Utathya Geetaa in Telugu:
॥ ఉతథ్యగీతా ॥ (Mahabharata Shantiparva Rajadharma, chapters 90-91)
అధ్యాయః 91
యానంగిరాః క్షత్రధర్మానుతథ్యో బ్రహ్మ విత్తమః ।
మాంధాత్రే యౌవనాశ్వాయ ప్రీతిమానభ్యభాషత ॥ 1 ॥
స యథానుశశాసైనముతథ్యో బ్రహ్మ విత్తమః ।
తత్తే సర్వం ప్రవక్ష్యామి నిఖిలేన యుధిష్ఠిర ॥ 2 ॥
ధర్మాయ రాజా భవతి న కామకరణాయ తు ।
మాంధాతరేవం జానీహి రాజా లోకస్య రక్షితా ॥ 3 ॥
రాజా చరతి వై ధర్మం దేవత్వాయైవ గచ్ఛతి ।
న చేద్ధర్మం స చరతి నరకాయైవ గచ్ఛతి ॥ 4 ॥
ధర్మే తిష్ఠంతి భూతాని ధర్మో రాజని తిష్ఠతి ।
తం రాజా సాధు యః శాస్తి స రాజా పృథివీపతిః ॥ 5 ॥
రాజా పరమధర్మాత్మా లక్ష్మీవాన్పాప ఉచ్యతే ।
దేవాశ్చ గర్హాం గచ్ఛంతి ధర్మో నాస్తీతి చోచ్యతే ॥ 6 ॥
అధర్మే వర్తమానానామర్థసిద్ధిః ప్రదృశ్యతే ।
తదేవ మంగలం సర్వం లోకః సమనువర్తతే ॥ 7 ॥
ఉచ్ఛిద్యతే ధర్మవృత్తమధర్మో వర్తతే మహాన్ ।
భయమాహుర్దివారాత్రం యదా పాపో న వార్యతే ॥ 8 ॥
న వేదాననువర్తంతి వ్రతవంతో ద్విజాతయః ।
న యజ్ఞాంస్తన్వతే విప్రా యదా పాపో న వార్యతే ॥ 9 ॥
వధ్యానామివ సర్వేషాం మనో భవతి విహ్వలం ।
మనుష్యాణాం మహారాజ యదా పాపో న వార్యతే ॥ 10 ॥
ఉభౌ లోకావభిప్రేక్ష్య రాజానమృషయః స్వయం ।
అసృజన్సుమహద్భూతమయం ధర్మో భవిష్యతి ॥ 11 ॥
యస్మింధర్మో విరాజేత తం రాజానం ప్రచక్షతే ।
యస్మిన్విలీయతే ధర్మం తం దేవా వేషలం విదుః ॥ 12 ॥
వృషో హి భగవాంధర్మో యస్తస్య కురుతే హ్యలం ।
వృషలం తం విదుర్దేవాస్తస్మాద్ధర్మం న లోపయేత్ ॥ 13 ॥
ధర్మే వర్ధతి వర్ధంతి సర్వభూతాని సర్వదా ।
తస్మిన్హ్రసతి హీయంతే తస్మాద్ధర్మం ప్రవర్ధయేత్ ॥ 14 ॥
ధనాత్స్రవతి ధర్మో హి ధారణాద్వేతి నిశ్చయః ।
అకార్యాణాం మనుష్యేంద్ర స సీమాంత కరః స్మృతః ॥ 15 ॥
ప్రభవార్థం హి భూతానాం ధర్మః సృష్టః స్వయం భువా ।
తస్మాత్ప్రవర్ధయేద్ధర్మం ప్రజానుగ్రహ కారణాత్ ॥ 16 ॥
తస్మాద్ధి రాజశార్దూల ధర్మః శ్రేష్ఠ ఇతి స్మృతః ।
స రాజా యః ప్రజాః శాస్తి సాధు కృత్పురుషర్షభః ॥ 17 ॥
కామక్రోధావనాదృత్య ధర్మమేవానుపాలయేత్ ।
ధర్మః శ్రేయః కరతమో రాజ్ఞాం భరతసత్తమ ॥ 18 ॥
ధర్మస్య బ్రాహ్మణా యోనిస్తస్మాత్తాన్పూజయేత్సదా ।
బ్రాహ్మణానాం చ మాంధాతః కామాన్కుర్యాదమత్సరీ ॥ 19 ॥
తేషాం హ్యకామ కరణాద్రాజ్ఞః సంజాయతే భయం ।
మిత్రాణి చ న వర్ధంతే తథామిత్రీ భవంత్యపి ॥ 20 ॥
బ్రాహ్మణాన్వై తదాసూయాద్యదా వైరోచనో బలిః ।
అథాస్మాచ్ఛ్రీరపాక్రామద్యాస్మిన్నాసీత్ప్రతాపినీ ॥ 21 ॥
తతస్తస్మాదపక్రమ్య సాగచ్ఛత్పాకశాసనం ।
అథ సోఽన్వతపత్పశ్చాచ్ఛ్రియం దృష్ట్వా పురందరే ॥ 22 ॥
ఏతత్ఫలమసూయాయా అభిమానస్య చాభిభో ।
తస్మాద్బుధ్యస్వ మాంధాతర్మా త్వా జహ్యాత్ప్రతాపినీ ॥ 23 ॥
దర్పో నామ శ్రియః పుత్రో జజ్ఞేఽధర్మాదితి శ్రుతిః ।
తేన దేవాసురా రాజన్నీతాః సుబహుశో వశం ॥ 24 ॥
రాజర్షయశ్చ బహవస్తస్మాద్బుధ్యస్వ పార్థివ ।
రాజా భవతి తం జిత్వా దాసస్తేన పరాజితః ॥ 25 ॥
స యథా దర్పసహితమధర్మం నానుసేవతే ।
తథా వర్తస్వ మాంధాతశ్చిరం చేత్స్థాతుమిచ్ఛసి ॥ 26 ॥
మత్తాత్ప్రమత్తాత్పోగండాదున్మత్తాచ్చ విశేషతః ।
తదభ్యాసాదుపావర్తాదహితానాం చ సేవనాత్ ॥ 27 ॥
నిగృహీతాదమాత్యాచ్చ స్త్రీభ్యశ్చైవ విశేషతః ।
పర్వతాద్విషమాద్దుర్గాద్ధస్తినోఽశ్వాత్సరీసృపాత్ ॥ 28 ॥
ఏతేభ్యో నిత్యయత్తః స్యాన్నక్తంచర్యాం చ వర్జయేత్ ।
అత్యాయం చాతి మానం చ దంభం క్రోధం చ వర్జయేత్ ॥ 29 ॥
అవిజ్ఞాతాసు చ స్త్రీషు క్లీబాసు స్వైరిణీషు చ ।
పరభార్యాసు కన్యాసు నాచరేన్మైథునం నృపః ॥ 30 ॥
కులేషు పాపరక్షాంసి జాయంతే వర్ణసంకరాత్ ।
అపుమాంసోఽఙ్గహీనాశ్చ స్థూలజిహ్వా విచేతసః ॥ 31 ॥
ఏతే చాన్యే చ జాయంతే యదా రాజా ప్రమాద్యతి ।
తస్మాద్రాజ్ఞా విశేషేణ వర్తితవ్యం ప్రజాహితే ॥ 32 ॥
క్షత్రియస్య ప్రమత్తస్య దోషః సంజాయతే మహాన్ ।
అధర్మాః సంప్రవర్తంతే ప్రజా సంకరకారకాః ॥ 33 ॥
అశీతే విద్యతే శీతం శీతే శీతం న విద్యతే ।
అవృష్టిరతి వృష్టిశ్చ వ్యాధిశ్చావిశతి ప్రజాః ॥ 34 ॥
నక్షత్రాణ్యుపతిష్ఠంతి గ్రహా ఘోరాస్తథాపరే ।
ఉత్పాతాశ్చాత్ర దృశ్యంతే బహవో రాజనాశనాః ॥ 35 ॥
అరక్షితాత్మా యో రాజా ప్రజాశ్చాపి న రక్షతి ।
ప్రజాశ్చ తస్య క్షీయంతే తాశ్చ సోఽను వినశ్యతి ॥ 36 ॥
ద్వావాదదాతే హ్యేకస్య ద్వయోశ్ చ బహవోఽపరే ।
కుమార్యః సంప్రలుప్యంతే తదాహుర్నృప దూషణం ॥ 37 ॥
మమైతదితి నైకస్య మనుష్యేష్వవతిష్ఠతే ।
త్యక్త్వా ధర్మం యదా రాజా ప్రమాదమనుతిష్ఠతి ॥ 38 ॥
అధ్యాయః 92
కాలవర్షీ చ పర్జన్యో ధర్మచారీ చ పార్థివః ।
సంపద్యదైషా భవతి సా బిభర్తి సుఖం ప్రజాః ॥ 1 ॥
యో న జానాతి నిర్హంతుం వస్త్రాణాం రజకో మలం ।
రక్తాని వా శోధయితుం యథా నాస్తి తథైవ సః ॥ 2 ॥
ఏవమేవ ద్విజేంద్రాణాం క్షత్రియాణాం విశాం అపి ।
శూద్రాశ్చతుర్ణాం వర్ణానాం నానా కర్మస్వవస్థితాః ॥ 3 ॥
కర్మ శూద్రే కృషిర్వైశ్యే దండనీతిశ్చ రాజని ।
బ్రహ్మచర్యం తపో మంత్రాః సత్యం చాపి ద్విజాతిషు ॥ 4 ॥
తేషాం యః క్షత్రియో వేద వస్త్రాణామివ శోధనం ।
శీలదోషాన్వినిర్హంతుం స పితా స ప్రజాపతిః ॥ 5 ॥
కృతం త్రేతా ద్వాపరశ్చ కలిశ్చ భరతర్షభ ।
రాజవృత్తాని సర్వాణి రాజైవ యుగముచ్యతే ॥ 6 ॥
చాతుర్వర్ణ్యం తథా వేదాశ్చాతురాశ్రమ్యమేవ చ ।
సర్వం ప్రముహ్యతే హ్యేతద్యదా రాజా ప్రమాద్యతి ॥ 7 ॥
రాజైవ కర్తా భూతానాం రాజైవ చ వినాశకః ।
ధర్మాత్మా యః స కర్తా స్యాదధర్మాత్మా వినాశకః ॥ 8 ॥
రాజ్ఞో భార్యాశ్చ పుత్రాశ్చ బాంధవాః సుహృదస్తథా ।
సమేత్య సర్వే శోచంతి యదా రాజా ప్రమాద్యతి ॥ 9 ॥
హస్తినోఽశ్వాశ్చ గావశ్చాప్యుష్ట్రాశ్వతర గర్దభాః ।
అధర్మవృత్తే నృపతౌ సర్వే సీదంతి పార్థివ ॥ 10 ॥
దుర్బలార్థం బలం సృష్టం ధాత్రా మాంధాతరుచ్యతే ।
అబలం తన్మహద్భూతం యస్మిన్సర్వం ప్రతిష్ఠితం ॥ 11 ॥
యచ్చ భూతం స భజతే భూతా యే చ తదన్వయాః ।
అధర్మస్థే హి నృపతౌ సర్వే సీదంతి పార్థివ ॥ 12 ॥
దుర్బలస్య హి యచ్చక్షుర్మునేరాశీవిషస్య చ ।
అవిషహ్య తమం మన్యే మా స్మ దుర్బలమాసదః ॥ 13 ॥
దుర్బలాంస్తాత బుధ్యేథా నిత్యమేవావిమానితాన్ ।
మా త్వాం దుర్బలచక్షూంషి ప్రదహేయుః స బాంధవం ॥ 14 ॥
న హి దుర్బలదగ్ధస్య కులే కిం చిత్ప్రరోహతి ।
ఆమూలం నిర్దహత్యేవ మా స్మ దుర్బలమాసదః ॥ 15 ॥
అబలం వై బలాచ్ఛ్రేయో యచ్చాతి బలవద్బలం ।
బలస్యాబల దగ్ధస్య న కిం చిదవశిష్యతే ॥ 16 ॥
విమానితో హతోత్క్రుష్టస్త్రాతారం చేన్న విందతి ।
అమానుష కృతస్తత్ర దండో హంతి నరాధిపం ॥ 17 ॥
మా స్మ తాత బలే స్థేయా బాధిష్ఠా మాపి దుర్బలం ।
మా త్వా దుర్బలచక్షూంషి ధక్ష్యంత్యగ్నిరివాశ్రయం ॥ 18 ॥
యాని మిథ్యాభిశస్తానాం పతంత్యశ్రూణి రోదతాం ।
తాని పుత్రాన్పశూన్ఘ్నంతి తేషాం మిథ్యాభిశాసతాం ॥ 19 ॥
యది నాత్మని పుత్రేషు న చేత్పౌత్రేషు నప్తృషు ।
న హి పాపం కృతం కర్మ సద్యః ఫలతి గౌరివ ॥ 20 ॥
యత్రాబలో వధ్యమానస్త్రాతారం నాధిగచ్ఛతి ।
మహాందైవకృతస్తత్ర దండః పతతి దారుణః ॥ 21 ॥
యుక్తా యదా జానపదా భిక్షంతే బ్రాహ్మణా ఇవ ।
అభీక్ష్ణం భిక్షుదోషేణ రాజానం ఘ్నంతి తాదృశాః ॥ 22 ॥
రాజ్ఞో యదా జనపదే బహవో రాజపూరుషాః ।
అనయేనోపవర్తంతే తద్రాజ్ఞః కిల్బిషం మహత్ ॥ 23 ॥
యదా యుక్తా నయంత్యర్థాన్కామాదర్థవశేన వా ।
కృపణం యాచమానానాం తద్రాజ్ఞో వైశసం మహత్ ॥ 24 ॥
మహావృక్షో జాయతే వర్ధతే చ
తం చైవ భూతాని సమాశ్రయంతి ।
యదా వృక్షశ్ఛిద్యతే దహ్యతే వా
తదాశ్రయా అనికేతా భవంతి ॥ 25 ॥
యదా రాష్ట్రే ధర్మమగ్ర్యం చరంతి
సంస్కారం వా రాజగుణం బ్రువాణాః ।
తైరేవాధర్మశ్చరితో ధర్మమోహాత్
తూర్ణం జహ్యాత్సుకృతం దుష్కృతం చ ॥ 26 ॥
యత్ర పాపా జ్యాయమానాశ్ చరంతి
సతాం కలిర్విందతి తత్ర రాజ్ఞః ।
యదా రాజా శాస్తి నరాన్నశిష్యాన్
న తద్రాజ్ఞ్య వర్ధతే భూమిపాల ॥ 27 ॥
యశ్చామాత్యం మానయిత్వా యథార్హం
మంత్రే చ యుద్ధే చ నృపో నియుజ్ఞ్యాత్ ।
ప్రవర్ధతే తస్య రాష్ట్రం నృపస్య
భుంక్తే మహీం చాప్యఖిలాం చిరాయ ॥ 28 ॥
అత్రాపి సుకృతం కర్మ వాచం చైవ సుభాషితాం ।
సమీక్ష్య పూజయన్రాజా ధర్మం ప్రాప్నోత్యనుత్తమం ॥ 29 ॥
సంవిభజ్య యదా భుంక్తే న చాన్యానవమన్యతే ।
నిహంతి బలినం దృప్తం స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 30 ॥
త్రాయతే హి యదా సర్వం వాచా కాయేన కర్మణా ।
పుత్రస్యాపి న మృష్యేచ్చ స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 31 ॥
యదా శారణికాన్రాజా పుత్ర వత్పరిరక్షతి ।
భినత్తి న చ మర్యాదాం స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 32 ॥
యదాప్త దక్షిణైర్యజ్ఞైర్యజతే శ్రద్ధయాన్వితః ।
కామద్వేషావనాదృత్య స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 33 ॥
కృపణానాథ వృద్ధానాం యదాశ్రు వ్యపమార్ష్టి వై ।
హర్షం సంజనయన్నౄణాం స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 34 ॥
వివర్ధయతి మిత్రాణి తథారీంశ్చాపకర్షతి ।
సంపూజయతి సాధూంశ్చ స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 35 ॥
సత్యం పాలయతి ప్రాప్త్యా నిత్యం భూమిం ప్రయచ్ఛతి ।
పూజయత్యతిథీన్భృత్యాన్స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 36 ॥
నిగ్రహానుగ్రహౌ చోభౌ యత్ర స్యాతాం ప్రతిష్ఠితౌ ।
అస్మిఀల్లోకే పరే చైవ రాజా తత్ప్రాప్నుతే ఫలం ॥ 37 ॥
యమో రాజా ధార్మికాణాం మాంధాతః పరమేశ్వరః ।
సంయచ్ఛన్భవతి ప్రాణాన్న సంయచ్ఛంస్తు పాపకః ॥ 38 ॥
ఋత్విక్పురోహితాచార్యాన్సత్కృత్యానవమన్య చ ।
యదా సమ్యక్ప్రగృహ్ణాతి స రాజ్ఞో ధర్మ ఉచ్యతే ॥ 39 ॥
యమో యచ్ఛతి భూతాని సర్వాణ్యేవావిశేషతః ।
తస్య రాజ్ఞానుకర్తవ్యం యంతవ్యా విధివత్ప్రజాః ॥ 40 ॥
సహస్రాక్షేణ రాజా హి సర్వ ఏవోపమీయతే ।
స పశ్యతి హి యం ధర్మం స ధర్మః పురుషర్షభ ॥ 41 ॥
అప్రమాదేన శిక్షేథాః క్షమాం బుద్ధిం ధృతిం మతిం ।
భూతానాం సత్త్వజిజ్ఞాసాం సాధ్వసాధు చ సర్వదా ॥ 42 ॥
సంగ్రహః సర్వభూతానాం దానం చ మధురా చ వాక్ ।
పౌరజానపదాశ్చైవ గోప్తవ్యాః స్వా యథా ప్రజాః ॥ 43 ॥
న జాత్వదక్షో నృపతిః ప్రజాః శక్నోతి రక్షితుం ।
భరో హి సుమహాంస్తాత రాజ్యం నామ సుదుష్కరం ॥ 44 ॥
తద్దండవిన్నృపః ప్రాజ్ఞః శూరః శక్నోతి రక్షితుం ।
న హి శక్యమదండేన క్లీబేనాబుద్ధినాపి వా ॥ 45 ॥
అభిరూపైః కులే జాతైర్దక్షైర్భక్తైర్బహుశ్రుతైః ।
సర్వా బుద్ధీః పరీక్షేథాస్తాపసాశ్రమిణాం అపి ॥ 46 ॥
తతస్త్వం సర్వభూతానాం ధర్మం వేత్స్యసి వై పరం ।
స్వదేశే పరదేశే వా న తే ధర్మో వినశ్యతి ॥ 47 ॥
ధర్మశ్చార్థశ్చ కామశ్ చ ధర్మ ఏవోత్తరో భవేత్ ।
అస్మిఀల్లోకే పరే చైవ ధర్మవిత్సుఖమేధతే ॥ 48 ॥
త్యజంతి దారాన్ప్రాణాంశ్చ మనుష్యాః ప్రతిపూజితాః ।
సంగ్రహశ్చైవ భూతానాం దానం చ మధురా చ వాక్ ॥ 49 ॥
అప్రమాదశ్చ శౌచం చ తాత భూతికరం మహత్ ।
ఏతేభ్యశ్చైవ మాంధాతః సతతం మా ప్రమాదిథాః ॥ 50 ॥
అప్రమత్తో భవేద్రాజా ఛిద్రదర్శీ పరాత్మనోః ।
నాస్య ఛిద్రం పరః పశ్యేచ్ఛిద్రేషు పరమన్వియాత్ ॥ 51 ॥
ఏతద్వృత్తం వాసవస్య యమస్య వరుణస్య చ ।
రాజర్షీణాం చ సర్వేషాం తత్త్వమప్యనుపాలయ ॥ 52 ॥
తత్కురుష్వ మహారాజ వృత్తం రాజర్షిసేవితం ।
ఆతిష్ఠ దివ్యం పంథానమహ్నాయ భరతర్షభ ॥ 53 ॥
ధర్మవృత్తం హి రాజానం ప్రేత్య చేహ చ భారత ।
దేవర్షిపితృగంధర్వాః కీర్తయంత్యమితౌజసః ॥ 54 ॥
స ఏవముక్తో మాంధాతా తేనోతథ్యేన భారత ।
కృతవానవిశంకస్తదేకః ప్రాప చ మేదినీం ॥ 55 ॥
భవానపి తథా సమ్యఙ్మాంధాతేవ మహీపతిః ।
ధర్మం కృత్వా మహీం రక్షన్స్వర్గే స్థానమవాప్స్యసి ॥ 56 ॥
॥ ఇతి ఉతథ్యగీతా సమాప్తా ॥
Also Read:
Utathya Gita in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil