ಧೀರ ಪುರುಷನುಂ ಚಿತ್ತ ಧ್ಯಾನ ಕರವಾನೇ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯಾ ಕರವಾನೇ
ಪ್ರವೃತ ಥತುಂ ನಥೀ, ಪರಂತು ತೇ ಕಾಂಈ ಪಣ ನಿಮಿತ್ತ ನ ಹೋವಾ ಛತಾಂ
(ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತ) ಧ್ಯಾನ ।ಕರೇ ಛೇ ಅನೇ ಕ್ರಿಯಾ ಕರೇ ಛೇ. ।31
ತತ್ತ್ವಂ ಯಥಾರ್ಥಮಾಕರ್ಣ್ಯ ಮಂದಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮೂಢತಾಂ ।
ಅಥವಾ ಯಾತಿ ಸಂಕೋಚಮಮೂಢಃ ಕೋಽಪಿ ಮೂಢವತ್ ॥ 18-32 ॥
ಸತ್ಯ ತತ್ತ್ವನೇ ಸಾಂಭಳೀನೇ ಜಡ ಮನುಷ್ಯ ಮೂಢ ಬನೇ ಛೇ ಅಥವಾ
ಸಂಕೋಚ (ಗಭರಾಟ)ನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇ ಛೇ. ಕೋಈ ಬುದ್ಧಿಮಾನ ಪುರುಷನೀ ದಶಾ
ಪಣ (ಬಾಹ್ಯದಷ್ಟಿಥೀ ತೋ) ಮೂಢನಾ ಜೇವೀ ಜ ಥಾಯ ಛೇ. 32
ಏಕಾಗ್ರತಾ ನಿರೋಧೋ ವಾ ಮೂಢೈರಭ್ಯಸ್ಯತೇ ಭೃಶಂ ।
ಧೀರಾಃ ಕೃತ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸುಪ್ತವತ್ಸ್ವಪದೇ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 18-33 ॥
ಮೂಢ ಮನುಷ್ಯೋ ಏಕಾಗ್ರತಾ ಅಥವಾ (ಚಿತ್ತ) ನಿರೋಧನೋ ವಾರಂವಾರ
ಅಭ್ಯಾಸ ಕರೇ ಛೇ, ಪರಂತು ಜ್ಞಾನೀಓ ತೋ ಆತ್ಮಪದಮಾಂ ಸೂತೇಲಾನೀ ಜೇಮ
ಸ್ಥಿರ ಬನೇಲಾ ಹೋಈ ಕಾಂಈ ಕರವಾಪಣುಂ ಜೋತಾ ಜ ನಥೀ. 33
ಅಪ್ರಯತ್ನಾತ್ ಪ್ರಯತ್ನಾದ್ ವಾ ಮೂಢೋ ನಾಪ್ನೋತಿ ನಿರ್ವೃತಿಂ ।
ತತ್ತ್ವನಿಶ್ಚಯಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಭವತಿ ನಿರ್ವೃತಃ ॥ 18-34 ॥
ಪ್ರಯತ್ನ ನ ಕರವಾಥೀ ಅಥವಾ ಪ್ರಯತ್ನ ವಡೇ ಪಣ ಮೂಢ ಮನುಷ್ಯ
ಸುಖ ಪಾಮತೋ ನಥೀ, ಜ್ಯಾರೇ ಮಾತ್ರ ತತ್ವನೋ ನಿಶ್ಚಯ ಥತಾಂ ಜ ಬುದ್ಧಿಮಾನ
ಮನುಷ್ಯ ಸುಖೀ ಬನೇ ಛೇ. 34
ಶುದ್ಧಂ ಬುದ್ಧಂ ಪ್ರಿಯಂ ಪೂರ್ಣಂ ನಿಷ್ಪ್ರಪಂಚಂ ನಿರಾಮಯಂ ।
ಆತ್ಮಾನಂ ತಂ ನ ಜಾನಂತಿ ತತ್ರಾಭ್ಯಾಸಪರಾ ಜನಾಃ ॥ 18-35 ॥
ಶುದ್ಧ, ಶುದ್ಧ. ಪ್ರಿಯ, ಪೂರ್ಣ, ಪ್ರಪಂಚರಹಿತ ಅನೇ ದುಃಖರಹಿತ ಏವಾ
ಏ ಆತ್ಮಾನೇ ತೇನಾ ಅಭ್ಯಾಸಮಾಂ ಪರಾಯಣ ರಹೇನಾರಾ ಲೋಕೋ ಜಾಣತಾ ನಥೀ.35
ನಾಪ್ನೋತಿ ಕರ್ಮಣಾ ಮೋಕ್ಷಂ ವಿಮೂಢೋಽಭ್ಯಾಸರೂಪಿಣಾ ।
ಧನ್ಯೋ ವಿಜ್ಞಾನಮಾತ್ರೇಣ ಮುಕ್ತಸ್ತಿಷ್ಠತ್ಯವಿಕ್ರಿಯಃ ॥ 18-36 ॥
ಮೂಢ ಪುರುಷ ಅಭ್ಯಾಸರೂಪ ಕರ್ಮ ವಡೇ ಮೋಕ್ಷನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೀ ಶಕತೋ
ನಥೀ. ಜ್ಞಾನೀ ಪುರುಷ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಾತ್ರಥೀ ಜ ಮುಕತ ಅನೇ ನಿರ್ವಿಕಾರ ಬನೇ ಛೇ.36
ಮೂಢೋ ನಾಪ್ನೋತಿ ತದ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಯತೋ ಭವಿತುಮಿಚ್ಛತಿ ।
ಅನಿಚ್ಛನ್ನಪಿ ಧೀರೋ ಹಿ ಪರಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪಭಾಕ್ ॥ 18-37 ॥
ಮೂಢ ಪುರುಷ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪ ಬನವಾ ಇಚ್ಛೇ ಅನೇ ತೇಥೀ ಜ ತೇ ತೇನೇ
ಮೇಳವೀ ಶಕತೋ ನಥೀ. ಜಯಾರೇ ಧೀರ ಪುರುಷ ಇಚ್ಛತೋ ನ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಪರ-
ಬ್ರಹ್ಮಸ್ವರೂಪ ಜ ಛೇ. 37
ನಿರಾಧಾರಾ ಗ್ರಹವ್ಯಗ್ರಾ ಮೂಢಾಃ ಸಂಸಾರಪೋಷಕಾಃ ।
ಏತಸ್ಯಾನರ್ಥಮೂಲಸ್ಯ ಮೂಲಚ್ಛೇದಃ ಕೃತೋ ಬುಧೈಃ ॥ 18-38 ॥
ಆಧಾರಹಿತ ಏವಾ ದುರಾಗ್ರಹವಾಳಾ ಮೂಢೋ ಜ ಸಂಸಾರನುಂ ಪೋಷಣ
ಕರವಾವಾಳಾ ಛೇ. ಆ ಅನರ್ಥನಾ ಮೂಳ (–ರೂಪ ಸಂಸಾರ)ನಾ ಮೂಳನೋ
ಜ್ಞಾನೀಓಏ ಉಚ್ಛೇದ ಕರ್ಯೋ ಛೇ. 38
ನ ಶಾಂತಿಂ ಲಭತೇ ಮೂಢೋ ಯತಃ ಶಮಿತುಮಿಚ್ಛತಿ ।
ಧೀರಸ್ತತ್ತ್ವಂ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ಸರ್ವದಾ ಶಾಂತಮಾನಸಃ ॥ 18-39 ॥
ಮೂಢ ಮನುಷ್ಯ ಶಾಂತ ಬನವಾ ಇಚ್ಛೇ ಛೇ, ತೇಥೀ ಜ ಶಾಂತಿ ಪಾಮತೋ
ನಥೀ. ಧೀರ ಪುರುಷ ತತ್ತ್ವನೋ ನಿಶ್ಚಯ ಕರೀನೇ ಸರ್ವದಾ ಶಾಂತ ಚಿತ್ತವಾಳೋ ಜ ರಹೇಛೇ. 39
ಕ್ವಾತ್ಮನೋ ದರ್ಶನಂ ತಸ್ಯ ಯದ್ ದೃಷ್ಟಮವಲಂಬತೇ ।
ಧೀರಾಸ್ತಂ ತಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಶ್ಯಂತ್ಯಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ ॥ 18-40 ॥
(ಬಾಹ್ಯ) ದೃಶ್ಯ ಪದಾರ್ಥೋನುಂ ಅವಲಂಬನ ಕರತೋ ಹೋಯ ತೇ (ಮೂಢ) ನೇ
ಆತ್ಮಾನುಂ ದರ್ಶನ ಕಯಾಂಥೀ ಥಾಯ? ಪಣ ಧೀರ ಪುರುಷ ತೇ ದೃಶ್ಯ ಪದಾರ್ಥನೇ
ಜೋತಾ ನಥೀ (ತೇಥೀ) ಅವ್ಯಯ ಆತ್ಮಾನೇ ಜಾಏ ಛೇ. 40
ಕ್ವ ನಿರೋಧೋ ವಿಮೂಢಸ್ಯ ಯೋ ನಿರ್ಬಂಧಂ ಕರೋತಿ ವೈ ।
ಸ್ವಾರಾಮಸ್ಯೈವ ಧೀರಸ್ಯ ಸರ್ವದಾಸಾವಕೃತ್ರಿಮಃ ॥ 18-41 ॥
ಜೇ ಹಠಥೀ ಪ್ರಯತ್ನ ಕರೇ ಛೇ, ತೇ ಮೂಢ ಪುರುಷನೇ (ಚಿತ್ತನೋ)
ನಿರೋಧ ಕಯಾಂಥೀ ಥಾಯ? ಆತ್ಮಾಮಾಂ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಲೇನಾರ ಧೀರ ಪುರುಷನೇ ಜ
ಏ (ನಿರೋಧ) ಸರ್ವದಾ ಅನೇ ಅಕೃತ್ರಿಮ (ಸಹಜ) ಹೋಯ ಛೇ. 41
ಭಾವಸ್ಯ ಭಾವಕಃ ಕಶ್ಚಿನ್ ನ ಕಿಂಚಿದ್ ಭಾವಕೋಪರಃ ।
ಉಭಯಾಭಾವಕಃ ಕಶ್ಚಿದ್ ಏವಮೇವ ನಿರಾಕುಲಃ ॥ 18-42 ॥
ಕೋಈ ಭಾವರೂಪ(ಪ್ರಪಂಚ) ನೇ ಸತ್ಯ ಮಾನವಾವಾಳೋ ಛೇ, ತೋ ಬೀಜೋ ಕೋಈ
ಕಶುಂ ಜ ನಥೀ ಏಮ ಮಾನವಾವಾಳೋ ಛೇ. ಕೋಈ ಏ ಬಂನೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಭಾವ
ಅನೇ ಅಭಾವ) ನೇ ನಹಿ ಮಾನವಾವಾಳೋ ಜೇನೀ ತೇ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ ಶಾಂತ ರಹೇ ಛೇ. 42
ಶುದ್ಧಮದ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಂ ಭಾವಯಂತಿ ಕುಬುದ್ಧಯಃ ।
ನ ತು ಜಾನಂತಿ ಸಂಮೋಹಾದ್ಯಾವಜ್ಜೀವಮನಿರ್ವೃತಾಃ ॥ 18-43 ॥
ದುರ್ಬುದ್ಧಿ ಪುರುಷೋ ಶುದ್ಧ ಅನೇ ಅದ್ವಿತೀಯ ಆತ್ಮಾನೀ ಭಾವನಾ
ಕರೇ ಛೇ; ಪರಂತು ಮೋಹನೇ ಲೀಧೇ ಜಾಣತಾ ನಥೀ. ಆಥೀ ಜ ಸಾರಾಯೇ ಜೀವನ
ಭರ ತೇಓ ಸುಖರಹಿತ ರಹೇ ಛೇ. 43
ಮುಮುಕ್ಷೋರ್ಬುದ್ಧಿರಾಲಂಬಮಂತರೇಣ ನ ವಿದ್ಯತೇ ।
ನಿರಾಲಂಬೈವ ನಿಷ್ಕಾಮಾ ಬುದ್ಧಿರ್ಮುಕ್ತಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ॥ 18-44 ॥
ಮುಮುಕ್ಷುನೀ ಬುದ್ಧಿ (ಸಾಂಸಾರಿಕ ವಿಷಯನಾ) ಆಲಂಬನ ವಿನಾ
ರಹೀ ಶಕತೀ ನಥೀ. ಮುಕ್ತನೀ ಬುದ್ಧಿ ಸರ್ವದಾ ನಿಷ್ಕಾಮ ಅನೇ ಆಲಂಬನ-
ರಹಿತ ಜ ಹೋಯ ಛೇ. 44
ವಿಷಯದ್ವೀಪಿನೋ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಚಕಿತಾಃ ಶರಣಾರ್ಥಿನಃ ।
ವಿಶಂತಿ ಝಟಿತಿ ಕ್ರೋಡಂ ನಿರೋಧೈಕಾಗ್ರಸಿದ್ಧಯೇ ॥ 18-45 ॥
ವಿಷಯೋರೂಪ ಹಾಥೀಓನೇ ಜೋಈನೇ ಗಭರಾಯೇಲಾ ಅನೇ ಶರಣನೇ
ಇಚ್ಛತಾ (ಮೂಢೋ) ಚಿತ್ತನಾ ನಿರೋಧ ಅನೇ ಏಕಾಗ್ರತಾನೀ ಸಿದ್ಧಿನೇ ಮಾಟೇ
ಜಲ್ದೀಥೀ ಪರ್ವತನೀ ಗುಫಾಮಾಂ ಪ್ರವೇಶ ಕರೇ ಛೇ. 45
ನಿರ್ವಾಸನಂ ಹರಿಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೂಷ್ಣೀಂ ವಿಷಯದಂತಿನಃ ।
ಪಲಾಯಂತೇ ನ ಶಕ್ತಾಸ್ತೇ ಸೇವಂತೇ ಕೃತಚಾಟವಃ ॥ 18-46 ॥
ವಾಸನಾರಹಿತ (ಪುರುಷರೂಪೀ) ಸಿಂಹನೇ ಜೋಈನೇ ವಿಷಯೋರೂಪ ಹಾಥೀಓ
ಛಾನಾಮಾನಾ ಭಾಗೀ ಜಾಯ ಛೇ ಅನೇ ಅಸಮರ್ಥ ಅನೇ ಕ್ರಿಯಾಮಾಂ ಆಸಕ್ತ
ರಹೇನಾರಾ ತೇ (ಮೂಢೋ) ತೇ ವಾಸನಾರಹಿತ ಪುರುಷನೀ ಸೇವಾ ಕರೇ ಛೇ. 46
ನ ಮುಕ್ತಿಕಾರಿಕಾಂ ಧತ್ತೇ ನಿಃಶಂಕೋ ಯುಕ್ತಮಾನಸಃ ।
ಪಶ್ಯನ್ ಶೃಣ್ವನ್ ಸ್ಪೃಶನ್ ಜಿಘ್ರನ್ನಶ್ನನ್ನಾಸ್ತೇ ಯಥಾಸುಖಂ ॥ 18-47 ॥
ನಿಃಶಂಕ ಅನೇ ಸ್ಥಿರ ಮನವಾಳೋ ಮನುಷ್ಯ ಮೋಕ್ಷನೇ ಮಾಟೇನೀ
ಕ್ರಿಯಾಓ (ಸಾಧನಾಓ) ನೇ ಧಾರಣ ಕರತೋ ನಥೀ, ಪಣ ಜೋತೋ, ಸಾಂಭಳತೋ;
ಸ್ಪರ್ಶತೋ, ಸೂಂಧತೋ, ಖಾತೋ ಸುಖಪೂರ್ವಕ ರಹೇ ಛೇ. 47
ವಸ್ತುಶ್ರವಣಮಾತ್ರೇಣ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧಿರ್ನಿರಾಕುಲಃ ।
ನೈವಾಚಾರಮನಾಚಾರಮೌದಾಸ್ಯಂ ವಾ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ ॥ 18-48 ॥
ಯಥಾರ್ಥ ವಸ್ತುನಾ ಶ್ರವಣಮಾತ್ರಥೀ ಜ ಶುದ್ಧ ಬನೇಲೀ ಬುದ್ಧಿವಾಳೋ
ಅನೇ ಸ್ವಸ್ಥ ಮನುಷ್ಯ ಕರ್ಮ, ವಿಕರ್ಮ ಕೇ ಉದಾಸೀನತಾ (ಅಕರ್ಮ) ಜೋತೋ ನಥೀ. 48
ಯದಾ ಯತ್ಕರ್ತುಮಾಯಾತಿ ತದಾ ತತ್ಕುರುತೇ ಋಜುಃ ।
ಶುಭಂ ವಾಪ್ಯಶುಭಂ ವಾಪಿ ತಸ್ಯ ಚೇಷ್ಟಾ ಹಿ ಬಾಲವತ್ ॥ 18-49 ॥
ಶುಭ ಕೇ ಅಶುಭ ಜ್ಯಾರೇ ಜೇ ಕರವಾನುಂ ಆವೇ ತೇ ಏ ಸರಳ
ಮನುಷ್ಯ ಕರೇ ಛೇ; ಕಾರಣ ಕೇ ತೇನೀ ಚೇಷ್ಟಾ ಬಾಳಕ ಜೇವೀ ಛೇ. 49
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾತ್ಸುಖಮಾಪ್ನೋತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾಲ್ಲಭತೇ ಪರಂ ।
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನ್ನಿರ್ವೃತಿಂ ಗಚ್ಛೇತ್ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾತ್ ಪರಮಂ ಪದಂ ॥ 18-50 ॥
ಸ್ವತಂತ್ರತಾಥೀ (ಜ್ಞಾನೀ) ಸುಖನೇ ಪಾಮೇ ಛೇ, ಸ್ವತಂತ್ರತಾಥೀ ಪರ-
(ಬ್ರಹ್ಮ)ನೇ ಮೇಳವೇ ಛೇ, ಸ್ವತಂತ್ರತಾಥೀ ಪರಮಸುಖನೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇ ಛೇ,
ಸ್ವತಂತ್ರತಾಥೀ ಪರಮಪದನೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಥಾಯ ಛೇ. 50
ಅಕರ್ತೃತ್ವಮಭೋಕ್ತೃತ್ವಂ ಸ್ವಾತ್ಮನೋ ಮನ್ಯತೇ ಯದಾ ।
ತದಾ ಕ್ಷೀಣಾ ಭವಂತ್ಯೇವ ಸಮಸ್ತಾಶ್ಚಿತ್ತವೃತ್ತಯಃ ॥ 18-51 ॥
ಜಯಾರೇ (ಮನುಷ್ಯ) ಪೋತಾನಾ ಆತ್ಮಾನೇ ಅಕರ್ತಾ ಅನೇ
ಅಭೋಕತಾ ಮಾನೇ ಛೇ, ತ್ಯಾರೇ ಬಧೀ ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿಓ ಕ್ಷೀಣ ಬನೇ ಛೇ. ಪ1
ಉಚ್ಛೃಂಖಲಾಪ್ಯಕೃತಿಕಾ ಸ್ಥಿತಿರ್ಧೀರಸ್ಯ ರಾಜತೇ ।
ನ ತು ಸಸ್ಪೃಹಚಿತ್ತಸ್ಯ ಶಾಂತಿರ್ಮೂಢಸ್ಯ ಕೃತ್ರಿಮಾ ॥ 18-52 ॥
ಧೀರ ಪುರುಷನೀ, ಉಚ್ಛೃಂಖಲ ಹೋಯ ತೋಪಣ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಶೋಭೇ
ಛೇ; ಪರಂತು ಸ್ಪೃಹಾಯುಕತ ಚಿತ್ತವಾಳಾ ಮೂಢನೀ ಶಾಂತಿ ಕೃತ್ರಿಮ ಹೋಈ ಶೋಭತೀ ನಥೀ.52
ವಿಲಸಂತಿ ಮಹಾಭೋಗೈರ್ವಿಶಂತಿ ಗಿರಿಗಹ್ವರಾನ್ ।
ನಿರಸ್ತಕಲ್ಪನಾ ಧೀರಾ ಅಬದ್ಧಾ ಮುಕ್ತಬುದ್ಧಯಃ ॥ 18-53 ॥
ಜೇಓಏ ಕಲ್ಪನಾನೋ ತ್ಯಾಗ ಕರ್ಯೋ ಛೇ, ಜೇಓ ಬಂಧನರಹಿತ ಛೇ
ಅನೇ ಜೇಓನೀ ಬುದ್ಧಿ ಮುಕತ ಛೇ, ಏವಾ ಧೀರ ಪುರುಷೋ ಮೋಟಾ ಭೋಗೋ
ಭೋಗವೇ ಛೇ ಅನೇ ಪರ್ವತನೀ ಗುಫಾಓಮಾಂ ಪಣ ಪ್ರವೇಶ ಕರೇ ಛೇ. ಪ3
ಶ್ರೋತ್ರಿಯಂ ದೇವತಾಂ ತೀರ್ಥಮಂಗನಾಂ ಭೂಪತಿಂ ಪ್ರಿಯಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸಂಪೂಜ್ಯ ಧೀರಸ್ಯ ನ ಕಾಪಿ ಹೃದಿ ವಾಸನಾ ॥ 18-54 ॥
ಪಂಡಿತ, ದೇವತಾ, ತೀರ್ಥ, ಸ್ತ್ರೀ, ರಾಜ ಅನೇ ಪ್ರಿಯಜನನೇ ಕೋಈನೇ
ಸನ್ಮಾನ ಕರತಾ ಧೀರ ಪುರುಷನಾ ಹೃದಯಮಾಂ ಕೋಈ ವಾಸನಾ ಹೋತೀ ನಥೀ. ಪ4
ಭೃತ್ಯೈಃ ಪುತ್ರೈಃ ಕಲತ್ರೈಶ್ಚ ದೌಹಿತ್ರೈಶ್ಚಾಪಿ ಗೋತ್ರಜೈಃ ।
ವಿಹಸ್ಯ ಧಿಕ್ಕೃತೋ ಯೋಗೀ ನ ಯಾತಿ ವಿಕೃತಿಂ ಮನಾಕ್ ॥ 18-55 ॥
ನೋಕರೋ, ಪುತ್ರೋ, ಪತ್ನೀಓ, ಛೋಕರೀನಾ ಛೋಕರಾಓ ಅನೇ ಸಗಾಂ-
ಓಥೀ ಮಶ್ಕರೀ ಕರಾಈನೇ ಧಿಕ್ಕಾರ ಪಾಮ್ಯಾ ಛತಾಂ ಯೋಗೀ ಜರಾ ಪಣ ವಿಕಾರ
(ಕ್ರೋಧ ಕೇ ಗ್ಲಾನಿ)ನೇ ಪಾಮತೋ ನಥೀ. ಪಪ
ಸಂತುಷ್ಟೋಽಪಿ ನ ಸಂತುಷ್ಟಃ ಖಿನ್ನೋಽಪಿ ನ ಚ ಖಿದ್ಯತೇ ।
ತಸ್ಯಾಶ್ಚರ್ಯದಶಾಂ ತಾಂ ತಾಂ ತಾದೃಶಾ ಏವ ಜಾನತೇ ॥ 18-56 ॥
ಧೀರ ಪುರುಷ ಸಂತುಷ್ಟ ಛೇ ಛತಾಂ ಸಂತುಷ್ಟ ನಥೀ, ಅನೇ ಖಿನ್ನ ಹೋಯ
ಛತಾಂ ಖೇದ ಪಾಮತೋ ನಥೀ. ತೇನೀ ಏವೀ ಆಶ್ಚರ್ಯಭರೀ ಅವಸ್ಥಾ ತೋ
ತೇನಾ ಜೇವಾ ಜ ಜಾಣೇ. 56
ಕರ್ತವ್ಯತೈವ ಸಂಸಾರೋ ನ ತಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸೂರಯಃ ।
ಶೂನ್ಯಾಕಾರಾ ನಿರಾಕಾರಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಾ ನಿರಾಮಯಾಃ ॥ 18-57 ॥
ಕರವಾಪಣುಂ ಏ ಜ ಸಂಸಾರ ಛೇ. ತೇನೇ ಶೂನ್ಯಾಕಾರ, ಆಕಾರರಹಿತ,
ವಿಕಾರರಹಿತ ಅನೇ ದುಃಖರಹಿತ ಜ್ಞಾನೀಓ ಜೋತಾ ನಥೀ. ಪ7
ಅಕುರ್ವನ್ನಪಿ ಸಂಕ್ಷೋಭಾದ್ ವ್ಯಗ್ರಃ ಸರ್ವತ್ರ ಮೂಢಧೀಃ ।
ಕುರ್ವನ್ನಪಿ ತು ಕೃತ್ಯಾನಿ ಕುಶಲೋ ಹಿ ನಿರಾಕುಲಃ ॥ 18-58 ॥
ಮೂಢಬುದ್ಧಿವಾಳೋ ನ ಕರತೋ ಛತಾಂ ಪಣ ಕ್ಷೋಭನೇ ಲಈನೇ ಬಧೇ ವ್ಯಾಕುಳ
ಛೇ, ಪರಂತು ಕುಶಳ ಪುರುಷ ಕರ್ಮೋ ಕರತೋ ಛತಾಂ ಆಕುಳ ಥತೋ ನಥೀ. 58
ಸುಖಮಾಸ್ತೇ ಸುಖಂ ಶೇತೇ ಸುಖಮಾಯಾತಿ ಯಾತಿ ಚ ।
ಸುಖಂ ವಕ್ತಿ ಸುಖಂ ಭುಂಕ್ತೇ ವ್ಯವಹಾರೇಽಪಿ ಶಾಂತಧೀಃ ॥ 18-59 ॥
ಶಾಂತ ಬುದ್ಧಿವಾಳೋ ವ್ಯವಹಾರಮಾಂ ಪಣ ಸುಖೇ ಬೇಸೇ ಛೇ. ಸೂಖೇ ಸುಏ ಛೇ,
ಸುಖೇ ಆವೇ – ಜಾಯ ಛೇ ಸುಖೇ ಬೋಲೇ ಛೇ ಅನೇ ಸುಖೇ ಖಾಯ ಛೇ ಪ9
ಸ್ವಭಾವಾದ್ಯಸ್ಯ ನೈವಾರ್ತಿರ್ಲೋಕವದ್ ವ್ಯವಹಾರಿಣಃ ।
ಮಹಾಹೃದ ಇವಾಕ್ಷೋಭ್ಯೋ ಗತಕ್ಲೇಶಃ ಸುಶೋಭತೇ ॥ 18-60 ॥
ಲೋಕನೀ ಜೇಮ ವ್ಯವಹಾರ ಕರನಾರ (ಹೋವಾ ಛತಾಂ) ಜೇನೇ ಸ್ವಭಾವಥೀ
ಜ ದುಃಖ ಥತುಂ ನಥೀ ತೇ (ಮನುಷ್ಯ) ಮೋಟಾಂ ಸರೋವರನೀ ಜೇಮ ಕ್ಷೋಭರಹಿತ
ಕ್ಲೇಶರಹಿತ ಹೋಈ ಶೋಭೇ ಛೇ. 60
ನಿವೃತ್ತಿರಪಿ ಮೂಢಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿರುಪಜಾಯತೇ ।
ಪ್ರವೃತ್ತಿರಪಿ ಧೀರಸ್ಯ ನಿವೃತ್ತಿಫಲಭಾಗಿನೀ ॥ 18-61 ॥
ಮೂಢನೀ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಣ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಜ ಬನೇ ಛೇ, ಜ್ಯಾರೇ ಧೀರ
ಪುರುಷನೀ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಪಣ ನಿವೃತ್ತಿನುಂ ಫಳ ಆಪೇ ಛೇ. 61
ಪರಿಗ್ರಹೇಷು ವೈರಾಗ್ಯಂ ಪ್ರಾಯೋ ಮೂಢಸ್ಯ ದೃಶ್ಯತೇ ।
ದೇಹೇ ವಿಗಲಿತಾಶಸ್ಯ ಕ್ವ ರಾಗಃ ಕ್ವ ವಿರಾಗತಾ ॥ 18-62 ॥
(ಗೃಹ, ಸ್ತ್ರೀ ಆದಿ) ಪರಿಗ್ರಹೋಮಾಂ ವೈರಾಗ್ಯ ತೋ ವಿಶೇಷ ಕರೀನೇ
ಮೂಢನೋ ಜ ದೇಖಾಯ ಛೇ. ದೇಹಮಾಂಥೀ ಜೇನೀ ಆಶಾ ಕ್ಷೀಣ ಥಈ ಗಈ ತೇವಾನೇ
ರಾಗ ಶಾನೋ ಅನೇ ವೈರಾಗ್ಯ ಶಾನೋ ? 62
ಭಾವನಾಭಾವನಾಸಕ್ತಾ ದೃಷ್ಟಿರ್ಮೂಢಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ।
ಭಾವ್ಯಭಾವನಯಾ ಸಾ ತು ಸ್ವಸ್ಥಸ್ಯಾದೃಷ್ಟಿರೂಪಿಣೀ ॥ 18-63 ॥
ಮೂಢನೀ ದೃಷ್ಟಿ ಸರ್ವದಾ ಭಾವನಾ ಅನೇ ಅಭಾವನಾಮಾಂ ಲಾಗೇಲೀ ರಹೇ
ಛೇ; ಪರಂತು ಶಾಂತ ಮನುಷ್ಯನೀ ತೇ (ದೃಷ್ಟಿ) ದೃಶ್ಯನೀ ಭಾವನಾ ಕರವಾ ಛತಾಂ
ಅದೃಷ್ಟಿರೂಪ ಜ ರಹೇ ಛೇ. 63
ಸರ್ವಾರಂಭೇಷು ನಿಷ್ಕಾಮೋ ಯಶ್ಚರೇದ್ ಬಾಲವನ್ ಮುನಿಃ ।
ನ ಲೇಪಸ್ತಸ್ಯ ಶುದ್ಧಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಮಾಣೇಽಪಿ ಕರ್ಮಣಿ ॥ 18-64 ॥
ಜೇ ಮುನಿ ಸರ್ವ ಆರಂಭೋಮಾಂ (ಕ್ರಿಯಾಓಮಾಂ) ಬಾಳಕನೀ ಜೇಮ
ನಿಷ್ಕಾಮಪಣೇ ವರ್ತೇ ಛೇ, ತೇ ಶುದ್ಧ (ಮುನಿ)ನೇ ಕರಾತಾಂ ಕರ್ಮೋಮಾಂ ಪಣ ಲೇಪ
ಥತೋ ನಥೀ. 64
ಸ ಏವ ಧನ್ಯ ಆತ್ಮಜ್ಞಃ ಸರ್ವಭಾವೇಷು ಯಃ ಸಮಃ ।
ಪಶ್ಯನ್ ಶೃಣ್ವನ್ ಸ್ಪೃಶನ್ ಜಿಘ್ರನ್ನ್ ಅಶ್ನನ್ನಿಸ್ತರ್ಷಮಾನಸಃ ॥ 18-65 ॥
ತೇ ಜ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನೀ ಧನ್ಯ ಛೇ ಕೇ ಜೇ ಸರ್ವ ಭೂತೋಮಾಂ ಸಮಾನ
ಛೇ ಅನೇ ಜೇ ಜೋತೋ ಸಾಂಭಳತೋ ಸ್ಪರ್ಶತೋ ಸೂಂಘತೋ ಅನೇ ಖಾತೋ ಛತಾಂ
ತೃಷ್ಣಾರಹಿತ ಮನವಾಳೋ ಛೇ. 65
ಕ್ವ ಸಂಸಾರಃ ಕ್ವ ಚಾಭಾಸಃ ಕ್ವ ಸಾಧ್ಯಂ ಕ್ವ ಚ ಸಾಧನಂ ।
ಆಕಾಶಸ್ಯೇವ ಧೀರಸ್ಯ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ॥ 18-66 ॥
ಹಮೇಶ ಆಕಾಶನೀ ಜೇಮ ಸಂಕಲ್ಪರಹಿತ ಧೀರ ಪುರುಷನೇ ಸಂಸಾರ
ಅನೇ ಆಭಾಸ ಕಯಾಂ, ಸಾಧ್ಯ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಸಾಧನ ಕಯಾಂ? 66
ಸ ಜಯತ್ಯರ್ಥಸಂನ್ಯಾಸೀ ಪೂರ್ಣಸ್ವರಸವಿಗ್ರಹಃ ।
ಅಕೃತ್ರಿಮೋಽನವಚ್ಛಿನ್ನೇ ಸಮಾಧಿರ್ಯಸ್ಯ ವರ್ತತೇ ॥ 18-67 ॥
ತೇ ಕರ್ಮಫಳನೋ ತ್ಯಾಗ ಕರವಾವಾಳೋ ಅನೇ ಪೂರ್ಣ ಆನಂದಸ್ವರೂಪ-
ಮಯ (ಮಹಾತ್ಮಾ) ಜಯ ಪಾಮೇ ಛೇ ಕೇ ಜೇನೀ ಅವಚ್ಛೇದರಹಿತ ಬಹ್ಮಮಾಂ
ಅಕೃತ್ರಿಮ ಸಹಜ ಸಮಾಧಿ ಹೋಯ ಛೇ. 67
ಬಹುನಾತ್ರ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಜ್ಞಾತತತ್ತ್ವೋ ಮಹಾಶಯಃ ।
ಭೋಗಮೋಕ್ಷನಿರಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಸದಾ ಸರ್ವತ್ರ ನೀರಸಃ ॥ 18-68 ॥
ಅಹೀಂ ವಧು ಕಹೀನೇ ಶೋ ಫಾಯದೋ? ಜೇಣೇ ತತ್ವನೇ ಜಾಣ್ಯುಂ ಛೇ
ತೇವೋ ಮಹಾತ್ಮಾ ಭೋಗ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ ಬಂನೇ ಪ್ರತ್ಯೇ ನಿಸ್ಪೃಹ ಅನೇ ಹಮೇಶ
ಬಧೇ ರಸಹೀನ ಹೋಯ ಛೇ. 68
ಮಹದಾದಿ ಜಗದ್ದ್ವೈತಂ ನಾಮಮಾತ್ರವಿಜೃಂಭಿತಂ ।
ವಿಹಾಯ ಶುದ್ಧಬೋಧಸ್ಯ ಕಿಂ ಕೃತ್ಯಮವಶಿಷ್ಯತೇ ॥ 18-69 ॥
ಮಹತ್ತತ್ವಥೀ ಶರೂ ಥಯೇಲುಂ ಆ ಜಗತ ದ್ವೈತ ನಾಮ ಮಾತ್ರಥೀ ಜ
ಥಯುಂ ಛೇ, (ತೇನೀ ಕಲ್ಪನಾ) ಛೋಡಯಾ ಪಛೀ ಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನರೂಪ
ಬನೇಲಾ ಮನುಷ್ಯನುಂ ಶುಂ ಕರ್ಮ ಬಾಕೀ ರಹೇ ಛೇ? 69
ಭ್ರಮಭೂತಮಿದಂ ಸರ್ವಂ ಕಿಂಚಿನ್ನಾಸ್ತೀತಿ ನಿಶ್ಚಯೀ ।
ಅಲಕ್ಷ್ಯಸ್ಫುರಣಃ ಶುದ್ಧಃ ಸ್ವಭಾವೇನೈವ ಶಾಮ್ಯತಿ ॥ 18-70 ॥
ಆ ಬಧುಂ (ಜಗತ) ಭ್ರಮರೂಪ ಹೋಈ ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ ಏವಾ
ನಿಶ್ಚಯವಾಳೋ ಅನೇ ಅಲಕ್ಷ್ಯ (ಬ್ರಹ್ಮ)ನು ಜೇನೇ ಸ್ಫುರಣ ಥಯುಂ ಛೇ ತೇವೋ
ಶುದ್ಧ ಪುರುಷ ಸ್ವಭಾವ ವಡೇ ಜ ಶಾಂತ ಬನೀ ಜಾಯ ಛೇ. 70
ಶುದ್ಧಸ್ಫುರಣರೂಪಸ್ಯ ದೃಶ್ಯಭಾವಮಪಶ್ಯತಃ ।
ಕ್ವ ವಿಧಿಃ ಕ್ವ ಚ ವೈರಾಗ್ಯಂ ಕ್ವ ತ್ಯಾಗಃ ಕ್ವ ಶಮೋಽಪಿ ವಾ ॥ 18-71 ॥
ಶುದ್ಧ (ಆತ್ಮ-) ಸ್ಫುರಣರೂಪ ಅನೇ ದೃಶ್ಯಭಾವನೇ ನ ಜೋನಾರನೇ
ವಿಧಿ ಶೀ ಅನೇ ವೈರಾಗ್ಯ ಶೋ; ತ್ಯಾಗ ಶೋ ಅನೇ ಶಮ ಶೋ? 71
ಸ್ಫುರತೋಽನಂತರೂಪೇಣ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಚ ನ ಪಶ್ಯತಃ ।
ಕ್ವ ಬಂಧಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಮೋಕ್ಷಃ ಕ್ವ ಹರ್ಷಃ ಕ್ವ ವಿಷಾದಿತಾ ॥ 18-72 ॥
ಅನಂತರೂಪೇ ಸ್ಫುರತಾ ಅನೇ ಪ್ರಕೃತಿನೇ ನ ಜೋತಾ ಯೋಗೀನೇ
ಬಂಧ ಶೋ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ ಶೋ, ಹರ್ಷ ಶೋ ಅನೇ ವಿಷಾದ ಶೋ? 72
ಬುದ್ಧಿಪರ್ಯಂತಸಂಸಾರೇ ಮಾಯಾಮಾತ್ರಂ ವಿವರ್ತತೇ ।
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರೋ ನಿಷ್ಕಾಮಃ ಶೋಭತೇ ಬುಧಃ ॥ 18-73 ॥
ಬುದ್ಧಿ ಪರ್ಯಂತ ಸಂಸಾರಮಾಂ ಮಾಯಾ ಮಾತ್ರ ಜ ಭಾಸೇ ಛೇ. ಮಮತಾ-
ರಹಿತ ಅಹಂಕಾರಹಿತ ಅನೇ ನಿಷ್ಕಾಮ ಜ್ಞಾನೀ ಶೋಭೇ ಛೇ. 73
ಅಕ್ಷಯಂ ಗತಸಂತಾಪಮಾತ್ಮಾನಂ ಪಶ್ಯತೋ ಮುನೇಃ ।
ಕ್ವ ವಿದ್ಯಾ ಚ ಕ್ವ ವಾ ವಿಶ್ವಂ ಕ್ವ ದೇಹೋಽಹಂ ಮಮೇತಿ ವಾ ॥ 18-74 ॥
ಆತ್ಮಾನೇ ಅವಿನಾಶೀ ಅನೇ ಸಂತಾಪರಹಿತ ಜೋನಾರಾ ಮುನಿನೇ
ವಿದ್ಯಾ ಶೀ ಆನೇ ವಿಶ್ವ ಶುಂ ? ದೇಹ ಶೋ ಅಥವಾ ಅಹಂತಾ-ಮಮತಾ ಶೀ ? 74
ನಿರೋಧಾದೀನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಜಹಾತಿ ಜಡಧೀರ್ಯದಿ ।
ಮನೋರಥಾನ್ ಪ್ರಲಾಪಾಂಶ್ಚ ಕರ್ತುಮಾಪ್ನೋತ್ಯತತ್ಕ್ಷಣಾತ್ ॥ 18-75 ॥
ಜೋ ಜಡಬುದ್ಧಿವಾಳೋ ನಿರೋಧ ಈತ್ಯಾದಿ ಕರ್ಮೋನೇ ಛೋಡೀ ದೇ ಛೇ ತೋ
ತೇ ಕ್ಷಣಥೀ ಜ ಮನೋರಥೋ ಅನೇ ಪ್ರಲಾಪ ಕರವಾನೋ ಆರಂಭ ಕರೇ ಛೇ 75
ಮಂದಃ ಶ್ರುತ್ವಾಪಿ ತದ್ವಸ್ತು ನ ಜಹಾತಿ ವಿಮೂಢತಾಂ ।
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೋ ಬಹಿರ್ಯತ್ನಾದಂತರ್ವಿಷಯಲಾಲಸಃ ॥ 18-76 ॥
ಮೂಢ ಏ (ಪರಮ) ವಸ್ತುನೇ ಸಾಂಭಳೀನೇ ಪಣ ಮೂಢತಾ ಛೋಡತೋ
ನಥೀ; (ಪರಂತು) ಬಹಾರಥೀ ಪ್ರಯತ್ನೇ ಕರೀ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಬನೇಲೋ ಹೋವಾ
ಛತಾಂ ಅಂದರ ವಿಷಯವಾಸನಾವಾಳೋ ರಹೇ ಛೇ. 76
ಜ್ಞಾನಾದ್ ಗಲಿತಕರ್ಮಾ ಯೋ ಲೋಕದೃಷ್ಟ್ಯಾಪಿ ಕರ್ಮಕೃತ್ ।
ನಾಪ್ನೋತ್ಯವಸರಂ ಕರ್ತ್ರುಂ ವಕ್ತುಮೇವ ನ ಕಿಂಚನ ॥ 18-77 ॥
ಜೇ ಜ್ಞಾನ ವಡೇ ಕ್ಷೀಣ ಬನೇಲಾ ಕರ್ಮವಾಳೋ ಛೇ ಅನೇ ಮಾತ್ರ ಲೋಕ-
ದೃಷ್ಟಿಥೀ ಕರ್ಮ ಕರನಾರೋ ಲಾಗೇ ಛೇ, ತೇನೇ ಕಾಂಈ ಪಣ ಕರವಾನೋ ಕೇ ಬೋಲವಾನೋ
ಅವಸರ ಜ ಪ್ರಾಪ್ತ ಥತೋ ನಥೀ. 77
ಕ್ವ ತಮಃ ಕ್ವ ಪ್ರಕಾಶೋ ವಾ ಹಾನಂ ಕ್ವ ಚ ನ ಕಿಂಚನ ।
ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ಯ ಧೀರಸ್ಯ ನಿರಾತಂಕಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ॥ 18-78 ॥
ಹಂಮೇಶ ನಿರ್ವಿಕಾರ ಅನೇ ನಿರ್ಭಯ ಧೀರ ಪುರುಷ ಮಾಟೇ ಅಂಧಕಾರ ಕಯಾಂ
ಛೇ ಅಥವಾ ಪ್ರಕಾಶ ಕಯಾಂ ಛೇ, ಅನೇ ಹಾನಿ ಪಣ ಕಯಾಂ ಛೇ? ಕಾಂಈ ಜ ನಥೀ. 78
ಕ್ವ ಧೈರ್ಯಂ ಕ್ವ ವಿವೇಕಿತ್ವಂ ಕ್ವ ನಿರಾತಂಕತಾಪಿ ವಾ ।
ಅನಿರ್ವಾಚ್ಯಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ನಿಃಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-79 ॥
ಅನಿರ್ವಚನೀಯ ಸ್ವಭಾವಾಳಾ ಅನೇ ನಿಃಸ್ವಭಾವ ಯೋಗೀನೇ ಧೈರ್ಯ
ಕ್ಯಾಂ ಅನೇ ವಿವೇಕ ಕ್ಯಾಂ ಅನೇ ನಿರ್ಭಯತಾ ಪಣ ಕಯಾಂ ? 79
ನ ಸ್ವರ್ಗೋ ನೈವ ನರಕೋ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿರ್ನ ಚೈವ ಹಿ ।
ಬಹುನಾತ್ರ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಯೋಗದೃಷ್ಟ್ಯಾ ನ ಕಿಂಚನ ॥ 18-80 ॥
ಸ್ವರ್ಗ ಪಣ ನಥೀ ಅನೇ ನರಕ ಪಣ ನಥೀ; ತೇಮ ಜ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿ ಪಣ
ನಹಿ. ಅಹೀಂ ವಧು ಕಹೀನೇ ಶುಂ ಕಾಮ? ಯೋಗದೃಷ್ಟಿಥೀ ತೋ ಕಶುಂ ಜ ನಥೀ.
ನೈವ ಪ್ರಾರ್ಥಯತೇ ಲಾಭಂ ನಾಲಾಭೇನಾನುಶೋಚತಿ ।
ಧೀರಸ್ಯ ಶೀತಲಂ ಚಿತ್ತಮಮೃತೇನೈವ ಪೂರಿತಂ ॥ 18-81 ॥
ಧೀರ ಪುರುಷನುಂ ಅಮೃತ ವಡೇ ಪೂರ್ಣ ಅನೇ ಶೀತಳ ಚಿತ್ತ ಲಾಭನೀ
ಈಚ್ಛಾ ರಾಖತುಂ ನಥೀ, ತೇಮ ಜ ಹಾನಿಥೀ ಶೋಕಾತುರ ಪಣ ಥತುಂ ನಥೀ. 81
ನ ಶಾಂತಂ ಸ್ತೌತಿ ನಿಷ್ಕಾಮೋ ನ ದುಷ್ಟಮಪಿ ನಿಂದತಿ ।
ಸಮದುಃಖಸುಖಸ್ತೃಪ್ತಃ ಕಿಂಚಿತ್ ಕೃತ್ಯಂ ನ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 18-82 ॥
ಸುಖ ಅನೇ ದುಃಖಮಾಂ ಸಮಾನ, ಸಂತೋಷೀ ಅನೇ ನಿಷ್ಕಾಮ ಪುರುಷ
ಶಾಂತ (ಜ್ಞಾನೀ)ನೇ ವಖಾಣತೋ ನಥೀ; ತೇಮ ಜ ದುಷ್ಟನೀ ನಿದಾ ಪಣ
ಕರತೋ ನಥೀ ಅನೇ ಕಾಂಈ ಕರ್ತವ್ಯ ಪಣ ಜೋತೋ ನಥೀ. 82
ಧೀರೋ ನ ದ್ವೇಷ್ಟಿ ಸಂಸಾರಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ದಿದೃಕ್ಷತಿ ।
ಹರ್ಷಾಮರ್ಷವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ನ ಮೃತೋ ನ ಚ ಜೀವತಿ ॥ 18-83 ॥
ಧೀರ ಪುರು ಸಂಸಾರನೋ ದ್ವೇಷ ಕರತೋ ನಥೀ; ತೇಮ ಜ ಆತ್ಮಾನೇ
ಜೋವಾನೀ ಈಚ್ಛಾ ಪಣ ರಾಖತೋ ನಥೀ. (ಪರಂತು) ಹರ್ಷ ಅನೇ ದೋಷಥೀ
ರಹಿತ ಹೋಈನೇ ತೇ ಮರೇಲೋ ನಥೀ ಅನೇ ಜೀವತೋ ಪಣ ನಥೀ. 83
ನಿಃಸ್ನೇಹಃ ಪುತ್ರದಾರಾದೌ ನಿಷ್ಕಾಮೋ ವಿಷಯೇಷು ಚ ।
ನಿಶ್ಚಿಂತಃ ಸ್ವಶರೀರೇಽಪಿ ನಿರಾಶಃ ಶೋಭತೇ ಬುಧಃ ॥ 18-84 ॥
ಪುತ್ರ, ಸ್ತ್ರೀ ಆದಿಮಾಂ ಸ್ನೇಹರಹಿತ, ವಿಷಯೋ ಪ್ರತ್ಯೇ ನಿಷ್ಕಾಮ ಅನೇ
ಪೋತಾನಾ. ಶರೀರ ಪ್ರತ್ಯೇ ಪಣ ನಿಶ್ಚಿಂತ ಅನೇ ನಿರಾಶ ಜ್ಞಾನೀ ಶೋಭೇ ಛೇ. 84
ತುಷ್ಟಿಃ ಸರ್ವತ್ರ ಧೀರಸ್ಯ ಯಥಾಪತಿತವರ್ತಿನಃ ।
ಸ್ವಚ್ಛಂದಂ ಚರತೋ ದೇಶಾನ್ ಯತ್ರಸ್ತಮಿತಶಾಯಿನಃ ॥ 18-85 ॥
ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತ ವರ್ತನ ಕರತಾ, ಸ್ವೇಚ್ಛಾನುಸಾರ ದೇಶೋಮಾಂ ವಿಚರತಾ ಅನೇ
ಜ್ಯಾಂ (ಸೂರ್ಯ) ಆಥಮೇ ತ್ಯಾಂ ಸೂತಾ ಧೀರ ಪುರುಷನೇ ಬಧೇಯ ರಾಂತೋಷ ಛೇ. 85
ಪತತೂದೇತು ವಾ ದೇಹೋ ನಾಸ್ಯ ಚಿಂತಾ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
ಸ್ವಭಾವಭೂಮಿವಿಶ್ರಾಂತಿವಿಸ್ಮೃತಾಶೇಷಸಂಸೃತೇಃ ॥ 18-86 ॥
ಪೋತಾನಾ ಸ್ವಭಾವರೂಪೀ ಸ್ಥಾನಮಾಂ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಲೇವಾನೇ ಲೀಧೇ ಜೇನೇ
ಸಮಸ್ತ ಸಂಸಾರ ಭುಲಾಈ ಗಯೋ ಛೇ, । ಏವಾ ಮಹಾತ್ಮಾನೇ ದೇಹ ಪಡೋ ಕೇ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಥಾಓ ತೇನೀ ಚಿಂತಾ ಹೋತೀ ನಥೀ. 86
ಅಕಿಂಚನಃ ಕಾಮಚಾರೋ ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವಶ್ಛಿನ್ನಸಂಶಯಃ ।
ಅಸಕ್ತಃ ಸರ್ವಭಾವೇಷು ಕೇವಲೋ ರಮತೇ ಬುಧಃ ॥ 18-87 ॥
ಜೇನೀ ಪಾಸೇ ಕಶುಂ ಪಣ ನಥೀ, ಜೇ ಈಚ್ಛಾನುಸಾರ ವಿಚರೇ ಛೇ, ಜೇ
ನಿರ್ದ್ವಂದ್ವ ಛೇ, ಜೇನಾ ಸಂಶಯ ನಾಶ ಪಾಮ್ಯಾ ಛೇ, ಜೇ ಸರ್ವಭಾವೋಮಾಂ ಅಸಕ್ತ
ಛೇ ಅನೇ ಜೇ ಕೇವಳ ಛೇ ಏವೋ ಜ್ಞಾನೀ ರಮಣ ಕರೇ ಛೇ. 87
ನಿರ್ಮಮಃ ಶೋಭತೇ ಧೀರಃ ಸಮಲೋಷ್ಟಾಶ್ಮಕಾಂಚನಃ ।
ಸುಭಿನ್ನಹೃದಯಗ್ರಂಥಿರ್ವಿನಿರ್ಧೂತರಜಸ್ತಮಃ ॥ 18-88 ॥
ಮಮತ್ವರಹಿತ, ಮಾಟೀನಾಂ ಢೇಫಾಂ, ಪಥ್ಥರ ಅನೇ ಸೋನಾನೇ ಸಮ ಗಣನಾರ,
ಹೃದಯನೀ ಗಾಂಠೋ ಜೇನೀ ಸದಂತರ ತೂಟೀ ಗಈ ಛೇ ತೇವೋ ಅನೇ ಜೇಣೇ ರಜೋಗುಣ
ಅನೇ ತಮೋಗುಣನೇ ತದ್ದನ ದೂರ ಕರ್ಯಾ ಛೇ ತೇವೋ ಧೀರ ಪುರುಷ ಶೋಭೇ ಛೇ. 88
ಸರ್ವತ್ರಾನವಧಾನಸ್ಯ ನ ಕಿಂಚಿದ್ ವಾಸನಾ ಹೃದಿ ।
ಮುಕ್ತಾತ್ಮನೋ ವಿತೃಪ್ತಸ್ಯ ತುಲನಾ ಕೇನ ಜಾಯತೇ ॥ 18-89 ॥
ಸರ್ವತ್ರ ಅನಾಸಕ್ತ ರಹೇನಾರನಾ ಹೃದಯಮಾಂ ಕಶೀ ಜ ವಾಸನಾ ಹೋತೀ
ನಥೀ. ಮುಕ್ತಾತ್ಮಾ ಅನೇ ಸಂತುಷ್ಟ ಮನುಷ್ಯನೀ ತುಲನಾ ಕೋನೋ ಸಾಥೇ ಥಾಯ? 89
ಜಾನನ್ನಪಿ ನ ಜಾನಾತಿ ಪಶ್ಯನ್ನಪಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ ।
ಬ್ರುವನ್ನ್ ಅಪಿ ನ ಚ ಬ್ರೂತೇ ಕೋಽನ್ಯೋ ನಿರ್ವಾಸನಾದೃತೇ ॥ 18-90 ॥
ವಾಸನಾರಹಿತ ಪುರೂಷ ಸಿವಾಯ ಬೀಜೋ ಕೋಣ ಜಾಣತೋ ಹೋವಾ
ಛತಾಂ ಜಾಣತೋ ನಥೀ; ಜೋತೋ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಜೋತೋ ನಥೀ ಅನೇ ಬೋಲತೋ
ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಬೋಲತೋ ನಥೀ ? 90
ಭಿಕ್ಷುರ್ವಾ ಭೂಪತಿರ್ವಾಪಿ ಯೋ ನಿಷ್ಕಾಮಃ ಸ ಶೋಭತೇ ।
ಭಾವೇಷು ಗಲಿತಾ ಯಸ್ಯ ಶೋಭನಾಶೋಭನಾ ಮತಿಃ ॥ 18-91 ॥
ವಸ್ತುಓಮಾಂಥೀ ಜೇನೀ ಸಾರೀ ನರಸೀ ಭಾವನಾ ದೂರ ಥಈ ಛೇ ಅನೇ
ಜೇ ನಿಷ್ಕಾಮ ಛೇ, ತೇ ಭಿಖಾರೀ ಹೋಯ ಕೇ ರಾಜಾ ಹೋಯ ತೋಪಣ ಶೋಭೇ ಛೇ. 91
ಕ್ವ ಸ್ವಾಚ್ಛಂದ್ಯಂ ಕ್ವ ಸಂಕೋಚಃ ಕ್ವ ವಾ ತತ್ತ್ವವಿನಿಶ್ಚಯಃ ।
ನಿರ್ವ್ಯಾಜಾರ್ಜವಭೂತಸ್ಯ ಚರಿತಾರ್ಥಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ॥ 18-92 ॥
ನಿಷ್ಕಪಟ, ಸರಳ ಅನೇ ಕೃತಾರ್ಥ ಯೋಗೀನೇ ಸ್ವಚ್ಛಂದತಾ ಕ್ಯಾಂ
ಅಥವಾ ಸಂಕೋಚ ಕಯಾಂ ಅಥವಾ ತತ್ತ್ವನೋ ನಿಶ್ಚಯ ಪಣ ಕ್ಯಾಂ ? 92
ಆತ್ಮವಿಶ್ರಾಂತಿತೃಪ್ತೇನ ನಿರಾಶೇನ ಗತಾರ್ತಿನಾ ।
ಅಂತರ್ಯದನುಭೂಯೇತ ತತ್ ಕಥಂ ಕಸ್ಯ ಕಥ್ಯತೇ ॥ 18-93 ॥
ಆತ್ಮಾಮಾಂ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಥವಾಥೀ ಸಂತುಷ್ಟ ಬನೇಲಾ, ನಿಃಸ್ಪೃಹ ಅನೇ
ದುಃಖರಹಿತ ಪುರುಷ ವಡೇ ಜೇ ಅಂದರ ಅನುಭವಾತುಂ ಹೋಯ ತೇ ಕೇವೀ ರೀತೇ
ಕೋನೇ ಕಹೀ ಶಕಾಯ? 93
ಸುಪ್ತೋಽಪಿ ನ ಸುಷುಪ್ತೌ ಚ ಸ್ವಪ್ನೇಽಪಿ ಶಯಿತೋ ನ ಚ ।
ಜಾಗರೇಽಪಿ ನ ಜಾಗರ್ತಿ ಧೀರಸ್ತೃಪ್ತಃ ಪದೇ ಪದೇ ॥ 18-94 ॥
ಧೀರ ಪುರುಷ ಸೂತೋ ಛತಾಂ ಸುಷುಪ್ತಿಮಾಂ ನಥೀ, ಸ್ವಪ್ನಮಾಂ ಛತಾಂ
ಸೂತೇಲೋ ನಥೀ, ಜಾಗತೋ ಛತಾಂ ಜಾಗೃತಿಮಾಂ ನಥೀ, (ಪರಂತು). ದರೇಕ ಕ್ಷಣೇ
ಸಂತಷ್ಟ ರಹೇ ಛೇ. 94
ಜ್ಞಃ ಸಚಿಂತೋಽಪಿ ನಿಶ್ಚಿಂತಃ ಸೇಂದ್ರಿಯೋಽಪಿ ನಿರಿಂದ್ರಿಯಃ ।
ಸುಬುದ್ಧಿರಪಿ ನಿರ್ಬುದ್ಧಿಃ ಸಾಹಂಕಾರೋಽನಹಂಕೃತಿಃ ॥ 18-95 ॥
ಜ್ಞಾನೀ ಚಿತಾ ಸಹಿತ ಛತಾಂ ಚಿತಾರಹಿತ ಛೇ. ಇಂದ್ರಿಯೋಥೀ ಯುಕ್ತ
ಛತಾಂ ಇಂದ್ರಿಯರಹಿತ ಛೇ, ಬುದ್ಧಿಥೀ ಯುಕತ ಛತಾಂ ಬುದ್ಧಿರಹಿತ ಛೇ, ಅಹಂಕಾರ
ಸಹಿತ ಛತಾಂ ಅಹಂಕಾರರಹಿತ ಛೇ. 9ಪ
ನ ಸುಖೀ ನ ಚ ವಾ ದುಃಖೀ ನ ವಿರಕ್ತೋ ನ ಸಂಗವಾನ್ ।
ನ ಮುಮುಕ್ಷುರ್ನ ವಾ ಮುಕ್ತಾ ನ ಕಿಂಚಿನ್ನ್ನ ಚ ಕಿಂಚನ ॥ 18-96 ॥
ಜ್ಞಾನೀ ಸುಖೀ ನಥೀ ತೇಮ ದುಃಖೀ ಪಣ ನಥೀ, ವಿರಕತ ನಥೀ
ತೇಮ ಆಸಕ್ತ ನಥೀ, ಮುಮುಕ್ಷು ನಥೀ ತೇಮ ಮುಕ್ತ ಪಣ ನಥೀ, ಕಂಈ ಜ
ನಥೀ ತೇಮ ಜ ಕಾಂಈ ನಥೀ. 96
ವಿಕ್ಷೇಪೇಽಪಿ ನ ವಿಕ್ಷಿಪ್ತಃ ಸಮಾಧೌ ನ ಸಮಾಧಿಮಾನ್ ।
ಜಾಡ್ಯೇಽಪಿ ನ ಜಡೋ ಧನ್ಯಃ ಪಾಂಡಿತ್ಯೇಽಪಿ ನ ಪಂಡಿತಃ ॥ 18-97 ॥
ಧನ್ಯ ಪುರುಷ ವಿಕ್ಷೇಪಮಾಂ ಪಣ ವಿಕ್ಷಿಪ್ತ ನಥೀ, ಸಮಾಧಿಮಾಂ ಪಣ
ಸಮಾಧಿವಾಳೋ ನಥೀ, ಮೂಢತಾಮಾಂ ಪಣ ಮೂಢ ನಥೀ. ಅನೇ ಪಂಡಿತಾಈಮಾಂ
ಪಣ ಪಂಡಿತ ನಥೀ. 97
ಮುಕ್ತೋ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಸ್ವಸ್ಥಃ ಕೃತಕರ್ತವ್ಯನಿರ್ವೃತಃ ।
ಸಮಃ ಸರ್ವತ್ರ ವೈತೃಷ್ಣ್ಯಾನ್ನ ಸ್ಮರತ್ಯಕೃತಂ ಕೃತಂ ॥ 18-98 ॥
ಮುಕ್ತ ಪುರುಷ ಜೇವೀ ಹೋಯ ತೇವೀ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ ಶಾಂತ ಛೇ ಅನೇ
ಕೃತಕೃತ್ಯ ಹೋಈ ಸುಖೀ ಛೇ; ತೇಮ ಜ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮ ಹೋಈ ತೃಷ್ಣಾರಹಿತ
ಪಣಾ ನೇ ಲೀಧೇ ಕರೇಲುಂ ಕೇ ನ ಕರೇಲುಂ ಸಂಭಾರತೋ ನಥೀ. 98
ನ ಪ್ರೀಯತೇ ವಂದ್ಯಮಾನೋ ನಿಂದ್ಯಮಾನೋ ನ ಕುಪ್ಯತಿ ।
ನೈವೋದ್ವಿಜತಿ ಮರಣೇ ಜೀವನೇ ನಾಭಿನಂದತಿ ॥ 18-99 ॥
ಜ್ಞಾನೀ ಕೋಈಥೀ ವಂದಿತ ಥತಾಂ ಖುಶ ಥತೋ ನಥೀ; ತೇಮ ಜ ನಿಂದಿತ
ಥತಾಂ ಚಿಡಾತೋ ನಥೀ. ಮರಣಥೀ ಉದ್ವೇಗ ಪಾಮತೋ ನಥೀ, ತೇಮ ಜ ಜೀವನಥೀ
ಹರ್ಷ ಪಾಮತೋ ನಥೀ. 99
ನ ಧಾವತಿ ಜನಾಕೀರ್ಣಂ ನಾರಣ್ಯಂ ಉಪಶಾಂತಧೀಃ ।
ಯಥಾತಥಾ ಯತ್ರತತ್ರ ಸಮ ಏವಾವತಿಷ್ಠತೇ ॥ 18-100 ॥
ಶಾಂತ ಬುದ್ಧಿವಾಳೋ ಲೋಕೋಥೀ ವ್ಯಾಪ್ತ ದೇಶಮಾಂ ಪಣ ಜತೋ ನಥೀ;
ತೇಮ ಜ ಜಂಗಲಮಾಂ ಪಣ ಭಾಗತೋ ನಥೀ. ಜೇ ಹೋಯ ತೇ ಸ್ಥಿತಿಮಾಂ ಅನೇ
ಜ್ಯಾಂ ಹೋಯ ತ್ಯಾಂ ತೇ ಸಮಭಾವಥೀ ರಹೇ ಛೇ. 100
ಪ್ರಕರಣ 19 – ಆತ್ಮವಿಶ್ರಾಂತಿಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ತತ್ತ್ವವಿಜ್ಞಾನಸಂದಂಶಮಾದಾಯ ಹೃದಯೋದರಾತ್ ।
ನಾವಿಧಪರಾಮರ್ಶಶಲ್ಯೋದ್ಧಾರಃ ಕೃತೋ ಮಯಾ ॥ 19-1 ॥
ಜನಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನರೂಪೀ ಮಾಣಸೋ ಲಈನೇ ಹದಯನಾ ಅಂದರನಾ
ಭಾಗಮಾಂಥೀ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರನಾ ಸ್ಪರ್ಶರೂಪೀ ಕಾಂಟಾಓ ಮಾರಾ ವಡೇ ಖೇಂಚೀ
ಕಢಾಯಾ ಛೇ. 1
ಕ್ವ ಧರ್ಮಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಕಾಮಃ ಕ್ವ ಚಾರ್ಥಃ ಕ್ವ ವಿವೇಕಿತಾ ।
ಕ್ವ ದ್ವೈತಂ ಕ್ವ ಚ ವಾಽದ್ವೈತಂ ಸ್ವಮಹಿಮ್ನಿ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಮೇ ॥ 19-2 ॥
ಪೋತಾನಾ ಮಹಿಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರಾ ಮಾಟೇ ಧರ್ಮ
ಕಯಾಂ, ಕಾಮ ಕಯಾಂ, ಅರ್ಥ ಕಯಾಂ, ವಿವೇಕ ಕಯಾಂ, ದ್ವೈತ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಅದ್ವೈತ
ಪಣ ಕಯಾಂ? ರ
ಕ್ವ ಭೂತಂ ಕ್ವ ಭವಿಷ್ಯದ್ ವಾ ವರ್ತಮಾನಮಪಿ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವ ದೇಶಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಮಹಿಮ್ನಿ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಮೇ ॥ 19-3 ॥
ಪೋತಾನಾ ಮಹಿಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಭೂತಕಾಳ ಕಯಾಂ
ಛೇ ಅನೇ ಭವಿಷ್ಯ ಕಯಾಂ ಛೇ ಅನೇ ವರ್ತಮಾನ ಪಣ ಕಯಾಂ ಛೇ, ತೇಮ ಜ
ದೇಶ ಪಣ ಕ್ಯಾಂ ಛೇ? ತೇಮ ಜ (ಆ ಬಧೀ ದೇಶಕಾಲಾತ್ಮಕ ಅನಿತ್ಯತಾಥೀ
ಭಿನ್ನ) ನಿತ್ಯತಾ ಪಣ ಕ್ಯಾಂ ಛೇ? 3
ಕ್ವ ಚಾತ್ಮಾ ಕ್ವ ಚ ವಾನಾತ್ಮಾ ಕ್ವ ಶುಭಂ ಕ್ವಾಶುಭಂ ಯಥಾ ।
ಕ್ವ ಚಿಂತಾ ಕ್ವ ಚ ವಾಚಿಂತಾ ಸ್ವಮಹಿಮ್ನಿ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಮೇ ॥ 19-4 ॥
ಪೋತಾನಾ ಮಹಿಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಆತ್ಮಾ ಕಯಾಂ
ಅನೇ ಅನಾತ್ಮಾ ಕಯಾಂ, ಶುಭ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಅಶುಭ ಕಯಾಂ, ಚಿಂತಾ ಕಯಾಂ
ಅನೇ ಚಿಂತಾರಹಿತಪಣುಂ ಕಯಾಂ? 4
ಕ್ವ ಸ್ವಪ್ನಃ ಕ್ವ ಸುಷುಪ್ತಿರ್ವಾ ಕ್ವ ಚ ಜಾಗರಣಂ ತಥಾ ।
ಕ್ವ ತುರೀಯಂ ಭಯಂ ವಾಪಿ ಸ್ವಮಹಿಮ್ನಿ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಮೇ ॥ 19-5 ॥
ಪೋತಾನಾ ಮಹಿಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಸ್ವಪ್ನ ಕ್ಯಾಂ
ಅಥವಾ ಸುಷುಪ್ತಿ ಕಯಾಂ ಅನೇ ವಳೀ ಜಾಗ್ರತ ಅವಸ್ಥಾ ಪಣ ಕ್ಯಾಂ, ತೇಮಜ
ತುರೀಯ ಅವಸ್ಥಾ ಪಣ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಭಯ ಪಣ ಕಯಾಂ? ಪ
ಕ್ವ ದೂರಂ ಕ್ವ ಸಮೀಪಂ ವಾ ಬಾಹ್ಯಂ ಕ್ವಾಭ್ಯಂತರಂ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವ ಸ್ಥೂಲಂ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ಸ್ವಮಹಿಮ್ನಿ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಮೇ ॥ 19-6 ॥
ಪೋತಾನಾ ಮಹಿಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ದೂರ ಶುಂ
ಅನೇ ನಜೀಕ ಶುಂ, ಬಾಹ್ಯ ಶುಂ ಅನೇ ಅಂದರನುಂ ಶುಂ, ಸ್ಥೂಳ ಶುಂ ಅಥವಾ
ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶುಂ ? 6
ಕ್ವ ಮೃತ್ಯುರ್ಜೀವಿತಂ ವಾ ಕ್ವ ಲೋಕಾಃ ಕ್ವಾಸ್ಯ ಕ್ವ ಲೌಕಿಕಂ ।
ಕ್ವ ಲಯಃ ಕ್ವ ಸಮಾಧಿರ್ವಾ ಸ್ವಮಹಿಮ್ನಿ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಮೇ ॥ 19-7 ॥
ಪೋತಾನಾ ಮಹಿಮಾಮಾಂ ಸ್ಥಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಮೃತ್ಯು ಕೇವುಂ
ಅನೇ ಜೀವನ ಕೇವುಂ., ಲೋಕೋ ಕೇವಾ ಅನೇ ಲೌಕಿಕ (ವ್ಯವಹಾರ) ಕೇವೋ, ಲಯ
ಕೇವೋ ಅಥವಾ ಸಮಾಧಿ ಕೇವೀ? 7
ಅಲಂ ತ್ರಿವರ್ಗಕಥಯಾ ಯೋಗಸ್ಯ ಕಥಯಾಪ್ಯಲಂ ।
ಅಲಂ ವಿಜ್ಞಾನಕಥಯಾ ವಿಶ್ರಾಂತಸ್ಯ ಮಮಾತ್ಮನಿ ॥ 19-8 ॥
ಹುಂ ಆತ್ಮಾಮಾಂ ವಿಶ್ರಾಂತ ಪಾಮೇಲೋ ಹೋಈ (ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮರೂಪ)
ತ್ರಿವರ್ಗನೀ ವಾತ ಬಸ ಥಈ ಅನೇ ಯೋಗನೀ ವಾತ ಪಣ ಬಸ ಥಈ ತೇಮ
ಜ ವಿಜ್ಞಾನನೀ ವಾತ ಪಣ ಬಸ ಥಈ. 8
ಪ್ರಕರಣ 20 – ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿಪ್ರಕರಣ
ಜನಕ ಉವಾಚ ॥
ಕ್ವ ಭೂತಾನಿ ಕ್ವ ದೇಹೋ ವಾ ಕ್ವೇಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಕ್ವ ವಾ ಮನಃ ।
ಕ್ವ ಶೂನ್ಯಂ ಕ್ವ ಚ ನೈರಾಶ್ಯಂ ಮತ್ಸ್ವರೂಪೇ ನಿರಂಜನೇ ॥ 20-1 ॥
ಜನಕೇ ಕಹ್ಯುಂ : ಮಾರುಂ ಸ್ವರೂಪ ನಿರಂಜನ (ನಿರ್ಮಳ) ಹೋಈ
(ಪಂಚಮಹಾ-) ಭೂತೋ ಕಯಾಂ ಅನೇ ದೇಹ ಕಯಾಂ, ಇಂದ್ರಿಯೋ ಕಯಾಂ ಅನೇ
ಕಯಾಂ, ಶೂನ್ಯ ಕಶಾಂ ಅನೇ ನಿರಾಶಾ ಕಯಾಂ? 1
ಕ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಕ್ವಾತ್ಮವಿಜ್ಞಾನಂ ಕ್ವ ವಾ ನಿರ್ವಿಷಯಂ ಮನಃ ।
ಕ್ವ ತೃಪ್ತಿಃ ಕ್ವ ವಿತೃಷ್ಣಾತ್ವಂ ಗತದ್ವಂದ್ವಸ್ಯ ಮೇ ಸದಾ ॥ 20-2 ॥
ಹಮೇಶ ದ್ವಂದ್ವರಹಿತ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಶಾಸ್ತ್ರ ಕೇವುಂ, ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ
ಕೇವುಂ ಅಥವಾ ವಿಷಯರಹಿತ ಮನ ಕೇವುಂ, ತೃಪ್ತಿ ಕೇವೀ ಅಥವಾ ತೃಷ್ಣಾ-
ರಹಿತಪಣುಂ ಕೇವುಂ ? ರ
ಕ್ವ ವಿದ್ಯಾ ಕ್ವ ಚ ವಾವಿದ್ಯಾ ಕ್ವಾಹಂ ಕ್ವೇದಂ ಮಮ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವ ಬಂಧ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಮೋಕ್ಷಃ ಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ಕ್ವ ರೂಪಿತಾ ॥ 20-3 ॥
ವಿದ್ಯಾ ಕೇವೀ ಅನೇ ಅವಿದ್ಯಾ ಕೇವೀ “ಹುಂ” ಕೇವೋ ಅನೇ ಆ ಕೇವುಂ
ಅನೇ ಮಾರುಂ ಕೇವುಂ, ಬಂಧ ಕೇವೋ ಅನೇ ಮೋಕ್ಷ ಕೇವೋ (ತೇಮ ಜ) ಸ್ವರೂಪ-
ಪಣುಂ ಪಣ ಕೇವುಂ? 3
ಕ್ವ ಪ್ರಾರಬ್ಧಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿರಪಿ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವ ತದ್ ವಿದೇಹಕೈವಲ್ಯಂ ನಿರ್ವಿಶೇಷಸ್ಯ ಸರ್ವದಾ ॥ 20-4 ॥
ಹಮೇಶ ವಿಶೇಷರಹಿತ,(ಸಮಭಾವವಾಳಾ)ನೇ ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮೋ ಕ್ಯಾಂ
ಅಥವಾ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿ ಪಣ ಕಯಾಂ (ಅನೇ) ವಿದೇಹಮುಕ್ತಿ ಪಣ ಕಯಾಂ? 4
ಕ್ವ ಕರ್ತಾ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಭೋಕ್ತಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ ಸ್ಫುರಣಂ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವಾಪರೋಕ್ಷಂ ಫಲಂ ವಾ ಕ್ವ ನಿಃಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಮೇ ಸದಾ ॥ 20-5 ॥
ಹಮೇಶ ಸ್ವಭಾವರಹಿತ ಬನೇಲಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಕರ್ತಾ ಕೇವೋ ಅನೇ
ವಳೀ ಭೋಕತಾ ಕೇವೋ, ತೇಮ ಜ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತಾ ಅಥವಾ ಸ್ಫುರಣ ಪಣ ಕೇವುಂ
ಅನೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಫಳ ಪಣ ಕೇವುಂ? ಪ
ಕ್ವ ಲೋಕಂ ಕ್ವ ಮುಮುಕ್ಷುರ್ವಾ ಕ್ವ ಯೋಗೀ ಜ್ಞಾನವಾನ್ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವ ಬದ್ಧಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಮುಕ್ತಃ ಸ್ವಸ್ವರೂಪೇಽಹಮದ್ವಯೇ ॥ 20-6 ॥
’ಅಹಂ’ ರೂಪ (ಮಾರಾರೂಪ) ಅದ್ವಯ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಲೋಕ ಕಯಾಂಥೀ
ಅನೇ ಮುಮುಕ್ಷು ಕಯಾಂ, ಯೋಗೀ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಜ್ಞಾನೀ ಕಯಾಂ, ಬಂಧಾಯೇಲೋ
ಕ್ಯಾಂ ಅನೇ ಮುಕತ ಕಯಾಂ? 6
ಕ್ವ ಸೃಷ್ಟಿಃ ಕ್ವ ಚ ಸಂಹಾರಃ ಕ್ವ ಸಾಧ್ಯಂ ಕ್ವ ಚ ಸಾಧನಂ ।
ಕ್ವ ಸಾಧಕಃ ಕ್ವ ಸಿದ್ಧಿರ್ವಾ ಸ್ವಸ್ವರೂಪೇಽಹಮದ್ವಯೇ ॥ 20-7 ॥
’ಅಹಂ’ (ಮಾರಾ) ರೂಪ ಅದ್ವಯ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಮಾಂ ಸೃಷ್ಟಿ ಕೇವೀ ಅನೇ
ಸಂಹಾರ ಕೇವೋ, ಸಾಧ್ಯ ಕೇವುಂ ಅನೇ ಸಾಧನ ಕೇವುಂ. ಸಾಧಕ ಕೇವೋ ಅನೇ ಸಿದ್ಧಿ
ಕೇವೀ ? 7
ಕ್ವ ಪ್ರಮಾತಾ ಪ್ರಮಾಣಂ ವಾ ಕ್ವ ಪ್ರಮೇಯಂ ಕ್ವ ಚ ಪ್ರಮಾ ।
ಕ್ವ ಕಿಂಚಿತ್ ಕ್ವ ನ ಕಿಂಚಿದ್ ವಾ ಸರ್ವದಾ ವಿಮಲಸ್ಯ ಮೇ ॥ 20-8 ॥
ಹಮೇಶ ನಿರ್ಮಲ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಪ್ರಮಾತಾ ಕೇವೋ ಅಥವಾ
ಪ್ರಮಾಣ ಕೇವುಂ, ಪ್ರಮೇಯ ಕೇವುಂ ಅನೇ ಪ್ರಮಾ ಕೇವೀ, ಕಶುಂ ಪಣ ಕೇವುಂ ಅನೇ
ಕಶುಂ ನಹಿ ಪಣ ಕೇವುಂ ? 8
ಕ್ವ ವಿಕ್ಷೇಪಃ ಕ್ವ ಚೈಕಾಗ್ರ್ಯಂ ಕ್ವ ನಿರ್ಬೋಧಃ ಕ್ವ ಮೂಢತಾ ।
ಕ್ವ ಹರ್ಷಃ ಕ್ವ ವಿಷಾದೋ ವಾ ಸರ್ವದಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಸ್ಯ ಮೇ ॥ 20-9 ॥
ಹಮೇಶ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ವಿಕ್ಷೇಪ ಕೇವೋ ಅನೇ ಏಕಾಗ್ರತಾ
ಕೇವೀ, ಜ್ಞಾನ ಕೇವುಂ (ಅನೇ) ಮುಕ್ತಿ ಕೇವೀ, ಹರ್ಷ ಕೇವೋ ಅಥವಾ ಶೋಕ
ಕೇವೋ ? 9
ಕ್ವ ಚೈಷ ವ್ಯವಹಾರೋ ವಾ ಕ್ವ ಚ ಸಾ ಪರಮಾರ್ಥತಾ ।
ಕ್ವ ಸುಖಂ ಕ್ವ ಚ ವಾ ದುಖಂ ನಿರ್ವಿಮರ್ಶಸ್ಯ ಮೇ ಸದಾ ॥ 20-10 ॥
ಹಮೇಶ ವಿಚಾರರಹಿತ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಆ ವ್ಯವಹಾರ ಕೇವೋ
ಅನೇ ಏ ಪರಮಾರ್ಥತಾ ಕೇವೀ, ಸುಖ ಕೇವುಂ ಅನೇ ದುಃಖ ಕೇವುಂ? 10
ಕ್ವ ಮಾಯಾ ಕ್ವ ಚ ಸಂಸಾರಃ ಕ್ವ ಪ್ರೀತಿರ್ವಿರತಿಃ ಕ್ವ ವಾ ।
ಕ್ವ ಜೀವಃ ಕ್ವ ಚ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವದಾ ವಿಮಲಸ್ಯ ಮೇ ॥ 20-11 ॥
ಹಮೇಶ ನಿರ್ಮಲ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಮಾಯಾ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಸಂಸಾರ
ಕ್ಯಾಂ, ಪ್ರೀತಿ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಅಪ್ರೀತಿ ಕಯಾಂ, ಜೀವ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಏ ಬ್ರಹ್ಮ
ಕ್ಯಾಂ? 11
ಕ್ವ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ನಿರ್ವೃತ್ತಿರ್ವಾ ಕ್ವ ಮುಕ್ತಿಃ ಕ್ವ ಚ ಬಂಧನಂ ।
ಕೂಟಸ್ಥನಿರ್ವಿಭಾಗಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಥಸ್ಯ ಮಮ ಸರ್ವದಾ ॥ 20-12 ॥
ಹಮೇಶ ಪರ್ವತನೀ ಜೇಮ ಅಚಲ, ವಿಭಾಗರಹಿತ ಅನೇ ಸ್ವಸ್ಥ
ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಶೀ ಅಥವಾ ನಿವೃತ್ತಿ ಶೀ, ಮುಕ್ತಿ ಶೀ ಅನೇ
ಬಂಧನ ಶುಂ ? 12
ಕ್ವೋಪದೇಶಃ ಕ್ವ ವಾ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಕ್ವ ಶಿಷ್ಯಃ ಕ್ವ ಚ ವಾ ಗುರುಃ ।
ಕ್ವ ಚಾಸ್ತಿ ಪುರುಷಾರ್ಥೋ ವಾ ನಿರುಪಾಧೇಃ ಶಿವಸ್ಯ ಮೇ ॥ 20-13 ॥
ಉಪಾಧಿರಹಿತ ಅನೇ ಕಲ್ಯಾಣರೂಪ ಏವಾ ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ಉಪದೇಶ
ಕಯಾಂ ಅನೇ ಶಾಸ್ತ್ರ ಕಯಾಂ, ಶಿಷ್ಯ ಕಯಾಂ ಅನೇ ಗುರು ಕಯಾಂ, ಅನೇ ವಳೀ
ಪುರಷಾರ್ಥ ಮೋಕ್ಷ ಪಣ ಕಯಾಂ ಛೇ? 13
ಕ್ವ ಚಾಸ್ತಿ ಕ್ವ ಚ ವಾ ನಾಸ್ತಿ ಕ್ವಾಸ್ತಿ ಚೈಕಂ ಕ್ವ ಚ ದ್ವಯಂ ।
ಬಹುನಾತ್ರ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಕಿಂಚಿನ್ನೋತ್ತಿಷ್ಠತೇ ಮಮ ॥ 20-14 ॥
ಛೇ ಪಣ ಕೇವುಂ ಅನೇ ನಥೀ ಪಣ ಕೇವುಂ? ಏಕತ್ವ ಪಣ ಕ್ಯಾಂ ಛೇ
ಅನೇ ದ್ವೈತ ಪಣ ಕಯಾಂ ಛೇ? ಅಹೀಂ ವಧು ಕಹೀನೇ ಶುಂ? ಮಾರೇ ಮಾಟೇ ತೋ ಕಾಂಈ
ಪಣ ಛೇ ಜ ನಹಿ. 14
ಪ್ರಕರಣ 21 – ಸಂಖ್ಯಾಕ್ರಮವಿಜ್ಞಾನಪ್ರಕರಣ
Also Read:
Ashtavakra Gita Gujarati Translation in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil