About Sri Parasara Battar’s Sri Rangaraja Stavam:
One of the dear most disciples of Sri Kurathazhwan was Pillaipillaiazhwan. He was living in Srirangam when the temple was administered by Sri Parasara Battar (more affectionately called Battar). The king who was ruling the province at that time was Veerasundaran. He was in the process of repairing the ramports of the Srirangam temple. At that stage, he noticed that the house of Pillai Pillai Azhwan was obstructing the reparing of the ramport. Hence he ordered to evict Pillai Pillai Azhwan. On hearing this, Battar intervened in vain. After this incident, friction developed between Battar and the king. The king gave constant troubles to Battar. One day Battar left Srirangam without informing anyone. He moved to Thirukoshtiyuur.
When Battar was residing at Thirukoshtiyuur, suffering due to the separation of Periyaperumal, Pillai pillai azhwan came to him. He carried a very happy message for Battar – king eerasundavan passed away. Battar immediately left Thirukoshtiyuur and came to Srirangam. When he returned, he describes the temple city starting from Cauvery, each of the streets, and finally falls at the lotus-feet of Sri Ranganatha. Thus the sloka beautifully describes Srirangam.
This sloka has two parts – poorva (first)and the uttara (concluding ) part. The poorva part has 147 slokas while the uttara part has 105 slokas. This sloka is said to explain the meaning of the dwaya mantra. The poorva part explains the first line of the dwayam while the uttara part explains the second line of the dwayam.
Sri Rangaraja Stavam in Oriya:
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵମ୍
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵମ୍ ॥
ଶ୍ରୀମତେ ରାମାନୁଜାୟ ନମଃ ।
ଶ୍ରୀପରାଶରଭଟ୍ଟାର୍ୟଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶପୁରୋହିତଃ ।
ଶ୍ରୀଵତ୍ସାଙ୍କସୁତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ଶ୍ରେୟସେ ମେଽସ୍ତୁ ଭୂୟସେ ।
ଅଥ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵେ ପୂର୍ଵଶତକମ୍ ।
ଶ୍ରୀଵତ୍ସଚିହ୍ନମିଶ୍ରେଭ୍ୟୋ ନମ ଉକ୍ତିମଧୀମହେ ।
ୟଦୁକ୍ତୟସ୍ତ୍ରୟୀକଣ୍ଠେ ୟାନ୍ତି ମଙ୍ଗଲସୂତ୍ରତାମ୍ ॥ ୧ ॥
ରାମାନୁଜପଦଚ୍ଛାୟା ଗୋଵିନ୍ଦାହ୍ଵାଽନପାୟିନୀ ।
ତଦାୟତ୍ତସ୍ଵରୂପା ସା ଜୀୟାନ୍ମଦ୍ଵିଶ୍ରମସ୍ଥଲୀ ॥ ୨ ॥
ରାମାନୁଜମୁନିର୍ଜୀୟାଦ୍ୟୋ ହରେର୍ଭକ୍ତିୟନ୍ତ୍ରତଃ ।
କଲିକୋଲାହଲକ୍ରୀଡାମୁଧାଗ୍ରହମପାହରତ୍ ॥ ୩ ॥
ଵିଧାୟ ଵୈଦିକମ୍ମାର୍ଗମକୌତସ୍କୁତକଣ୍ଟକମ୍ ।
ନେତାରଂ ଭଗଵଦ୍ଭକ୍ତେର୍ୟାମୁନଂ ମନଵାମହୈ ॥ ୪ ॥
ନୌମି ନାଥମୁନିଂ ନାମ ଜୀମୂତଂ ଭକ୍ତ୍ୟଵଗ୍ରହେ ।
ଵୈରାଗ୍ୟଭଗଵତ୍ତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞାନଭକ୍ତ୍ୟଭିଵର୍ଷୁକମ୍ ॥ ୫ ॥
ଋଷିଂ ଜୁଷାମହେ କୃଷ୍ଣତୃଷ୍ଣାତତ୍ତ୍ଵମିଵୋଦିତଂ
ସହସ୍ରଶାଖାଂ ୟୋଽଦ୍ରାକ୍ଷୀଦ୍ଦ୍ରାଵିଡୀଂ ବ୍ରହ୍ମସଂହିତାମ୍ ॥ ୬ ॥
ନମଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗନାୟକ୍ୟୈ ୟଦ୍ଭ୍ରୂଵିଭ୍ରମଭେଦତଃ ।
ଈଶେଶିତଵ୍ୟଵୈଷମ୍ୟନିମ୍ନୋନ୍ନତମିଦଂ ଜଗତ୍ ॥ ୭ ॥
ଶ୍ରୀସ୍ତନାଭରଣଂ ତେଜଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟମାଶ୍ରୟେ ।
ଚିନ୍ତାମଣିମିଵୋଦ୍ଵାନ୍ତମୁତ୍ସଙ୍ଗେଽନନ୍ତଭୋଗିନଃ ॥ ୮ ॥
ଅସ୍ତି ଵସ୍ତ୍ଵିଦମିତ୍ଥଂ ତ୍ଵପ୍ରସଙ୍ଖ୍ୟାନପରାଙ୍ମୁଖମ୍ ।
ଶ୍ରୀମତ୍ୟାୟତନେ ଲକ୍ଷ୍ମୀପଦଲାକ୍ଷୈକଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୯ ॥
ଲକ୍ଷ୍ମୀକଲ୍ପଲତୋତ୍ତୁଙ୍ଗସ୍ତନସ୍ତବକଚଞ୍ଚଲଃ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜଭୃଙ୍ଗୋ ମେ ରମତାଂ ମାନସାମ୍ବୁଜେ ॥ ୧୦ ॥
ସ୍ଵସ୍ତି ଶ୍ରୀସ୍ତନକସ୍ତୂରୀମକରୀମୁଦ୍ରିତୋରସଃ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜାଚ୍ଛରଦଶ୍ଶତମାଶାସ୍ମହେତମାମ୍ ॥ ୧୧ ॥
ପାତୁ ପ୍ରଣତରକ୍ଷାୟାଂ ଵିଲମ୍ବମସହନ୍ନିଵ ॥
ସଦା ପଞ୍ଚାୟୁଧୀଂ ବିଭ୍ରତ୍ସ ନଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗନାୟକଃ ॥ ୧୨ ॥
ଅମତଂ ମତଂ ମତମଥାମତଂ ସ୍ତୁତଂ
ପରିନିନ୍ଦିତଂ ଭଵତି ନିନ୍ଦିତଂ ସ୍ତୁତମ୍ ।
ଇତି ରଙ୍ଗରାଜମୁଦଜୂଘୁଷତ୍ତ୍ରୟୀ
ସ୍ତୁମହେ ଵୟମ୍କିମିତି ତନ୍ନ ଶକ୍ନୁମଃ ॥ ୧୩ ॥
ୟଦି ମେ ସହସ୍ରଵଦନାଦିଵୈଭଵଂ
ନିଜମର୍ପୟେତ୍ସ କିଲ ରଙ୍ଗଚନ୍ଦ୍ରମାଃ ।
ଅଥ ଶେଷଵନ୍ମମ ଚ ତଦ୍ଵଦେଵ ଵା
ସ୍ତୁତିଶକ୍ତ୍ୟଭାଵଵିଭଵେଽପି ଭାଗିତା ॥ ୧୪ ॥
ସୋ ଅଙ୍ଗ ଵେଦ ୟଦି ଵା ନ କିଲେତି ଵେଦଃ
ସନ୍ଦେଗ୍ଧ୍ୟନର୍ଘଵିଦମାତ୍ମନି ରଙ୍ଗନାଥମ୍ ।
ସ୍ଥାନେ ତଦେଷ ଖଲୁ ଦୋଷମଲୀମସାଭିଃ
ମଦ୍ଵାଗ୍ଭିରୈଶମତିଶାୟନମାଵୃଣୋତି ॥ ୧୫ ॥
ସ୍ଵଂ ସଂସ୍କୃତଦ୍ରାଵିଡଵେଦସୂକ୍ତୈଃ
ଭାନ୍ତଂ ମଦୁକ୍ତୈର୍ମଲିନୀକରୋତି ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗକମ୍ରଃ କଲଭଂ କ ଏଵ
ସ୍ନାତ୍ଵାଽପି ଧୂଲୀରସିକଂ ନିଷେଦ୍ଧା ॥ ୧୬ ॥
କିନ୍ତୁ ପ୍ରପତ୍ତିବଲତାରିତଵିଷ୍ଣୁମାୟ-
ମଦ୍ଵଂଶ୍ୟରାଜକୁଲଦୁର୍ଲଲିତଂ କିଲୈଵମ୍ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜକମଲାପଦଲାଲିତତ୍ଵଂ
ୟଦ୍ଵାଽପରାଧ୍ୟତି ମମ ସ୍ତୁତିସାହସେଽସ୍ମିନ୍ ॥ ୧୭ ॥
ନାଥସ୍ୟ ଚ ସ୍ଵମହିମାର୍ଣଵପାରଦୃଶ୍ଵ-
ଵିଜ୍ଞାନଵାଗ୍ଵିଲସିତଂ ସହତେ ନ ଵେଦଃ ।
ଆପେକ୍ଷିକଂ ୟଦି ତଦସ୍ତି ମମାପି ତେନ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗିଣଃ ସ୍ତୁତିଵିଧାଵହମଧ୍ୟକାର୍ଷମ୍ ॥ ୧୮ ॥
ଅନ୍ୟତ୍ରାତଦ୍ଗୁଣୋକ୍ତିର୍ଭଗଵତି ନ ତଦୁତ୍କର୍ଷଚୌର୍ୟୈଃ ପରେଷାଂ
ସ୍ତୁତ୍ୟତ୍ଵାଦ୍ୟାଵଦର୍ଥା ଫଣିତିରପି ତଥା ତସ୍ୟ ନିସ୍ସୀମକତ୍ଵାତ୍ ।
ଆମ୍ନାୟାନାମସୀମ୍ନାମପି ହରିଵିଭଵେ ଵର୍ଷବିନ୍ଦୋରିଵାଽବ୍ଧୌ
ସଂ ବନ୍ଧାତ୍ସ୍ଵାତ୍ମଲାଭୋ ନ ତୁ କବଲନତଃ ସ୍ତୋତୁରେଵଂ ନ କିଂ ମେ ॥ ୧୯ ॥
କାଵେରୀମଵଗାହିଷୀୟ ଭଗଵଦ୍ଭୋଗାନ୍ତରାୟୀ ଭଵତ୍
କର୍ମକ୍ଲେଶଫଲାଶୟପ୍ରଶମନୋଦ୍ଵେଲାମଲସ୍ରୋତସମ୍ ।
ଜନ୍ତୋସ୍ସମ୍ସରତୋଽର୍ଚିରାଦିସରଣିଵ୍ୟାସଙ୍ଗଭଙ୍ଗାୟ ୟା
ଲୋକେଽସ୍ମିଣ୍ ଵିରଜେଵ ଵେଲ୍ଲିତଜଲା ଶ୍ରୀରଙ୍ଗମାଲିଙ୍ଗତି ॥ ୨୦ ॥
ଦୁଗ୍ଧାବ୍ଧିର୍ଜନକୋ ଜନନ୍ୟହମିୟଂ ଶ୍ରୀରେଵ ପୁତ୍ରୀ ଵରଃ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶ୍ଵର ଏତଦର୍ହମିହ କିଂ କୁର୍ୟାମିତୀଵାକୁଲା ।
ଚଞ୍ଚଚ୍ଚାମରଚନ୍ଦ୍ରଚନ୍ଦନମହାମାଣିକ୍ୟମୁକ୍ତୋତ୍କରାନ୍
କାଵେରୀ ଲହରୀକରୈର୍ଵିଦଧତୀ ପର୍ୟେତି ସା ସେଵ୍ୟତାମ୍ ॥ ୨୧ ॥
ତୀର୍ଥଂ ଶୁନ୍ଧତି ପାତି ନନ୍ଦନତରୂନ୍ ରଥ୍ୟାଙ୍ଗଣାନ୍ୟୁକ୍ଷତି
ସ୍ନାନୀୟାର୍ହଣପାନଵାରି ଵହତି ସ୍ନାତଃ ପୁନୀତେ ଜନାନ୍ ।
ଶ୍ୟାମଂ ଵେଦରହୋ ଵ୍ୟନକ୍ତି ପୁଲିନେ ଫେନୈର୍ହସନ୍ତୀଵ ତତ୍
ଗଙ୍ଗାଂ ଵିଷ୍ଣୁପଦୀତ୍ଵମାତ୍ରମୁଖରାଂ ହେମାପଗା ହନ୍ତ୍ଵଘମ୍ ॥ ୨୨ ॥
ଅଗଣିତଗୁଣାଵଦ୍ୟଂ ସର୍ଵଂ ସ୍ଥିରତ୍ରସମପ୍ରତି-
କ୍ରିୟମପି ପୟଃ ପୂରୈରାପ୍ୟାୟୟନ୍ତ୍ୟନୁଜାଗ୍ରତୀ ।
ପ୍ରଵହତି ଜଗଦ୍ଧାତ୍ରୀ ଭୂତ୍ଵେଵ ରଙ୍ଗପତେର୍ଦୟା
ଶିଶିରମଧୁରାଽଗାଧା ସା ନଃ ପୁନାତୁ ମରୁଦ୍ଵୃଧା ॥ ୨୩ ॥
ତରଳତନୁତରଙ୍ଗୈର୍ମନ୍ଦମାନ୍ଦୋଲ୍ୟମାନ-
ସ୍ଵତଟଵିଟପିରାଜୀମଞ୍ଜରୀସୁପ୍ତଭୃଙ୍ଗା ।
କ୍ଷିପତୁ କନକନାମ୍ନୀ ନିମ୍ନଗା ନାରିକେଲ-
କ୍ରମୁକଜମକରନ୍ଦୈର୍ମାଂସଲାପା ମଦଂହଃ ॥ ୨୪ ॥
କଦଲଵକୁଲଜମ୍ବୂପୂଗମାକନ୍ଦକଣ୍ଠ-
ଦ୍ଵୟସସରସନୀରାମନ୍ତରା ସହ୍ୟକନ୍ୟାମ୍ ।
ପ୍ରବଲଜଲପିପାସାଲମ୍ବମାନାମ୍ବୁଦୌଘ-
ଭ୍ରମକରତରୁଵୃନ୍ଦଂ ଵନ୍ଦ୍ୟତାମନ୍ତରୀପମ୍ ॥ ୨୫ ॥
ୟଦ୍ଵିଷ୍ଣୋଃ ପଦମତମଃ ପରୋରଜୋଽଗ୍ର୍ୟଂ
ମୁକ୍ତାନାମନୁଵିରଜଂ ଵିଦୀପ୍ରମାହୁଃ ।
ତତ୍ପୁଣ୍ୟଂ ପୁଲିନମିଦନ୍ତୟାଽଦ୍ୟ ମଧ୍ୟେ
କାଵେରି ସ୍ଫୁରତି ତଦୀକ୍ଷିଷୀୟ ନିତ୍ୟମ୍ ॥ ୨୬ ॥
ତ୍ରୟ୍ୟନ୍ତପ୍ରହତିମତୀଷୁ ଵୈଷ୍ଣଵାନାଂ
ପ୍ରାପ୍ୟାସୁ ପ୍ରଚୁରଭଵଶ୍ରମାପହାସୁ ।
କାଵେରୀପରିଚରିତାସୁ ପାଵନୀଷୁ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗୋପଵନତଟୀଷୁ ଵର୍ତିଷୀୟ ॥ ୨୭ ॥
ସ୍ଫୁରିତଶଫରଦୀର୍ୟନ୍ନାଲିକେରୀଗୁଲୁଚ୍ଛ-
ପ୍ରସୃମରମଧୁକୁଲ୍ୟାଵର୍ଧିତାନୋକହାନି ।
ରତିମଵିରତି ରଙ୍ଗାରାମରମ୍ୟସ୍ଥଲାନି
କ୍ରମୁକପଦସମୋଚାମେଚକାନି କ୍ରିୟାସୁଃ ॥ ୨୮ ॥
ଅଧିପରମପଦଂ ପୁରୀମୟୋଧ୍ୟାଂ
ଅମୃତଵୃତାମପରାଜିତାମୁଶନ୍ତି ।
ପୁଲିନମୁପରି ରଙ୍ଗରାଜଧାନୀ
ପିଶିତଦୃଶାମପି ସା ପୁରଶ୍ଚକାସ୍ତି ॥ ୨୯ ॥
ଭଵପଦମପି ଦିଵ୍ୟଧାମ କର୍ତୁଂ
ତଦୁଭୟତନ୍ତ୍ରିତହର୍ମ୍ୟମାଲିକେଵ ।
ଭଵନମଣିତଲୈର୍ଵିଜୃମ୍ଭମାଣା
ଜୟତିତରାମିହ ରଙ୍ଗରାଜଧାନୀ ॥ ୩୦ ॥
ମଣିମକରରୁଚୀର୍ଵିତତ୍ୟ ପାଶାନ୍
ଵିସୃମରକେତୁକରୈର୍ମୃଗଂ ହିମାଂଶୋଃ ।
ଶ୍ରିୟ ଇଵ ନଵକେଲୟେ ଜିଘୃକ୍ଷୁଃ
ସୁଖୟତୁ ରଙ୍ଗପୁରୀ ଚକାସତୀ ନଃ ॥ ୩୧ ॥
ଜନପଦସରିଦନ୍ତରୀପପୁଷ୍ୟତ୍
ପୁରପରିପାଲନନିତ୍ୟଜାଗରୂକାନ୍ ।
ପ୍ରହରଣପରିଵାରଵାହନାଢ୍ୟାନ୍
କୁମୁଦମୁଖାଣ୍ ଗଣନାୟକାନ୍ ନମାମି ॥ ୩୨ ॥
ଅହୃତସହଜଦାସ୍ୟାଃ ସୂରୟସ୍ସ୍ରସ୍ତବନ୍ଧା
ଵିମଲଚରମଦେହା ଇତ୍ୟମୀ ରଙ୍ଗଧାମ ।
ମହିତମନୁଜୟତିର୍ୟକ୍ସ୍ଥାଵରତ୍ଵାଃ ଶ୍ରୟନ୍ତେ
ସୁନିୟତମିତି ହ ସ୍ମ ପ୍ରାହୁରେଭ୍ୟୋ ନମଃ ସ୍ତାତ୍ ॥ ୩୩ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଦିଵ୍ୟଭଵନମ୍ଭୁଵି ଗୋପୁରାଣାଂ
ପ୍ରାକାରିତେନ ନିକରେଣ ଗୁରୁତ୍ମତେଵ ।
ପାର୍ଶ୍ଵପ୍ରସାରିତପତତ୍ତ୍ରପୁଟେନ ଭକ୍ତ୍ୟା
ନାନାତନୂଭିରୂପଗୂଢମୁପଘ୍ନୟାମଃ ॥ ୩୪ ॥
ପ୍ରାକାରମଧ୍ୟାଜିରମଣ୍ଡପୋକ୍ତ୍ୟା
ସଦ୍ଵୀପରତ୍ନାକରରତ୍ନଶୈଲା ।
ସର୍ଵଂସହା ରଙ୍ଗଵିମାନସେଵାଂ
ପ୍ରାପ୍ତେଵ ତନ୍ମନ୍ଦିରମାଵିରସ୍ତି ॥ ୩୫ ॥
ଜିତବାହ୍ୟଜିନାଦିମଣିପ୍ରତିମା
ଅପି ଵୈଦିକୟନ୍ନିଵ ରଙ୍ଗପୁରେ ।
ମଣିମଣ୍ଡପଵପଗଣନ୍ ଵିଦଧେ
ପରକାଲକଵିଃ ପ୍ରନମେମହି ତାନ୍ ॥ ୩୬ ॥
ସ୍ମେରାନନାକ୍ଷିକମଲୈର୍ନମତଃ ପୁନାନାନ୍
ଦଂଷ୍ଟ୍ରାଗଦାଭ୍ରୁକୁଟିଭିର୍ଦ୍ଵିଷତୋ ଧୁନାନାନ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରପ୍ରଚଣ୍ଡମୁଖତଃ ପ୍ରଣମାମି ରଙ୍ଗ-
ଦ୍ଵାରାଵଲୀଷୁ ଚତସୃଷ୍ଵଧିକାରଭାଜଃ ॥ ୩୭ ॥
ସର୍ଵାତ୍ମସାଧାରଣନାଥଗୋଷ୍ଠୀ-
ପୂରେଽପି ଦୁଷ୍ପୂରମହାଵକାଶମ୍ ।
ଆସ୍ଥାନମାନନ୍ଦମୟଂ ସହସ୍ର-
ସ୍ଥୂଣାଦିନାଽଽମ୍ନାତମଵାପ୍ନଵାନି ॥ ୩୮ ॥
ଵିହରତି ହରୌ ଲକ୍ଷ୍ମ୍ୟା ଲୀଲାତପତ୍ରପରିଷ୍କ୍ରିୟା-
ଵିନିମୟଵିଧାସୂନାସୂନିକ୍ରିୟାସଫଲୋତ୍ପଲାମ୍ ।
ଅଥ ମୁନିମନଃ ପଦ୍ମେଷ୍ଵବ୍ଜାସହାୟଵିହାରଜ-
ଶ୍ରମହରତଟୀଂ ୟାମସ୍ତାମୈନ୍ଦଵୀମରଵିନ୍ଦିନୀମ୍ ॥ ୩୯ ॥
ତାପତ୍ରୟୀମୈନ୍ଦଵପୁଷ୍କରିଣ୍ୟାଂ
ନିମଜ୍ଜ୍ୟ ନିର୍ଵାପୟିତାଽସ୍ମି ୟସ୍ୟାଃ ।
ଅଭ୍ୟାସତୋଽପାମଘମର୍ଷଣୀନାଂ
ଚନ୍ଦ୍ରଃ ସୁଧାଦୀଧିତିତାମଵାପ ॥ ୪୦ ॥
ପୂର୍ଵେଣ ତାଂ ତଦ୍ଵଦୁଦାରନିମ୍ନ-
ପ୍ରସନ୍ନଶୀତାଶୟମଗ୍ନନାଥାଃ ।
ପରାଙ୍କୁଶାଦ୍ୟାଃ ପ୍ରଥମେ ପୁମାଂସୋ
ନିଷେଦିଵାଂସୋ ଦଶ ମାଂ ଦୟେରନ୍ ॥ ୪୧ ॥
ଆଧାରଶକ୍ତିମୁପରି ପ୍ରକୃତିଂ ପରେଣ
ତାଂ କୂର୍ମମତ୍ର ଫଣିନଂ ପୃଥିଵୀଂ ଫଣାସୁ ।
ପୃଥ୍ଵ୍ୟାଂ ପୟୋଧିମଧି ତନ୍ନଲିନଂ ନିଧାୟ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଧାମ ସୁନିଵିଷ୍ଟମଭିଷ୍ଟଵାନି ॥ ୪୨ ॥
ପରେଣ ନାକଂ ପୁରି ହେମମୟ୍ୟାଂ
ୟୋ ବ୍ରହ୍ମକୋଶୋଽସ୍ତ୍ୟପରାଜିତାଖ୍ୟଃ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗନାମ୍ନା ତମପୌରୁଷେୟଂ
ଵିମାନରାଜଂ ଭୁଵି ଭାଵୟାନି ॥ ୪୩ ॥
ଅନାଦ୍ୟାମ୍ନାତତ୍ଵାତ୍ପୁରୁଷରଚନାଦୋଷରହିତଂ
ଜନେ ତାଂସ୍ତାନ୍ କାମାଣ୍ ଵିଦଧଦପି ସାୟୁଜ୍ୟହୃଦୟମ୍ ।
ଅସନ୍ଦେହାଧ୍ୟାସଂ ଭଗଵଦୁପଲମ୍ଭସ୍ଥଲମମୀ
ପ୍ରତୀମଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଂ ଶ୍ରୁତିଶତସମାନର୍ଦ୍ଧି ଶରଣମ୍ ॥ ୪୪ ॥
ଅପି ଫଣିପତିଭାଵାଚ୍ଛୁଭ୍ରମନ୍ତଃ ଶୟାଲୋଃ
ମରକତସୁକୁମାରୈଃ ରଙ୍ଗଭର୍ତୁର୍ମୟୂଖୈଃ ।
ସକଲଜଲଧିପାନଶ୍ୟାମଜୀମୂତଜୈତ୍ରଂ
ପୁଲକୟତି ଵିମାନଂ ପାଵନଂ ଲୋଚନେ ନଃ ॥ ୪୫ ॥
ଵ୍ୟାପି ରୂପମପି ଗୋଷ୍ପଦୟିତ୍ଵା
ଭକ୍ତଵତ୍ସଲତୟୋଜ୍ଝିତଵେଲମ୍ ।
ତଦ୍ଵିଷନ୍ତପନୃକେସରିରୂପଂ
ଗୋପୁରୋପରି ଵିଜୃମ୍ଭିତମୀଡେ ॥ ୪୬ ॥
ଅହମଲମଵଲମ୍ବଃ ସୀଦତାମିତ୍ୟଜସ୍ରଂ
ନିଵସଦୁପରିଭାଗେ ଗୋପୁରଂ ରଙ୍ଗଧାମ୍ନଃ ।
କ୍ଵଚନ ନୃପରିପାଟୀଵାସିତଂ କ୍ଵାପି ସିମ୍ହ-
କ୍ରମସୁରଭିତମେକଂ ଜ୍ୟୋତିରଗ୍ରେ ଚକାସ୍ତି ॥ ୪୭ ॥
ସଂଶୋଧ୍ୟ ପାଵନମନୋହରଦୃଷ୍ଟିପାତୈଃ
ଦେଵାୟ ମାମପି ନିଵେଦୟତାଂ ଗୁରୂଣାମ୍ ।
ସଵ୍ୟୋତ୍ତରେ ଭଗଵତୋଽସ୍ୟ କଟାକ୍ଷଵୀକ୍ଷା-
ପଙ୍କ୍ତିଂ ପ୍ରପଦ୍ୟ ପରିତଃ ପରିତୋ ଭଵେୟମ୍ ॥ ୪୮ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜକରନମ୍ରିତଶାଖିକାଭ୍ୟୋ
ଲକ୍ଷ୍ମ୍ୟା ସ୍ଵହସ୍ତକଲିତଶ୍ରଵଣଵତଂସମ୍ ।
ପୁନ୍ନାଗତଲ୍ଲଜମଜସ୍ରସହସ୍ରଗୀତି-
ସେକୋତ୍ଥଦିଵ୍ୟନିଜସୌରଭମାମନାମଃ ॥ ୪୯ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଚନ୍ଦ୍ରମସମିନ୍ଦିରୟା ଵିହର୍ତୁଂ
ଵିନ୍ୟସ୍ୟ ଵିଶ୍ଵଚିଦଚିନ୍ନୟନାଧିକାରମ୍ ।
ୟୋ ନିର୍ଵହତ୍ୟନିଶମଙ୍ଗୁଲିମୁଦ୍ରୟୈଵ
ସେନାନ୍ୟମନ୍ୟଵିମୁଖାସ୍ତମଶିଶ୍ରିୟାମ ॥ ୫୦ ॥
ସୈନ୍ୟଧୁରୀଣପ୍ରାଣସହାୟାଂ ସୂତ୍ରଵତୀମାଶିଶ୍ରିୟମମ୍ବାମ୍ ।
ଶ୍ରୀପଦଲାକ୍ଷାଲାଞ୍ଛିତସେଵାପ୍ରୋତଲସଦ୍ଦୋର୍ଵଲ୍ଲିଵିଲାସାମ୍ ॥ ୫୧ ॥
ଵିଦଧତୁ ସୁଖଂ ଵିଷ୍ଵକ୍ସେନସ୍ୟ ତେ ପ୍ରଥମେ ଭଟାଃ
କରିମୁଖଜୟତ୍ସେନୌ କାଲାହ୍ଵସିଂହମୁଖୌ ଚ ନଃ ।
ଜଗତି ଭଜତାଂ ତତ୍ତତ୍ପ୍ରତ୍ୟୂହତୂଲଦଵାନଲାଃ
ଦିଶି ଦିଶି ଦିଵାରାତ୍ରଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗପାଲନକର୍ମଠାଃ ॥ ୫୨ ॥
ଶ୍ରୁତିମୟମତିହର୍ଷପ୍ରଶ୍ରୟସ୍ମେରଵକ୍ତ୍ରଂ
ମଣିମୁକୁରମିଵାଗ୍ରେ ମଙ୍ଗଲଂ ରଙ୍ଗଧାମ୍ନଃ ।
ଶରଣମଭିଗତାଃ ସ୍ମୋ ୟତ୍ର ରୂପସ୍ଵରୂପ-
ସ୍ଵଗୁଣମହିମଦର୍ଶୀ ମୋଦତେ ରଙ୍ଗଶାୟୀ ॥ ୫୩ ॥
ତାର୍କ୍ଷ୍ୟପକ୍ଷତିଵଦସ୍ୟ ଵଲ୍ଲଭାଂ
ରୁଦ୍ରୟା ସହ ସୁକୀର୍ତିମର୍ଚୟେ ।
ହର୍ଷବାଷ୍ପମପି କୀର୍ତିମର୍ଥିନାଂ
ୟନ୍ମୁଖେନ କମଲା କଟାକ୍ଷୟେତ୍ ॥ ୫୪ ॥
ସ୍ଵାସ୍ତ୍ରରୂପସ୍ଫୁରନ୍ମୌଲି ମା ଶବ୍ଦ ଇତି
ଉଦ୍ଧୁନାନାଂ ସୁରାସ୍ତର୍ଜନୀମୁଦ୍ରୟା ।
ନାଥନିଦ୍ରୋଚିତୋନ୍ନିଦ୍ରତାମ୍ରେକ୍ଷଣାଂ
ସଞ୍ଚରନ୍ତୀଂ ସ୍ତୁମସ୍ତାଂ ଚ ପଞ୍ଚାୟୁଧୀମ୍ ॥ ୫୫ ॥
ଅସ୍ତ୍ରଗ୍ରାମାଗ୍ରେସରଂ ନାଥଵୀକ୍ଷା-
ଶୀଧୁକ୍ଷୀବୋଦ୍ଵେଲନୃତ୍ତାଭିରାମମ୍ ।
ଚକ୍ରଂ ଦୈତ୍ୟଚ୍ଛେଦକଲ୍ମାଷିତାଙ୍ଗଂ
ଭ୍ରାମ୍ୟଜ୍ଜ୍ଵାଲାମାଲଭାରି ପ୍ରପଦ୍ୟେ ॥ ୫୬ ॥
ହନୁଭୂଷଵିଭୀଷଣୟୋଃ ସ୍ୟାଂ ୟତମାଵିହ ମୋକ୍ଷମୁପେକ୍ଷ୍ୟ ।
ରଘୁନାୟକନିଷ୍କ୍ରୟଭୂତଂ ଭୁଵି ରଙ୍ଗଧନଂ ରମୟେତେ ॥ ୫୭ ॥
ଇତୋ ବହିଃ ପଞ୍ଚ ପରାଞ୍ଚି ଖାନି ପ୍ରତ୍ୟଞ୍ଚି ତାନି ସ୍ୟୁରିତୋଽନ୍ତରିତ୍ଥମ୍ ।
ଔପାଧିକେଭ୍ୟୋ ନିରୁପାଧିଭୋଗ୍ୟେ ପ୍ରତ୍ୟାହରଦ୍ଵେତ୍ରଧରଂ ନମାମି ॥ ୫୮ ॥
ଶେଷଶୟଲୋଚନାମୃତନଦୀରୟାକୁଲିତଲୋଲମାନାନାମ୍ ।
ଆଲମ୍ବମିଵାମୋଦସ୍ତମ୍ଭଦ୍ଵୟମନ୍ତରଙ୍ଗମଭିୟାମଃ ॥ ୫୯ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗାନ୍ତର୍ମନ୍ଦିରଂ ଦୀପ୍ରଶେଷଂ ଶ୍ରୀଭୂମୀତଦ୍ରମ୍ୟଜାମାତୃଗର୍ଭମ୍ ।
ପଶ୍ୟେମ ଶ୍ରୀଦିଵ୍ୟମାଣିକ୍ୟଭୂଷାମଞ୍ଜୂଷାୟାସ୍ତୁଲ୍ୟମୁନ୍ମୀଲିତାୟାଃ ॥ ୬୦ ॥
ଲୀଲାଲତାକୃପାଣୀଭୃଙ୍ଗାରପତଦ୍ଗ୍ରହାର୍ପିତକରାଗ୍ରାଃ ।
ପ୍ରୋତାଵତଂସିତକୁଚାଃ ପଦାବ୍ଜସମ୍ଵାହିନୀର୍ଵୟଂ ସ୍ତୁମହେ ॥ ୬୧ ॥
ମୁକୁଲିତନଲିନାଃ ସକୌମୁଦୀକା
ଇଵ ସୁନିଶା ଵିମଲାଦିକା ନଵାପି ।
ଶିରସି କୃତନମସ୍ୟଦେକହସ୍ତା
ଇତରକରୋଚ୍ଚଲଚାମରାଃ ଶ୍ରୟେୟମ୍ ॥ ୬୨ ॥
ଉତ୍ଫୁଲ୍ଲପଙ୍କଜତଟାକମିଵାଭିୟାନି
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜମିହ ଦକ୍ଷିଣସଵ୍ୟସୀମ୍ନୋଃ ।
ଲକ୍ଷ୍ମୀଂ ଵିହାରରସିକାମିଵ ରାଜହମ୍ସୀଂ
ଛାୟାମିଵାଭ୍ୟୁଦୟିନୀମଵନୀଂ ଚ ତସ୍ୟାଃ ॥ ୬୩ ॥
ପିବ ନୟନ ପୁରସ୍ତେ ରଙ୍ଗଧୁର୍ୟାଭିଧାନଂ
ସ୍ଥିତମିଵ ପରିଫୁଲ୍ଲତ୍ପୁଣ୍ଡରୀକଂ ତଟାକମ୍ ।
ଶ୍ରିୟମପି ଵିହରନ୍ତୀଂ ରାଜହମ୍ସୀମିଵାସ୍ମିନ୍
ପ୍ରତିଫଲନମିଵାସ୍ୟାଃ ପଶ୍ୟ ଵିଶ୍ଵମ୍ଭରାଂ ଚ ॥ ୬୪ ॥
ସୌଶୀଲ୍ୟଶୀତଲମଵେଲକୃପାତରଙ୍ଗ-
ସମ୍ପ୍ଲାଵିତାଖିଲମକୃତ୍ରିମଭୂମ ନିମ୍ନମ୍ ।
ଲକ୍ଷ୍ମ୍ୟା ଚ ଵାସିତମଭୂମ ଵିଗାହମାନାଃ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜମିଷପଦ୍ମସରଃ ପ୍ରସନ୍ନମ୍ ॥ ୬୫ ॥
ସିଂହାସନେ କମଲୟା କ୍ଷମୟା ଚ ଵିଶ୍ଵଂ
ଏକାତପତ୍ରୟିତୁମସ୍ମଦସୂନ୍ନିଷଣ୍ଣମ୍ ।
ଲକ୍ଷ୍ମୀସ୍ଵୟମ୍ଵରସନାଥିତୟୌଵନଶ୍ରୀ-
ସୌନ୍ଦର୍ୟ ସମ୍ପଦଵଲିପ୍ତମିଵାଲିହୀୟ ॥ ୬୬ ॥
ଆପାଦମୂଲମଣିମୌଲିସମୁଲ୍ଲସନ୍ତ୍ୟା
ସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟସୌହୃଦତରଙ୍ଗିତୟାଽଙ୍ଗଭଙ୍ଗ୍ୟା ।
ସଖ୍ୟଂ ସମସ୍ତଜନଚେତସି ସନ୍ଦଧାନଂ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜମନିମେଷମନୁସ୍ରିୟାସ୍ମ ॥ ୬୭ ॥
କ୍ଷିତିକମଲନିଵାସାକଲ୍ପଵଲ୍ଲୀସଲୀଲୋ-
ଲ୍ଲୁଠନଦଶଦିଶୋଦ୍ୟଦ୍ୟୌଵନାରମ୍ଭଜୃମ୍ଭଃ ।
ଶ୍ରମମପହରତାଂ ମେ ରଙ୍ଗଧାମେତି ତତ୍ତଦ୍-
ଵରମୟଫଲନମ୍ରଃ ପତ୍ରଲଃ ପାରିଜାତଃ ॥ ୬୮ ॥
ସମ୍ଭାଷମାଣମିଵ ସର୍ଵଵଶଂଵଦେନ
ମନ୍ଦସ୍ମିତେନ ମଧୁରେଣ ଚ ଵୀକ୍ଷଣେନ ।
ଦିଵ୍ୟାସ୍ତ୍ରପୁଷ୍ପିତଚତୁର୍ଭୁଜମତ୍ୟୁଦାରଂ
ରଙ୍ଗାସ୍ପଦଂ ମମ ଶୁଭାଶ୍ରୟମାଶ୍ରୟାଣି ॥ ୬୯ ॥
ଏତେ ଶଙ୍ଖଗଦାସୁଦର୍ଶନଭୃତଃ କ୍ଷେମାଙ୍କରା ବାହଵଃ
ପାଦଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵମିଦଂ ଶରଣ୍ୟମଭୟଂ ଭଦ୍ରଂ ଚ ଵୋ ହେ ଜନାଃ ।
ଇତ୍ୟୂଚିଷ୍ୟଭୟଙ୍କରେ କରତଲେ ସ୍ମେରେଣ ଵକ୍ତ୍ରେଣ ତଦ୍-
ଵ୍ୟାକୁର୍ଵନ୍ନିଵ ନିର୍ଵହେନ୍ମମ ଧୁରଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗସର୍ଵଂସହଃ ॥ ୭୦ ॥
ଅଙ୍ଗୈରହମ୍ପ୍ରଥମିକାଚରିତାତ୍ମଦାନୈଃ
ଆମୋଦମାନନଵୟୌଵନସାଵଲେପୈଃ ।
ହୈ ପାରିଜାତମିଵ ନୂତନତାୟମାନ-
ଶାଖାଶତଂ ହୃଦି ଦଧୀମହି ରଙ୍ଗଧୁର୍ୟମ୍ ॥ ୭୧ ॥ ଵର୍। କଥମଧୀମହି
ଆଲୋକା ହୃଦୟାଲଵୋ ରସଵଶାଦୀଶାନମୀଷତ୍ସ୍ମିତଂ
ପ୍ରଚ୍ଛାୟାନି ଵଚାଂସି ପଦ୍ମନିଲୟା ଚେତଃ ଶରଵ୍ୟଂ ଵପୁଃ ।
ଚକ୍ଷୁଷ୍ମନ୍ତି ଗତାଗତାନି ତ ଇମେ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଶୃଙ୍ଗାର ତେ
ଭାଵା ୟୌଵନଗନ୍ଧିନଃ କିମପରଂ ସିଞ୍ଚନ୍ତି ଚେତାଂସି ନଃ ॥ ୭୨ ॥
ଆୟତ୍କିରୀଟମଲିକୋଲ୍ଲସଦୂର୍ଧ୍ଵପୁଣ୍ଡ୍ରଂ
ଆକର୍ଣଲୋଚନମନଙ୍କୁଶକର୍ଣପାଶମ୍ ।
ଉତ୍ଫୁଲ୍ଲଵକ୍ଷସମୁଦାୟୁଧବାହୁମର୍ହ-
ନ୍ନୀଵିଂ ଚ ରଙ୍ଗପଦମବ୍ଜପଦଂ ଭଜାମଃ ॥ ୭୩ ॥ ଵର୍। ପତି
ଅବ୍ଜନ୍ୟସ୍ତପଦାବ୍ଜମଞ୍ଚିତକଟୀସଂଵାଦିକୌଶେୟକଂ
କିଞ୍ଚିତ୍ତାଣ୍ଡଵଗନ୍ଧିସଂହନନକଂ ନିର୍ଵ୍ୟାଜମନ୍ଦସ୍ମିତମ୍ ।
ଚୂଡାଚୁମ୍ବିମୁଖାମ୍ବୁଜଂ ନିଜଭୁଜାଵିଶ୍ରାନ୍ତଦିଵ୍ୟାୟୁଧଂ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେ ଶରଦଃ ଶତଂ ତତ ଇତଃ ପଶ୍ୟେମ ଲକ୍ଷ୍ମୀସଖମ୍ ॥ ୭୪ ॥
ଅଗ୍ରେ ତାର୍କ୍ଷ୍ୟେଣ ପଶ୍ଚାଦହିପତିଶୟନେନାତ୍ମନା ପାର୍ଶ୍ଵୟୋଶ୍ଚ
ଶ୍ରୀଭୂମିଭ୍ୟାମତୃପ୍ତ୍ୟା ନୟନଚୁଲକନୈଃ ସେଵ୍ୟମାନାମୃତୌଘମ୍ ।
ଵକ୍ତ୍ରେଣାଵିଃସ୍ମିତେନ ସ୍ଫୁରଦଭୟଗଦାଶଙ୍ଖଚକ୍ରୈର୍ଭୁଜାଗ୍ରୈଃ
ଵିଶ୍ଵସ୍ମୈ ତିଷ୍ଠମାନଂ ଶରଣମଶରଣା ରଙ୍ଗରାଜଂ ଭଜାମଃ ॥ ୭୫ ॥
ଆର୍ତାପାଶ୍ରୟମାର୍ଥିକଲ୍ପକମସହ୍ୟାଗସ୍କରକ୍ଷ୍ମାତଲଂ
ସଦ୍ୟଃ ସମ୍ଶ୍ରିତକାମଧେନୁମଭିୟତ୍ସର୍ଵସ୍ଵମସ୍ମଦ୍ଧନମ୍ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶ୍ଵରମାଶ୍ରୟେମ କମଲାଚକ୍ଷୁର୍ମହୀଜୀଵିତଂ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେ ସ ସୁଖାକରୋତୁ ସୁଚିରଂ ଦାସ୍ୟଂ ଚ ଧତ୍ତାଂ ମୟି ॥ ୭୬ ॥
ସ୍ଵଫଣଵିତାନଦୀପ୍ରମଣିମାଲିସୁଦାମରୁଚି-
ମ୍ରଦିମସୁଗନ୍ଧିଭୋଗସୁଖଶାୟିତରଙ୍ଗଧନମ୍ ।
ମଦଭରମନ୍ଥରୋଚ୍ଛ୍ଵସିତନିଃଶ୍ଵସିତୋତ୍ତରଲଂ
ଫଣିପତିଡୋଲିକାତଲିମମାଶ୍ଵସିମଃ ପ୍ରଣତାଃ ॥ ୭୭ ॥
ଵଟଦଲଦେଵକୀଜଠରଵେଦଶିରଃ କମଲା-
ସ୍ତନଶଠକୋପଵାଗ୍ଵପୁଷି ରଙ୍ଗଗୃହେ ଶୟିତମ୍ ।
ଵରଦମୁଦାରଦୀର୍ଘଭୁଜଲୋଚନସଂହନନଂ
ପୁରୁଷମୁପାସିଷୀୟ ପରମଂ ପ୍ରଣତାର୍ତିହରମ୍ ॥ ୭୮ ॥
ଉଦଧିପରମଵ୍ୟୋମ୍ନୋର୍ଵିସ୍ମୃତ୍ୟ ପଦ୍ମଵନାଲୟା-
ଵିନିମୟମୟୀଂ ନିଦ୍ରାଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗନାମନି ଧାମନି ।
ଫଣିପରିଵୃଢସ୍ଫାରପ୍ରଶ୍ଵାସନିଃଶ୍ଵସିତକ୍ରମ-
ସ୍ଖଲିତନୟନଂ ତନ୍ଵନ୍ମନ୍ଵୀତ ନଃ ପରମଃ ପୁମାନ୍ ॥ ୭୯ ॥
ଜଲଧିମିଵ ନିପୀତଂ ନୀରଦେନାଦ୍ରିମବ୍ଧୌ
ନିହିତମିଵ ଶୟାନଂ କୁଞ୍ଜରଂ ଵାଦ୍ରିକୁଞ୍ଜେ ।
କମଲପଦକରାକ୍ଷଂ ମେଚକଂ ଧାମ୍ନି ନୀଲେ
ଫଣିନମଧିଶୟାନଂ ପୂରୁଷଂ ଵନ୍ଦିଷୀୟ ॥ ୮୦ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟ ଇହ ଶର୍ମ ନିର୍ମିମୀତାମାତାମ୍ରାଧରପଦପାଣିଵିଦ୍ରୁମୋ ନଃ ।
କାଵେରୀଲହରିକରୋପଲାଲ୍ୟମାନୋ ଗମ୍ଭୀରାଦ୍ଭୁତ ଇଵ ତର୍ଣକୋଽର୍ଣଵସ୍ୟ ॥ ୮୧ ॥
ସିଞ୍ଚେଦିମଂ ଚ ଜନମିନ୍ଦିରୟା ତଟିତ୍ଵାନ୍
ଭୂଷାମଣିଦ୍ୟୁତିଭିରିନ୍ଦ୍ରଧନୁର୍ଦଧାନଃ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଧାମନି ଦୟାରସନିର୍ଭରତ୍ଵା-
ଦାଦ୍ରୌ ଶୟାଲୁରିଵ ଶୀତଲକାଲମେଘଃ ॥ ୮୨ ॥
ଆମୌଲିରତ୍ନମକରାତ୍ପୁନରା ଚ ପଦ୍ଭ୍ୟାଂ
ଧାମକ୍ରମୋନ୍ନମଦୁଦାରମନୋହରାଙ୍ଗମ୍ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଶେଷଶୟନଂ ନୟନୈଃ ପିବାମଃ
ପଶ୍ୟନ୍ମନଃପ୍ରଵଣମୋଘମିଵାମୃତସ୍ୟ ॥ ୮୩ ॥
ଅରଵିନ୍ଦିତମଙ୍ଘ୍ରିପାଣିପଦ୍ମୈ-
ରପି ତାପିଞ୍ଛିତମଞ୍ଚିତାଙ୍ଗକାନ୍ତ୍ୟା ।
ଅଧରେଣ ସ ବନ୍ଧୁଜୀଵିତଂ ଶ୍ରୀଃ
ନିୟତଂ ନନ୍ଦନୟେତ ରଙ୍ଗଚନ୍ଦ୍ରମ୍ ॥ ୮୪ ॥
ଅନ୍ୟୋନ୍ୟରଞ୍ଜକରୁଚୋଽନୁପମାନଶୋଭାଃ
ଦିଵ୍ୟସ୍ରଗମ୍ବରପରିଷ୍କରଣାଙ୍ଗରାଗାଃ ।
ସଂସ୍ପର୍ଶତଃ ପୁଲକିତା ଇଵ ଚିନ୍ମୟତ୍ଵାତ୍
ରଙ୍ଗେନ୍ଦୁକାନ୍ତିମଧିକାମୁପବୃମ୍ହୟନ୍ତି ॥ ୮୫ ॥
ଦ୍ରୁତକନକଜଗିରିପରିମିଲଦୁଦଧି-
ପ୍ରଚଲିତଲହରିଵଦହମହମିକୟା ।
ସ୍ନପୟତି ଜନମିମମପହରତି ତମଃ
ଫଣିଶୟମରକତମଣିକିରଣଗଣଃ ॥ ୮୬ ॥
ଭୋଗୀନ୍ଦ୍ରନିଃଶ୍ଵସିତ ସୌରଭଵର୍ଧିତଂ ଶ୍ରୀ
ନିତ୍ୟାନୁଷକ୍ତପରମେଶ୍ଵରଭାଵଗନ୍ଧି ।
ସୌରଭ୍ୟମାପ୍ଲୁତଦିଶାଵଧି ରଙ୍ଗନେତୁଃ
ଆନନ୍ଦସମ୍ପଦି ନିମଜ୍ଜୟତେ ମନାଂସି ॥ ୮୭ ॥
ରଙ୍ଗଭର୍ତୁରପି ଲୋଚନଚର୍ଚାଂ ସାହସାଵଲିଷୁ ଲେଖୟମାନମ୍ ।
ପୁଷ୍ପହାସ ଇତି ନାମ ଦୁହାନଂ ସୌକୁମାର୍ୟମତିଵାଙ୍ମନସଂ ନଃ ॥ ୮୮ ॥
ଏକୈକସ୍ମିନ୍ପରମଵୟଵେଽନନ୍ତସୌନ୍ଦର୍ୟମଗ୍ନଂ
ସର୍ଵଂ ଦ୍ରକ୍ଷ୍ୟେ କଥମିତି ମୁଧା ମାମଥା ମନ୍ଦଚକ୍ଷୁଃ ।
ତ୍ଵାଂ ସୌଭ୍ରାତ୍ରଵ୍ୟତିକରକରଂ ରଙ୍ଗରାଜାଙ୍ଗକାନାଂ
ତଲ୍ଲାଵଣ୍ୟଂ ପରିଣମୟିତା ଵିଶ୍ଵପାରୀଣଵୃତ୍ତି ॥ ୮୯ ॥
ଵପୁର୍ମନ୍ଦାରସ୍ୟ ପ୍ରଥମକୁସୁମୋଲ୍ଲାସସମୟଃ
କ୍ଷମାଲକ୍ଷ୍ମୀଭୃଙ୍ଗୀସକଲକରଣୋନ୍ମାଦନମଧୁ ।
ଵିକାସଃ ସୌନ୍ଦର୍ୟସ୍ରଜି ରସିକତାଶୀଧୁଚୁଲକୋ
ୟୁଵତ୍ଵଂ ରଙ୍ଗେନ୍ଦୋଃ ସୁରଭୟତି ନିତ୍ୟଂ ସୁଭଗତାମ୍ ॥ ୯୦ ॥
କିରୀଟଚୂଡରତ୍ନରାଜିରାଧିରାଜ୍ୟଜଲ୍ପିକା ।
ମୁଖେନ୍ଦୁକାନ୍ତିରୁନ୍ମୁଖଂ ତରଙ୍ଗିତେଵ ରଙ୍ଗିଣଃ ॥ ୯୧ ॥
ଶିଖାରତ୍ନୋଦ୍ଦୀପ୍ରଂ ଦିଶି ଦିଶି ଚ ମାଣିକ୍ୟମକରୀ-
ଲସଚ୍ଛୃଙ୍ଗଂ ରଙ୍ଗପ୍ରଭୁମଣିକିରୀଟଂ ମନୁମହେ ।
ସମୁତ୍ତୁଙ୍ଗସ୍ଫୀତଂ ଚିଦଚିଦଧିରାଜଶ୍ରିୟ ଇଵ
ପ୍ରିୟାକ୍ରୀଡଂ ଚୂଡାମଣିମପି ନିତମ୍ବଂ ତମଭିତଃ ॥ ୯୨ ॥
ଵିହରତୁ ମୟି ରଙ୍ଗିନଶ୍ଚୂଲିକାଭ୍ରମରକତିଲକୋର୍ଧ୍ଵପୁଣ୍ଡ୍ରୋଜ୍ଜ୍ଵଲମ୍ ।
ମୁଖମମୃତତଟାକଚନ୍ଦ୍ରାମ୍ବୁଜସ୍ମୟହରଶୁଚିମୁଗ୍ଧମନ୍ଦସ୍ମିତମ୍ ॥ ୯୩ ॥
ମୁଖପୁଣ୍ଡରୀକମୁପରି ତ୍ରିକଣ୍ଟକଂ ତିଲକାଶ୍ଚ କେସରସମାଃ ସମୌକ୍ତିକାଃ ।
ଇହ ରଙ୍ଗଭର୍ତୁରଭିୟନ୍ମଧୁଵ୍ରତପ୍ରକରଶ୍ରିୟଂ ଭ୍ରମରକାଣି ବିଭ୍ରତି ॥ ୯୪ ॥
ହୃଦୟଂ ପ୍ରସାଦୟତି ରଙ୍ଗପତେର୍ମଧୁରୋର୍ଧ୍ଵପୁଣ୍ଡ୍ରତିଲକଂ ଲଲିତମ୍ ।
ଅଲିକାର୍ଧଚନ୍ଦ୍ରଦଲସଂଵଲିତାମମୃତସ୍ରୁତିଂ ୟଦଭିଶଙ୍କୟତେ ॥ ୯୫ ॥
ସରସୀରୁହେ ସମଵନାମ୍ୟ ମଦାଦୁପରି ପ୍ରନୃତ୍ୟଦଲିପଙ୍କ୍ତିନିଭେ ।
ସ୍ଫୁରତୋ ଭ୍ରୁଵାଵୁପରି ଲୋଚନୟୋଃ ସଵିଲାସଲାସ୍ୟଗତି ରଙ୍ଗଭୃତଃ ॥ ୯୬ ॥
ସ୍ମରଶରନଲିନଭ୍ରମାନ୍ନେତ୍ରୟୋଃ ପରିସରନମଦିକ୍ଷୁଚାପଚ୍ଛଵି ।
ୟୁଗମୁଦୟତି ରଙ୍ଗଭର୍ତୁର୍ଭ୍ରୁଵୋଃ ଗୁରୁକୁଲମିଵ ଶାର୍ଙ୍ଗନୃତ୍ତଶ୍ରିୟଃ ॥ ୯୭ ॥
କୃପୟା ପରୟା କରିଷ୍ୟମାଣେ ସକଲାଙ୍ଗଂ କିଲ ସର୍ଵତୋଽକ୍ଷି ନେତ୍ରେ ।
ପ୍ରଥମଂ ଶ୍ରଵସୀ ସମାସ୍ତୃଣାତେ ଇତି ଦୈର୍ଘ୍ୟେଣ ଵିଦନ୍ତି ରଙ୍ଗନେତୁଃ ॥ ୯୮ ॥
ଶ୍ରଵୋନାସାରୋଧାତ୍ତଦଵଧିକଡୋଲାୟିତଗତେ
ଵିଶାଲସ୍ଫୀତାୟଦ୍ରୁଚିରଶିଶିରାତାମ୍ରଧଵଲେ ।
ମିଥୋ ବଦ୍ଧସ୍ପର୍ଧସ୍ଫୁରିତଶଫରଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଲଲିତେ
କ୍ରିୟାସ୍ତାଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗପ୍ରଣୟିନୟନାବ୍ଜେ ମୟି ଦୟାମ୍ ॥ ୯୯ ॥
କରୁଣାମୃତକୂଲମୁଦ୍ଵହୈଷ ପ୍ରଣମତ୍ସ୍ଵାଗତିକୀ ପ୍ରସନ୍ନଶୀତା ।
ମୟି ରଙ୍ଗଧନୋପକର୍ଣିକାଽକ୍ଷ୍ଣୋଃ ସରିତୋର୍ଵୀକ୍ଷଣଵୀଚିସନ୍ତତିଃ ସ୍ତାତ୍ ॥ ୧୦୦ ॥
ଵିଲସତି ନାସା କଲ୍ପକଵଲ୍ଲୀ ମୁଗ୍ଧେଵ ରଙ୍ଗନିଲୟସ୍ୟ ।
ସ୍ମିତମପି ତନ୍ନଵକୁସୁମଂ ଚୁବୁକକପୋଲଂ ଚ ପଲ୍ଲଵୋଲ୍ଲସିତମ୍ ॥ ୧୦୧ ॥
ନୟନଶଫରିଵିଦ୍ଧୌ କର୍ଣପାଶାଵରୁଦ୍ଧୌ
ରୁଷ ଇଵ ଲୁଠତୋଽର୍ଚିର୍ମଞ୍ଜରୀରୁଦ୍ଗିରନ୍ତୌ ।
ପରିମିଲଦଲକାଲୀଶୈଵଲାମଂସଵେଲାଂ
ଅନୁମଣିମକରୋଦ୍ଧୌ ରଙ୍ଗଧୁର୍ୟାମୃତାବ୍ଧେଃ ॥ ୧୦୨ ॥
ଅଧରମଧୁରାମ୍ଭୋଜଂ ତତ୍କର୍ଣପାଶମୃଣାଲିକା-
ଵଲୟମଭି ମାମାସ୍ତାଂ ରଙ୍ଗେନ୍ଦୁଵକ୍ତ୍ରସରଶ୍ଚିରମ୍ ।
ନୟନଶଫରଂ ନାସାଶୈଵାଲଵଲ୍ଲରି କର୍ଣିକା-
ମକରମଲକଶ୍ରେଣୀପର୍ୟନ୍ତନୀଲଵନାଵଲି ॥ ୧୦୩ ॥
ରମୟତୁ ସ ମାଂ କଣ୍ଠଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗନେତୁରୁଦଞ୍ଚିତ-
କ୍ରମୁକତରୁଣଗ୍ରୀଵାକମ୍ବୁପ୍ରଲମ୍ବମଲିମ୍ଲୁଚଃ ।
ପ୍ରଣୟଵିଲଗଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀଵିଶ୍ଵମ୍ଭରାକରକନ୍ଦଲୀ-
କନକଵଲୟକ୍ରୀଡାସଙ୍କ୍ରାନ୍ତରେଖ ଇଵୋଲ୍ଲସନ୍ ॥ ୧୦୪ ॥
ଅଧିଷ୍ଠାନସ୍ତମ୍ଭୌ ଭୁଵନପୃଥୁୟନ୍ତ୍ରସ୍ୟ କମଲା-
କରେଣୋରାଲାନେ ଅରିକରିଘଟୋନ୍ମାଥମୁସଲୌ ।
ଫଣୀନ୍ଦ୍ରସ୍ଫୀତସ୍ରଗ୍ଵ୍ୟତିକରିତସନ୍ଦିଗ୍ଧଵିଭଵୌ
ଭୁଜୌ ମେ ଭୂୟାସ୍ତାମଭୟମଭି ରଙ୍ଗପ୍ରଣୟିନଃ ॥ ୧୦୫ ॥
ପ୍ରତିଜଲଧିତୋ ଵେଲାଶୟ୍ୟାଂ ଵିଭୀଷଣକୌତୁକାତ୍
ପୁନରିଵ ପୁରସ୍କର୍ତୁଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗିଣଃ ଫଣିପୁଙ୍ଗଵେ ।
ସମୁପଦଧତଃ କଞ୍ଚିତ୍କଞ୍ଚିତ୍ପ୍ରସାରୟତୋ ଭୁଜ-
ଦ୍ଵୟମପି ସଦା ଦାନଶ୍ରଦ୍ଧାଲୁ ଦୀର୍ଘମୁପାସ୍ମହେ ॥ ୧୦୬ ॥
କୁସୁମଭରାଲସୌ ସ୍ଫଟିକଵେଦିଶୟୌ ଵିଟପା-
ଵମରତରୋଃ ପରଂ ପରିହସତ୍ପୃଥୁ ରଙ୍ଗଭୁଜଃ ।
ବହୁମଣିମୁଦ୍ରିକାକନକକଙ୍କଣଦୋର୍ଵଲୟୈଃ
କିସଲୟି ଦୋର୍ଦ୍ଵୟଂ ଫଣିନି ନିର୍ଭରସୁପ୍ତମିମଃ ॥ ୧୦୭ ॥
ମଦ୍ରକ୍ଷାଵ୍ରତକୌତୁକେ ସୁକଟକେ ଵିକ୍ରାନ୍ତିକର୍ଣେଜପେ
ଶାର୍ଙ୍ଗଜ୍ୟାକିଣକର୍କଶିମ୍ନି ସୁମନସ୍ସ୍ରଙ୍ମୋହନେ ମାର୍ଦଵେ ।
ଦୋର୍ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଂ ବହୁଶଃ ପ୍ରଲୋଭ୍ୟ କମଲାଲୀଲୋପଧାନଂ ଭଵତ୍
ତଚ୍ଚିତ୍ରାଲକମୁଦ୍ରିତଂ ଵିଜୟତେ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗସଂସଙ୍ଗିନଃ ॥ ୧୦୮ ॥
ଭଵାର୍ତାନାଂ ଵକ୍ତ୍ରାମୃତସରସି ମାର୍ଗଂ ଦିଶଦିଵ
ସ୍ଵୟଂ ଵକ୍ତ୍ରେଣେଦଂ ଵରଦମିତି ସନ୍ଦର୍ଶିତମିଵ ।
କରାମ୍ଭୋଜଂ ପଙ୍କେରୁହଵନରୁଷା ପାଟଲମିଵ
ଶ୍ରୟାମି ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟିତୁରୁପଧାନୀକୃତମହମ୍ ॥ ୧୦୯ ॥
କିରୀଟଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟିତୁରୁପଧାନୀକୃତଭୁଜଃ
ଵିଧୀଶାଧୀଶତ୍ଵାଦ୍ଧଟତ ଇତି ସଂସ୍ପୃଶ୍ୟ ଵଦତି ।
ନିହୀନାନାଂ ମୁଖ୍ୟଂ ଶରଣମିତି ବାହୁସ୍ତଦିତରଃ
ସ୍ଫୁଟଂ ବ୍ରୂତେ ପାଦାମ୍ବୁଜୟୁଗଲମାଜାନୁନିହିତଃ ॥ ୧୧୦ ॥
ମଲୟଜଶଶିଲିପ୍ତଂ ମାଲତୀଦାମତଲ୍ପଂ
ସୁମଣିସରଵିତାନଂ କୌସ୍ତୁଭସ୍ଵସ୍ତିଦୀପମ୍ ।
ଦନୁଜଵୃଷଵିଷାଣୋଲ୍ଲେଖଚିତ୍ରଂ ଚ ଲକ୍ଷ୍ମୀ-
ଲଲିତଗୃହମୁପାସେ ରଙ୍ଗସର୍ଵଂସହୋରଃ ॥ ୧୧୧ ॥
ହାରସ୍ଫାରିତଫେନମଂଶୁଲହରୀମାଲର୍ଦ୍ଧି ମୁକ୍ତାଫଲ-
ଶ୍ରେଣୀଶୀକରଦୁର୍ଦିନଂ ତତ ଇତୋ ଵ୍ୟାକୀର୍ଣରତ୍ନୋତ୍କରମ୍ ।
ଆଵିଃକୌସ୍ତୁଭଲକ୍ଷ୍ମି ରଙ୍ଗଵସତେର୍ନିସ୍ସୀମଭୂମାଦ୍ଭୁତଂ
ଵକ୍ଷୋ ମନ୍ଦରମଥ୍ୟମାନଜଲଧିଶ୍ଲାଘଂ ଵିଲୋକେମହି ॥ ୧୧୨ ॥
ଵକ୍ଷଃସ୍ଥଲ୍ୟାଂ ତୁଲସିକମଲାକୌସ୍ତୁଭୈର୍ଵୈଜୟନ୍ତୀ
ସର୍ଵେଶତ୍ଵଂ କଥୟତିତରାଂ ରଙ୍ଗଧାମ୍ନସ୍ତଦାସ୍ତାମ୍ ।
କୂର୍ମଵ୍ୟାଘ୍ରୀନଖପରିମିଲତ୍ପଞ୍ଚହେତୀ ୟଶୋଦା-
ନଦ୍ଧା ମୌଗ୍ଧ୍ୟାଭରଣମଧିକଂ ନଃ ସମାଧିଂ ଧିନୋତି ॥ ୧୧୩ ॥
କିୟାନ୍ଭରୋ ମମ ଜଗଦଣ୍ଡମଣ୍ଡଲୀ-
ତ୍ୟତୃପ୍ତିତଃ କୃଶିତମିଵୋଦରଂ ଵିଭୋଃ ।
ରିରକ୍ଷିଷୋଚିତଜଗତୀପରମ୍ପରାଂ
ପରାମିଵ ପ୍ରଥୟତି ନାଭିପଙ୍କଜମ୍ ॥ ୧୧୪ ॥
ତ୍ରିଵିଧଚିଦଚିଦ୍ଵୃନ୍ଦଂ ତୁନ୍ଦାଵଲମ୍ବିଵଲିତ୍ରୟଂ
ଵିଗଣୟଦିଵୈଶ୍ଵର୍ୟଂ ଵ୍ୟାଖ୍ୟାତି ରଙ୍ଗମହେଶିତୁଃ ।
ପ୍ରଣତଵଶତାଂ ବ୍ରୂତେ ଦାମୋଦରତ୍ଵକରଃ କିଣଃ
ତଦୁଭୟଗୁଣାକୃଷ୍ଟଂ ପଟ୍ଟଂ କିଲୋଦରବନ୍ଧନମ୍ ॥ ୧୧୫ ॥
ତ୍ରୟୋ ଦେଵାସ୍ତୁଲ୍ୟାସ୍ତ୍ରିତୟମିଦମଦ୍ଵୈତମଧିକଂ
ତ୍ରିକାଦସ୍ମାତ୍ତତ୍ତ୍ଵଂ ପରମିତି ଵିତର୍କାନ୍ ଵିଘଟୟନ୍ ।
ଵିଭୋର୍ନାଭୀପଦ୍ମୋ ଵିଧିଶିଵନିଦାନଂ ଭଗଵତଃ
ତଦନ୍ୟଦ୍ଭ୍ରୂଭଙ୍ଗୀପରଵଦିତି ସିଦ୍ଧାନ୍ତୟତି ନଃ ॥ ୧୧୬ ॥
ଗର୍ଭେ କୃତ୍ଵା ଗୋପ୍ତୁମନନ୍ତଂ ଜଗଦନ୍ତ-
ର୍ମଜ୍ଜଦ୍ଭ୍ରମ୍ୟା ଵାଞ୍ଛତି ସାମ୍ୟଂ ନନୁ ନାଭିଃ ।
ଉତ୍କ୍ଷିପ୍ୟୈତତ୍ପ୍ରେକ୍ଷିତୁମୁଦ୍ୟଦ୍ଭ୍ରମିଭୂୟଂ
ନାଭୀପଦ୍ମୋ ରଂହତି ରଙ୍ଗାୟତନାବ୍ଧେଃ ॥ ୧୧୭ ॥
ମଦମିଵ ମଧୁକୈଟଭସ୍ୟ ରମ୍ଭାକରଭକରୀନ୍ଦ୍ରକରାଭିରୂପ୍ୟଦର୍ପମ୍ ।
ସ୍ଫୁଟମିଵ ପରିଭୂୟ ଗର୍ଵଗୁର୍ଵୋଃ କିମୁପମିମୀମହି ରଙ୍ଗକୁଞ୍ଜରୋର୍ଵୋଃ ॥ ୧୧୮ ॥
କଟୀକାନ୍ତିସଂଵାଦିଚାତୁର୍ୟନୀଵୀଲସଦ୍ରତ୍ନକାଞ୍ଚୀକଲାପାନୁଲେପମ୍ ।
ମହାଭ୍ରଂ ଲିହନ୍ମେରୁମାଣିକ୍ୟସାନୂରିଵାଭାତି ପୀତାମ୍ବରଂ ରଙ୍ଗବନ୍ଧୋଃ ॥ ୧୧୯ ॥
ଭର୍ମସ୍ଥଲାଂଶୁପରିଵେଷ ଇଵାମ୍ବୁରାଶେଃ
ସନ୍ଧ୍ୟାମ୍ବୁଵାହନିକୁରୁମ୍ବମିଵାମ୍ବରସ୍ୟ ।
ଶମ୍ପାକଦମ୍ବକମିଵାମ୍ବୁମୁଚୋ ମନା ନଃ
ପୀତାମ୍ବରଂ ପିବତି ରଙ୍ଗଧୁରନ୍ଧରସ୍ୟ ॥ ୧୨୦ ॥
ଵୈଭୂଷଣ୍ୟାଂ କାନ୍ତିରାଙ୍ଗୀ ନିମଗ୍ନା ଵିଷ୍ଵଦ୍ରୀଚୀ କ୍ଵାପି ସୋନ୍ମାଦଵୃତ୍ତିଃ ।
ଜାନେ ଜାନୁଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଵାର୍ତାଵିଵର୍ତୋ ଜାତଃ ଶ୍ରୀମଦ୍ରଙ୍ଗତୁଙ୍ଗାଲୟସ୍ୟ ॥ ୧୨୧ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟଜଙ୍ଘେ ଶ୍ରୀଭୂମ୍ୟାମର୍ଶହର୍ଷକଣ୍ଟକିତେ ।
ତତ୍କେଲିନଲିନମାଂସଲନାଲଦ୍ଵୟଲଲିତମାଚରତଃ ॥ ୧୨୨ ॥
ଵନ୍ଦାରୁଵୃନ୍ଦାରକମୌଲିମାଲାୟୁଞ୍ଜାନଚେତଃ କମଲାକରେଭ୍ୟଃ ।
ସଙ୍କ୍ରନ୍ତରାଗାଵିଵ ପାଦପଦ୍ମୌ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଭର୍ତୁର୍ମନଵୈ ନଵୈ ଚ ॥ ୧୨୩ ॥
ୟଦ୍ଵୃନ୍ଦାଵନପଣ୍ଡିତଂ ଦଧିରଵୈର୍ୟତ୍ତାଣ୍ଡଵଂ ଶିକ୍ଷିତଂ
ୟଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀକରସୌଖ୍ୟସାକ୍ଷି ଜଲଜପ୍ରସ୍ପର୍ଧମାନର୍ଦ୍ଧି ୟତ୍ ।
ୟଦ୍ଭକ୍ତେଷ୍ଵଜଲସ୍ଥଲଜ୍ଞମପି ୟଦ୍ଦୂତ୍ୟପ୍ରସଙ୍ଗୋତ୍ସୁକଂ
ତଦ୍ଵିଷ୍ଣୋଃ ପରମଂ ପଦଂ ଵହତୁ ନଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗିଣୋ ମଙ୍ଗଲମ୍ ॥ ୧୨୪ ॥
ଶିଞ୍ଜାନଶ୍ରୁତିଶିଞ୍ଜିନୀମଣିରଵୈର୍ଵଜ୍ରାରଵିନ୍ଦଧ୍ଵଜ-
ଚ୍ଛତ୍ରୀକଲ୍ପକଶଙ୍ଖଚକ୍ରମୁକୁରୈସ୍ସ୍ତୈସ୍ତୈଶ୍ଚ ରେଖାମୟୈଃ ।
ଐଶ୍ଵର୍ୟେଣ ଜୟଂ ତ୍ରିଵିକ୍ରମମୁଖଂ ଘୁଷ୍ୟଦ୍ଭିରାମ୍ରେଡିତଂ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟପାଦପଙ୍କଜୟୁଗଂ ଵନ୍ଦାମହେ ସୁନ୍ଦରମ୍ ॥ ୧୨୫ ॥
ପୁନାନି ଭୁଵନାନ୍ୟହଂ ବହୁମୁଖୀତି ସର୍ଵାଙ୍ଗୁଲୀ
ଝଲଜ୍ଝଲିତଜାହ୍ନଵୀଲହରିଵୃନ୍ଦସନ୍ଦେହଦାଃ ।
ଦିଵା ନିଶି ଚ ରଙ୍ଗିଣଶ୍ଚରଣଚାରୁକଲ୍ପଦ୍ରୁମ-
ପ୍ରଵାଲନଵମଞ୍ଜରୀଃ ନଖରୁଚୀର୍ଵିଗାହେମହି ॥ ୧୨୬ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେନ୍ଦୋଃ ପଦକିସଲୟେ ନୀଲମଞ୍ଜୀରମୈତ୍ର୍ୟା
ଵନ୍ଦେ ଵୃନ୍ତପ୍ରଣୟିମଧୁପଵ୍ରାତରାଜୀଵଜୈତ୍ରେ ।
ନିତ୍ୟାଭ୍ୟର୍ଚାନତଵିଧିମୁଖସ୍ତୋମସଂଶୟ୍ୟମାନୈଃ
ହେମାମ୍ଭୋଜୈର୍ନିବିଡନିକଟେ ରାମସୀତୋପନୀତୈଃ ॥ ୧୨୭ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵେ ପୂର୍ଵଶତକଂ ସମାପ୍ତମ୍ ।
ଅଥ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵେ ଉତ୍ତରଶତକମ୍ ।
ଶ୍ରୀପରାଶରଭଟ୍ଟାର୍ୟଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶପୁରୋହିତଃ ।
ଶ୍ରୀଵତ୍ସାଙ୍କସୁତଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ ଶ୍ରେୟସେ ମେଽସ୍ତୁ ଭୂୟସେ ॥
ହର୍ତୁଂ ତମସ୍ସଦସତୀ ଚ ଵିଵେକ୍ତୁମୀଶୋ
ମାନଂ ପ୍ରଦୀପମିଵ କାରୁଣିକୋ ଦଦାତି ।
ତେନାଵଲୋକ୍ୟ କୃତିନଃ ପରିଭୁଞ୍ଜତେ ତଂ
ତତ୍ରୈଵ କେଽପି ଚପଲାଶ୍ଶଲଭୀଭଵନ୍ତି ॥ ୧ ॥
ୟା ଵେଦବାହ୍ୟାଃ ସ୍ମୃତୟୋଽର୍ହଦାଦେର୍ଵେଦେଷୁ ୟାଃ କାଶ୍ଚ କୁଦୃଷ୍ଟୟଃ ।
var କୁଦୃଷ୍ଟୟସ୍ତାଃ?
ଆଗସ୍କୃତାଂ ରଙ୍ଗନିଧେ ତ୍ଵଦଧ୍ଵନ୍ୟନ୍ଧଙ୍କରଣ୍ୟଃ
ସ୍ମୃତଵାନ୍ ମନୁସ୍ତତ୍ ॥ ୨ ॥
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷପ୍ରମଥନପଶ୍ୟତୋହରତ୍ଵା-
ନ୍ନିର୍ଦୋଷଶ୍ରୁତିଵିମତେଶ୍ଚ ବାହ୍ୟଵର୍ତ୍ମ ।
ଦୁସ୍ତର୍କପ୍ରଭଵତୟା ଚ ଵକ୍ତୃଦୋଷ-
ସ୍ପୃଷ୍ଟ୍ୟା ଚ ପ୍ରଜହତି ରଙ୍ଗଵିନ୍ଦ ଵୃଦ୍ଧାଃ ॥ ୩ ॥
ଅଵୟଵିତୟେଦଙ୍କୁର୍ଵାଣୈର୍ବହିଷ୍କରଣୈର୍ଵପୁ-
ର୍ନିରଵୟଵକୋଽହଙ୍କାରାର୍ହଃ ପୁମାନ୍ କରଣାତିଗଃ ।
ସ୍ଫୁରତି ହି ଜନାଃ ପ୍ରତ୍ୟାସତ୍ତେରିମୌ ନ ଵିଵିଞ୍ଚତେ
ତଦଧିକୁରୁତାଂ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ରଙ୍ଗେଶ ତେ ପରଲୋକିନି ॥ ୪ ॥
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷା ଶ୍ରୁତିରର୍ଥଧୀଶ୍ଚ ନ ତଥା ଦୋଷସ୍ତଦର୍ଥଃ
ପୁନର୍ଧର୍ମାଧର୍ମପରାଵରେଶ୍ଵରମୁଖଃ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷବାଧ୍ୟୋ ନ ଚ ।
ତଚ୍ଚାର୍ଵାକମତେଽପି ରଙ୍ଗରମଣ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଵତ୍ ସା ପ୍ରମା
ୟୋଗୋନ୍ମୀଲିତଧୀସ୍ତଦର୍ଥମଥଵା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷମୀକ୍ଷେତ ସଃ ॥ ୫ ॥
ନ ସଦସଦୁଭୟଂ ଵା ନୋଭୟସ୍ମାଦ୍ବହିର୍ଵା ଜଗଦିତି
ନ କିଲୈକାଂ କୋଟିମାଟୀକତେ ତତ୍ ।
ଇତି ନିରୁପଧି ସର୍ଵଂ ସର୍ଵିକାତୋ ନିଷେଧନ୍
ଵରଦ ସୁଗତପାଶଶ୍ଚୋରଲାଵଂ ଵିଲାଵ୍ୟଃ ॥ ୬ ॥
ପ୍ରତୀତିଶ୍ଚେଦିଷ୍ଟା ନ ନିଖିଲନିଷେଧୋ ୟଦି ନ କୋ
ନିଷେଦ୍ଧାଽତୋ ନେଷ୍ଟୋ ନିରୁପଧିନିଷେଧସ୍ସଦୁପଧୌ ।
ନିଷେଧେଽନ୍ୟତ୍ସିଧ୍ୟେଦ୍ଵରଦ ଘଟଭଙ୍ଗେ ଶକଲଵତ୍
ପ୍ରମାଶୂନ୍ୟେ ପକ୍ଷେ ଶ୍ରୁତିରପି ମତେଽସ୍ମିନ୍ଵିଜୟତାମ୍ ॥ ୭ ॥
ୟୋଗାଚାରୋ ଜଗଦପଲପତ୍ୟତ୍ର ସୌତ୍ରାନ୍ତିକସ୍ତ-
ଦ୍ଧୀଵୈଚିତ୍ର୍ୟାଦନୁମିତିପଦଂ ଵକ୍ତି ଵୈଭାଷିକସ୍ତୁ ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଂ ତତ୍କ୍ଷଣିକୟତି ତେ ରଙ୍ଗନାଥ ତ୍ରୟୋଽପି
ଜ୍ଞାନାତ୍ମତ୍ଵକ୍ଷଣଭିଦୁରତେ ଚକ୍ଷତେ ତାନ୍ କ୍ଷିପାମଃ ॥ ୮ ॥
ଜଗଦ୍ଭଙ୍କୁରଂ ଭଙ୍ଗୁରା ବୁଦ୍ଧିରାତ୍ମେତ୍ୟସଦ୍ଵେତ୍ତ୍ରଭାଵେ
ତଥା ଵେଦ୍ୟଵିତ୍ତ୍ୟୋଃ ।
କ୍ଷଣଧ୍ଵଂସତଶ୍ଚ ସ୍ମୃତିପ୍ରତ୍ୟଭିଜ୍ଞାଦରିଦ୍ରଂ
ଜଗତ୍ସ୍ୟାଦିଦଂ ରଙ୍ଗଚନ୍ଦ୍ର ॥ ୯ ॥
ଅହମିଦମଭିଵେଦ୍ମୀତ୍ୟାତ୍ମଵିତ୍ତ୍ୟୋର୍ଵିଭେଦେ
ସ୍ଫୁରତି ୟଦି ତଦୈକ୍ୟଂ ବାହ୍ୟମପ୍ୟେକମସ୍ତୁ ।
ପ୍ରମିତିରପି ମୃଷା ସ୍ୟାନ୍ମେୟମିଥ୍ୟାତ୍ଵଵାଦେ
ୟଦି ତଦପି ସହେରନ୍ ଦୀର୍ଘମସ୍ମନ୍ମତାୟୁଃ ॥ ୧୦ ॥
ଏତଦ୍ରାମାସ୍ତ୍ରଂ ଦଲୟତୁ କଲିର୍ବ୍ରହ୍ମମୀମାଂସକାଂଶ୍ଚ
ଜ୍ଞପ୍ତିର୍ବ୍ରହ୍ମୈତଜ୍ଜ୍ଵଲଦପି ନିଜାଵିଦ୍ୟୟା ବମ୍ଭ୍ରମୀତି ।
ତସ୍ୟ ଭ୍ରାନ୍ତିଂ ତାଂ ଶ୍ଲଥୟତି ଜିତାଦ୍ଵୈତଵିଦ୍ୟସ୍ତୁ ଜୀଵୋ
ୟଦ୍ୟଦ୍ଦୃଶ୍ୟଂ ତଦ୍ଵିତଥମିତି ୟେ ଜ୍ଞାପୟାଞ୍ଚକ୍ରୁରଜ୍ଞାଃ ॥ ୧୧ ॥
ଅଙ୍ଗୀକୃତ୍ୟ ତୁ ସପ୍ତଭଙ୍ଗିକୁସୃତିଂ ସ୍ୟାଦସ୍ତିନାସ୍ତ୍ୟାତ୍ମିକାଂ
ଵିଶ୍ଵଂ ତ୍ଵଦ୍ଵିଭଵଂ ଜଗଜ୍ଜିନମତେ ନୈକାନ୍ତମାଚକ୍ଷତେ ।
ଭିନ୍ନାଭିନ୍ନମିଦଂ ତଥା ଜଗଦୁଷେ ଵନ୍ଧ୍ୟା ମମାମ୍ବେତିଵ-
ନ୍ନୂତ୍ନବ୍ରହ୍ମଵିଦେ ରହଃ ପରମିଦଂ ରଙ୍ଗେନ୍ଦ୍ର ତେ ଚକ୍ଷତାମ୍ ॥ ୧୨ ॥
କଣଚରଚରଣାକ୍ଷୌ ଭିକ୍ଷମାଣୌ କୁତର୍କୈଃ
ଶ୍ରୁତିଶିରସି ସୁଭିକ୍ଷଂ ତ୍ଵଜ୍ଜଗତ୍କାରଣତ୍ଵମ୍ ।
ଅଣୁଷୁ ଵିପରିଣାମ୍ୟ ଵ୍ୟୋମପୂର୍ଵଂ ଚ କାର୍ୟଂ
ତଵ ଭଵଦନପେକ୍ଷଂ ରଙ୍ଗଭର୍ତର୍ବ୍ରୁଵାତେ ॥ ୧୩ ॥
ଵେଦେ କର୍ତ୍ରାଦ୍ୟଭାଵାଦ୍ବଲଵତି ହି ନୟୈସ୍ତ୍ଵନ୍ମୁଖେ ନୀୟମାନେ
ତନ୍ମୂଲତ୍ଵେନ ମାନଂ ତଦିତରଦଖିଲଂ ଜାୟତେ ରଙ୍ଗଧାମନ୍
ତସ୍ମାତ୍ସାଙ୍ଖ୍ୟଂ ସୟୋଗଂ ସପଶୁପତିମତଂ କୁତ୍ରଚିତ୍ପଞ୍ଚରାତ୍ରଂ
ସର୍ଵତ୍ରୈଵ ପ୍ରମାଣଂ ତଦିଦମଵଗତଂ ପଞ୍ଚମାଦେଵ ଵେଦାତ୍ ॥ ୧୪ ॥
ସଞ୍ଚଷ୍ଟେ ନେଶ୍ଵରଂ ତ୍ଵାଂ ପୁରୁଷପରିଷଦି ନ୍ୟସ୍ୟ ୟଦ୍ଵାଽଽନ୍ୟପର୍ୟାତ୍
ସାଙ୍ଖ୍ୟୋ ୟୋଗୀ ଚ କାକ୍ଵା ପ୍ରତିଫଲନମିଵୈଶ୍ଵର୍ୟମୂଚେ କୟାଚିତ୍ ।
ଭିକ୍ଷୌ ଶୈଵସ୍ସୁରାଜମ୍ଭଵମଭିମନୁତେ ରଙ୍ଗରାଜାତିରାଗାତ୍
ତ୍ଵାଂ ତ୍ଵାମେଵାଭ୍ୟଧାସ୍ତ୍ଵଂ ନନୁ ପରଵିଭଵଵ୍ୟୂହନାଢ୍ୟମ୍ଭଵିଷ୍ଣୁମ୍ ॥ ୧୫ ॥
ଇତି ମୋହନଵର୍ତ୍ମନା/ଵର୍ଷ୍ମଣା ତ୍ଵୟାଽପି ଗ୍ରଥିତଂ ବାହ୍ୟମତଂ ତୃଣାୟ ମନ୍ୟେ ।
ଅଥ ଵୈଦିକଵର୍ମଵର୍ମିତାନାଂ ମନିତାହେ କୁଦୃଶାଂ କିମୀଶ ଵର୍ତ୍ମ ॥ ୧୬ ॥
ସଂସ୍କାରଂ ପ୍ରତିସଞ୍ଚରେଷୁ ନିଦଧତ୍ସର୍ଗେସୁ ତତ୍ସ୍ମାରିତଂ
ରୂପଂ ନାମ ଚ ତତ୍ତଦର୍ହନିଵହେ ଵ୍ୟାକୃତ୍ୟ ରଙ୍ଗାସ୍ପଦ ।
ସୁପ୍ତୋଦ୍ବୁଦ୍ଧଵିରିଞ୍ଚପୂର୍ଵଜନତାମଧ୍ୟାପ୍ୟ ତତ୍ତଦ୍ଧିତଂ
ଶାସନ୍ନସ୍ମୃତକର୍ତୃକାନ୍ ଵହସି ୟଦ୍ଵେଦାଃ ପ୍ରମାଣଂ ତତଃ ॥ ୧୭ ॥
ଶୀକ୍ଷାୟାଂ ଵର୍ଣଶିକ୍ଷା ପଦସମଧିଗମୋ ଵ୍ୟାକ୍ରିୟାନିର୍ଵଚୋଭ୍ୟାଂ
ଛନ୍ଦଶ୍ଛନ୍ଦଶ୍ଚିତୌ ସ୍ୟାଦ୍ଗମୟତି ସମୟଂ ଜ୍ୟୌତିଷଂ ରଙ୍ଗନାଥ ।
କଲ୍ପେଽନୁଷ୍ଠାନମୁକ୍ତଂ ହ୍ୟୁଚିତଗମିତୟୋର୍ନ୍ୟାୟମୀମାଂସୟୋସ୍ସ୍ୟାତ୍
ଅର୍ଥଵ୍ୟକ୍ତିଃ ପୁରାଣସ୍ମୃତିଷୁ ତଦନୁଗାସ୍ତ୍ଵାଂ ଵିଚିନ୍ଵନ୍ତି ଵେଦାଃ ॥ ୧୮ ॥
ଆଦୌ ଵେଦାଃ ପ୍ରମାଣଂ ସ୍ମୃତିରୁପକୁରୁତେ ସେତିହାସୈଃ ପୁରାଣୈଃ
ନ୍ୟାୟୈସ୍ସାର୍ଧଂ ତ୍ଵଦର୍ଚାଵିଧିମୁପରି ପରକ୍ଷୀୟତେ ପୂର୍ଵଭାଗଃ ।
ଊର୍ଧ୍ଵୋ ଭାଗତ୍ସ୍ଵଦୀହାଗୁଣଵିଭଵପରିଜ୍ଞାପନୈସ୍ତ୍ଵତ୍ପଦାପ୍ତୌ
ଵେଦ୍ୟୋ ଵେଦୈଶ୍ଚ ସର୍ଵୈରହମିତି ଭଗଵନ୍ ସ୍ଵେନ ଚ ଵ୍ୟାଚକର୍ଥ ॥ ୧୯ ॥
କ୍ରିୟା ତଚ୍ଛକ୍ତିର୍ଵା କିମପି ତଦପୂର୍ଵଂ ପିତୃସୁର-
ପ୍ରସାଦୋ ଵା କର୍ତୁଃ ଫଲଦ ଇତି ରଙ୍ଗେଶ କୁଦୃଶଃ ।
ତ୍ଵଦର୍ଚେଷ୍ଟାପୂର୍ତେ ଫଲମପି ଭଵତ୍ପ୍ରୀତିଜମିତି
ତ୍ରୟୀଵୃଦ୍ଧାସ୍ତତ୍ତଦ୍ଵିଧିରପି ଭଵତ୍ପ୍ରେରଣମିତି ॥ ୨୦ ॥
ଆଜ୍ଞା ତେ ସନିମିତ୍ତନିତ୍ୟଵିଧୟଃ ସ୍ଵର୍ଗାଦିକାମ୍ୟଦ୍ଵିଧିଃ
ସୋଽନୁଜ୍ଞା ଶଠଚିତ୍ତଶାସ୍ତ୍ରଵଶତୋପାୟୋଽଭିଚାରଶ୍ରୁତିଃ ।
ସର୍ଵୀୟସ୍ୟ ସମସ୍ତଶାସିତୁରହୋ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗସର୍ଵସ୍ଵ ତେ
ରକ୍ଷାକୂତନିଵେଦିନୀ ଶ୍ରୁତିରସୌ ତ୍ଵନ୍ନିତ୍ୟଶାସ୍ତିସ୍ତତଃ ॥ ୨୧ ॥
ଅତ୍ରାସ୍ତେ ନିଧିରିତିଵତ୍ପୁମର୍ଥଭୂତେ ସିଦ୍ଧାର୍ଥା ଅପି ଗୁଣରୂପଵୃତ୍ତଵାଦାଃ ।
ରଙ୍ଗେଶ ତ୍ଵୟି ସକଲାସ୍ସମନ୍ଵୟନ୍ତେ ନୋପାସାଫଲଵିଧିଭିର୍ଵିଶେଷ ଏଷାମ୍ ॥ ୨୨ ॥
ଦେହୋ ଦେହିନି କାରଣେ ଵିକୃତୟୋ ଜାତିର୍ଗୁଣାଃ କର୍ମ ଚ
ଦ୍ରଵ୍ୟେ ନିଷ୍ଠିତରୂପବୁଦ୍ଧିଵଚନାସ୍ତାତ୍ସ୍ଥ୍ୟାତ୍ ତଥେଦଂ ଜଗତ୍ ।
ଵିଶ୍ଵଂ ତ୍ଵୟ୍ୟଭିମନ୍ୟସେ ଜଗଦିଷେ ତେନାଦ୍ଵିତୀୟସ୍ତତଃ
ମାୟୋପାଧିଵିକାରସଙ୍କରକଥା କା ନାମ ରଙ୍ଗେଶ୍ଵର ॥ ୨୩ ॥
ସ୍ଥିତ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତିପ୍ରଵୃତ୍ତିଗ୍ରସନନିୟମନଵ୍ୟାପନୈରାତ୍ମନସ୍ତେ
ଶେଷୋଽଶେଷଃ ପ୍ରପଞ୍ଚୋ ଵପୁରିତି ଭଵତସ୍ତସ୍ୟ ଚାଭେଦଵାଦାଃ ।
ସର୍ଵଂ ଖଲ୍ଵୈତଦାତ୍ମ୍ୟଂ ସକଲମିଦମହଂ ତତ୍ତ୍ଵମସ୍ୟେଵମାଦ୍ୟାଃ
ଵ୍ୟାଖ୍ୟାତା ରଙ୍ଗଧାମପ୍ରଵଣ ଵିଜୟିଭିର୍ଵୈଦିକୈସ୍ସାର୍ଵଭୌମୈଃ ॥ ୨୪ ॥
ସରାଜକମରାଜକଂ ପୁନରନେକରାଜଂ ତଥା
ୟଥାଭିମତରାଜକଂ ଜଗଦିଦଂ ଜଜଲ୍ପୁର୍ଜଡାଃ ।
ଜଗାଵଵଶଚିତ୍ରତାତରତମତ୍ଵତର୍କାଙ୍ଗିକା
ଶ୍ରୁତିଶ୍ଚିଦଚିତୀ ତ୍ଵୟା ଵରଦ ନିତ୍ୟରାଜନ୍ଵତୀ ॥ ୨୫ ॥
ବ୍ରହ୍ମାଦ୍ୟାସ୍ସୃଜ୍ୟଵର୍ଗେ ଭ୍ରୁକୁଟିଭଟତୟୋଦ୍ଘାଟିତା ନାଵତାର-
ପ୍ରସ୍ତାଵେ ତେନ ନ ତ୍ଵଂ ନ ଚ ତଵ ସଦୃଶା ଵିଶ୍ଵମେକାତପତ୍ରମ୍ ।
ଲକ୍ଷ୍ମୀନେତ୍ରା ତ୍ଵୟେତି ଶ୍ରୁତିମୁନିଵଚନୈସ୍ତ୍ଵତ୍ପରୈରର୍ପୟାମଃ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗାମ୍ଭୋଧିଚନ୍ଦ୍ରୋଦୟ ଜଲମୁଚିତଂ ଵାଦିକୌତସ୍କୁତେଭ୍ୟଃ ॥ ୨୬ ॥
ଦୋଷୋପଧାଵଧିସମାତିଶୟାନସଙ୍ଖ୍ୟା
ନିର୍ଲେପମଙ୍ଗଲଗୁଣୌଘଦୁଘାଷ୍ଷଡେତାଃ ।
ଜ୍ଞାନୈଶ୍ଵରୀଶକନଵୀର୍ୟବଲାର୍ଚିଷସ୍ତ୍ଵାଂ
ରଙ୍ଗେଶ ଭାସ ଇଵ ରତ୍ନମନର୍ଘୟନ୍ତି ॥ ୨୭ ॥
ୟୁଗପଦନିଶମକ୍ଷୈଃ ସ୍ଵୈଃ ସ୍ଵତୋ ଵାଽଽକ୍ଷକାର୍ୟେ
ନିୟମମନିୟମଂ ଵା ପ୍ରାପ୍ୟ ରଙ୍ଗାଧିରାଜ ।
କରତଲଵଦଶେଷଂ ପଶ୍ୟସି ସ୍ଵପ୍ରକାଶଂ
ତଦଵରଣମମୋଘଂ ଜ୍ଞାନମାମ୍ନାସିଷୁସ୍ତେ ॥ ୨୮ ॥
ନୟନଶ୍ରଵଣୋ ଦୃଶା ଶୃଣୋଷି ଅଥ ତେ ରଙ୍ଗପତେ ମହେଶିତୁଃ ।
କରଣୈରପି କାମକାରିଣଃ ଘଟତେ ସର୍ଵପଥୀନମୀକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୨୯ ॥
ସାର୍ଵଜ୍ଞ୍ୟେନାଜ୍ଞମୂଲଂ ଜଗଦଭିଦଧତୋ ଵାରିତାସ୍ସାକ୍ଷିମାତ୍ରାତ୍
ସାଙ୍ଖ୍ୟୋକ୍ତାତ୍କାରଣଂ ତ୍ଵାଂ ପରୟତି ଭଗଵନ୍ନୈଶ୍ଵରୀ ରଙ୍ଗଶାୟିନ୍
ଅପ୍ରେର୍ୟୋଽନ୍ୟୈଃ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରୋଽପ୍ରତିହତି ସଦସତ୍କର୍ମଚୈତ୍ର୍ୟା ଵିଚିତ୍ରଂ
ୟତ୍ରେଚ୍ଛାଲେଶତସ୍ତ୍ଵଂ ୟୁଗପଦଗଣୟନ୍ ଵିଶ୍ଵମାଵିଶ୍ଚକର୍ଥ ॥ ୩୦ ॥
କାର୍ୟେଽନନ୍ତେ ସ୍ଵତନୁମୁଖତସ୍ତ୍ଵାମୁପାଦାନମାହୁଃ
ସା ତେ ଶକ୍ତିସ୍ସୁକରମିତରଚ୍ଚେତି ଵେଲାଂ ଵିଲଙ୍ଘ୍ୟ ।
ଇଚ୍ଛା ୟାଵଦ୍ଵିହରତି ସଦା ରଙ୍ଗରାଜାନପେକ୍ଷା
ସୈଵୈଶାନାଦତିଶୟକରି ସୋର୍ଣନାଭୌ ଵିଭାଵ୍ୟା ॥ ୩୧ ॥
ସ୍ଵମହିମସ୍ଥିତିରୀଶ ଭୃଶକ୍ରିୟୋଽପ୍ୟକଲିତଶ୍ରମ ଏଵ ବିଭର୍ଷି ୟତ୍ ।
ଵପୁରିଵ ସ୍ଵମଶେଷମିଦଂ ବଲଂ ତଵ ପରାଶ୍ରିତକାରଣଵାରଣମ୍ ॥ ୩୨ ॥
ମୃଗନାଭିଗନ୍ଧ ଇଵ ୟତ୍ସକଲାର୍ଥାନ୍ ନିଜସନ୍ନିଧେରଵିକୃତୋ ଵିକୃଣୋଷି ।
ପ୍ରିୟରଙ୍ଗ ଵୀର୍ୟମିତି ତତ୍ତୁ ଵଦନ୍ତେ ସଵିକାରକାରଣମିତୋ ଵିନିଵାର୍ୟମ୍ ॥ ୩୩ ॥
ସହକାର୍ୟପେକ୍ଷମପି ହାତୁମିହ ତଦନପେକ୍ଷକର୍ତୃତା ।
ରଙ୍ଗଧନ ଜୟତି ତେଜ ଇତି ପ୍ରଣତାର୍ତିଜିତ୍ ପ୍ରତିଭଟାଭିଭାଵୁକମ୍ ॥ ୩୪ ॥
ମର୍ତ୍ୟୌତ୍ଥାୟଂ ଵିରିଞ୍ଚାଵଧିକମୁପରି ଚୋତ୍ପ୍ରେକ୍ଷ୍ୟ ମୀମାଂସମାନା
ରଙ୍ଗେନ୍ଦ୍ରାନନ୍ଦଵଲ୍ଲୀ ତଵ ଗୁଣନିଵହଂ ୟୌଵନାନନ୍ଦପୂର୍ଵମ୍ ।
ନ ସ୍ଵାର୍ଥଂ ସ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମୀଷ୍ଟେ ସ୍ଖଲତି ପଥି ପରଂ ମୂକଲାୟଂ ନିଲିଲ୍ୟେ
ହନ୍ତୈଵଂ ତ୍ଵଦ୍ଗୁଣାନାମଵଧିଗଣନୟୋଃ କା କଥା ଚିତ୍ତଵାଚୋଃ ॥ ୩୫ ॥
ନ୍ୟଧାୟିଷତ ୟେ ଗୁଣା ନିଧିନିଧାୟମାରଣ୍ୟକେଷ୍ଵମୀ
ମ୍ରଦିମଚାତୁରୀପ୍ରଣତଚାପଲକ୍ଷାନ୍ତୟଃ ।
ଦୟାଵିଜୟସୌନ୍ଦରୀପ୍ରଭୃତୟୋଽପି ରତ୍ନୌଘଵତ୍
ଜଗଦ୍ଵ୍ୟଵହୃତିକ୍ଷମା ଵରଦ ରଙ୍ଗରତ୍ନାପଣେ ॥ ୩୬ ॥
ୟମାଶ୍ରିତ୍ୟୈଵାତ୍ମମ୍ଭରୟ ଇଵ ତେ ସଦ୍ଗୁଣଗଣାଃ
ପ୍ରଥନ୍ତେ ସୋଽନନ୍ତସ୍ଵଵଶଘନଶାନ୍ତୋଦିତଦଶଃ ।
ତ୍ଵମେଵ ତ୍ଵାଂ ଵେତ୍ଥ ସ୍ତିମିତଵିତରଙ୍ଗଂ ଵରଦ ଭୋଃ
ସ୍ଵସଂଵେଦ୍ୟସ୍ଵାତ୍ମଦ୍ଵୟସବହୁଲାନନ୍ଦଭରିତମ୍ ॥ ୩୭ ॥
ଆଘ୍ରାୟେଶ୍ଵରଗନ୍ଧମୀଶସଦୃଶଂ ମନ୍ୟାସ୍ତଵେନ୍ଦ୍ରାଦୟୋ
ମୁହ୍ୟନ୍ତି ତ୍ଵମନାଵିଲୋ ନିରଵଧେର୍ଭୂମ୍ନଃ କଣେହତ୍ୟ ୟତ୍ ।
ଚିତ୍ରୀୟେମହି ନାତ୍ର ରଙ୍ଗରସିକ ତ୍ଵଂ ତ୍ଵନ୍ମହିମ୍ନଃ ପରଃ
ଵୈପୁଲ୍ୟାନ୍ମହିତଃ ସ୍ଵଭାଵ ଇତି ଵା କିନ୍ନାମ ସାତ୍ମ୍ୟଂ ନ ତେ ॥ ୩୮ ॥
ଷାଡ୍ଗୁଣ୍ୟାଦ୍ଵାସୁଦେଵଃ ପର ଇତି ସ ଭଵାନ୍ ମୁକ୍ତଭୋଗ୍ୟୋ ବଲାଢ୍ୟାତ୍
ବୋଧାତ୍ ସଙ୍କର୍ଷଣସ୍ତ୍ଵଂ ହରତି ଵିତନୁଷେ ଶାସ୍ତ୍ରମୈଶ୍ଵର୍ୟଵୀର୍ୟାତ୍ ।
ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନସ୍ସର୍ଗଧର୍ମୌ ନୟସି ଚ ଭଗଵଞ୍ଚ୍ଛକ୍ତିତେଜୋଽନିରୁଦ୍ଧଃ
ବିଭ୍ରାଣଃ ପାସି ତତ୍ତ୍ଵଂ ଗମୟସି ଚ ତଥା ଵ୍ୟୂହ୍ୟ ରଙ୍ଗାଧିରାଜ ॥ ୩୯ ॥
ଜାଗ୍ରତ୍ସ୍ଵପ୍ନାତ୍ୟଲସତୁରୀୟପ୍ରାୟଧ୍ୟାତୃକ୍ରମଵଦୁପାସ୍ୟଃ ।
ସ୍ଵାମିଂସ୍ତତ୍ତତ୍ସହପରିବର୍ହଃ ଚାତୁର୍ଵ୍ୟୂହଂ ଵହସି ଚତୁର୍ଧା ॥ ୪୦ ॥
ଅଚିଦଵିଶେଷିତାନ୍ ପ୍ରଲୟସୀମନି ସଂସରତଃ
କରଣକଳେବରୈର୍ଘଟୟିତୁଂ ଦୟମାନମନାଃ ।
ଵରଦ ନିଜେଚ୍ଛୟୈଵ ପରଵାନକରୋଃ ପ୍ରକୃତିଂ
ମହଦଭିମାନଭୂତକରଣାଵଲିକୋରକିଣୀମ୍ ॥ ୪୧ ॥
ନିମ୍ନୋନ୍ନତଂ ଚ କରୁଣଂ ଚ ଜଗଦ୍ଵିଚିତ୍ରଂ
କର୍ମ ଵ୍ୟପେକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ର୍ଜତସ୍ତଵ ରଙ୍ଗଶେଷିନ୍ ।
ଵୈଷମ୍ୟନିର୍ଘୃଣତୟୋର୍ନ ଖଲୁ ପ୍ରସକ୍ତିଃ
ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମସୂତ୍ରସଚିଵାଃ ଶ୍ରୁତୟୋ ଗୃଣନ୍ତି ॥ ୪୨ ॥
ସ୍ଵାଧୀନେ ସହକାରିକାରଣଗଣେ କର୍ତୁଶ୍ଶରୀରେଽଥଵା
ଭୋକ୍ତୁଃ ସ୍ଵାନୁଵିଧାପରାଧଵିଧୟୋଃ ରାଜ୍ଞୋ ୟଥା ଶାସିତୁଃ ।
ଦାତୁର୍ଵାଽର୍ଥିଜନେ କଟାକ୍ଷାଣମିଵ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗସର୍ଵସ୍ଵ ତେ
ସ୍ରଷ୍ଟୁସ୍ସୃଜ୍ୟଦଶାଵ୍ୟପେକ୍ଷଣମପି ସ୍ଵାତନ୍ତ୍ର୍ୟମେଵାଵହେତ୍ ॥ ୪୩ ॥
ପ୍ରଲୟସମୟସୁପ୍ତଂ ସ୍ଵଂ ଶରୀରୈକଦେଶଂ
ଵରଦ ଚିଦଚିଦାଖ୍ୟଂ ସ୍ଵେଚ୍ଛୟା ଵିସ୍ତୃଣାନଃ ।
ଖଚିତମିଵ କଲାପଂ ଚିତ୍ରମାତତ୍ୟ ଧୂନ୍ଵନ୍
ଅନୁଶିଖିନି ଶିଖୀଵ କ୍ରୀଡସି ଶ୍ରୀସମକ୍ଷମ୍ ॥ ୪୪ ॥
ଭୂୟୋ ଭୂୟସ୍ତ୍ଵୟି ହିତପରେଽପ୍ୟୁତ୍ପଥାନାତ୍ମନୀନ-
ସ୍ରୋତୋମଗ୍ନାନପି ପଥି ନୟଂସ୍ତ୍ଵଂ ଦୁରାଶାଵଶେନ ।
ରୁଗ୍ଣେ ତୋକେ ସ୍ଵ ଇଵ ଜନନି ତତ୍କଷାୟଂ ପିବନ୍ତୀ
ତତ୍ତଦ୍ଵର୍ଣଶ୍ରମଵିଧିଵଶଃ କ୍ଲିଶ୍ୟସେ ରଙ୍ଗରାଜ ॥ ୪୫ ॥
ସାର୍ଵ ତ୍ଵତ୍କଂ ସକଲଚରିତଂ ରଙ୍ଗଧାମନ୍ ଦୁରାଶା-
ପାଶେଭ୍ୟସ୍ସ୍ୟାନ୍ନ ୟଥି ଜଗତାଂ ଜାତୁ ମୂର୍ଖୋତ୍ତରାଣାମ୍ ।
ନିସ୍ତନ୍ଦ୍ରାଲୋସ୍ତଵ ନିୟମତୋ ନର୍ତୁଲିଙ୍ଗପ୍ରଵାହା
ସର୍ଗସ୍ଥେମପ୍ରଭୃତିଷୁ ସଦାଜାଗରା ଜାଘଟୀତି ॥ ୪୬ ॥
ସୁହୃଦିଵ ନିଗଲାଦ୍ୟୈରୁନ୍ମଦିଷ୍ଣୁଂ ନୃଶଂସଂ
ତ୍ଵମପି ନିରୟପୂର୍ଵୈର୍ଦଣ୍ଦୟନ୍ ରଙ୍ଗନେତଃ ।
ତଦିତରମପି ବାଧାତ୍ତ୍ରାୟସେ ଭୋଗମୋକ୍ଷ-
ପ୍ରଦିରପି ତଵ ଦଣ୍ଡାପୂପିକାତସ୍ସୁହୃତ୍ତ୍ଵମ୍ ॥ ୪୭ ॥
ଧୃତିନିୟମନରକ୍ଷାଵୀକ୍ଷଣୈଶ୍ଶାସ୍ତ୍ରଦାନ-
ପ୍ରମୃତିଭିରଚିକିତ୍ସ୍ୟାନ୍ ପ୍ରାଣିନଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ୟ ଭୂୟଃ ।
ସୁରମନୁଜତିରଶ୍ଚାଂ ସର୍ଵଥା ତୁଲ୍ୟଧର୍ମା
ତ୍ଵମଵତରସି ଦେଵୋଽଜୋଽପି ସନ୍ନଵ୍ୟୟାତ୍ମା ॥ ୪୮ ॥
ଅନୁଜନୁରନୁରୂପରୂପଚେଷ୍ଟା ନ ୟଦି ସମାଗମମିନ୍ଦିରାଽକରିଷ୍ୟତ୍ ।
ଅସରସମଥଵାଽପ୍ରିୟମ୍ଭଵିଷ୍ଣୁ ଧ୍ରୁଵମକରିଷ୍ୟତ ରଙ୍ଗରାଜନର୍ମ ॥ ୪୯ ॥
ଗରୀୟସ୍ତ୍ଵଂ ପରିଜାନନ୍ତି ଧୀରାଃ ପରଂ ଭାଵଂ ମନୁଜତ୍ଵାଦିଭୂଷ୍ଣୁମ୍ ।
ଅଜାନନ୍ତସ୍ତ୍ଵଵଜାନନ୍ତି ମୂଢାଃ ଜନିଘ୍ନଂ ତେ ଭଗଵଞ୍ଜନ୍ମ କର୍ମ ॥ ୫୦ ॥
ମଧ୍ୟେଵିରିଞ୍ଚଗିରିଶଂ ପ୍ରଥମାଵତାରଃ
ତତ୍ସାମ୍ୟତଃ ସ୍ଥଗୟିତୁଂ ତଵ ଚେତ୍ସ୍ଵରୂପମ୍ ।
କିଂ ତେ ପରତ୍ଵପିଶୁନୈରିହ ରଙ୍ଗଧାମନ୍
ସତ୍ତ୍ଵପ୍ରଵର୍ତନକୃପାପରିପାଲନାଦ୍ୟୈଃ ॥ ୫୧ ॥
ମଧୁଃ କୈଟଭଶ୍ଚେତି ରୋଧଂ ଵିଧୂୟ ତ୍ରୟୀଦିଵ୍ୟଚକ୍ଷୁର୍ଵିଧାତୁର୍ଵିଧାୟ ।
ସ୍ମରସ୍ୟଙ୍ଗ ରଙ୍ଗିସ୍ତୁରଙ୍ଗାଵତାରଃ ସମସ୍ତଂ ଜଗଜ୍ଜୀଵୟିଷ୍ୟସ୍ୟକସ୍ମାତ୍ ॥ ୫୨ ॥
ରଙ୍ଗଧେ ତିମିରଘସ୍ମରଶୀତସ୍ଵଚ୍ଛହଂସତନୁରିନ୍ଦୁରିଵୋଦ୍ୟନ୍ ।
ଵେଦଭାଭିରନୁଜଗ୍ରହିଥାଽଽର୍ତାନ୍ ଜ୍ଞାନୟଜ୍ଞସୁଧୟୈଵ ସମୃଦ୍ଧ୍ୟନ୍ ॥ ୫୩ ॥
ଵଟଦଲମଧିଶୟ୍ୟ ରଙ୍ଗଧାମନ୍ ଶୟିତ ଇଵାର୍ଣଵତର୍ଣକଃ ପଦାବ୍ଜମ୍ ।
ଅଧିମୁଖମୁଦରେ ଜଗନ୍ତି ମାତୁଂ ନିଦଧିଥ ଵୈଷ୍ଣଵଭୋଗ୍ୟଲିପ୍ସୟା ଵା ॥ ୫୪ ॥
ଉନ୍ମୂଲ୍ୟାହର ମନ୍ଦରାଦ୍ରିମହିନା ତଂ ସମ୍ବଧାନାମୁନା
ଦୋର୍ଭିଶ୍ଚଞ୍ଚଲମାଲିକୈଶ୍ଚ ଦଧିନିର୍ମାଥଂ ମଥାନାମ୍ବୁଧିମ୍ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶ୍ଵର ଚନ୍ଦ୍ରକୌସ୍ତୁଭସୁଧାପୂର୍ଵଂ ଗୃହାଣେତି ତେ
କୁର୍ଵାଣସ୍ୟ ଫଲେଗ୍ରହିର୍ହି କମଲାଲାଭେନ ସର୍ଵଃ ଶ୍ରମଃ ॥ ୫୫ ॥
ଦେଵୀହସ୍ତାମ୍ବୁଜେଭ୍ୟଶ୍ଚରଣକିସଲୟେ ସଂଵହଦ୍ଭ୍ୟୋଽପହୃତ୍ୟ
ପ୍ରତ୍ୟସ୍ୟାନନ୍ତଭୋଗଂ ଝତିତି ଚଲପୁଟେ ଚକ୍ଷୁଷି ଵିସ୍ତୃଣାନଃ ।
ଆକ୍ଷିପ୍ୟୋରଶ୍ଚ ଲକ୍ଷ୍ମ୍ୟାଃ ସ୍ତନକଲଶକନତ୍କୁଙ୍କୁମସ୍ତୋମପଙ୍କା-
ଦ୍ଦେଵଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଧାମା ଗଜପତିଘୁଷିତେ ଵ୍ୟାକୁଲଃ ସ୍ତାତ୍ ପୁରୋ ନଃ ॥ ୫୬ ॥
ଅତନ୍ତ୍ରିତଚମୂପତିପ୍ରହିତହସ୍ତମସ୍ଵୀକୃତ
ପ୍ରଣୀତମଣିପାଦୁକଂ କିମିତି ଚାକୁଲାନ୍ତଃ ପୁରମ୍ ।
ଅଵାହନପରିଷ୍କ୍ରିୟଂ ପତଗରାଜମାରୋହତଃ
କରିପ୍ରଵରବୃମ୍ହିତେ ଭଗଵତସ୍ତ୍ଵରାୟୈ ନମଃ ॥ ୫୭ ॥
ୟଂ ପଶ୍ୟନ୍ଵିଶ୍ଵଧୁର୍ୟାଂ ଧିୟମସକୃଦଥୋ ମନ୍ଥରାଂ ମନ୍ୟମାନଃ
ହୁଙ୍କାରାସ୍ଫାଲନାଙ୍ଘ୍ରିପ୍ରହତିଭିରପି ତଂ ତାର୍କ୍ଷ୍ୟମଧ୍ୟକ୍ଷିପସ୍ତ୍ଵମ୍ ।
କିଞ୍ଚୋଦଞ୍ଚନ୍ନୁଦସ୍ଥାସ୍ତମଥ ଗଜପତେର୍ବୃମ୍ହିତେ ଜୃମ୍ଭମାଣେ
ଦେଵ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗବନ୍ଧୋ ପ୍ରଣମତି ହି ଜନେ କାନ୍ଦିଶୀକୀ ଦଶା ତେ ॥ ୫୮ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟ ଶରଣଂ ମମାସି ଵାତ୍ୟାଵ୍ୟାଲୋଲତ୍କମଲତଟାକତାଣ୍ଡଵେନ ।
ସ୍ରଗ୍ଭୂଷାମ୍ବରମୟଥାୟଥଂ ଦଧାନଃ ଧିଙ୍ମାମିତ୍ୟନୁଗଜଗର୍ଜମାଜଗନ୍ଥ ॥ ୫୯ ॥
ମୀନତନୁସ୍ତ୍ଵଂ ନାଵି ନିଧାୟ ସ୍ଥିରଚରପରିକରମନୁମନୁ ଭଗଵନ୍
ଵେଦସନାଭିସ୍ଵୋକ୍ତିଵିନୌଦୈରକଲିତଲୟଭୟଲଵମମୁମଵହଃ ॥ ୬୦ ॥
ଶ୍ରୀନୟନାଭୋଦ୍ଭାସୁରଦୀର୍ଘପ୍ରଵିପୁଲସୁରୁଚିରଶୁଚିଶିଶିରଵପୁଃ ।
ପକ୍ଷନିଗୀର୍ଣୋଦ୍ଗୀର୍ଣମହାବ୍ଧିସ୍ଥଲଜଲଵିହରଣରତଗତିରଚରଃ ॥ ୬୧ ॥
ଚକର୍ଥ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗିନ୍ନିଖିଲଜଗଦାଧାରକମଠୋ
ଭଵନ୍ ଧର୍ମାନ୍ କୂର୍ମଃ ପୁନରମୃତମନ୍ଥାଚଲଧରଃ ।
ଜଗନ୍ଥ ଶ୍ରେୟସ୍ତ୍ଵଂ ମରକତଶିଲାପୀଠଲଲିତଂ
ଜଲାଦୁଦ୍ୟଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀପଦକିସଲୟନ୍ୟାସସୁଲଭମ୍ ॥ ୬୨ ॥
ହୃଦି ସୁରରିପୋର୍ଦଂଷ୍ଟ୍ରୋତ୍ଖାତେ କ୍ଷିପନ୍ ପ୍ରଲୟାର୍ଣଵଂ
କ୍ଷିତିକୁଚତଟୀମର୍ଚନ୍ ଦୈତ୍ୟାସ୍ରକୁଙ୍କୁମଚର୍ଚୟା ।
ସ୍ଫୁଟଧୁତସଟାଭ୍ରାମ୍ୟଦ୍ବ୍ରହ୍ମସ୍ତଵୋନ୍ମୁଖବୃମ୍ହିତଃ
ଶରଣମସି ମେ ରଙ୍ଗିସ୍ତ୍ଵଂ ମୂଲକୋଲତନୁର୍ଭଵନ୍ ॥ ୬୩ ॥
ନୃହରିଦଶୟୋଃ ପଶ୍ୟନ୍ନୌତ୍ପତ୍ତିକଂ ଘଟନାଦ୍ଭୁତଂ
ନରମୁତ ହରିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵୈକୈକଂ ସମୁଦ୍ଵିଜତେ ଜନଃ ।
ଇତି କିଲ ସିତାକ୍ଷୀରନ୍ୟାୟେନ ସଙ୍ଗମିତାଙ୍ଗକଂ
ସ୍ଫୁଟସଟମହାଦମ୍ଷ୍ଟ୍ରଂ ରଙ୍ଗେନ୍ଦ୍ରସିମ୍ହମୁପାସ୍ମହେ ॥ ୬୪ ॥
ଦ୍ଵିଷାଣଦ୍ଵେଷୋଦ୍ୟନ୍ନୟନଵନଵହ୍ନିପ୍ରଶମନ
ଭ୍ରମଲ୍ଲକ୍ଷ୍ମୀଵକ୍ତ୍ରପ୍ରହିତମଧୁଗଣ୍ଡୂଷସୁଷମୈଃ
ନଖକ୍ଷୁଣ୍ଣାରାତିକ୍ଷତଜପଟଲୈରାପ୍ଲୁତସଟା-
ଚ୍ଛଟାସ୍କନ୍ଧୋ ରୁନ୍ଧେ ଦୁରିତମିହ ପୁଂସ୍ପଞ୍ଚଵଦନଃ ॥ ୬୫ ॥
ନଖାଗ୍ରଗ୍ରସ୍ତେଽପି ଦ୍ଵିଷତି ନିଜଭକ୍ତଦ୍ରୁହି ରୂଷଃ
ପ୍ରକର୍ଷାଦ୍ଵିଷ୍ଣୁତ୍ଵଦ୍ଵିଗୁଣପରିଣାହୋତ୍କଟତନୁଃ ।
ଵିରୁଦ୍ଧେ ଵୈୟଗ୍ରୀସୁଘଟିତସମାନାଧିକରଣେ
ନୃସିଂହତ୍ଵେ ବିଭ୍ରଦ୍ଵରଦ ବିଭରାମାସିଥ ଜଗତ୍ ॥ ୬୬ ॥
ଦୈତ୍ୟୌଦାର୍ୟେନ୍ଦ୍ରୟାଚ୍ଞାଵିହତିମପନୟନ୍ ଵାମନୋଽର୍ଥୀ ତ୍ଵମାସୀଃ
ଵିକ୍ରାନ୍ତେ ପାଦପଦ୍ମେ ତ୍ରିଜଗଦଣୁସମଂ ପାଂସୁଲୀକୃତ୍ୟ ଲିଲ୍ୟେ ।
ନାଭୀପଦ୍ମଶ୍ଚ ମାନକ୍ଷମମିଵ ଭୁଵନଗ୍ରାମମନ୍ୟଂ ସିସୃକ୍ଷୁଃ
ତସ୍ଥୌ ରଙ୍ଗେନ୍ଦ୍ର ଵୃତ୍ତେ ତଵ ଜୟମୁଖରୋ ଦିଣ୍ଡିମସ୍ତତ୍ର ଵେଦଃ ॥ ୬୭ ॥
ଭଵାନ୍ ରାମୋ ଭୂତ୍ଵା ପରଶୁପରିକର୍ମା ଭୃଗୁକୁଲା-
ଦଲାଵୀଦ୍ଭୂପାଲାନ୍ ପିତୃଗଣମତାର୍ପ୍ସୀତ୍ତଦସୃଜା ।
ଭୁଵୋ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତଂ ଲଘୁ ତଲମୁପାଚୀକ୍ଲୃପଦିତି
ଦ୍ଵିଷାମୁଗ୍ରମ୍ପଶ୍ୟୋଽପ୍ୟନଘ ମମ ମା ଜୀଗଣଦଘମ୍ ॥ ୬୮ ॥
ମନୁଜସମୟଂ କୃତ୍ଵା ନାଥାଵତେରିଥ ପଦ୍ମୟା
କ୍ଵଚନ ଵିପିନେ ସା ଚେଦନ୍ତର୍ଧିନର୍ମ ଵିନିର୍ମମେ ।
କିମଥ ଜଲଧିଂ ବଧ୍ଵା ରକ୍ଷୋ ଵିଧୀଶଵରୋଦ୍ଧତଂ
ବଲିମୁଖକୁଲୋଚ୍ଛିଷ୍ଟଂ କୁର୍ଵନ୍ ରିପୁଂ ନିରପତ୍ରୟଃ ॥ ୬୯ ॥ ॥ ॥।ତ୍ରପଃ?
ୟଦ୍ୟୂତେ ଵିଜୟାପଦାନଗଣନା କାଲିଙ୍ଗଦନ୍ତାଙ୍କୁରୈଃ
ୟଦ୍ଵିଶ୍ଲେଷଲଵୋଽପି କାଲିୟଭୁଵେ କୋଲାହଲାୟାଭଵତ୍ ।
ଦୂତ୍ୟେନାପି ଚ ୟସ୍ୟ ଗୋପଵନିତାଃ କୃଷ୍ଣାଗସାଂ ଵ୍ୟସ୍ମରନ୍
ତଂ ତ୍ଵାଂ କ୍ଷେମକୃଷୀବଲଂ ହଲଧରଂ ରଙ୍ଗେଶ ଭକ୍ତାସ୍ମହେ ॥ ୭୦ ॥
ଆକଣ୍ଠଵାରିଭରମନ୍ଥରମେଘଦେଶ୍ୟଂ
ପୀତାମ୍ବରଂ କମଲଲୋଚନପଞ୍ଚହେତି ।
ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ତନନ୍ଧୟମୟାଚତ ଦେଵକୀ ତ୍ଵାଂ
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗକାନ୍ତ ସୁତକାମ୍ୟତି କାଽପରୈଵମ୍ ॥ ୭୧ ॥
ଶୈଲୋଽଗ୍ନିଶ୍ଚ ଜଲାମ୍ବଭୂଵ ମୁନୟୋ ମୂଢାମ୍ବଭୂଵୁର୍ଜଡାଃ
ପ୍ରାଜ୍ଞାମାସୁରଗାସ୍ସଗୋପମମୃତାମାସୁର୍ମହାଶୀଵିଷାଃ ।
ଗୋଵ୍ୟାଘ୍ରାସ୍ସହଜାମ୍ବଭୂଵୁରପରେ ତ୍ଵନ୍ୟାମ୍ବଭୂଵୁଃ ପ୍ରଭୋ
ତ୍ଵଂ ତେଷ୍ଵନ୍ୟତମାମ୍ବଭୂଵିଥ ଭଵଦ୍ଵେଣୁକ୍ଵଣୋନ୍ମାଥନେ ॥ ୭୨ ॥
କଲ୍କିତନୁର୍ଧରଣୀଂ ଲଘୟିଷ୍ୟନ୍ କଲିକଲୁଷାନ୍ ଵିଲୁନାସି ପୁରା ତ୍ଵମ୍ ।
ରଙ୍ଗନିକେତ ଲୁନୀହି ଲୁନୀହୀତ୍ୟଖିଲମରୁନ୍ତୁଦମଦ୍ୟ ଲୁନୀହି ॥ ୭୩ ॥
ଆସ୍ତାଂ ତେ ଗୁଣରାଶିଵଦ୍ଗୁଣପରୀଵାହାତ୍ମନାଂ ଜନ୍ମନାଂ
ସଙ୍ଖ୍ୟା ଭୌମନିକେତନେଷ୍ଵପି କୁଟୀକୁଞ୍ଜେଶୂ ରଙ୍ଗେଶ୍ଵର ।
ଅର୍ଚ୍ୟସ୍ସର୍ଵସହିଷ୍ଣୁରର୍ଚକପରାଧୀନାଖିଲାତ୍ମସ୍ଥିତିଃ
ପ୍ରୀଣୀଷେ ହୃଦୟାଲୁଭିସ୍ତଵ ତତଶ୍ଶୀଲାଜ୍ଜଡୀଭୂୟତେ ॥ ୭୪ ॥
ଶ୍ରୀମଦ୍ଵ୍ୟୋମ ନସୀମ ଵାଙ୍ମନସୟୋସ୍ସର୍ଵେଽଵତାରାଃ କ୍ଵଚିତ୍
କାଲେ ଵିଶ୍ଵଜନୀନମେତଦିତିଧୀଃ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଧାମନ୍ୟଥ ।
ଆର୍ତସ୍ଵାଗତିକୈଃ କୃପାକଲୁଷିତୈରାଲୋକିତୈରାର୍ଦ୍ରୟନ୍
ଵିଶ୍ଵତ୍ରାଣଵିମର୍ଶନସ୍ଖଲିତୟା ନିଦ୍ରାସି ଜାଗର୍ୟୟା ॥ ୭୫ ॥
ସର୍ଗାଭ୍ୟାସଵିଶାଲୟା ନିଜଧିୟା ଜାନନ୍ନନନ୍ତେଶୟଂ
ଭାରତ୍ୟା ସହଧର୍ମଚାରରତୟା ସ୍ଵାଧୀନସଙ୍କୀର୍ତନଃ ।
କଲ୍ପାନେଵ ବହୂନ୍ କମଣ୍ଡଲୁଗଲଦ୍ଗଙ୍ଗାପ୍ଲୁତୋଽପୂଜୟ-
ଦ୍ବ୍ରହ୍ମା ତ୍ଵାଂ ମୁଖଲୋଚନାଞ୍ଜଲିପୁଟୈଃ ପଦ୍ମୈରିଵାଽଵର୍ଜିତୈଃ ॥ ୭୬ ॥
ମନୁକୁଲମହୀପାଲଵ୍ୟାନମ୍ରମୌଲିପରମ୍ପରା-
ମଣିମକରିକାରୋଚିର୍ନୀରାଜିତାଙ୍ଘ୍ରିସରୋରୁହଃ ।
ସ୍ଵୟମଥ ଵିଭୋ ସ୍ଵେନ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଧାମନି ମୈଥିଲୀ-
ରମଣଵପୁଷା ସ୍ଵାର୍ହାଣ୍ୟାରାଧନାନ୍ୟସି ଲମ୍ଭିତଃ ॥ ୭୭ ॥
ମନ୍ଵନ୍ଵଵାୟେ ଦ୍ରୁହିଣେ ଚ ଧନ୍ୟେ ଵିଭୀଷଣେନୈଵ ପୁରସ୍କୃତେନ ।
ଗୁଣୈର୍ଦରିଦ୍ରାଣମିମଂ ଜନଂ ତ୍ଵଂ ମଧ୍ୟେସରିନ୍ନାଥ ସୁଖାକରୋଷି ॥ ୭୮ ॥
ତେଜଃ ପରଂ ତତ୍ସଵିତୁର୍ଵରେଣ୍ୟଂ ଧାମ୍ନା ପରେଣାପ୍ରଣଖାତ୍ସୁଵର୍ଣାମ୍ ।
ତ୍ଵାଂ ପୁଣ୍ଡରୀକେକ୍ଷଣମାମନନ୍ତି ଶ୍ରୀରଙ୍ଗନାଥଂ ତମୁପାସିଷୀୟ ॥ ୭୯ ॥
ଆତ୍ମାଽସ୍ୟ ଗନ୍ତୁଃ ପରିତସ୍ଥୁଷଶ୍ଚ ମିତ୍ରସ୍ୟ ଚକ୍ଷୁର୍ଵରୁଣସ୍ୟ ଚାଗ୍ନେଃ ।
ଲକ୍ଷ୍ମ୍ୟା ସହୌତ୍ପତ୍ତିକଗାଢବନ୍ଧଂ ପଶ୍ୟେମ ରଙ୍ଗେ ଶରଦଶ୍ଶତଂ ତ୍ଵାମ୍ ॥ ୮୦ ॥
ୟସ୍ୟାସ୍ମି ପତ୍ୟୁର୍ନ ତମନ୍ତରେମି ଶ୍ରୀରଙ୍ଗତୁଙ୍ଗାୟତନେ ଶୟାନମ୍ ।
ସ୍ଵଭାଵଦାସ୍ୟେନ ଚ ୟୋଽହମସ୍ମି ସ ସନ୍ ୟଜେ ଜ୍ଞାନମୟୈର୍ମଖୈସ୍ତମ୍ ॥ ୮୧ ॥
ଆୟୁଃ ପ୍ରଜାନାମମୃତଂ ସୁରାଣାଂ ରଙ୍ଗେଶ୍ଵରଂ ତ୍ଵାଂ ଶରଣଂ ପ୍ରପଦ୍ୟେ ।
ମାଂ ବ୍ରହ୍ମଣେଽସ୍ମୈ ମହସେ ତଦର୍ଥଂ ପ୍ରତ୍ୟଞ୍ଚମେନଂ ୟୁନଜୈ ପରସ୍ମୈ ॥ ୮୨ ॥
ଆର୍ତିଂ ତିତୀର୍ଷୁରଥ ରଙ୍ଗପତେ ଧନାୟନ୍ ଆତ୍ମମ୍ଭରିର୍ଵିଵିଦିଷୁର୍ନିଜଦାସ୍ୟକାମ୍ୟନ୍ ।
ଜ୍ଞାନୀତ୍ୟମୂନ୍ ସମମଥାସ୍ସମମତ୍ୟୁଦାରାନ୍ ଗୀତାସୁ ଦେଵ ଭଵଦାଶ୍ରୟଣୋପକାରାନ୍ ॥ ୮୩ ॥
ନିତ୍ୟଂ କାମ୍ୟଂ ପରମପି କତିଚିତ୍ତ୍ଵୟ୍ୟଧ୍ୟାତ୍ମସ୍ଵମତିଭିରମମାଃ ।
ନ୍ୟସ୍ୟାସଙ୍ଗା ଵିଦଧତି ଵିହିତଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେନ୍ଦୋ ଵିଦଧତି ନ ଚ ତେ ॥ ୮୪ ॥
ପ୍ରତ୍ୟଞ୍ଚଂ ସ୍ଵଂ ପଞ୍ଚଵିଂଶଂ ପରାଚସ୍ସଞ୍ଚକ୍ଷାଣାସ୍ତତ୍ତ୍ଵରାଶେର୍ଵିଵିଚ୍ୟ ।
ୟୁଞ୍ଜାନାଶ୍ଚର୍ତମ୍ଭରାୟାଂ ସ୍ଵବୁଦ୍ଧୌ ସ୍ଵଂ ଵା ତ୍ଵାଂ ଵା ରଙ୍ଗନାଥାଽପ୍ନୁଵନ୍ତି ॥ ୮୫ ॥
ଅଥ ମୃଦିତକଷାୟାଃ କେଚିଦାଜାନଦାସ୍ୟ-
ତ୍ଵରିତଶିଥିଲଚିତ୍ତାଃ କୀର୍ତିଚିନ୍ତାନମସ୍ୟାଃ ।
ଵିଦଧତି ନନୁ ପାରଂ ଭକ୍ତିନିଘ୍ନା ଲଭନ୍ତେ
ତ୍ଵୟି କିଲ ତତମେ ତ୍ଵଂ ତେଷୁ ରଙ୍ଗେନ୍ଦ୍ର କିଂ ତତ୍ ॥ ୮୬ ॥
ଉପାଦତ୍ତେ ସତ୍ତାସ୍ଥିତିନିୟମନାଦ୍ୟୈଶ୍ଚିଦଚିତୌ
ସ୍ଵମୁଦ୍ଦିଶ୍ୟ ଶ୍ରୀମାନିତି ଵଦତି ଵାଗୌପନିଷଦୀ ।
ଉପାୟୋପେୟତ୍ଵେ ତଦିହ ତଵ ତତ୍ତ୍ଵଂ ନ ତୁ ଗୁଣା-
ଵତସ୍ତ୍ଵାଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶୟ ଶରଣମଵ୍ୟାଜମଭଜମ୍ ॥ ୮୭ ॥
ପଟୁନୈକଵରାଟିକେଵ କ୍ଲୃପ୍ତା ସ୍ଥଲୟୋଃ କାକଣିକାସୁଵର୍ଣକୋଟ୍ୟୋଃ ।
ଭଵମୋକ୍ଷଣୟୋସ୍ତ୍ଵୟୈଵ ଜନ୍ତୁଃ କ୍ରିୟତେ ରଙ୍ଗନିଧେ ତ୍ଵମେଵ ପାହି ॥ ୮୮ ॥
ଜ୍ଞାନକ୍ରିୟାଭଜନସମ୍ପଦକିଞ୍ଚନୋଽହ-
ମିଚ୍ଛାଧିକାରଶକନାନୁଶୟାନଭିଜ୍ଞଃ ।
ରଙ୍ଗେଶ ପୂର୍ଣଵୃନଶ୍ଶରଣଂ ଭଵେତି
ମୌଖ୍ୟାଦ୍ବ୍ରଵୀମି ମନସା ଵିଷୟାକୁଲେନ ॥ ୮୯ ॥
ତ୍ଵୟି ସତି ପୁରୁସାହର୍ଥେ ମତ୍ପରେ ଚାହମାତ୍ମ-
କ୍ଷୟକରକୁହନାର୍ଥାଞ୍ଛ୍ରଦ୍ଦଧଦ୍ରଙ୍ଗଚନ୍ଦ୍ର ।
ଜନମଖିଲମହମ୍ୟୁର୍ଵଞ୍ଚୟାମି ତ୍ଵଦାତ୍ମ-
ପ୍ରତିମଭଵଦନନ୍ୟଜ୍ଞାନିଵଦ୍ଦେଶିକସ୍ସନ୍ ॥ ୯୦ ॥
ଅତିକ୍ରାମନ୍ନାଜ୍ଞାଂ ତଵ ଵିଧିନିଷେଧେଷୁ ଭଵତେଽପି
ଅଭିଦ୍ରୁହ୍ୟନ୍ଵାଗ୍ଧୀକୃତିଭିରପି ଭକ୍ତାୟ ସତତମ୍ ।
ଅଜାନନ୍ ଜାନନ୍ ଵା ଭଵଦସହନୀୟାଗସି ରତ-
ସ୍ସହିଷ୍ଣୁତ୍ଵାଦ୍ରଙ୍ଗପ୍ରଵଣ ତଵ ମାଭୂଵମଭରଃ ॥ ୯୧ ॥
ପ୍ରକୁପିତଭୁଜଗଫଣାନାମିଵ ଵିଷୟାଣମହଂ ଛାୟାମ୍ ।
ସତି ତଵ ଭୁଜସୁରଵିଟପିପ୍ରଚ୍ଛାୟେ ରଙ୍ଗଜୀଵିତ ଭଜାମି ॥ ୯୨ ॥
ତ୍ଵତ୍ସର୍ଵଶକ୍ତେରଧିକାଽସ୍ମଦାଦେଃ କୀଟସ୍ୟ ଶକ୍ତିର୍ବତ ରଙ୍ଗବନ୍ଧୋ ।
ୟତ୍ତ୍ଵତ୍କୃପାମପ୍ୟତିକୋଶକାରନ୍ୟାୟାଦସୌ ନଶ୍ୟତି ଜୀଵନାଶମ୍ ॥ ୯୩ ॥
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗେଶ ତ୍ଵଦ୍ଗୁଣାନାମିଵାସ୍ମଦ୍ଦୋଷାଣାଂ କଃ ପାରଦୃଶ୍ଵା ୟତୋଽହମ୍ ।
ଓଘେ ମୋଘୋଦନ୍ୟଵତ୍ତ୍ଵଦ୍ଗୁଣାନାଂ ତୃଷ୍ଣାପୂରଂ ଵର୍ଷତାଂ ନାସ୍ମି ପାତ୍ରମ୍ ॥ ୯୪ ॥
ତ୍ଵଂ ଚେନ୍ମନୁଷ୍ୟାଦିଷୁ ଜାୟମାନସ୍ତତ୍କର୍ମପାକଂ କୃପୟୋପଭୁଙ୍କ୍ଷେ ।
ଶ୍ରୀରଙ୍ଗଶାୟିନ୍ କୁଶଲେତରାଭ୍ୟାଂ ଭୂୟୋଽଭିଭୂୟେମହି କସ୍ୟ ହେତୋଃ ॥ ୯୫ ॥
କ୍ଷମା ସାପରଧେଽନୁତାପିନ୍ୟୁପେୟା କଥଂ ସାପରାଧେଽପି ଦୃପ୍ତେ ମୟି ସ୍ୟାତ୍ ।
ତଥାପ୍ୟତ୍ର ରଙ୍ଗାଧିନାଥାନୁତାପଵ୍ୟପାୟଂ କ୍ଷମେତାତିଵେଲା କ୍ଷମା ତେ ॥ ୯୬ ॥
ବଲିଭୁଜି ଶିଶୁପାଲେ ତାଦୃଗାଗସ୍କରେ ଵା
ଗୁନଲଵସହଵାସାତ୍ତ୍ଵତ୍କ୍ଷମା ସଙ୍କୁଚନ୍ତୀ ।
ମୟି ଗୁଣପରମାଣୂଦନ୍ତଚିନ୍ତାନଭିଜ୍ଞେ
ଵିହରତୁ ଵରଦାସୌ ସର୍ଵଦା ସାର୍ଵଭୌମୀ ॥ ୯୭ ॥
ଦୟା ପରଵ୍ୟସନହରା ଭଵଵ୍ୟଥା ସୁଖାୟତେ ମମ ତଦହଂ ଦୟାତିଗଃ ।
ତଥାଽପ୍ୟସୌ ସୁଖୟତି ଦୁଃଖମିତ୍ୟତଃ ଦୟସ୍ଵ ମାଂ ଗୁଣମୟ ରଙ୍ଗମନ୍ଦିର ॥ ୯୮ ॥
ଗର୍ଭଜନ୍ମଜରାମୃତିକ୍ଲେଶକର୍ମଷଡୂର୍ମିଗଃ ।
ଶ୍ଵେଵ ଦେଵଵଷଟ୍କୃତଂ ତ୍ଵାଂ ଶ୍ରିୟୋଽର୍ହମକାମୟେ ॥ ୯୯ ॥
ଅନୁକୃତ୍ୟ ପୂର୍ଵପୁମ୍ସଃ ରଙ୍ଗନିଧେ ଵିନୟଡମ୍ଭତୋଽମୁଷ୍ମାତ୍ ।
ଶୁନ ଇଵ ମମ ଵରମୃଦ୍ଧେଃ ଉପଭୋଗସ୍ତ୍ଵଦ୍ଵିତୀର୍ଣାୟାଃ ॥ ୧୦୦ ॥
ସକୃତ୍ପ୍ରପନ୍ନାୟ ତଵାହମସ୍ମୀତ୍ୟାୟାଚତେ ଚାଭୟଦୀକ୍ଷମାଣମ୍ ।
ତ୍ଵାମପ୍ୟପାସ୍ୟାହମହମ୍ଭଵାମି ରଙ୍ଗେଶ ଵିସ୍ରମ୍ଭଵିଵେକରେକାତ୍ ॥ ୧୦୧ ॥
ତଵ ଭରୋଽହମକାରିଷି ଧାର୍ମିକୈଶ୍ଶରଣମିତ୍ୟପି ଵାଚମୁଦୈରିରମ୍ ।
ଇତି ସସାକ୍ଷିକୟନ୍ନିଦମଦ୍ୟ ମାଂ କୁରୁ ଭରଂ ତଵ ରଙ୍ଗଧୁରନ୍ଧର ॥ ୧୦୨ ॥
ଦୟାଽନ୍ୟେଷାଂ ଦୁଃଖାପ୍ରସହନମନନ୍ୟୋଽସି ସକଲୈଃ
ଦୟାଲୁସ୍ତ୍ଵଂ ନାତଃ ପ୍ରଣମଦପରାଧାନଵିଦୁଷଃ ।
କ୍ଷମା ତେ ରଙ୍ଗେନ୍ଦୋ ଭଵତି ନ ତରାଂ ନାଥ ନ ତମାଂ
ତଵୌଦାର୍ୟଂ ୟସ୍ମାତ୍ତଵ ଵିଭଵମର୍ଥିସ୍ଵମମଥାଃ ॥ ୧୦୩ ॥
ଗୁଣତୁଙ୍ଗତୟା ତଵ ରଙ୍ଗପତେ ଭୃଶନିମ୍ନମିମଂ ଜନମୁନ୍ନମୟ ।
ୟଦପେକ୍ଷ୍ୟମପେକ୍ଷିତୁରସ୍ୟ ହି ତତ୍ପରିପୂରଣମୀଶିତୁରୀଶ୍ଵରତା ॥ ୧୦୪ ॥
ତ୍ଵଂ ମୀନପାନୀୟନୟେନ କର୍ମଧୀଭକ୍ତିଵୈରାଗ୍ୟଜୁଷୋ ଵିଭର୍ଷି ।
ରଙ୍ଗେଶ ମାଂ ପାସି ମିତମ୍ପଚଂ ୟତ୍ପାନୀୟଶାଲଂ ମରୁଭୂଷୁ ତତ୍ସ୍ୟାତ୍ ॥ ୧୦୫ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀ ରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵେ ଉତ୍ତରଶତକଂ ସମାପ୍ତମ୍ ।
ଇତି ଶ୍ରୀପରାଶରଭଟ୍ଟଵିରଚିତଂ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗରାଜସ୍ତଵଂ ସମ୍ପୂର୍ଣମ୍ ।
