This stotra is unique in several respects. In the history of religious literature, Vedanta Desika is the first poet-devotee to sing a whole hymn in praise of the Lord’s Daya (mercy, grace, sympathy and compassion are some of the meanings which that term connotes). In fact, Daya has been personified as Daya Devi and made a Consort of the Lord. The other Consorts, Lakshmi, Bhu Devi and Nila Devi are all dear to the Lord because they are reflections of Daya Devi. (36). Among all the auspicious attributes (kalyana-gunas) of the Lord, Daya is the Empress (30, 101). But for Daya’s presence, all the other gunas will virtually be dosha-s (faults) in the Lord so far as we are concerned (15), as they will all help Him only to punish us for our sins. The Lord Himself dons Daya as a protecting armour against our sins which assail Him. (28). The two chief aspects of the Lord’s supreme glory, jagat-vyaapaara and releasing souls from samsara, for which He is praised by the Vedas, are really Daya Devi’s achievements (68). Daya is defined as the Lord’s wish (iccha) to protect those in distress (71).
Slokas 1 to 100 are seen to consist of ten distinct topics from the way each set of 10 slokas is couched in a different metre (vrittam). On closer scrutiny, the ten decads (units of 10 slokas) are seen to deal with the ten topics of the ten hundreds of Nammalwar’s Tiruvaymoli as demonstrated by Desika in his Dramidopanishad Saram and Ratnavali (sevaa-yogya etc.). Those very words are used in several places in the stotra. Thus Daya Satakam is the essence of Bhagavad-vishayam, as Tiruvaymoli is called. The word Daya, or one of its synonyms such as Kripa, Anukampa or Karuna, occurs in every one of the 108 slokas except two (8 and 46).
Lord Srinivasa of the Seven Hills (Tirumalai-Tirupati) — the God of millions of men and women of Bharat who call Him Venkatesa, Govinda, Balaji and so on — is the Lord to whom this stotram is dedicated in the sense that it is His Daya that is eulogised here. For Himself, however, He has only one sloka in His praise (9) and that too in terms of His Daya as an Ocean of Mercy. Lord Srinivasa having Himself come down as Vedanta Desika, it is in the fitness of things that He does not sing about Himself. Daya is placed above the Lord in several slokas — 11, 13, 63 and 64. The Lord Himself is all admiration for the way Daya functions. It is at the command of Daya Devi that the Lord takes the several incarnations (35). The part that Daya Devi played in the several incarnations is dealt with in detail in the ninth decad of the stotra (81 to 90). Daya is but an alter ego of Sri or Lakshmi (6 and 72).
Daya Satakam is said to be the outcome of the Lord’s own Sankalpa or Will. In a happy mood the Lord gave it out through Desika, like an expert musician playing on the Veena for his own delectation (104).
Dayasatakam Lyrics in Oriya:
॥ ଦୟାଶତକମ୍ ॥
ଶ୍ରୀମାନ୍ଵେଙ୍କଟନାଥାର୍ୟଃ କଵିତାର୍କିକକେସରୀ ।
ଵେଦାନ୍ତାଚାର୍ୟଵର୍ୟୋ ମେ ସନ୍ନିଧତ୍ତାଂ ସଦା ହୃଦି ॥
ଶ୍ରୀଃ ।
ପ୍ରପଦ୍ୟେ ତଂ ଗିରିଂ ପ୍ରାୟଃ ଶ୍ରୀନିଵାସାନୁକମ୍ପୟା ।
ଇକ୍ଷୁସାରସ୍ରଵନ୍ତ୍ୟେଵ ୟନ୍ମୂର୍ତ୍ୟା ଶର୍କରାୟିତମ୍ ॥ ୧ ॥
ଵିଗାହେ ତୀର୍ଥବହୁଲାଂ ଶୀତଲାଂ ଗୁରୁସନ୍ତତିମ୍ ।
ଶ୍ରୀନିଵାସଦୟାମ୍ଭୋଧିପରୀଵାହପରମ୍ପରାମ୍ ॥ ୨ ॥
କୃତିନଃ କମଲାଵାସକାରୁଣ୍ୟୈକାନ୍ତିନୋ ଭଜେ ।
ଧତ୍ତେ ୟତ୍ସୂକ୍ତିରୂପେଣ ତ୍ରିଵେଦୀ ସର୍ଵୟୋଗ୍ୟତାମ୍ ॥ ୩ ॥
ପରାଶରମୁଖାନ୍ଵନ୍ଦେ ଭଗୀରଥନୟେ ସ୍ଥିତାନ୍ ।
କମଲାକାନ୍ତକାରୁଣ୍ୟଗଙ୍ଗାପ୍ଲାଵିତମଦ୍ଵିଧାନ୍ ॥ ୪ ॥
ଅଶେଷଵିଘ୍ନଶମନମନୀକେଶ୍ଵରମାଶ୍ରୟେ ।
ଶ୍ରୀମତଃ କରୁଣାମ୍ଭୋଧୌ ଶିକ୍ଷାସ୍ରୋତ ଇଵୋତ୍ଥିତମ୍ ॥ ୫ ॥
ସମସ୍ତଜନନୀଂ ଵନ୍ଦେ ଚୈତନ୍ୟସ୍ତନ୍ୟଦାୟିନୀମ୍ ।
ଶ୍ରେୟସୀଂ ଶ୍ରୀନିଵାସସ୍ୟ କରୁଣାମିଵ ରୂପିଣୀମ୍ ॥ ୬ ॥
ଵନ୍ଦେ ଵୃଷଗିରୀଶସ୍ୟ ମହିଷୀଂ ଵିଶ୍ଵଧାରିଣୀମ୍ ।
ତତ୍କୃପାପ୍ରତିଘାତାନାଂ କ୍ଷମୟା ଵାରଣଂ ୟୟା ॥ ୭ ॥
ନିଶାମୟତୁ ମାଂ ନୀଲା ୟଦ୍ଭୋଗପଟଲୈର୍ଧ୍ରୁଵମ୍ ।
ଭାଵିତଂ ଶ୍ରୀନିଵାସସ୍ୟ ଭକ୍ତଦୋଷେଷ୍ଵଦର୍ଶନମ୍ ॥ ୮ ॥
କମପ୍ୟନଵଧିଂ ଵନ୍ଦେ କରୁଣାଵରୁଣାଲୟମ୍ ।
ଵୃଷଶୈଲତଟସ୍ଥାନାଂ ସ୍ଵୟଂ ଵ୍ୟକ୍ତିମୁପାଗତମ୍ ॥ ୯ ॥
ଅକିଞ୍ଚନନିଧିଂ ସୂତିମପଵର୍ଗତ୍ରିଵର୍ଗୟୋଃ ।
ଅଞ୍ଜନାଦ୍ରୀଶ୍ଵରଦୟାମଭିଷ୍ଟୌମି ନିରଞ୍ଜନାମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ଅନୁଚରଶକ୍ତ୍ୟାଦିଗୁଣାମଗ୍ରେସରବୋଧଵିରଚିତାଲୋକାମ୍ ।
ସ୍ଵାଧୀନଵୃଷଗିରୀଶାଂ ସ୍ଵୟଂ ପ୍ରଭୂତାଂ ପ୍ରମାଣୟାମି ଦୟାମ୍ ॥ ୧୧ ॥
ଅପି ନିଖିଲଲୋକସୁଚରିତମୁଷ୍ଟିନ୍ଧୟଦୁରିତମୂର୍ଚ୍ଛନାଜୁଷ୍ଟମ୍ ।
ସଞ୍ଜୀଵୟତୁ ଦୟେ ମାମଞ୍ଜନଗିରିନାଥରଞ୍ଜନୀ ଭଵତୀ ॥ ୧୨ ॥
ଭଗଵତି ଦୟେ ଭଵତ୍ୟା ଵୃଷଗିରିନାଥେ ସମାପ୍ଲୁତେ ତୁଙ୍ଗେ ।
ଅପ୍ରତିଘମଜ୍ଜନାନାଂ ହସ୍ତାଲମ୍ବୋ ମଦାଗସାଂ ମୃଗ୍ୟଃ ॥ ୧୩ ॥
କୃପଣଜନକଲ୍ପଲତିକାଂ କୃତାପରାଧସ୍ୟ ନିଷ୍କ୍ରିୟାମାଦ୍ୟାମ୍ ।
ଵୃଷଗିରିନାଥଦୟେ ତ୍ଵାଂ ଵିଦନ୍ତି ସଂସାରତାରିଣୀଂ ଵିବୁଧାଃ ॥ ୧୪ ॥
ଵୃଷଗିରିଗୃହମେଧିଗୁଣା ବୋଧବଲୈଶ୍ଵର୍ୟଵୀର୍ୟଶକ୍ତିମୁଖାଃ ।
ଦୋଷା ଭଵେୟୁରେତେ ୟଦି ନାମ ଦୟେ ତ୍ଵୟା ଵିନାଭୂତାଃ ॥ ୧୫ ॥
ଆସୃଷ୍ଟି ସନ୍ତତାନାମପରାଧାନାଂ ନିରୋଧିନୀଂ ଜଗତଃ ।
ପଦ୍ମାସହାୟକରୁଣେ ପ୍ରତିସଞ୍ଚରକେଲିମାଚରସି ॥ ୧୬ ॥
ଅଚିଦଵିଶିଷ୍ଟାନ୍ପ୍ରଲୟେ ଜନ୍ତୂନଵଲୋକ୍ୟ ଜାତନିର୍ଵେଦା ।
କରଣକଲେଵରୟୋଗଂ ଵିତରସି ଵୃଷଶୈଲନାଥକରୁଣେ ତ୍ଵମ୍ ॥ ୧୭ ॥
ଅନୁଗୁଣଦଶାର୍ପିତେନ ଶ୍ରୀଧରକରୁଣେ ସମାହିତସ୍ନେହା ।
ଶମୟସି ତମଃ ପ୍ରଜାନାଂ ଶାସ୍ତ୍ରମୟେନ ସ୍ଥିରପ୍ରଦୀପେନ ॥ ୧୮ ॥
ରୁଢା ଵୃଷାଚଲପତେଃ ପାଦେ ମୁଖକାନ୍ତିପତ୍ରଲଚ୍ଛାୟା ।
କରୁଣେ ସୁଖୟସି ଵିନତାନ୍କଟାକ୍ଷଵିଟପୈଃ କରାପଚେୟଫଲୈଃ ॥ ୧୯ ॥
ନୟନେ ଵୃଷାଚଲେନ୍ଦୋସ୍ତାରାମୈତ୍ରୀଂ ଦଧାନୟା କରୁଣେ ।
ଦୃଷ୍ଟସ୍ତ୍ଵୟୈଵ ଜନିମାନପଵର୍ଗମକୃଷ୍ଟପଚ୍ୟମନୁଭଵତି ॥ ୨୦ ॥
ସମୟୋପନତୈସ୍ତଵ ପ୍ରଵାହୈରନୁକମ୍ପେ କୃତସମ୍ପ୍ଲଵା ଧରିତ୍ରୀ ।
ଶରଣାଗତସସ୍ୟମାଲିନୀୟଂ ଵୃଷଶୈଲେଶକୃଷୀଵଲଂ ଧିନୋତି ॥ ୨୧ ॥
କଲଶୋଦଧିସମ୍ପଦୋ ଭଵତ୍ୟାଃ କରୁଣେ ସନ୍ମତିମନ୍ଥସଂସ୍କୃତାୟାଃ ।
ଅମୃତାଂଶମଵୈମି ଦିଵ୍ୟଦେହଂ ମୃତସଞ୍ଜୀଵନମଞ୍ଜନାଚଲେନ୍ଦୋଃ ॥ ୨୨ ॥
ଜଲଧେରିଵ ଶୀତତା ଦୟେ ତ୍ଵଂ ଵୃଷଶୈଲାଧିପତେସ୍ସ୍ଵଭାଵଭୂତା ।
ପ୍ରଲୟାରଭଟୀନଟୀଂ ତଦୀକ୍ଷାଂ ପ୍ରସଭଂ ଗ୍ରାହୟସି ପ୍ରସତ୍ତିଲାସ୍ୟମ୍ ॥ ୨୩ ॥
ପ୍ରଣତପ୍ରତିକୂଲମୂଲଘାତୀ ପ୍ରତିଘଃ କୋଽପି ଵୃଷାଚଲେଶ୍ଵରସ୍ୟ ।
କଲମେ ୟଵସାପଚାୟନୀତ୍ୟା କରୁଣେ କିଙ୍କରତାଂ ତଵୋପୟାତି ॥ ୨୪ ॥
ଅବହିଷ୍କୃତନିଗ୍ରହାନ୍ଵିଦନ୍ତଃ କମଲାକାନ୍ତଗୁଣାନ୍ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରତାଦୀନ୍ ।
ଅଵିକଲ୍ପମନୁଗ୍ରହଂ ଦୁହାନାଂ ଭଵତୀମେଵ ଦୟେ ଭଜନ୍ତି ସନ୍ତଃ ॥ ୨୫ ॥
କମଲାନିଲୟସ୍ତ୍ଵୟା ଦୟାଲୁଃ କରୁଣେ ନିଷ୍କରୁଣା ନିରୂପଣେ ତ୍ଵମ୍ ।
ଅତ ଏଵ ହି ତାଵକାଶ୍ରିତାନାଂ ଦୁରିତାନାଂ ଭଵତି ତ୍ଵଦେଵ ଭୀତିଃ ॥ ୨୬ ॥
ଅତିଲଙ୍ଘିତଶାସନେଷ୍ଵଭୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଵୃଷଶୈଲାଧିପତିର୍ଵିଜୃମ୍ଭିତୋଷ୍ମା ।
ପୁନରେଵ ଦୟେ କ୍ଷମାନିଦାନୈର୍ଭଵତୀମାଦ୍ରିୟତେ ଭଵତ୍ୟଧୀନୈଃ ॥ ୨୭ ॥
କରୁଣେ ଦୁରିତେଷୁ ମାମକେଷୁ ପ୍ରତିକାରାନ୍ତରଦୁର୍ଜୟେଷୁ ଖିନ୍ନଃ ।
କଵଚାୟିତୟା ତ୍ଵୟୈଵ ଶାର୍ଙ୍ଗୀ ଵିଜୟସ୍ଥାନମୁପାଶ୍ରିତୋ ଵୃଷାଦ୍ରିମ୍ ॥ ୨୮ ॥
ମୟି ତିଷ୍ଠତି ଦୁଷ୍କୃତାଂ ପ୍ରଧାନେ ମିତଦୋଷାନିତରାନ୍ଵିଚିନ୍ଵତୀ ତ୍ଵମ୍ ।
ଅପରାଧଗଣୈରପୂର୍ଣକୁକ୍ଷିଃ କମଲାକାନ୍ତଦୟେ କଥଂ ଭଵିତ୍ରୀ ॥ ୨୯ ॥
ଅହମସ୍ମ୍ୟପରାଧଚକ୍ରଵର୍ତୀ କରୁଣେ ତ୍ଵଂ ଚ ଗୁଣେଷୁ ସାର୍ଵଭୌମୀ ।
ଵିଦୁଷୀ ସ୍ଥିତିମୀଦୃଶୀଂ ସ୍ଵୟଂ ମାଂ ଵୃଷଶୈଲେଶ୍ଵରପାଦସାତ୍କୁରୁ ତ୍ଵମ୍ ॥ ୩୦ ॥
ଅଶିଥିଲକରଣେଽସ୍ମିନ୍ନକ୍ଷତଶ୍ଵାସଵୃତ୍ତୌ
ଵପୁଷି ଗମନୟୋଗ୍ୟେ ଵାସମାସାଦୟେୟମ୍ ।
ଵୃଷଗିରିକଟକେଷୁ ଵ୍ୟଞ୍ଜୟତ୍ସୁ ପ୍ରତୀତୈ-
ର୍ମଧୁମଥନଦୟେ ତ୍ଵାଂ ଵାରିଧାରାଵିଶେଷୈଃ ॥ ୩୧ ॥
ଅଵିଦିତନିଜୟୋଗକ୍ଷେମମାତ୍ମାନଭିଜ୍ଞଂ
ଗୁଣଲଵରହିତଂ ମାଂ ଗୋପ୍ତୁକାମା ଦୟେ ତ୍ଵମ୍ ।
ପରଵତି ଚତୁରୈସ୍ତେ ଵିଭ୍ରମୈଃ ଶ୍ରୀନିଵାସେ
ବହୁମତିମନପାୟାଂ ଵିନ୍ଦସି ଶ୍ରୀଧରଣ୍ୟୋଃ ॥ ୩୨ ॥
ଫଲଵିତରଣଦକ୍ଷଂ ପକ୍ଷପାତାନଭିଜ୍ଞଂ
ପ୍ରଗୁଣମନୁଵିଧେୟଂ ପ୍ରାପ୍ୟ ପଦ୍ମାସହାୟମ୍ ।
ମହତି ଗୁଣସମାଜେ ମାନପୂର୍ଵଂ ଦୟେ ତ୍ଵଂ
ପ୍ରତିଵଦସି ୟଥାର୍ହଂ ପାପ୍ମନାଂ ମାମକାନାମ୍ ॥ ୩୩ ॥
ଅନୁଭଵିତୁମଘୌଘଂ ନାଲମାଗାମିକାଲଃ
ପ୍ରଶମୟିତୁମଶେଷଂ ନିଷ୍କ୍ରିୟାଭିର୍ନ ଶକ୍ୟମ୍ ।
ସ୍ଵୟମିତି ହି ଦୟେ ତ୍ଵଂ ସ୍ଵୀକୃତଶ୍ରୀନିଵାସା
ଶିଥିଲିତଭଵଭୀତିଃ ଶ୍ରେୟସେ ଜାୟସେ ନଃ ॥ ୩୪ ॥
ଅଵତରଣଵିଶେଷୈରାତ୍ମଲୀଲାପଦେଶୈ-
ରଵମତିମନୁକମ୍ପେ ମନ୍ଦଚିତ୍ତେଷୁ ଵିନ୍ଦନ୍ ।
ଵୃଷଭଶିଖରିନାଥସ୍ତ୍ଵନ୍ନିଦେଶେନ ନୂନଂ
ଭଜତି ଶରଣଭାଜାଂ ଭାଵିନୋ ଜନ୍ମଭେଦାନ୍ ॥ ୩୫ ॥
ପରହିତମନୁକମ୍ପେ ଭାଵୟନ୍ତ୍ୟାଂ ଭଵତ୍ୟାଂ
ସ୍ଥିରମନୁପଧି ହାର୍ଦଂ ଶ୍ରୀନିଵାସୋ ଦଧାନଃ ।
ଲଲିତରୁଚିଷୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀଭୂମିନୀଲାସୁ ନୂନଂ
ପ୍ରଥୟତି ବହୁମାନଂ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରତିଚ୍ଛନ୍ଦବୁଦ୍ଧ୍ୟା ॥ ୩୬ ॥
ଵୃଷଗିରିସଵିଧେଷୁ ଵ୍ୟାଜତୋ ଵାସଭାଜାଂ
ଦୁରିତକଲୁଷିତାନାଂ ଦୂୟମାନା ଦୟେ ତ୍ଵମ୍ ।
କରଣଵିଲୟକାଲେ କାନ୍ଦିଶୀକସ୍ମୃତୀନାଂ
ସ୍ମରୟସି ବହୁଲୀଲଂ ମାଧଵଂ ସାଵଧାନା ॥ ୩୭ ॥
ଦିଶି ଦିଶି ଗତିଵିଦ୍ଭିର୍ଦେଶିକୈର୍ନୀୟମାନା
ସ୍ଥିରତରମନୁକମ୍ପେ ସ୍ତ୍ୟାନଲଗ୍ରା ଗୁଣୈସ୍ତ୍ଵମ୍ ।
ପରିଗତଵୃଷଶୈଲଂ ପାରମାରୋପୟନ୍ତୀ
ଭଵଜଲଧିଗତାନାଂ ପୋତପାତ୍ରୀ ଭଵିତ୍ରୀ ॥ ୩୮ ॥
ପରିମିତଫଲସଙ୍ଗାତ୍ପ୍ରାଣିନଃ କିମ୍ପଚାନା
ନିଗମଵିପଣିମଧ୍ୟେ ନିତ୍ୟମୁକ୍ତାନୁଷକ୍ତମ୍ ।
ପ୍ରସଦନମନୁକମ୍ପେ ପ୍ରାପ୍ତଵତ୍ୟା ଭଵତ୍ୟା
ଵୃଷଗିରିହରିନୀଲଂ ଵ୍ୟଞ୍ଜିତଂ ନିର୍ଵିଶନ୍ତି ॥ ୩୯ ॥
ତ୍ଵୟି ବହୁମତିହୀନଃ ଶ୍ରୀନିଵାସାନୁକମ୍ପେ
ଜଗତି ଗତିମିହାନ୍ୟାଂ ଦେଵି ସଂମନ୍ୟତେ ୟଃ ।
ସ ଖଲୁ ଵିବୁଧସିନ୍ଧୌ ସନ୍ନିକର୍ଷେ ଵହନ୍ତ୍ୟାଂ
ଶମୟତି ମୃଗତୃଷ୍ଣାଵୀଚିକାଭିଃ ପିପାସାମ୍ ॥ ୪୦ ॥
ଆଜ୍ଞାଂ ଖ୍ୟାତିଂ ଧନମନୁଚରାନାଧିରାଜ୍ୟାଦିକଂ ଵା
କାଲେ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା କମଲଵସତେରପ୍ୟକିଞ୍ଚିତ୍କରାଣି ।
ପଦ୍ମାକାନ୍ତଂ ପ୍ରଣିହିତଵତୀଂ ପାଲନେଽନନ୍ୟସାଧ୍ୟେ
ସାରାଭିଜ୍ଞା ଜଗତି କୃତିନସ୍ସଂଶ୍ରୟନ୍ତେ ଦୟେ ତ୍ଵାମ୍ ॥ ୪୧ ॥
ପ୍ରାଜାପତ୍ୟପ୍ରଭୃତିଵିଭଵଂ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ୟ ପର୍ୟାୟଦୁଃଖଂ
ଜନ୍ମାକାଙ୍କ୍ଷନ୍ଵୃଷଗିରିଵନେ ଜଗ୍ମୁଷାଂ ତସ୍ଥୁଷାଂ ଵା ।
ଆଶାସାନାଃ କତିଚନ ଵିଭୋସ୍ତ୍ଵତ୍ପରିଷ୍ଵଙ୍ଗଧନ୍ୟୈ-
ରଙ୍ଗୀକାରଂ କ୍ଷଣମପି ଦୟେ ହାର୍ଦତୁଙ୍ଗୈରପାଙ୍ଗୈଃ ॥ ୪୨ ॥
ନାଭୀପଦ୍ମସ୍ଫୁରଣସୁଭଗା ନଵ୍ୟନୀଲୋତ୍ପଲାଭା
କ୍ରୀଡାଶୈଲଂ କମପି କରୁଣେ ଵୃଣ୍ଵତୀ ଵେଙ୍କଟାଖ୍ୟମ୍ ।
ଶୀତା ନିତ୍ୟଂ ପ୍ରସଦନଵତୀ ଶ୍ରଦ୍ଧଧାନାଵଗାହ୍ୟା
ଦିଵ୍ୟା କାଚିଜ୍ଜୟତି ମହତୀ ଦୀର୍ଘିକା ତାଵକୀନା ॥ ୪୩ ॥
ୟସ୍ମିନ୍ଦୃଷ୍ଟେ ତଦିତରସୁଖୈର୍ଗମ୍ୟତେ ଗୋଷ୍ପଦତ୍ଵଂ
ସତ୍ୟଂ ଜ୍ଞାନଂ ତ୍ରିଭିରଵଧିଭିର୍ମୁକ୍ତମାନନ୍ଦସିନ୍ଧୁମ୍ ।
ତ୍ଵତ୍ସ୍ଵୀକାରାତ୍ତମିହ କୃତିନସ୍ସୂରିଵୃନ୍ଦାନୁଭାଵ୍ୟଂ
ନିତ୍ୟାପୂର୍ଵଂ ନିଧିମିଵ ଦୟେ ନିର୍ଵିଶନ୍ତ୍ୟଞ୍ଜନାଦ୍ରୌ ॥ ୪୪ ॥
ସାରଂ ଲବ୍ଧ୍ଵା କମପି ମହତଃ ଶ୍ରୀନିଵାସାମ୍ବୁରାଶେଃ
କାଲେ କାଲେ ଘନରସଵତୀ କାଲିକେଵାନୁକମ୍ପେ ।
ଵ୍ୟକ୍ତୋନ୍ମେଷା ମୃଗପତିଗିରୌ ଵିଶ୍ଵମାପ୍ୟାୟୟନ୍ତୀ
ଶୀଲୋପଜ୍ଞଂ କ୍ଷରତି ଭଵତୀ ଶୀତଲଂ ସଦ୍ଗୁଣୌଘମ୍ ॥ ୪୫ ॥
ଭୀମେ ନିତ୍ୟଂ ଭଵଜଲନିଧୌ ମଜ୍ଜତାଂ ମାନଵାନା-
ମାଲମ୍ବାର୍ଥଂ ଵୃଷଗିରିପତିସ୍ତ୍ଵନ୍ନିଦେଶାତ୍ପ୍ରୟୁଂକ୍ତେ ।
ପ୍ରଜ୍ଞାସାରଂ ପ୍ରକୃତିମହତା ମୂଲଭାଗେନ ଜୁଷ୍ଟଂ
ଶାଖାଭେଦୈସ୍ସୁଭଗମନଘଂ ଶାଶ୍ଵତଂ ଶାସ୍ତ୍ରପାଣିମ୍ ॥ ୪୬ ॥
ଵିଦ୍ଵତ୍ସେଵାକତକନିକଷୈର୍ଵୀତପଙ୍କାଶୟାନାଂ
ପଦ୍ମାକାନ୍ତଃ ପ୍ରଣୟତି ଦୟେ ଦର୍ପଣଂ ତେ ସ୍ଵଶାସ୍ତ୍ରମ୍ ।
ଲୀଲାଦକ୍ଷାଂ ତ୍ଵଦନଵସରେ ଲାଲୟନ୍ଵିପ୍ରଲିପ୍ସାଂ
ମାୟାଶାସ୍ତ୍ରାଣ୍ୟପି ଶମୟିତୁଂ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରପନ୍ନପ୍ରତୀପାନ୍ ॥ ୪୭ ॥
ଦୈଵାତ୍ପ୍ରାପ୍ତେ ଵୃଷଗିରିତଟଂ ଦେହିନି ତ୍ଵନ୍ନିଦାନାତ୍
ସ୍ଵାମିନ୍ପାହୀତ୍ୟଵଶଵଚନେ ଵିନ୍ଦତି ସ୍ଵାପମନ୍ତ୍ୟମ୍ ।
ଦେଵଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ ଦିଶତି କରୁଣେ ଦୃଷ୍ଟିମିଚ୍ଛଂସ୍ତ୍ଵଦୀୟା-
ମୁଦ୍ଘାତେନ ଶ୍ରୁତିପରିଷଦାମୁତ୍ତରେଣାଭିମୁଖ୍ୟମ୍ ॥ ୪୮ ॥
ଶ୍ରେୟଃସୂତିଂ ସକୃଦପି ଦୟେ ସମ୍ମତାଂ ୟସ୍ସଖୀଂ ତେ
ଶୀତୋଦାରାମଲଭତ ଜନଃ ଶ୍ରୀନିଵାସସ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିମ୍ ।
ଦେଵାଦୀନାମୟମନୃଣତାଂ ଦେହଵତ୍ତ୍ଵେଽପି ଵିନ୍ଦନ୍
ବନ୍ଧାନ୍ମୁକ୍ତୋ ବଲିଭିରନଘୈଃ ପୂର୍ୟତେ ତତ୍ପ୍ରୟୁକ୍ତୈଃ ॥ ୪୯ ॥
ଦିଵ୍ୟାପାଙ୍ଗଂ ଦିଶସି କରୁଣେ ୟେଷୁ ସଦ୍ଦେଶିକାତ୍ମା
କ୍ଷିପ୍ରଂ ପ୍ରାପ୍ତା ଵୃଷଗିରିପତିଂ କ୍ଷତ୍ରବନ୍ଧ୍ଵାଦୟସ୍ତେ ।
ଵିଶ୍ଵାଚାର୍ୟା ଵିଧିଶିଵମୁଖାସ୍ସ୍ଵାଧିକାରୋପରୁଦ୍ଧା
ମନ୍ୟେ ମାତା ଜଡ ଇଵ ସୁତେ ଵତ୍ସଲା ମାଦୃଶେ ତ୍ଵମ୍ ॥ ୫୦ ॥
ଅତିକୃପଣୋଽପି ଜନ୍ତୁରଧିଗମ୍ୟ ଦୟେ ଭଵତୀ-
ମଶିଥିଲଧର୍ମସେତୁପଦଵୀଂ ରୁଚିରାମଚିରାତ୍ ।
ଅମିତମହୋର୍ମିଜାଲମତିଲଙ୍ଘ୍ୟ ଭଵାମ୍ବୁନିଧିଂ
ଭଵତି ଵୃଷାଚଲେଶପଦପତ୍ତନନିତ୍ୟଧନୀ ॥ ୫୧ ॥
ଅଭିମୁଖଭାଵସମ୍ପଦଭିସମ୍ଭଵିନାଂ ଭଵିନାଂ
କ୍ଵଚିଦୁପଲକ୍ଷିତା କ୍ଵଚିଦଭଙ୍ଗୁରଗୂଢଗତିଃ ।
ଵିମଲରସାଵହା ଵୃଷଗିରୀଶଦୟେ ଭଵତୀ
ସପଦି ସରସ୍ଵତୀଵ ଶମୟତ୍ୟଘମପ୍ରତିଘମ୍ ॥ ୫୨ ॥
ଅପି କରୁଣେ ଜନସ୍ୟ ତରୁଣେନ୍ଦୁଵିଭୂଷଣତା-
ମପି କମଲାସନତ୍ଵମପି ଧାମ ଵୃଷାଦ୍ରିପତେଃ ।
ତରତମତାଵଶେନ ତନୁତେ ନନୁ ତେ ଵିତତିଃ
ପରହିତଵର୍ଷ୍ମଣା ପରିପଚେଲିମକେଲିମତୀ ॥ ୫୩ ॥
ଧୃତଭୁଵନା ଦୟେ ତ୍ରିଵିଧଗତ୍ୟନୁକୂଲତରା
ଵୃଷଗିରିନାଥପାଦପରିରମ୍ଭଵତୀ ଭଵତୀ ।
ଅଵିଦିତଵୈଭଵାଽପି ସୁରସିନ୍ଧୁରିଵାତନୁତେ
ସକୃଦଵଗାହମାନମପତାପମପାପମପି ॥ ୫୪ ॥
ନିଗମସମାଶ୍ରିତା ନିଖିଲଲୋକସମୃଦ୍ଧିକରୀ
ଭଜଦଘକୂଲମୁଦ୍ରୁଜଗତିଃ ପରିତପ୍ତହିତା ।
ପ୍ରକଟିତହଂସମତ୍ସ୍ୟକମଠାଦ୍ୟଵତାରଶତା
ଵିବୁଧସରିଚ୍ଛ୍ରିୟଂ ଵୃଷଗିରୀଶଦୟେ ଵହସି ॥ ୫୫ ॥
ଜଗତି ମିତମ୍ପଚା ତ୍ଵଦିତରା ତୁ ଦୟେ ତରଲା
ଫଲନିୟମୋଜ୍ଝିତା ଭଵତି ସନ୍ତପନାୟ ପୁନଃ ।
ତ୍ଵମିହ ନିରଙ୍କୁଶପ୍ରଶକନାଦିଵିଭୂତିମତୀ
ଵିତରସି ଦେହିନାଂ ନିରଵଧିଂ ଵୃଷଶୈଲନିଧିମ୍ ॥ ୫୬ ॥
ସକରୁଣଲୌକିକପ୍ରଭୁପରିଗ୍ରହନିଗ୍ରହୟୋ-
ର୍ନିୟତିମୁପାଧିଚକ୍ରପରିଵୃତ୍ତିପରମ୍ପରୟା ।
ଵୃଷଭମହୀଧରେଶକରୁଣେ ଵିତରଙ୍ଗୟତାଂ
ଶ୍ରୁତିମିତସମ୍ପଦି ତ୍ଵୟି କଥଂ ଭଵିତା ଵିଶୟଃ ॥ ୫୭ ॥
ଵୃଷଗିରିକୃଷ୍ଣମେଘଜନିତାଂ ଜନିତାପହରାଂ
ତ୍ଵଦଭିମତିଂ ସୁଵୃତ୍ତିମୁପଜୀଵ୍ୟ ନିଵୃତ୍ତତୃଷଃ ।
ବହୁଷୁ ଜଲାଶୟେଷୁ ବହୁମାନମପୋହ୍ୟ ଦୟେ
ନ ଜହତି ସତ୍ପଥଂ ଜଗତି ଚାତକଵତ୍କୃତିନଃ ॥ ୫୮ ॥
ତ୍ଵଦୁଦୟତୂଲିକାଭିରମୁନା ଵୃଷଶୈଲଜୁଷା
ସ୍ଥିରଚରଶିଲ୍ପିନୈଵ ପରିକଲ୍ପିତଚିତ୍ରଧିୟଃ ।
ୟତିପତିୟାମୁନପ୍ରଭୃତୟଃ ପ୍ରଥୟନ୍ତି ଦୟେ
ଜଗତି ହିତଂ ନ ନସ୍ତ୍ଵୟି ଭରନ୍ୟସନାଦଧିକମ୍ ॥ ୫୯ ॥
ମୃଦୁହୃଦୟେ ଦୟେ ମୃଦିତକାମହିତେ ମହିତେ
ଧୃତଵିବୁଧେ ବୁଧେଷୁ ଵିତତାତ୍ମଧୁରେ ମଧୁରେ ।
ଵୃଷଗିରିସାର୍ଵଭୌମଦୟିତେ ମୟି ତେ ମହତୀଂ
ଭଵୁକନିଧେ ନିଧେହି ଭଵମୂଲହରାଂ ଲହରୀମ୍ ॥ ୬୦ ॥
ଅକୂପାରୈରେକୋଦକସମୟଵୈତଣ୍ଡିକଜଵୈ-
ରନିର୍ଵାପ୍ୟାଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ କ୍ଷପୟିତୁମଵିଦ୍ୟାଖ୍ୟବଡଵାମ୍ ।
କୃପେ ତ୍ଵଂ ତତ୍ତାଦୃକ୍ପ୍ରଥିମଵୃଷପୃଥ୍ଵୀଧରପତି-
ସ୍ଵରୂପଦ୍ଵୈଗୁଣ୍ୟଦ୍ଵିଗୁଣନିଜବିନ୍ଦୁଃ ପ୍ରଵହସି ॥ ୬୧ ॥
ଵିଵିତ୍ସାଵେତାଲୀଵିଗମପରିଶୁଦ୍ଧେଽପି ହୃଦୟେ
ପଟୁପ୍ରତ୍ୟାହାରପ୍ରଭୃତିପୁଟପାକପ୍ରଚକିତାଃ ।
ନମନ୍ତସ୍ତ୍ଵାଂ ନାରାୟଣଶିଖରିକୂଟସ୍ଥକରୁଣେ
ନିରୁଦ୍ଧତ୍ଵଦ୍ଦୋହା ନୃପତିସୁତନୀତିଂ ନ ଜହତି ॥ ୬୨ ॥
ଅନନ୍ୟାଧୀନସ୍ସନ୍ଭଵତି ପରତନ୍ତ୍ରଃ ପ୍ରଣମତାଂ
କୃପେ ସର୍ଵଦ୍ରଷ୍ଟା ନ ଗଣୟତି ତେଷାମପକୃତିମ୍ ।
ପତିସ୍ତ୍ଵତ୍ପାରାର୍ଥ୍ୟଂ ପ୍ରଥୟତି ଵୃଷକ୍ଷ୍ମାଧରପତି-
ର୍ଵ୍ୟଵସ୍ଥାଂ ଵୈୟାତ୍ୟାଦିତି ଵିଘଟୟନ୍ତୀ ଵିହରସି ॥ ୬୩ ॥
ଅପାଂ ପତ୍ୟୁଶ୍ଶତ୍ରୂନସହନମୁନେର୍ଧର୍ମନିଗଲଂ
କୃପେ କାକସ୍ୟୈକଂ ହିତମିତି ହିନସ୍ତି ସ୍ମ ନୟନମ୍ ।
ଵିଲୀନସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟୋ ଵୃଷଗିରିପତିସ୍ତ୍ଵଦ୍ଵିହୃତିଭି-
ର୍ଦିଶତ୍ୟେଵଂ ଦେଵୋ ଜନିତସୁଗତିଂ ଦଣ୍ଡନଗତିମ୍ ॥ ୬୪ ॥
ନିଷାଦାନାଂ ନେତା କପିକୁଲପତିଃ କାପି ଶବରୀ
କୁଚେଲଃ କୁବ୍ଜା ସା ଵ୍ରଜୟୁଵତୟୋ ମାଲ୍ୟକୃଦିତି ।
ଅମୀଷାଂ ନିମ୍ନତ୍ଵଂ ଵୃଷଗିରିପତେରୁନ୍ନତିମପି
ପ୍ରଭୂତୈଃ ସ୍ରୋତୋଭିଃ ପ୍ରସଭମନୁକମ୍ପେ ସମୟସି ॥ ୬୫ ॥
ତ୍ଵୟା ଦୃଷ୍ଟସ୍ତୁଷ୍ଟିଂ ଭଜତି ପରମେଷ୍ଠୀ ନିଜପଦେ
ଵହନ୍ମୂର୍ତିରଷ୍ଟୌ ଵିହରତି ମୃଡାନୀପରିଵୃଢଃ ।
ବିଭର୍ତି ସ୍ଵାରାଜ୍ୟଂ ଵୃଷଶିଖରିଶୃଙ୍ଗାରିକରୁଣେ
ଶୁନାସୀରୋ ଦେଵାସୁରସମରନାସୀରସୁଭଟଃ ॥ ୬୬ ॥
ଦୟେ ଦୁଗ୍ଧୋଦନ୍ଵଦ୍ଵ୍ୟତିୟୁତସୁଧାସିନ୍ଧୁନୟତ-
ସ୍ତ୍ଵଦାଶ୍ଲେଷାନ୍ନିତ୍ୟଂ ଜନିତମୃତସଂଜୀଵନଦଶାଃ ।
ସ୍ଵଦନ୍ତେ ଦାନ୍ତେଭ୍ୟଃ ଶ୍ରୁତିଵଦନକର୍ପୂରଗୁଲିକା
ଵିଷୁଣ୍ଵନ୍ତଶ୍ଚିତ୍ତଂ ଵୃଷଶିଖରିଵିଶ୍ଵମ୍ଭରଗୁଣାଃ ॥ ୬୭ ॥
ଜଗଜ୍ଜନ୍ମସ୍ଥେମପ୍ରଲୟରଚନାକେଲିରସିକୋ
ଵିମୁକ୍ତ୍ୟେକଦ୍ଵାରଂ ଵିଘଟିତକଵାଟଂ ପ୍ରଣୟିନାମ୍ ।
ଇତି ତ୍ଵୟ୍ୟାୟତ୍ତଂ ଦ୍ଵିତୟମୁପଧୀକୃତ୍ୟ କରୁଣେ
ଵିଶୁଦ୍ଧାନାଂ ଵାଚାଂ ଵୃଷଶିଖରିନାଥଃ ସ୍ତୁତିପଦମ୍ ॥ ୬୮ ॥
କଲିକ୍ଷୋଭୋନ୍ମୀଲତ୍କ୍ଷିତିକଲୁଷକୂଲଙ୍କଷଜଵୈ-
ରନୁଚ୍ଛେଦୈ ରେତୈରଵଟତଟଵୈଷମ୍ୟରହିତୈଃ ।
ପ୍ରଵାହୈସ୍ତେ ପଦ୍ମାସହଚରପରିଷ୍କାରିଣି କୃପେ
ଵିକଲ୍ପନ୍ତେଽନଲ୍ପା ଵୃଷଶିଖରିଣୋ ନିର୍ଝରଗୁଣାଃ ॥ ୬୯ ॥ ଵିକଲ୍ପ୍ୟନ୍ତେ
ଖିଲଂ ଚେତୋଵୃତ୍ତେଃ କିମିଦମିତି ଵିସ୍ମେରଭୁଵନଂ
କୃପେ ସିଂହକ୍ଷ୍ମାଭୃତ୍କୃତମୁଖଚମତ୍କାରକରଣମ୍ ।
ଭରନ୍ୟାସଚ୍ଛନ୍ନପ୍ରବଲଵୃଜିନପ୍ରାଭୃତଭୃତାଂ
ପ୍ରତିପ୍ରସ୍ଥାନଂ ତେ ଶ୍ରୁତିନଗରଶୃଙ୍ଗାଟକଜୁଷଃ ॥ ୭୦ ॥
ତ୍ରିଵିଧଚିଦଚିତ୍ସତ୍ତାସ୍ଥେମପ୍ରଵୃତ୍ତିନିୟାମିକା
ଵୃଷଗିରିଵିଭୋରିଚ୍ଛା ସା ତ୍ଵଂ ପରୈରପରାହତା ।
କୃପଣଭରଭୃତ୍କିଙ୍କୁର୍ଵାଣପ୍ରଭୂତଗୁଣାନ୍ତରା
ଵହସି କରୁଣେ ଵୈଚକ୍ଷଣ୍ୟଂ ମଦୀକ୍ଷଣସାହସେ ॥ ୭୧ ॥
ଵୃଷଗିରିପତେର୍ହୃଦ୍ୟା ଵିଶ୍ଵାଵତାରସହାୟିନୀ
କ୍ଷପିତନିଖିଲାଵଦ୍ୟା ଦେଵି କ୍ଷମାଦିନିଷେଵିତା ।
ଭୁଵନଜନନୀ ପୁଂସାଂ ଭୋଗାପଵର୍ଗଵିଧାୟିନୀ
ଵିତମସି ପଦେ ଵ୍ୟକ୍ତିଂ ନିତ୍ୟାଂ ବିଭର୍ଷି ଦୟେ ସ୍ଵୟମ୍ ॥ ୭୨ ॥
ସ୍ଵୟମୁଦୟିନସ୍ସିଦ୍ଧାଦ୍ୟାଵିଷ୍କୃତାଶ୍ଚ ଶୁଭାଲୟା
ଵିଵିଧଵିଭଵଵ୍ୟୂହାଵାସାଃ ପରଂ ଚ ପଦଂ ଵିଭୋଃ ।
ଵୃଷଗିରିମୁଖେଷ୍ଵେତେଷ୍ଵିଚ୍ଛାଵଧି ପ୍ରତିଲବ୍ଧୟେ
ଦୃଢଵିନିହିତା ନିଶ୍ରେଣିସ୍ତ୍ଵଂ ଦୟେ ନିଜପର୍ଵଭିଃ ॥ ୭୩ ॥
ହିତମିତି ଜଗଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ୟା କୢପ୍ତୈରକୢପ୍ତଫଲାନ୍ତରୈ-
ରମତିଵିହିତୈରନ୍ୟୈର୍ଧର୍ମାୟିତୈଶ୍ଚ ୟଦୃଚ୍ଛୟା ।
ପରିଣତବହୁଚ୍ଛଦ୍ମା ପଦ୍ମାସହାୟଦୟେ ସ୍ଵୟଂ
ପ୍ରଦିଶସି ନିଜାଭିପ୍ରେତଂ ନଃ ପ୍ରଶାମ୍ୟଦପତ୍ରପା ॥ ୭୪ ॥
ଅତିଵିଧିଶିଵୈରୈଶ୍ଵର୍ୟାତ୍ମାନୁଭୂତିରସୈର୍ଜନାନ୍-
ଅହୃଦୟମିହୋପଚ୍ଛନ୍ଦ୍ୟୈଷାମସଙ୍ଗଦଶାର୍ଥିନୀ ।
ତୃଷିତଜନତାତୀର୍ଥସ୍ନାନକ୍ରମକ୍ଷପିତୈନସାଂ
ଵିତରସି ଦୟେ ଵୀତାତଙ୍କା ଵୃଷାଦ୍ରିପତେଃ ପଦମ୍ ॥ ୭୫ ॥
ଵୃଷଗିରିସୁଧାସିନ୍ଧୌ ଜନ୍ତୁର୍ଦୟେ ନିହିତସ୍ତ୍ଵୟା
ଭଵଭୟପରୀତାପଚ୍ଛିତ୍ତ୍ୟୈ ଭଜନ୍ନଘମର୍ଷଣମ୍ ।
ମୁଷିତକଲୁଷୋ ମୁକ୍ତେରଗ୍ରେସରୈରଭିପୂର୍ୟତେ
ସ୍ଵୟମୁପନତୈସ୍ସ୍ଵାତ୍ମାନନ୍ଦପ୍ରଭୃତ୍ୟନୁବନ୍ଧିଭିଃ ॥ ୭୬ ॥
ଅନିତରଜୁଷାମନ୍ତର୍ମୂଲେଽପ୍ୟପାୟପରିପ୍ଲଵେ
କୃତଵିଦନଘା ଵିଚ୍ଛିଦ୍ୟୈଷାଂ କୃପେ ୟମଵଶ୍ୟତାମ୍ ।
ପ୍ରପଦନଫଲପ୍ରତ୍ୟାଦେଶପ୍ରସଙ୍ଗଵିଵର୍ଜିତଂ
ପ୍ରତିଵିଧିମୁପାଧତ୍ସେ ସାର୍ଧଂ ଵୃଷାଦ୍ରିହିତୈଷିଣା ॥ ୭୭ ॥
କ୍ଷଣଵିଲୟିନାଂ ଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥାନାଂ ଫଲାୟ ନିଵେଶିତେ
ପିତୃସୁରଗଣେ ନିର୍ଵେଶାତ୍ପ୍ରାଗପି ପ୍ରଲୟଂ ଗତେ । ସୁରପିତୃଗଣେ
ଅଧିଗତଵୃଷକ୍ଷ୍ମାଭୃନ୍ନାଥାମକାଲଵଶଂଵଦାଂ
ପ୍ରତିଭୁଵମିହ ଵ୍ୟାଚଖ୍ୟୁସ୍ତ୍ଵାଂ କୃପେ ନିରୁପପ୍ଲଵାମ୍ ॥ ୭୮ ॥
ତ୍ଵଦୁପସଦନାଦଦ୍ୟ ଶ୍ଵୋ ଵା ମହାପ୍ରଲୟେଽପି ଵା
ଵିତରତି ନିଜଂ ପାଦାମ୍ଭୋଜଂ ଵୃଷାଚଲଶେଖରଃ ।
ତଦିହ କରୁଣେ ତତ୍ତତ୍କ୍ରୀଡାତରଙ୍ଗପରମ୍ପରା-
ତରତମତୟା ଜୁଷ୍ଟାୟାସ୍ତେ ଦୁରତ୍ୟୟତାଂ ଵିଦୁଃ ॥ ୭୯ ॥
ପ୍ରଣିହିତଧିୟାଂ ତ୍ଵତ୍ସମ୍ପୃକ୍ତେ ଵୃଷାଦ୍ରିଶିଖାମଣୌ
ପ୍ରସୃମରସୁଧାଧାରାକାରା ପ୍ରସୀଦତି ଭାଵନା ।
ଦୃଢମିତି ଦୟେ ଦତ୍ତାସ୍ଵାଦଂ ଵିମୁକ୍ତିଵଲାହକଂ
ନିଭୃତଗରୁତୋ ନିଧ୍ୟାୟନ୍ତି ସ୍ଥିରାଶୟଚାତକାଃ ॥ ୮୦ ॥
କୃପେ ଵିଗତଵେଲୟା କୃତସମଗ୍ରପୋଷୈସ୍ତ୍ଵୟା
କଲିଜ୍ଵଲନଦୁର୍ଗତେ ଜଗତି କାଲମେଘାୟିତମ୍ ।
ଵୃଷକ୍ଷିତିଧରାଦିଷୁ ସ୍ଥିତିପଦେଷୁ ସାନୁପ୍ଲଵୈ-
ର୍ଵୃଷାଦ୍ରିପତିଵିଗ୍ରହୈର୍ଵ୍ୟପଗତାଖିଲାଵଗ୍ରହୈଃ ॥ ୮୧ ॥
ପ୍ରସୂୟ ଵିଵିଧଂ ଜଗତ୍ତଦଭିଵୃଦ୍ଧୟେ ତ୍ଵଂ ଦୟେ
ସମୀକ୍ଷଣଵିଚିନ୍ତନପ୍ରଭୃତିଭିସ୍ସ୍ଵୟଂ ତାଦୃଶୈଃ ।
ଵିଚିତ୍ରଗୁଣଚିତ୍ରିତାଂ ଵିଵିଧଦୋଷଵୈଦେଶିକୀଂ
ଵୃଷାଚଲପତେସ୍ତନୁଂ ଵିଶସି ମତ୍ସ୍ୟକୂର୍ମାଦିକାମ୍ ॥ ୮୨ ॥
ୟୁଗାନ୍ତସମୟୋଚିତଂ ଭଜତି ୟୋଗନିଦ୍ରାରସଂ
ଵୃଷକ୍ଷିତିଭୃଦୀଶ୍ଵରେ ଵିହରଣକ୍ରମାଜ୍ଜାଗ୍ରତି ।
ଉଦୀର୍ଣଚତୁରର୍ଣଵୀକଦନଵେଦିନୀଂ ମେଦିନୀଂ
ସମୁଦ୍ଧୃତଵତୀ ଦୟେ ତ୍ଵଦଭିଜୁଷ୍ଟୟା ଦଂଷ୍ଟ୍ରୟା ॥ ୮୩ ॥
ସଟାପଟଲଭୀଷଣେ ସରଭସାଟ୍ଟହାସୋଦ୍ଭଟେ
ସ୍ଫୁରତ୍କୁଧି ପରିସ୍ଫୁଟଦ୍ଭ୍ରୁକୁଟିକେଽପି ଵକ୍ତ୍ରେ କୃତେ ।
ଦୟେ ଵୃଷଗିରୀଶିତୁର୍ଦନୁଜଡିମ୍ଭଦତ୍ତସ୍ତନା
ସରୋଜସଦୃଶା ଦୃଶା ସମୁଦିତାକୃତିର୍ଦୃଶ୍ୟସେ ॥ ୮୪ ॥
ପ୍ରସକ୍ତମଧୁନା ଵିଧିପ୍ରଣିହିତୈଃ ସପର୍ୟୋଦକୈଃ
ସମସ୍ତଦୁରିତଚ୍ଛିଦା ନିଗମଗନ୍ଧିନା ତ୍ଵଂ ଦୟେ ।
ଅଶେଷମଵିଶେଷତସ୍ତ୍ରିଜଗଦଞ୍ଜନାଦ୍ରୀଶିତୁ-
ଶ୍ଚରାଚରମଚୀକରଶ୍ଚରଣପଙ୍କଜେନାଙ୍କିତମ୍ ॥ ୮୫ ॥
ପରଶ୍ଵଧତପୋଧନପ୍ରଥନସତ୍କ୍ରତୂପାକୃତ-
କ୍ଷିତୀଶ୍ଵରପଶୁକ୍ଷରତ୍କ୍ଷତଜକୁଙ୍କୁମସ୍ଥାସକୈଃ ।
ଵୃଷାଚଲଦୟାଲୁନା ନନୁ ଵିହର୍ତୁମାଲିପ୍ୟଥାଃ
ନିଧାୟ ହୃଦୟେ ଦୟେ ନିହତରକ୍ଷିତାନାଂ ହିତମ୍ ॥ ୮୬ ॥
କୃପେ କୃତଜଗଦ୍ଧିତେ କୃପଣଜନ୍ତୁଚିନ୍ତାମଣେ
ରମାସହଚରଂ କ୍ଷିତୌ ରଘୁଧୁରୀଣୟନ୍ତ୍ୟା ତ୍ଵୟା ।
ଵ୍ୟଭଜ୍ୟତ ସରିତ୍ପତିସ୍ସକୃଦଵେକ୍ଷଣାତ୍ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍-
ପ୍ରକୃଷ୍ଟବହୁପାତକପ୍ରଶମହେତୁନା ସେତୁନା ॥ ୮୭ ॥
କୃପେ ପରଵତସ୍ତ୍ଵୟା ଵୃଷଗିରୀଶିତୁଃ କ୍ରୀଡିତଂ
ଜଗଦ୍ଧିତମଶେଷତସ୍ତଦିଦମିତ୍ଥମର୍ଥାପ୍ୟତେ ।
ମଦଚ୍ଛଲପରିଚ୍ୟୁତପ୍ରଣତଦୁଷ୍କୃତପ୍ରେକ୍ଷିତୈ-
ର୍ହତପ୍ରବଲଦାନଵୈର୍ହଲଧରସ୍ୟ ହେଲାଶତୈଃ ॥ ୮୮ ॥
ପ୍ରଭୂତଵିବୁଧଦ୍ଵିଷଦ୍ଭରଣଖିନ୍ନଵିଶ୍ଵମ୍ଭରା-
ଭରାପନୟନଚ୍ଛଲାତ୍ତ୍ଵମଵତାର୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀଧରମ୍ ।
ନିରାକୃତଵତୀ ଦୟେ ନିଗମସୌଧଦୀପଶ୍ରିୟା
ଵିପଶ୍ଚିଦଵିଗୀତୟା ଜଗତି ଗୀତୟାଽନ୍ଧଂ ତମଃ ॥ ୮୯ ॥
ଵୃଷାଦ୍ରିହୟସାଦିନଃ ପ୍ରବଲଦୋର୍ମରୁତ୍ପ୍ରେଙ୍ଖିତ-
ସ୍ତ୍ଵିଷା ସ୍ଫୁଟତଟିଦ୍ଗୁଣସ୍ତ୍ଵଦଵସେକସଂସ୍କାରଵାନ୍ ।
କରିଷ୍ୟତି ଦୟେ କଲିପ୍ରବଲଘର୍ମନିର୍ମୂଲନଃ
ପୁନଃ କୃତୟୁଗାଙ୍କୁରଂ ଭୁଵି କୃପାଣଧାରାଧରଃ ॥ ୯୦ ॥
ଵିଶ୍ଵୋପକାରମିତି ନାମ ସଦା ଦୁହାନା-
ମଦ୍ୟାପି ଦେଵି ଭଵତୀମଵଧୀରୟନ୍ତମ୍ ।
ନାଥେ ନିଵେଶୟ ଵୃଷାଦ୍ରିପତୌ ଦୟେ ତ୍ଵଂ var ପତେର୍ଦୟେ
ନ୍ୟସ୍ତସ୍ଵରକ୍ଷଣଭରଂ ତ୍ଵୟି ମାଂ ତ୍ଵୟୈଵ ॥ ୯୧ ॥
ନୈସର୍ଗିକେଣ ତରସା କରୁଣେ ନିୟୁକ୍ତା
ନିମ୍ନେତରେଽପି ମୟି ତେ ଵିତତିର୍ୟଦି ସ୍ୟାତ୍ ।
ଵିସ୍ମାପୟେଦ୍ଵୃଷଗିରୀଶ୍ଵରମପ୍ୟଵାର୍ୟା
ଵେଲାତିଲଙ୍ଘନଦଶେଵ ମହାମ୍ବୁରାଶେଃ ॥ ୯୨ ॥
ଵିଜ୍ଞାତଶାସନଗତିର୍ଵିପରୀତଵୃତ୍ତ୍ୟା
ଵୃତ୍ରାଦିଭିଃ ପରିଚିତାଂ ପଦଵୀଂ ଭଜାମି ।
ଏଵଂ ଵିଧେ ଵୃଷଗିରୀଶଦୟେ ମୟି ତ୍ଵଂ
ଦୀନେ ଵିଭୋଶ୍ଶମୟ ଦଣ୍ଡଧରତ୍ଵଲୀଲାମ୍ ॥ ୯୩ ॥
ମାସାହସୋକ୍ତିଘନକଞ୍ଚୁକଵଞ୍ଚିତାନ୍ୟଃ
ପଶ୍ୟତ୍ସୁ ତେଷୁ ଵିଦଧାମ୍ୟତିସାହସାନି ।
ପଦ୍ମାସହାୟକରୁଣେ ନ ରୁଣତ୍ସି କିଂ ତ୍ଵଂ
ଘୋରଂ କୁଲିଙ୍ଗଶକୁନେରିଵ ଚେଷ୍ଟିତଂ ମେ ॥ ୯୪ ॥
ଵିକ୍ଷେପମର୍ହସି ଦୟେ ଵିପଲାୟିତେଽପି
ଵ୍ୟାଜଂ ଵିଭାଵ୍ୟ ଵୃଷଶୈଲପତେର୍ଵିହାରମ୍ ।
ସ୍ଵାଧୀନସତ୍ଵସରଣିସ୍ସ୍ଵୟମତ୍ର ଜନ୍ତୌ
ଦ୍ରାଘୀୟସୀ ଦୃଢତରା ଗୁଣଵାଗୁରା ତ୍ଵମ୍ ॥ ୯୫ ॥
ସନ୍ତନ୍ୟମାନମପରାଧଗଣଂ ଵିଚିନ୍ତ୍ୟ
ତ୍ରସ୍ୟାମି ହନ୍ତ ଭଵତୀଂ ଚ ଵିଭାଵୟାମି ।
ଅହ୍ନାୟ ମେ ଵୃଷଗିରୀଶଦୟେ ଜହୀମା-
ମାଶୀଵିଷଗ୍ରହଣକେଲିନିଭାମଵସ୍ଥାମ୍ ॥ ୯୬ ॥
ଔତ୍ସୁକ୍ୟପୂର୍ଵମୁପହୃତ୍ୟ ମହାପରାଧାନ୍
ମାତଃ ପ୍ରସାଦୟିତୁମିଚ୍ଛତି ମେ ମନସ୍ତ୍ଵାମ୍ ।
ଆଲିହ୍ୟ ତାନ୍ନିରଵଶେଷମଲବ୍ଧତୃପ୍ତି-
ସ୍ତାମ୍ୟସ୍ୟହୋ ଵୃଷଗିରୀଶଧୃତା ଦୟେ ତ୍ଵମ୍ ॥ ୯୭ ॥
ଜହ୍ୟାଦ୍ଵୃଷାଚଲପତିଃ ପ୍ରତିଘେଽପି ନ ତ୍ଵାଂ
ଘର୍ମୋପତପ୍ତ ଇଵ ଶୀତଲତାମୁଦନ୍ଵାନ୍ ।
ସା ମାମରୁନ୍ତୁଦଭରନ୍ୟସନାନୁଵୃତ୍ତି-
ସ୍ତଦ୍ଵୀକ୍ଷଣୈଃ ସ୍ପୃଶ ଦୟେ ତଵ କେଲିପଦ୍ମୈଃ ॥ ୯୮ ॥
ଦୃଷ୍ଟେଽପି ଦୁର୍ବଲଧିୟଂ ଦମନେଽପି ଦୃପ୍ତଂ
ସ୍ନାତ୍ଵାଽପି ଧୂଲିରସିକଂ ଭଜନେଽପି ଭୀମମ୍ ।
ବଦ୍ଧ୍ଵା ଗୃହାଣ ଵୃଷଶୈଲପତେର୍ଦୟେ ମାଂ
ତ୍ଵଦ୍ଵାରଣଂ ସ୍ଵୟମନୁଗ୍ରହଶୃଙ୍ଖଲାଭିଃ ॥ ୯୯ ॥
ନାତଃ ପରଂ କିମପି ମେ ତ୍ଵୟି ନାଥନୀୟଂ
ମାତର୍ଦୟେ ମୟି କୁରୁଷ୍ଵ ତଥା ପ୍ରସାଦମ୍ ।
ବଦ୍ଧାଦରୋ ଵୃଷଗିରିପ୍ରଣୟୀ ୟଥାଽସୌ
ମୁକ୍ତାନୁଭୂତିମିହ ଦାସ୍ୟତି ମେ ମୁକୁନ୍ଦଃ ॥ ୧୦୦ ॥
ନିସ୍ସୀମଵୈଭଵଜୁଷାଂ ମିଷତାଂ ଗୁଣାନାଂ
ସ୍ତୋତୁର୍ଦୟେ ଵୃଷଗିରୀଶଗୁଣେଶ୍ଵରୀଂ ତ୍ଵାମ୍ ।
ତୈରେଵ ନୂନମଵଶୈରଭିନନ୍ଦିତଂ ମେ
ସତ୍ୟାପିତଂ ତଵ ବଲାଦକୁତୋଭୟତ୍ଵମ୍ ॥ ୧୦୧ ॥
ଅଦ୍ୟାପି ତଦ୍ଵୃଷଗିରୀଶଦୟେ ଭଵତ୍ୟା-
ମାରମ୍ଭମାତ୍ରମନିଦଂ ପ୍ରଥମସ୍ତୁତୀନାମ୍ ।
ସନ୍ଦର୍ଶିତସ୍ଵପରନିର୍ଵହଣା ସହେଥା
ମନ୍ଦସ୍ୟ ସାହସମିଦଂ ତ୍ଵୟି ଵନ୍ଦିନୋ ମେ ॥ ୧୦୨ ॥
ପ୍ରାୟୋ ଦୟେ ତ୍ଵଦନୁଭାଵମହାମ୍ବୁରାଶୌ
ପ୍ରାଚେତସପ୍ରଭୃତୟୋଽପି ପରଂ ତଟସ୍ଥାଃ ।
ତତ୍ରାଵତୀର୍ଣମତଲସ୍ପୃଶମାପ୍ଲୁତଂ ମାଂ
ପଦ୍ମାପତେଃ ପ୍ରହସନୋଚିତମାଦ୍ରିୟେଥାଃ ॥ ୧୦୩ ॥
ଵେଦାନ୍ତଦେଶିକପଦେ ଵିନିଵେଶ୍ୟ ବାଲଂ
ଦେଵୋ ଦୟାଶତକମେତଦଵାଦୟନ୍ମାମ୍ ।
ଵୈହାରିକେଣ ଵିଧିନା ସମୟେ ଗୃହୀତଂ
ଵୀଣାଵିଶେଷମିଵ ଵେଙ୍କଟଶୈଲନାଥଃ ॥ ୧୦୪ ॥
ଅନଵଧିମଧିକୃତ୍ୟ ଶ୍ରୀନିଵାସାନୁକମ୍ପା-
ମଵିତଥଵିଷୟତ୍ଵାଦ୍ଵିଶ୍ଵମଵ୍ରୀଡୟନ୍ତୀ ।
ଵିଵିଧକୁଶଲନୀଵୀ ଵେଙ୍କଟେଶପ୍ରସୂତା
ସ୍ତୁତିରିୟମନଵଦ୍ୟା ଶୋଭତେ ସତ୍ଵଭାଜାମ୍ ॥ ୧୦୫ ॥
ଶତକମିଦମୁଦାରଂ ସମ୍ୟଗଭ୍ୟସ୍ୟମାନାନ୍
ଵୃଷଗିରିମଧିରୁହ୍ୟ ଵ୍ୟକ୍ତମାଲୋକୟନ୍ତୀ ।
ଅନିତରଶରଣାନାମାଧିରାଜ୍ୟେଽଭିଷିଞ୍ଚେ-
ଚ୍ଛମିତଵିମତପକ୍ଷା ଶାର୍ଙ୍ଗଧନ୍ଵାନୁକମ୍ପା ॥ ୧୦୬ ॥
ଵିଶ୍ଵାନୁଗ୍ରହମାତରଂ ଵ୍ୟତିଷଜତ୍ସ୍ଵର୍ଗାପଵର୍ଗାଂ ସୁଧା-
ସଧ୍ରୀଚୀମିତି ଵେଙ୍କଟେଶ୍ଵରକଵିର୍ଭକ୍ତ୍ୟା ଦୟାମସ୍ତୁତ ।
ପଦ୍ମାନାମିହ ୟଦ୍ଵିଧେୟଭଗଵତ୍ସଙ୍କଲ୍ପକଲ୍ପଦ୍ରୁମାତ୍ var ପଦ୍ୟାନାମିହ
ଝଂଝାମାରୁତଧୂତଚୂତନୟତସ୍ସାମ୍ପାତିକୋଽୟଂ କ୍ରମଃ ॥ ୧୦୭ ॥
କାମଂ ସନ୍ତୁ ମିଥଃ କରମ୍ବିତଗୁଣାଵଦ୍ୟାନି ପଦ୍ୟାନି ନଃ
କସ୍ୟାସ୍ମିଞ୍ଛତକେ ସଦମ୍ବୁକତକେ ଦୋଷଶ୍ରୁତିଂ କ୍ଷାମ୍ୟତି ।
ନିଷ୍ପ୍ରତ୍ୟୂହଵୃଷାଦ୍ରିନିର୍ଝରଝରତ୍କାରଚ୍ଛଲେନୋଚ୍ଚଲନ୍ var ନୋଞ୍ଚଲନ୍
ଦୀନାଲମ୍ବନଦିଵ୍ୟଦମ୍ପତିଦୟାକଲ୍ଲୋଲକୋଲାହଲଃ ॥ ୧୦୮ ॥
॥ ଇତି କଵିତାର୍କିକସିଂହସ୍ୟ ସର୍ଵତନ୍ତ୍ରସ୍ଵତନ୍ତ୍ରସ୍ୟ ଶ୍ରୀମଦ୍ଵେଙ୍କଟନାଥସ୍ୟ
ଵେଦାନ୍ତାଚାର୍ୟସ୍ୟ କୃତିଷୁ ଦୟାଶତକଂ ସମ୍ପୂର୍ଣମ୍ ॥
କଵିତାର୍କିକସିଂହାୟ କଲ୍ୟାଣଗୁଣଶାଲିନେ ।
ଶ୍ରୀମତେ ଵେଙ୍କଟେଶାୟ ଵେଦାନ୍ତଗୁରଵେ ନମଃ ॥
॥ ଶ୍ରୀରସ୍ତୁ ॥
