Ananda Mandakini in Gujarati:
॥ આનન્દમન્દાકિની ॥
શ્રીમધુસૂદનસરસ્વતીવિરચિતા
આનન્દમન્દાકિની ।
વાગ્દેવીચતુરાસ્યપઞ્ચવદના નિત્યં સહસ્રાનનો-
ઽપ્યુચ્ચૈર્યત્ર જડાત્મતામુપગતાઃ કેઽન્યે વરાકાઃ સુરાઃ ।
મર્ત્યાઃ સ્વલ્પધિયઃ કથં નુ કુશલાસ્તત્રાપ્યહં પ્રજ્ઞયા
હીનઃ કિં કરવાણિ તાં વ્રજકુલોત્તંસ પ્રશંસાં તવ ॥ ૧ ॥
નિત્યં બ્રહ્મસુરેન્દ્રશઙ્કરમુખૈર્દત્તોપહારાય તે
વિસ્વાદાંસ્તુષમિશ્રતણ્ડુલકણાન્વિપ્રઃ સુદામા દદૌ ।
તદ્વદ્દેવ નિરર્થકૈઃ કતિપયૈ રૂક્ષાક્ષરૈર્નિર્મિતાં
વાગીશપ્રમુખસ્તુતસ્ય ભવતઃ કુર્યાં સ્તુતિં નિસ્ત્રપઃ ॥ ૨ ॥
શશ્વદ્બ્રહ્મશિવેન્દ્રદેવગુરુવાગ્દેવીફણીન્દ્રાદિભિઃ
સ્તુત્યસ્યાપિ હરે મમાસ્તુ રચિતા વાણી વિનોદાય તે ।
ચિત્રાલઙ્કૃતિશાલિભિઃ સુલલિતૈર્નિત્યં કવીનાં સ્તવૈઃ
સમ્રાજઃ સમુપાસિતસ્ય શુકગીર્ધત્તે પ્રમોદં યથા ॥ ૩ ॥
ચિત્રાકારકિરીટકોટિવિલસદ્રત્નૌઘકાન્તિચ્છટા-
સઙ્ઘટ્ટેન વિચિત્રમમ્બરતલં કુર્વત્સ્થિતં મૂર્ધનિ ।
જીયાત્કેકિશિખણ્ડમણ્ડનમિદં નીલાચલસ્થાયિની
સ્વર્ણાદ્રેઃ શિખરે પુરન્દરધનુર્વ્યૂહસ્ય નિન્દાવહમ્ ॥ ૪ ॥
યત્પાદાન્તનખાંશુચિન્તનવશાદજ્ઞાનમન્ધં તમો-
ઽપ્યન્તં યાતિ મુકુન્દ તસ્ય ભવતો ધ્વાન્તાનિ કિં મૂર્ધનિ ।
જ્ઞાતં ત્વાં દયિતં સમેત્યજલદા યે કેશતામાશ્રિતા-
સ્તે બદ્ધાશ્ચપલાગણૈઃ પ્રણયજક્રોધાત્કિરીટચ્છલાત્ ॥ ૫ ॥
ત્વચ્ચક્ષુઃ સવિતુઃ સરોરુહરુચેઃ સાક્ષાત્કથં ગણ્ડયો-
ર્ભાલે ચ વ્રજનાથ નર્તનપરા ધ્વાન્તાર્ભકાઃ સન્તતમ્ ।
નિર્ણીતં મુખનેત્રપઙ્કજવનીમાધ્વીકપાનાન્મુહુ-
ર્માદ્યન્તો મધુપા ભ્રમન્તિ પરિતો વક્ત્રાલકવ્યાજતઃ ॥ ૬ ॥
ત્વદ્ભાલે નિકષોપલે વિજયતે કાશ્મીરગોરોચના-
સમ્ભૂતસ્તિલકઃ પરીક્ષણવિધૌ કિં હેમરેખોદ્ગમઃ ।
ચાઞ્ચલ્યં ચપલા વિહાય જલદં કિં વા સમાલમ્બતે
કિં વા મારકતસ્થલે સમુદિતઃ કન્દર્પવૃક્ષાઙ્કુરઃ ॥ ૭ ॥
ત્વદ્ભૂવલ્લિમિષેણ કાર્મુકલતામાકૃષ્ય પુષ્પાશુગઃ
કૃત્વા ચમ્પકકોરકં ચ તિલકવ્યાજેન બાણં હરે ।
લક્ષ્યં કુન્તલનીલકણ્ઠમતુલશ્રીચન્દ્રકં વિધ્યતિ
પ્રાયઃ શત્રુસમાનનામ્ન્યપિજને ક્રોધો યદૂર્જસ્વિનામ્ ॥ ૮ ॥
નિઃશેષપ્રમદામનોમનસિજક્રીડામહામન્દિર-
વ્રીડાવજ્રકપાટિકાવિઘટનપ્રૌઢાકૃતિઃ કુઞ્ચિકા ।
દુર્માનગ્રહિલત્રિલોકમહિલામાનચ્છિદાકર્તરી
શૃઙ્ગારદ્રુમમઞ્જરી સ્ફુરતિ કિં ગોવિન્દ તે ભ્રૂલતા ॥ ૯ ॥
નો કાર્યં શ્રુતિવર્ત્મલઙ્ઘનમિદં નાલીકમુગ્ધાકૃતિઃ
પર્યન્તાકલનં વિધાય સહજસ્વચ્છેન ભાવ્યં સદા ।
અન્તઃ કૃષ્ણમુપાસ્ય તદ્રુચિમતા સમ્ભાવના સર્વતઃ
કાર્યેત્યમ્બુજલોચનાક્ષિયુગલં માનં દધૌ તે સતામ્ ॥ ૧૦ ॥
સૌન્દર્યામૃતદીર્ઘ્હિકે તવ દૃશૌ પક્ષ્માવલિશ્ચૈતયોઃ
કૂલે કામકૃષીવલેન રચિતા શૃઙ્ગારસસ્યોન્નતિઃ ।
દૃગ્ભઙ્ગીર્નિગદન્તિ યાસ્તુ વિબુધા રત્યમ્ભસાં વીચય-
સ્તાઃ સ્યુર્ગોપવધૂહૃદમ્બુજવનીદોલાયિતા યત્નતઃ ॥ ૧૧ ॥
દૂરે બ્રહ્મશિવેન્દ્રપૂર્વદિવિષદ્વૃન્દે નમસ્કુર્વતિ
વ્યાવલ્ગદ્વ્રજબાલકૌઘલગુડત્રુટ્યત્કિરીટે હઠાત્ ।
સાવજ્ઞા મધુમત્તસુન્દરદૃશાં શોભાદ્વિષઃ સાલસાઃ
દૃક્પાતાસ્તવ નન્દવંશતિલક સ્વાન્તે સદા સન્તુ મે ॥ ૧૨ ॥
મુક્તેરપ્યતિદુર્લભા હિમગિરિપ્રસ્યન્દિમન્દાકિની-
ધારાતોઽપ્યતિશીતલાતિમસૃણા ચાન્દ્રાન્મયૂખાદપિ ।
વાઞ્છાતોઽપ્યતિવિસ્તૃતા વિષયિણાં ત્વત્પાદચિન્તાપર-
સ્વાન્તાદપ્યતિનિર્મલા મયિ કૃપાદૃષ્ટિસ્તવાસ્તાં હરે ॥ ૧૩ ॥
કલ્પાન્તાગ્નિશિખોન્નતિર્દિતિસુતવ્રાતે પ્રપન્ને જને
પીયૂષદ્રવસિન્ધુવૃદ્ધિરમરસ્તોમે વિભૂત્યાયતિઃ ।
સીમા પ્રેમભરસ્ય ગોપનિકરે કન્દર્પકાણ્ડાહતિ-
ર્બ્રહ્માણ્ડોદરસુન્દરીહૃદિ હરે જીયાદ્દૃશોસ્તે દ્યુતિઃ ॥ ૧૪ ॥
નિર્બન્ધેન યદીન્દ્રનીલમહસા સમ્પાદિતૌ દર્પણૌ
તાભ્યાં કિં તુલના કપોલતલયોઃ સમ્ભાવ્યતે વા ન વા ।
એવં જ્ઞાતુમુપાગતે શ્રુતિપથં નેત્રે ત્રપાકુઞ્ચિતે
શઙ્કે દ્વૈધવતી ત્વદીયવદનપ્રાન્તશ્રિયં પશ્યતઃ ॥ ૧૫ ॥
ત્વાં પાદાઙ્ગદકઙ્કણાઙ્ગદશિરોલઙ્કારહારામ્બરૈઃ
સમ્પૂજ્ય પ્રદદૌ સુતામથ મણિં રત્નાકરઃ કૌસ્તુભમ્ ।
આસ્યે તસ્ય સુતઃ સુધાંશુરખિલાં કાન્તિં યદા દત્તવા-
ન્સ્વાકારં વ્યતરંસ્તદૈવ મકરાઃ કિં કુણ્ડલાન્તસ્તવ ॥ ૧૬ ॥
લાવણ્યામૃતવાહિની તવ મુખસ્યેયં મનોજ્ઞાકૃતિ-
સ્તસ્યામદ્ભુતબુદ્બુદઃ સમભવત્તત્રાપિ ફેનોદ્ગમઃ ।
નાસાવંશગતં તમેવ વિશદં મુક્તાફલં યે વિદુ-
સ્તે માન્યા મધુસૂદન ત્વયિ મનોવૃત્ત્યૈવ ધન્યા યતઃ ॥ ૧૭ ॥
નેત્રામ્ભોજમુખેન્દુભાલતિલકૈર્નિત્યં વિવાદો યતઃ
સૌન્દર્યાર્થમિતિ પ્રતીત્ય વિધિના સીતા કૃતા નાસિકા ।
તૂણી વા કુસુમાયુધસ્ય નૃપતેર્યન્મલ્લિકાકોરકઃ
કાણ્ડસ્તત્ર ચકાસ્તિ મૌક્તિકફલવ્યાજેન નન્દાત્મજ ॥ ૧૮ ॥
યોઽહં તે પદપઙ્કજદ્યુતિલવં પ્રાપ્યાભવં પલ્લવઃ
કલ્પક્ષ્મારુહમસ્તકાભરણતાં યાતશ્ચ રાધાપતે ।
તં માં નિન્દતિ બિમ્બવિદ્રુમલતાશ્રીતસ્કરોઽયંશ્રુતા-
વેવં જલ્પિતુમાગતે કિસલયે સ્થાનેઽધરો રાગવાન્ ॥ ૧૯ ॥
દૃગ્ભઙ્ગીઃ સ્ફુરદિન્દ્રનીલનિચયઃ પક્ષ્માણિ કસ્તૂરિકા
જિહ્વેયં તવ પદ્મરાગનિકરઃ શોણાધરો વિદ્રુમઃ ।
દન્તાલી ગજમૌક્તિકાનિ મધુજિન્મન્દસ્મિતં ચન્દનં
પણ્યસ્થાનમિદં મનોજવણિજો જાને તવાસ્તે મુખમ્ ॥ ૨૦ ॥
યા રક્તા વદનેન્દુમણ્ડલગતં માધુર્યમુચ્ચૈસ્તરા-
માસ્વાદ્યેહ સરસ્વતી સ્થિતવતી સત્યં રસજ્ઞેવ સા ।
યત્સપ્તસ્વરમણ્ડલાનિ બહુધા ત્વત્કણ્ઠદેશાદ્બહિઃ
પ્રાદુર્ભૂય મુદં શ્રુતૌ સુકૃતિનાં યચ્છન્તિ નન્દાત્મજ ॥ ૨૧ ॥
સામ્યં ત્વદ્વદનસ્ય વાઞ્છતિ વિધુર્દોષાકરો યદ્યપિ
ક્ષિપ્તોઽપ્યમ્બુનિ પદ્મરાગશકલો દન્તચ્છદં સ્પર્ધતે ।
દૃષ્ટ્વૈવં કુશલઃ કુશેશયભવઃ ક્લેશાદ્યશોદાત્મજ
વ્યક્તં ત્વચ્ચિબુકં તથૈવ વિદધે યત્તુલ્યતા ન ક્વચિત્ ॥ ૨૨ ॥
માધુર્યં ન લવં મધૂનિ દધતિ દ્રાક્ષા તુ સાક્ષાદ્વિષં
પીયૂષાન્યપિ યાન્તિ નિમ્બસમતાં કે દુગ્ધખણ્ડાદયઃ ।
પ્રાલેયાનિ ન શીતલાનિ સરસં નો કોકિલાકૂજિતં
ગોધુગ્વંશવતંસ જાતુ જયતિ ત્વદ્વાગ્વિલાસોદયે ॥ ૨૩ ॥
વેદાશ્ચન્દ્રમસં વદન્તિ ભવતઃ સ્વાન્તં કથં તદ્વૃથા-
કુર્વન્ત્યત્ર વિવાદમાત્રકુશલા ગોવિન્દ નન્દાદયઃ ।
તસ્યૈવામૃતપઙ્કિલાસ્તવ મુખાદાવિર્ભવન્તો બહિ-
ર્ધ્વાન્તં યત્તિરયન્તિ હન્ત કિરણા મન્દસ્મિતવ્યાજતઃ ॥ ૨૪ ॥
યન્નામસ્મરણાદપિ શ્રવણતઃ પ્રક્ષીણરાગાશયા
યાન્તિ ત્વત્પરમં સદાશિવપદં યદ્યોગિનાં દુર્લભમ્ ।
તસ્યાપ્યાનનપઙ્કજે તવ જયત્યુચ્ચૈસ્તરાં રાગિતા
યેનાભીરકુલપ્રદીપ તદલં તામ્બૂલમાસ્તાં મુદે ॥ ૨૫ ॥
પીયૂષદ્રવસારસારઘમધુદ્રોણી ત્વદીયાધરા-
સ્વાદાયાર્કસુતાતટે શ્રિતવતી સદ્વંશજાતા તપઃ ।
તત્પુણ્યૈર્મુરલીમિષેણ રસિકા માધુર્યમુચ્ચૈસ્તરા-
માસ્યેન્દોરનુભૂય ગોકુલપતે ગીતામૃતં મુઞ્ચતિ ॥ ૨૬ ॥
સાફલ્યં શ્રુતિસમ્પદાં ત્રિજગતાં પ્રાલેયધારાપ્રપા
પીયૂષદ્રવમાધુરી પરિભવક્લેશામ્બુધેઃ શોષણમ્ ।
બ્રહ્માનન્દતિરસ્કૃતિઃ કુલવધૂધૈર્યાદ્રિવજ્રાહતિઃ
કંસધ્વંસન શંસ કિં ન ભવતો વંશીનિનાદોદયઃ ॥ ૨૭ ॥
ધૈર્યં ધિક્કુરુતે ત્રપાં વિચિનુતે કૌલં યશઃ પ્રોઞ્છતિ
પ્રત્યેકં ગુરુવર્ગગઞ્જનશતં વિસ્મારયત્યઞ્જસા ।
સાધ્વીનામ નિરાકરોતિ ભવનં ભર્તુર્વિધત્તે વિષં
કિં કિં નો વિદધાતિ હન્ત સુદૃશાં વંશીનિનાદસ્તવ ॥ ૨૮ ॥
લાવણ્યૈરખિલૈસ્ત્વદાસ્યમુકુરં નિર્માય ઘાતા ચિરા-
ન્મુષ્ટિં મારકતં વિધાય તદધઃ કણ્ઠસ્થલવ્યાજતઃ ।
ધ્યાયં ધ્યાયમશેષવસ્તુસુષમાધારાય રેખાત્રયં
બ્રૂતે નાસ્તિ બભૂવ નો ન ભવિતા સૌન્દર્યમેતાદૃશમ્ ॥ ૨૯ ॥
આશાનાગકરપ્રસારિમહસા નિઃશેષવામભ્રુવા-
માશાભિસ્ત્રિદશેશનિર્ભરશુભૈઃ કંસાદિનાશશ્રિયા ।
પ્રેમ્ણા નન્દયશોદયોસ્તનુજુષાં નિઃસીમભાગ્યૈર્દૃશાં
સૌભાગ્યૈર્વ્રજસુભ્રુવાં વ્રજપતે કિં તે ભુજૌ નિર્મિતૌ ॥ ૩૦ ॥
કં યસ્માદલમભ્યુદેતિ ભવતઃ સર્વાઙ્ગમેતાદૃશં
સામ્યં વા ભજતાં કથં જલરુહે સર્વજ્ઞમધ્યસ્યતોઃ ।
મત્તર્કઃ પુનરત્ર ગોકુલપતે ત્રૈલોક્યલક્ષ્મી યત-
સ્ત્વત્પાણ્યોરિતિ તૌ વદન્તિ કમલે સા યત્તદેકાલયા ॥ ૩૧ ॥
અઙ્ગુલ્યસ્તવ હસ્તયોર્મુરહર પ્રાયો રસાલાઙ્કુર-
શ્રેણી યત્પરિતોઽઙ્ગુલીયકમિષસ્નિગ્ધાલવાલાવલિઃ
કિં વા પઞ્ચશરપ્રચણ્ડતપસા પઞ્ચાશુગાઃ પઞ્ચતો-
ત્તીર્ણાઃ સત્ફલિનઃ પુનર્ભવરુચા પુષ્ણન્તિ નેત્રોત્સવાન્ ॥ ૩૨ ॥
ભક્તાનુગ્રહકાતરેણ ભવતા કૃત્વા નૃસિંહાકૃતિં
રાગાન્ધસ્ય પુરા હિરણ્યકશિપોર્વક્ષસ્થલી પાટિતા ।
તેનાભૂત્તવ પાણિપઙ્કજયુગે રાગઃ સ રાધાપતે
ગોપીનાં કુચકુઙ્કુમૈર્દ્વિગુણિતો નાદ્યાપિ વિશ્રામ્યતિ ॥ ૩૩ ॥
એતૌ પઞ્ચશિરસ્ત્વિષા દશદિશઃ સમ્ભાવયન્તૌ ભૃશં
દૈત્યપ્રાણસમીરસંહતિયમૌ શ્યામૌ ભુજઙ્ગોત્તમૌ ।
તન્મૌલિદ્યુતિશાલિની પુનરિયં રત્નાવલી જૃમ્ભતે
યાં પ્રાહુસ્તવ ગોકુલેશ નખરશ્રેણીં કરસ્થાં જનાઃ ॥ ૩૪ ॥
દોર્દણ્ડદ્વયબન્ધનાનિ વિદધુર્નન્દોપનન્દાદય-
સ્તદ્ગ્રન્થિત્રુટિશઙ્કયાતિચકિતા ગોવર્ધનોદ્ધારણે ।
તાન્યેવાપ્રતિમપ્રભાણિ હરિતો વિદ્યોતયન્ત્યદ્ભુતં
વિદ્વાંસસ્તવ કઙ્કણાઙ્ગદતયા ગોવિન્દ યજ્જાનતે ॥ ૩૫ ॥
શૃઙ્ગારદ્રુમસારકણ્ડનવશાત્ત્રૈલોક્યસીમન્તિની-
ક્રીડામન્દિરમણ્ડનાય વિધિના સ્તમ્ભૌ પ્રલમ્બૌ કૃતૌ ।
તન્મધ્યે પુનરિન્દ્રનીલમણિભિઃ સમ્પાદિતા વેદિકા
તૌ બાહૂ મધુજિદ્વદન્તિ ભવતો વક્ષઃસ્થલીં તામપિ ॥ ૩૬ ॥
યદ્રક્તઃ કમલાકરં કરતલેનાલમ્બતે ભાસ્કર-
સ્ત્વચ્ચક્ષુર્મુખપાણિપાદકમલે જાતસ્તતઃ શોણિમા ।
તન્મિત્રં પુનરાકલય્ય સ ધૃતઃ કણ્ઠે ત્વયા કૌસ્તુભ-
વ્યાજેનેતિ મુકુન્દ માદૃશિ જને તર્કઃ સમુજ્જૃમ્ભતે ॥ ૩૭ ॥
આલોક્યાખિલવેદશાસ્ત્રજલધેસ્તત્ત્વં યદેકાન્તતઃ
કૃત્વા સઙ્કલિતં સ્વકીયનિલયે ક્ષીરાબ્ધિમધ્યે ધૃતમ્ ।
સર્વાર્થપ્રતિભાસકં વ્રજકુલાલઙ્કાર તત્કૌસ્તુભ-
વ્યાજાદ્વિસ્મૃતિશઙ્કયેવ ભવતા કણ્ઠે કૃતં સામ્પ્રતમ્ ॥ ૩૮ ॥
યાત્વા વિષ્ણુપદં સમાશ્રિતવતી નક્ષત્રમાલા સ્ફુર-
દ્દીપ્તિર્યોગ્યમિદં કથં મુરરિપો નક્તન્દિનં દ્યોતતે ।
આં જ્ઞાતં દયિતં તવાનનવિધું યાન્તીમિમાં યામિની
રોમશ્રેણિમિષાત્તતો ધૃતવતી જ્ઞાત્વા સપ્ત્નીમિયમ્ ॥ ૩૯ ॥
યઃ પાશેન યશોદયા નિયમિતો યેનાપરાધં વિના
તસ્મિન્નસ્તિ વલિસ્ત્રિધા મયિ પુરઃ સોઽયં બલિધ્વંસિનઃ ।
એવં ચિન્તનતત્પરઃ કૃશતરસ્ત્વન્મધ્યદેશો ભૃશં
યાશોદેય સ શોકમુદ્ગિરતિ તે રોમાવલિવ્યાજતઃ ॥ ૪૦ ॥
સૃષ્ટ્યાદૌ પ્રકૃતિર્ગુણત્રયમયી યા સ્વીકૃતાઽઽસીત્ત્વયા
સેયં સત્ત્વમયી સુખાય જગતાં હારાકૃતિસ્તે ભુવિ ।
ગુઞ્જાદામમિષાન્મુકુન્દ દધતી રાગાદ્રજોવિગ્રહં
નાભીસીમ્નિ તમોમયી પુનરિયં રોમાવલી રાજતે ॥ ૪૧ ॥
સૌન્દર્યામૃતવારિધૌ સ્મરમહાયાદઃસમારમ્ભતઃ
સમ્ભૂતા ભ્રમિરમ્ભસાં સુલલિતા જાતાસ્તતો વીચયઃ ।
તાં જાને સ્ફુરદિન્દ્રનીલઘટિતશ્રીસમ્પુટાર્ધદ્યુતિં
ત્વન્નાભીમપિ તાં વલિત્રયમિતિ શ્યામાભિરામાકૃતે ॥ ૪૨ ॥
નીલામ્ભોરુહવલ્લિરુલ્લસતિ તે નાભીસરસ્યાં ધ્રુવં
યચ્છ્રીવત્સમિષાદ્બિભર્તિ કુસુમં નાલં ચ રોમાવલી ।
યં વા વક્ષસિ કૌસ્તુભં બુધજના જાનન્તિ નન્દાત્મજ
પ્રાયઃ સોઽપ્યનુરાગ એવ ભવિતા ત્રૈલોક્યવામભ્રુવામ્ ॥ ૪૩ ॥
નીરૂપોઽપિ ઘનદ્યુતિર્મુનિમનોમાત્રૈકપાત્રીકૃતો-
ઽપ્યાભીરીગણસઙ્ગતઃ સુખઘનોઽપ્યાનન્દિતો બન્ધવૈઃ ।
જ્ઞાનાત્માપ્યતિમુગ્ધતામુપગતો વામભ્રુવાં વિભ્રમૈ-
રિત્થં તે ત્રિવલીમિષાન્મુરહર ત્રય્યસ્તિ ચિત્રાર્પિતા ॥ ૪૪ ॥
દેવ્યઃ પલ્લવસમ્પદા વિદધતે સૌભાગ્યલક્ષ્મીં શ્રુતૌ
સ્વચ્છન્દં સુમનઃફલાનિ વિબુધા વિન્દન્તિ તે સેવયા ।
વેદેનાપિ નિગદ્યતે મુરહર ત્વં ભક્તકલ્પદ્રુમઃ
પ્રાયઃ કલ્પલતા તતઃ શ્રિતવતી ત્વાં વૈજયન્તીછલાત્ ॥ ૪૫ ॥
વિશ્વાનન્દકદમ્બસમ્પદમતિસ્નિગ્ધં તમાલદ્યુતિં
દૃષ્ટ્વા નિર્ભરવિભ્રમં ઘન ઇતિ ત્વાં સઙ્ગતા વિદ્યુતઃ ।
ત્વદ્રૂપામૃતસિન્ધુસઙ્ગમવશાત્પ્રાપ્યામ્બરપ્રચ્યવં
ચાઞ્ચલ્યાત્કિમુ નન્દનન્દન ભવત્પીતામ્બરત્વં દધુઃ ॥ ૪૬ ॥
કાઞ્ચી તે ધૃતયોગસમ્પદભિતો જાતા વિશાલાકૃતિ-
ર્યાવન્તી મધુરા ધ્વનિં વિદધતી પશ્ચાદયોધ્યાભવત્ ।
માયાદ્વારવતી શિવાધિવસતિઃ સા કાશિકા દૃશ્યતે
તચ્ચિત્રં ન વદામિ માધવ યતસ્ત્વાં સા સદા સંશ્રિતા ॥ ૪૭ ॥
જાનીમઃ સહજાં ત્વદઙ્ગમિલિતામાલોક્ય પદ્માલયાં
તત્સઙ્ગસ્થિતિભઙ્ગકાતરતમૌ કલ્પદ્રુમૈરાવતૌ ।
આદ્યઃ પલ્લવસમ્પદં કરપદે બિમ્બાધરે ચાપરઃ
શુણ્ડાદણ્ડગુણં તવોરુયુગલે યેનાદધે માધવ ॥ ૪૮ ॥
રમ્ભાસ્તમ્ભયુગં ન તદ્યદુપરિ સ્થૂલં તથોરુદ્વયં
તૂણીરૌ મકરધ્વજસ્ય સુમનોમોદેન વિદ્મો વયમ્ ।
હા કષ્ટં મધુકૈટભૌ સ્ફુટમદૌ કિં કૈટભારે હઠા-
ન્નિષ્પિષ્ટૌ શતકોટિકોટિકઠિનૌ તસ્મિન્સ્થલે કોમલે ॥ ૪૯ ॥
સ્તમ્ભદ્વૈતમિદં પયોનિધિસુતાગેહસ્ય મન્દાકિની-
સ્યન્દામન્દમરન્દિતાઙ્ઘ્રિકમલદ્વન્દ્વસ્ય નાલાયુગમ્ ।
ત્વજ્જઙ્ઘાયુગલં વિમુક્તિકલશીનિર્માણદણ્ડદ્વયં
સમ્પત્તિદ્વિપસઙ્ઘયન્ત્રણવિધાવાલાનયુગ્મં ભજે ॥ ૫૦ ॥
વિદ્વાન્ સોઽપિ કથં કઠોરકમઠીપૃષ્ઠેન તુલ્યં વદ-
ન્નીદૃક્પાદયુગં કથં નુ કમલાવક્ષોજશૈલે દધત્ ।
ધિઙ્મન્દાં વસુધામિદં મધુરિપો ગોચારણે સઞ્ચરત્-
પાષાણાઙ્કુરકણ્ટકાદિષુ હઠાદ્દૃષ્ટ્વા વિદીર્ણા ન યત્ ॥ ૫૧ ॥
યદ્રત્નૌઘમરીચયોઽપિ સમતાવ્યાવર્તનં વિશ્વતઃ
કૃત્વા દિગ્વલયં ભ્રમન્તિ મહિતા નાદૈર્મધુસ્યન્દિભિઃ ।
યચ્ચ બ્રહ્મશિવેન્દ્રવન્દિતપદદ્વન્દ્વોપરિ દ્યોતતે
તત્કૃષ્ણસ્ય પદાઙ્ગદદ્વયમતઃ કિં વર્ણ્યતાં માદૃશૈઃ ॥ ૫૨ ॥
શેતે યત્કમલાલયા તવ પદામ્ભોજદ્વયે સંગતા
ધાતા તત્ર તનૂપધાન્યુગલં ગુલ્ફચ્છલાન્નિર્મમે ।
કિં વા મન્મથકારુણા વિરચિતે તસ્યા મુદે કન્દુકે
સા યત્ક્રીડતિ પાણિપઙ્કજતલે કૃત્વા સખીભિઃ સહ ॥ ૫૩ ॥
યા રક્તા દશલોકપાલમુકુટપ્રાન્તત્વિષઃ સન્તતં
કલ્પક્ષ્મારુહપુષ્પસમ્ભૃતરુચસ્ત્વત્પાદમૂલે બભુઃ ।
તા દીવ્યન્નખરાઞ્ચિતાઙ્ગુલિતયા જાનન્તિ સત્યં જનાઃ
સ્વસ્મિન્નેવ સદાધરેણ દધતે લેખા યદૂર્ધ્વશ્રિયમ્ ॥ ૫૪ ॥
પીયુષદ્યુતિબિમ્બમમ્બરતલે વિદ્યોતમાનં પુરઃ
પ્રેક્ષ્યોત્ફુલ્લદૃશા ત્વયા મુહુરિદં દેહીતિ યદ્ભાષિતમ્ ।
તન્મન્યે તવ પઙ્કજેક્ષણ મહચ્ચિત્રં યશોદાર્થનં
યત્ત્વત્પાદસરોજયોર્નખમણિવ્યાજેન શીતાંશવઃ ॥ ૫૫ ॥
સત્યં યદ્વિબુધા વદન્તિ પદયોર્દ્વન્દ્વં તવામ્ભોરુહે
ગોધૂલિચ્છલતઃ સ્થિતાનિ પરિતો હંસાલિચેતાંસ્યલમ્ ।
પીત્વૈતન્મકરન્દબિન્દુમસકૃદ્વૃન્દાવનીભૂપતે
મઞ્જીરદ્વયમઞ્જુશિઞ્જિતમિષાદઞ્ચન્તિ યત્પઞ્ચમમ્ ॥ ૫૬ ॥
આકૃપ્યાખિલવસ્તુતઃ પ્રથમતો રાગં મુનીન્દ્રૈસ્તતઃ
કૃત્વા માનસપઙ્કજે તવ પદદ્વન્દ્વં સ તસ્મિન્ધૃતૈઃ ।
યેનાસ્મિન્નરવિન્દલોચન પુનસ્તત્કેસરાણાં દ્યુતિ-
સ્તોમેનાપિ સમઞ્ચિતઃ સમુદયત્યુચ્ચૈસ્તરાં શોણિમા ॥ ૫૭ ॥
હંસાસ્ત્વામુપનીય માનસસરોજન્મપ્રદેશેઽનિશં
ક્રીડન્તઃ કમલાલયેન ભવતા સાર્ધં પ્રમોદં દધુઃ ।
સ ત્વં લોચનલોહિતાધરપદદ્યોતઃ શ્રિતો હંસતાં var લોહિતલોચના
તત્સમ્પર્કવશાદિતિ વ્રજકુલાલઙ્કાર શઙ્કામહે ॥ ૫૮ ॥
ક્ષુદ્રાત્મા નિતરાં કિમુન્નતતરઃ કાઠિન્યવાન્નિર્ભયં
કિં યા કેવલકોમલઃ શ્રયતિ ચેત્કિઞ્ચિન્મદીયં પદમ્ ।
ધન્યઃ સોઽયમિતીવ લોકમખિલં સમ્બોધયન્માધવ
ત્વં ધત્સે પદયોર્યવં ધ્વજવરં દમ્ભોલિમમ્ભોરુહમ્ ॥ ૫૯ ॥
ત્વાં નિત્યં સમુપાસ્ય દાસ્યવિધયા સ્થાસ્યામ ઇત્યાશયા
બ્રહ્મેન્દ્રાદ્યમરૈસ્ત્વદીયપદયોઃ સ્વીયા ધૃતાઃ સમ્પદઃ ।
તાસામઙ્કુશનીરજાશનિલસચ્છત્રધ્વજાદ્યાકૃતિં
બિભ્રાણા વિજયશ્રિયં ત્રિજગતાં વન્દ્યારવિન્દાલયા ॥ ૬૦ ॥
ત્વત્પાદામ્બુજસઙ્ગમાત્ત્રિજગતાં વન્દ્યારવિન્દાલયા
સ્થાને સ્થાનગુણાદ્ભવન્તિ હિ જનાઃ પ્રાયઃ પદં સમ્પદામ્ ।
કિં ત્વેકં શતપત્રલોચન મહચ્ચિત્રં યદસ્માદધઃ
પાતા પુણ્યતમા વિમુક્તિનગરીનિઃશ્રેણિકા સ્વર્ધુની ॥ ૬૧ ॥
યત્પાદામ્બુ વિધાય મૂર્ધનિ ચિતાવાસઃ શિવત્વં હઠા-
ત્પ્રાપ્તો ભક્ષિતકાલકૂટનિકરો મૃત્યુજયત્વં યયૌ ।
દિગ્વાસા નૃકપાલમાત્રવિભવશ્ચાવિન્દદીશાનતાં
સ ત્વં નન્દસિ યસ્ય મન્દિરગતો નન્દાય તસ્મૈ નમઃ ॥ ૬૨ ॥
ધૂલીધૂસરિતં મુખં તવ શરત્પૂર્ણેન્દુનિન્દાવહં
વ્યાલોલાલકકુણ્ડલદ્યુતિ ચલન્નેત્રશ્રિયા પ્રોલ્લસત્ ।
યાલોક્યાર્દ્રવિલોચના સ્મિતમુખી પ્રસ્યન્દમાનસ્તની
પાણિભ્યામવલમ્બ્ય ચુમ્બિતવતી તાં નન્દજાયાં ભજે ॥ ૬૩ ॥
પીત્વા સ્તન્યવિષં સહાસુપવનૈઃ સમ્પાતિતે પૂતના-
દેહે વૈ ભવતા જનાર્દન તૃણાવર્તે ચ નીતે ક્ષયમ્ ।
રાહૂન્મુક્તસુધામયૂખસુષમા યાદૃક્ચકોરાલિભિ-
ર્યાભિસ્ત્વદ્વદનદ્યુતિશ્ચુલુકિતા તા ગોપકન્યાઃ સ્તુમઃ ॥ ૬૪ ॥
યદ્બન્ધસ્ય વિધિત્સયાપિ વિવશઃ કીનાશપાશૈર્દૃઢં
બદ્ધઃ સાનુગપુત્રબાન્ધવજનો દુર્યોધનોઽન્તં ગતઃ ।
તં ત્વાં યેન નિબધ્ય નન્દદયિતા વૃન્દારકૈર્વન્દિતા
જાતાઽઽનન્દમયી મુકુન્દ મહતે ભાવાય તસ્મૈ નમઃ ॥ ૬૫ ॥
નિર્ભિન્ને યમલાર્જુનેઽતિચકિતાસ્તૂર્ણં ગૃહાન્નિર્ગતાઃ
પીત્વા દૃક્ચષકૈસ્ત્વદક્ષતતનૂરૂપામૃતં નિર્વૃતાઃ ।
ત્વામાદાય વિધાય નેત્રસલિલૈઃ સિક્તં ત્વરામાશ્રિતા
યે વૃન્દાવનમાગતાઃ કૃતધિયસ્તાન્ગોપવૃદ્ધાન્સ્તુમઃ ॥ ૬૬ ॥
કૃત્વા કાલિયદન્દશૂકદમનં ત્વય્યાસ્થિતે તાણ્ડવં
તસ્યોત્તબ્ધસમસ્તમસ્તકમણિસ્તોમે સમુત્તસ્થુષિ ।
યેનાલમ્ભિ વિભાતભાસ્કરસુરપ્રાગ્ભારશોભાસ્ફુર-
દ્રત્નામ્ભોજયુગદ્યુતિઃ પ્રતિપદં તત્તેઽઙ્ઘ્રિયુગ્મં ભજે ॥ ૬૭ ॥
ઉત્ફુલ્લૈઃ પરિપીય કર્ણપુટકૈર્વંશીનિનાદામૃતં
તચ્ચ ઘ્રાણમુદસ્ય દત્તકવલં પ્રોદ્ભિન્નરોમાઙ્કુરમ્ ।
નિઃસ્પન્દૈર્નયનૈરમન્દમધુરૈઃ શ્યામં મહસ્તાવકં
યેનોદ્વીક્ષિતમમ્બુજેક્ષણ ભજે તદ્ગોકદમ્બં તવ ॥ ૬૮ ॥
જમ્મારેઃ સ્ફુરદાયુધસ્ય ભવતા દમ્ભાદ્રિવિદ્રાવણં
કૃત્વા વામભુજેન સપ્તદિવસાન્યોઽસૌ ધૃતઃ પર્વતઃ ।
સોઽસ્તુ સ્નિગ્ધતમાલસારઘટિતસ્તમ્ભૈકસમ્ભાવિત-
પ્રાસાદદ્યુતિનિન્દકઃ પ્રતિપદં ભવ્યાય ગોવર્ધનઃ ॥ ૬૯ ॥
ત્વદ્બાહૂદ્ધૃતપર્વતાર્પિતદૃશઃ પ્રેક્ષ્ય પ્રિયાયાઃ સ્ખલ-
દ્વાસઃપીનપયોધરક્ષિતિધરૌ દોઃસ્તમ્ભકમ્પે તવ ।
શૈલે ચઞ્ચલતાં ગતે વ્રજપતે ત્રાસાકુલે ગોકુલે
નન્દે મન્દમુખદ્યુતૌ જયતિ તે મન્દાક્ષમન્દેક્ષણમ્ ॥ ૭૦ ॥
પૌગણ્ડં મદખણ્ડનં બલભિદઃ કિં તે હરે સ્તૂયતે
કૌમારં ચરિતં યતો વિજયતે વ્યામોહનં બ્રહ્મણઃ ।
કિં સ્તવ્યં તવ યૌવનં ત્રિપુરજિદ્યદ્બાણયુદ્ધે જિતઃ
સમ્મોહં ગમિતાસ્ત્વયા યદબલા ભાવેઽપિ નેત્રશ્રિયા ॥ ૭૧ ॥
પીતે દાવહુતાશને નિજજનત્રાણૈકહેતોસ્ત્વયા
નિઃસ્પન્દં પશુપૌઘપક્ષિપશુભિઃ પેપીયમાને ત્વયિ ।
પ્રેમાર્દ્રાણ્યતિનિર્મલાનિ દિવિષચ્ચિત્તાનિ સત્યં મુહુ-
સ્ત્વદ્ગાત્રે નુ વિતીર્યમાણકુસુમવ્યાજેન ભાન્તિ પ્રભો ॥ ૭૨ ॥
કઙ્કેલ્લિસ્તબકં મુહુઃ કમલિનીકાન્તં પ્રતીચીગતં
પર્યાલોચ્ય વિલોક્ય ધૂમપટલં ગોધૂલિબુદ્ધ્યાકુલાઃ ।
ઉચ્ચૈઃ કોકિલકૂજિતં ચ મુરલીનાદં વિદિત્વા ગૃહા-
ત્ત્વાં યા વીક્ષિતુમાગતાઃ પથિ ગવાં ગોપાઙ્ગનાસ્તાઃ સ્તુમઃ ॥ ૭૩ ॥
સાયાહ્ને સમુદઞ્ચતિ શ્રુતિપથં વંશીનિનાદે હઠા-
ન્નેપથ્યસ્ય સમાપનેન શપથૈરાલીજનૈઃ પ્રાર્થિતે ।
પાણિભ્યામવલમ્બ્ય નીવિરશના નિર્ગમ્ય તૂર્ણં બહિ-
ર્દૃગ્ભ્યાં તે મુખસૌરભં ચુલુકિતં યાભિર્ભજે તા જનીઃ ॥ ૭૪ ॥
યત્રાઘાસુરકેશિધેનુકબકારિષ્ટપ્રલમ્બાદયઃ
ક્રોધાગ્નૌ ભવતા હુતા દિતિસુતાઃ સન્તર્પિતા દેવતાઃ ।
યસ્મિંસ્તે પદપઙ્કજદ્વયરજઃ પદ્મોદ્ભવપ્રાર્થિતં
ભેજુર્ગોમૃગપક્ષિભૂરુહલતા વૃન્દાવનં તદ્ભજે ॥ ૭૫ ॥
દેવેન્દ્રસ્ય પરાભવં કિમપરં વ્યામોહનં બ્રહ્મણઃ
સમ્પશ્યન્નપિ વૈભવં વ્રજકુલોત્તંસ પ્રચેતાસ્તવ ।
નન્દં યત્પિતરં જહાર ભવતઃ સ્થાને જલાત્મન્યદઃ
સ્થાને તાદૃશિ તે બભૂવ ન મનાક્ક્રોધસ્ય લેશોઽપિ તત્ ॥ ૭૬ ॥
મઞ્જીરદ્વયકઙ્કણાવલિલસત્કાઞ્ચીઘટાશિઞ્જિતે
વીણાવેણુમૃદઙ્ગઝર્ઝરકરોત્તાલે દિશશ્ચુમ્બતિ ।
કામં પૂર્ણકલાનિધૌ વિલસતિ ભ્રશ્યત્પટે સ્વર્વધૂ-
વૃન્દે વર્ષતિ દૈવતે સુમનસો રાસસ્તવાસ્તાં મુદે ॥ ૭૭ ॥
નૃત્યદ્ભ્રૂનયનોત્પલસ્મિતમુખસ્વિદ્યત્કપોલસ્થલં
લીલાચઞ્ચલકુણ્ડલં ભુજલતાન્દોલક્વણત્કઙ્કણમ્ ।
ત્રુટ્યત્કઞ્ચુકબન્ધમુન્નતકુચં તિર્યક્ત્રિકં પ્રસ્ખલ-
ન્નીવિ વ્યઞ્જિતશિઞ્જિતં જયતિ તે રાસઃ પ્રિયાભિઃ સહ ॥ ૭૮ ॥
આકુઞ્ચદ્વદનં ક્વચિદ્વિલસિતામ્ભોજાસ્યશોમં ક્વચિ-
ન્મન્દસ્યન્દિવિલોચલં ક્વચિદલં દૃક્ચાપલં કુત્રચિત્ ।
ક્વાપ્યુદ્દામમદાન્ધસિન્ધુરગતં કુત્રાપિ વિદુલ્લતા-
ચાઞ્ચલ્યં સ્મરવર્ધનં વિજયતે લાસ્યં પ્રિયાણાં તવ ॥ ૭૯ ॥
અધ્યાસ્યોરુતલં વપુઃ પુલકિતં સ્વિદ્યત્કપોલસ્થલીં
દોર્વલ્લીમપિ તાવકાંસમિલિતાં કમ્પાકુલાં બિભ્રતિ ।
પ્રોદ્યત્પૂર્ણકલાનિધાવરુચિરે સ્મેરે મુહુઃસીત્કૃતે
રાધા ધન્યતમા દધાર વદને તામ્બૂલકલ્કં તવ ॥ ૮૦ ॥
યસ્યાં તુઙ્ગતરઙ્ગસઙ્ગમવશાદ્ભીતા ભુજઙ્ગભ્રમા-
દાલિઙ્ગતિ વરાઙ્ગનાસ્તવ જલક્રીડાજુશોઽઙ્ગં હઠાત્ ।
સા નિત્યં દલિતેન્દ્રનીલનિકરશ્રીતસ્કરા ભાસ્કર-
સ્યાપત્યં તટિની શિવં દિશતુ મે ગોપાલભૂપાલજ ॥ ૮૧ ॥
ઉત્ફુલ્લામ્બુજમાકલય્ય દયિતાસ્મેરાનનં વિભ્રમ-
દ્ભૃઙ્ગશ્રેણિમનઙ્ગભઙ્ગુરદૃશસ્તસ્યાઃ કટાક્ષચ્છટામ્ ।
શૈવાલં પરિગૃહ્ય કુન્તલધિયા દ્રાક્ચુમ્બનાયોદ્યત-
સ્ત્વં યસ્યાં હસિતઃ પ્રિયાભિરભિતસ્તાં ભાનુકન્યાં ભજે ॥ ૮૨ ॥
પુષ્પં ત્વય્યવચિન્વતિ પ્રિયતમાવૃન્દેન સાર્ધં મુદા
વૃન્દારણ્યમહીરુહસ્ય નિકરે કમ્પાકુલે નિર્ભરમ્ ।
તસ્મિન્વર્ષતિ કૌતુકેન કુસુમાન્યુચ્ચૈઃ પુનર્દૈવત-
સ્તોમેઽપિ વ્રજભૂપતે વિજયતે તૈસ્તૈશ્ચિતં તે વપુઃ ॥ ૮૩ ॥
કાન્તાકોટિકલાકુલસ્ય ભવતઃ સન્તોષ્ય રાસે સ્મર-
ક્ષીણાં વીક્ષ્ય નિશાં નિશાકરકરસ્તોમે પરં મુઞ્ચતિ ।
સાતઙ્કં સમુપાગતસ્ય સદનાદ્યાન્તં શયાને જને
કીરસ્યાપિ ગિરા જયન્તિ પરિતઃ પર્યાકુલા દૃષ્ટયઃ ॥ ૮૪ ॥
ઉદ્યન્નેવ ભવાનિવ વ્રજભુવાં સર્વાપદાં સંહતિ-
ધ્વાન્તસ્તોમમનુત્તમં તમનયત્કાન્તઃ સરોજન્મનામ્ ।
સોલ્લાસાનિ સરોરુહાણિ નયનાનીવ ત્વદાલોકને
લોકાનાં કિલ નન્દવંશતિલક સ્વાપસ્ય નાયં ક્ષણઃ ॥ ૮૫ ॥
મિત્રેણેહ તમસ્વિનીં વિનિહતાં નાથ ત્વયા પૂતનાં
વ્યાધૂતામિવ કૈરવેષ્વપિ ભવદ્વિદ્વેષિવક્ત્રદ્યુતિમ્ ।
આશાં પશ્ય પુરન્દરસ્ય દયિતાં રક્તામ્બરાલઙ્કૃતાં
સિન્દૂરાન્વિતકુમ્ભમમ્બરમણેર્બિમ્બં વહન્તીં પુરઃ ॥ ૮૬ ॥
ગીતજ્ઞાઃ કવયો નટા બહુકલાશિક્ષાસુ દક્ષાઃ પરે
વિપ્રેન્દ્રાઃ કુશપાણયોઽપિ ભવનદ્વારેષુ સન્ત્યુત્સુકાઃ ।
તલ્પં મુઞ્ચ દદસ્વ લોચનફલં ત્વં દેહભાજામિતિ
પ્રાતર્વન્દિગિરો જયન્તિ ભવતઃ સમ્બોધને નિત્યશઃ ॥ ૮૭ ॥ (વિશેષકમ્)
ભાનોર્મણ્ડલમાવિરસ્તિ પુરતો નાદ્યાપિ નિદ્રાહતિઃ
કિં તે તાત બલાનુજેતિ જનનીવાગ્વીચિમાચામતઃ ।
અર્ધોન્મીલિતપાટલાક્ષિયુગલં પર્યસ્તનીલાલકં
જૃમ્ભારમ્ભવિશેષશોભિ વદનામ્ભોજં ભજામસ્તવ ॥ ૮૮ ॥
મુઞ્ચન્તં શયનં ભવન્તમભિતઃ સઙ્ગમ્યગોપાઙ્ગના-
સ્તૈલાભ્યઞ્જનમઞ્જનાદિ દધતીઃ સંવીક્ષ્ય દેવ્યશ્ચિરમ્ ।
ઉજ્ઝન્ત્યઃ સુમનોઽમ્બરાણિ સુમનોભાવા વરં સઙ્ગતાઃ
પ્રાયો ગોપવધૂત્વલબ્ધિમનસૈવાકાશસામ્યં દધુઃ ॥ ૮૯ ॥ var ભૂયો
પ્રાતર્ભોજનમારચય્ય વિપિનં પ્રસ્થાતુકામે ત્વયિ
પ્રાયો ગોપવધૂલતાસુ મિલિતઃ કન્દર્પદાવાનલઃ ।
યદ્ગોધૂલિમિષાદુદેતિ પરિતો ધૂમાલિરભ્રંલિહા
તાસામશ્રુરસાઃ સ્રવન્તિ ચ મુહુર્દન્દહ્યમાનેઽન્તરે ॥ ૯૦ ॥
પઞ્ચાસ્યે ચતુરાનને દશશતીનેત્રાદિપૂર્વે ગવા-
મધ્વન્યધ્વનિ લોકપાલનિવહે ભૂમીલુઠન્મૂર્ધનિ ।
તદ્વ્યાઘ્રાજિનભૂષણાદિભિરલં ત્રસ્તે સમસ્તે પશૌ
ગોપાઃ કોપવશાદ્ગૃહીતલગુડા હીહીરવાઃ સ્યુર્મુદે ॥ ૯૧ ॥
તિગ્માંશૌ તપતિ ક્વચિજ્જલમુચાં સ્તોમે જલં મુઞ્ચતિ
પ્રેમાર્દ્રઃ પ્રતનોતિ યઃ સ્વવપુષા ચિત્રાતપત્રં તવ ।
સોઽયં ભાસ્કરકોટિભાસ્વરમહઃસમ્ભારપાટચ્ચરઃ
પારીન્દ્રોઽસુરદન્તિનાં દિશતુ મેં ભવ્યં ભુજઙ્ગાન્તકઃ ॥ ૯૨ ॥
મધ્યાહ્ને યમુનાતટે વિટપિનાં મૂલે વયસ્યૈઃ સમં
દધ્યન્નાન્યુપભુજ્ય રજ્યતિ પુનસ્તત્ક્રીડને ચ ત્વયિ ।
દેવેન્દ્રસ્ત્રિપુરાન્તકઃ કમલભૂરન્યે ચ નાકાલયાઃ
કાકાકારજુષો મુહુઃ કવલયન્ત્યુચ્છિષ્ટમિષ્ટં તવ ॥ ૯૩ ॥
નિદ્રાણે ત્વયિ શીતલે તરુતલે તલ્પૈ દલૈઃ કલ્પિતે
સંવીક્ષ્યામ્બુજપત્રમન્દમરુતા સંવાહિતે પાદયોઃ ।
રુદ્રબ્રહ્મમહેન્દ્રતર્જનવિધૌ ગોપાર્ભકાણાં કર-
વ્યાધૂતાનિ જયન્તિ ભઙ્ગુરદૃશાં કાન્તિશ્ચ શોણાયિતા ॥ ૯૪ ॥
સ્ફૂર્જન્તસ્તપસા પુલસ્ત્યપુલહાગસ્ત્યાઃ સદુર્વાસસઃ
સન્ત્યુચ્ચૈર્યશસઃ પરેઽપિ સ પરં ધન્યો મુનિર્નારદઃ ।
યસ્ય ત્વદ્ગુણગાનમગ્નમનસો વ્યાપાદિતે કેશિનિ
પ્રાલેયાદ્રિવિનિઃસૃતામરધુનીધારાયતેઽસ્રાવલિઃ ॥ ૯૫ ॥
લક્ષ્માણિ ધ્વજવજ્રપઙ્કજયવચ્છત્રોર્ધ્વલેખાયુતા-
ન્યાલક્ષ્મ્યામ્બુરુહાક્ષ તે ચરણયોઃ ક્ષોણીતલેઽહ્નાય યઃ ।
ધ્યાયત્ત્યુત્પુલકત્યુદઞ્ચતિ લુઠત્યાક્રન્દતિ પ્રીયતે
કોઽન્યો ધન્યતમસ્તતસ્ત્રિભુવને સ્યાદ્ગાન્દિનીનન્દનાત્ ॥ ૯૬ ॥
ધન્યં તસ્ય જનુસ્તથૈવ પિતરૌ ધન્યં તદીયં કુલં
ધન્યા તેન વસુન્ધરા કિમધિકં તેનૈવ ધન્યં જગત્ ।
યઃ કંસૈકનિદેશવર્ત્યપિ ભવત્પાદામ્બુજાલોકના-
દક્રૂરોઽશ્રુનિરુદ્ધકણ્ઠકુહરઃ પ્રેમાબ્ધિમગ્નોઽજનિ ॥ ૯૭ ॥
પર્યાવૃત્ત્ય પશૂનશેષસખિભિઃ સાકં ત્વયા સ્વીકૃતે
ગોપીલોચનપઙ્કજાલિનિચિતે સાયં ગવામધ્વનિ ।
જીયાસુર્દયિતાનનેષુ નિતરાં સાકૂતનૃત્યાકુલાઃ
કાલિન્દીસદૃશાઃ સ્મિતેન સુરસાસ્ત્વચ્ચક્ષુષોઃ કાન્તયઃ ॥ ૯૮ ॥
યો વાચો મનસોઽપિ નૈવ વિષયસ્ત્વં ત્વાં વિધાયાત્મજં
યાભ્યઙ્ગસ્નપનાશનપ્રભૃતિભિઃ સંલાલયત્યન્વહમ્ ।
નો દાનેન ન ચેજ્યયા ન તપસા નો સાઙ્ખ્યયોગાદિભિ-
ર્યલ્લભ્યં તદવાપ ગોપદયિતા સાઽઽસ્તાં યશોદા મુદે ॥ ૯૯ ॥
પૂર્ણે દાનપતેર્મનોરથશતૈઃ સાર્ધં પ્રલમ્બારિણા
તલ્પે નિન્દિતદુગ્ધસિન્ધુસુષમાસારે ત્વયા સ્વીકૃતે ।
સન્દષ્ટોષ્ઠમુદશ્રુ મર્દિતકરં તચ્ચેષ્ટિતં શૃણ્વતઃ
કંસધ્વંસમભીપ્સતો જયતિ તે ભ્રાતા સમં મન્ત્રણા ॥ ૧૦૦ ॥
યા સંવ્યાપ્ય સુવર્ણભૂધરપદં જાતા ગિરીશાર્ચિતા
સ્વચ્છા હંસકવિપ્રિયા કમલમુદ્ગામ્ભીર્યમભ્યઞ્ચતિ ।
યેયં કૃષ્ણપદાબ્જભક્તિવસુધાપાતાલમાલમ્બિતા
સા તાપં મમ સર્વતઃ પ્રશમયત્વાનન્દમન્દાકિની ॥ ૧૦૧ ॥
યે પાણ્ડિત્યકવિત્વસૂનુધરણીધર્માર્થકામાણિમા-
દીશિત્વેન્દ્રપદાપ્તિમોક્ષમથવા વાઞ્છન્તિ ભક્તિં હરૌ ।
સમ્ભૂતાં મધુસૂદનપ્રપદતઃ સન્તો ભજન્ત્વાદરા-
ત્તે સંસારદવાગ્નિતાપશમનીમાનન્દમન્દાકિનીમ્ ॥ ૧૦૨ ॥
ઇતિ શ્રીમન્નન્દનન્દનપદદ્વન્દ્વસમુદઞ્ચન્નખચન્દ્રચન્દ્રિકાચય-
દત્તચિત્તચકોરશ્રીમધુસૂદનસરસ્વતીવિરચિતાનન્દમન્દાકિની સમ્પૂર્ણા ॥
