From Mahabharata Vanaparva Adhyaya 2, shloka 15-48.
Shaunaka Geetaa in Oriya:
॥ ଶୌନକଗୀତା ॥
॥ ଅଥ ଶୌନକଗୀତା ॥
ଶୋକସ୍ଥାନସହସ୍ରାଣି ଭୟସ୍ଥାନଶତାନି ଚ ।
ଦିବସେ ଦିବସେ ମୂଢମାବିଶନ୍ତି ନ ପଣ୍ଡିତମ୍ ॥ ୧ ॥
ନ ହି ଜ୍ଞାନବିରୁଦ୍ଧେଷୁ ବହୁଦୋଷେଷୁ କର୍ମସୁ ।
ଶ୍ରେୟୋଘାତିଷୁ ସଜ୍ଜନ୍ତେ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତୋ ଭବଦ୍ୱିଧାଃ ॥ ୨ ॥
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗାଂ ବୁଦ୍ଧିମାହୁର୍ୟା ସର୍ୱାଶ୍ରେୟୋବିଘାତିନୀମ୍ ।
ଶ୍ରୁତିସ୍ମୃତିସମାୟୁକ୍ତାଂ ରାଜନ୍ସା ତ୍ୱୟ୍ୟବସ୍ଥିତା ॥ ୩ ॥
ଅର୍ଥକୃଚ୍ଛ୍ରେଷୁ ଦୁର୍ଗେଷୁ ବ୍ୟାପତ୍ସୁ ସ୍ୱଜନସ୍ୟ ଚ ।
ଶାରୀର ମାନସୈର୍ଦୁଃଖୈର୍ନସୀଦନ୍ତି ଭବଦ୍ୱିଧାଃ ॥ ୪ ॥
ଶ୍ରୂୟତାଂ ଚାଭିଧାସ୍ୟାମି ଜନକେନ ଯଥା ପୁରା ।
ଆତ୍ମବ୍ୟବସ୍ଥାନକରା ଗୀତାଃ ଶ୍ଲୋକା ମହାତ୍ମନା ॥ ୫ ॥
ମନୋଦେହସମୁତ୍ଥାଭ୍ୟାଂ ଦୁଃଖାଭ୍ୟାଂ ମର୍ଦିତଂ ଜଗତ୍ ।
ତୟୋର୍ୱ୍ୟାସସମାସାଭ୍ୟାଂ ଶମୋପାୟମିମଂ ଶ୍ରୁଣୁ ॥ ୬ ॥
ବ୍ୟାଧେରନିଷ୍ଟସଂସ୍ପର୍ଶାଚ୍ଛ୍ରମାଦିଷ୍ଟବିବର୍ଜନାତ୍ ।
ଦୁଃଖଂ ଚତୁର୍ଭିଃ ଶାରୀରଂ କାରଣୈଃ ସମ୍ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ ୭ ॥
ତଦାତତ୍ପ୍ରତିକାରାଚ୍ଚ ସତତଂ ଚାବିଚିନ୍ତନାତ୍ ।
ଆଧିବ୍ୟାଧିପ୍ରଶମନଂ କ୍ରିୟାୟୋଗଦ୍ୱୟେନ ତୁ ॥ ୮ ॥
ମତିମନ୍ତୋ ହ୍ୟତୋ ବୈଦ୍ୟାଃ ଶମଂ ପ୍ରାଗେବ କୁର୍ୱତେ ।
ମାନସସ୍ୟ ପ୍ରିୟାଖ୍ୟାନୈଃ ସଂଭୋଗୋପନୟୈର୍ନୃଣାମ୍ ॥ ୯ ॥
ମାନସେନହି ଦୁଃଖେନ ଶରୀରମୁପତପ୍ୟତେ ।
ଅୟସ୍ତପ୍ତେନ ପିଣ୍ଡେନ କୁମ୍ଭସଂସ୍ଥମିବୋଦକମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ମାନସଂ ଶମୟେତ୍ତସ୍ମାଜ୍ଜ୍ଞାନେନାଗ୍ନିମିବାମ୍ବୁନା ।
ପ୍ରଶାନ୍ତେ ମାନସେ ହ୍ୟସ୍ୟ ଶାରୀରମୁପଶାମ୍ୟତି ॥ ୧୧ ॥
ମନସୋ ଦୁଃଖମୂଲଂ ତୁ ସ୍ନେହ ଇତ୍ୟୁପଲଭ୍ୟତେ ।
ସ୍ନେହାତ୍ତୁ ସଜ୍ଜତେ ଜନ୍ତୁର୍ଦୁଃଖୟୋଗମୁପୈତି ଚ ॥ ୧୨ ॥
ସ୍ନେହମୂଲାନି ଦୁଃଖାନି ସ୍ନେହଜାନି ଭୟାନି ଚ ।
ଶୋକହର୍ଷୌ ତଥାୟାସଃ ସର୍ୱସ୍ନେହାତ୍ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ ୧୩ ॥
ସ୍ନେହାଦ୍ଭାବୋଽନୁରାଗଶ୍ଚ ପ୍ରଜଜ୍ଞେ ବିଷୟେ ତଥା ।
ଅଶ୍ରେୟସ୍କାବୁଭାବେତୌ ପୂର୍ୱସ୍ତତ୍ର ଗୁରୁଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ ୧୪ ॥
କୋଟରାଗ୍ନିର୍ୟଥାଶେଷଂ ସମୂଲଂ ପାଦପଂ ଦହେତ୍ ।
ଧର୍ମାର୍ଥୌ ତୁ ତଥାଽଲ୍ପୋପି ରାଗଦୋଷୋ ବିନାଶୟେତ୍ ॥ ୧୫ ॥
ବିପ୍ରୟୋଗେନ ତୁ ତ୍ୟାଗୀ ଦୋଷଦର୍ଶୀ ସମାଗମେ ।
ବିରାଗଂ ଭଜତେ ଜନ୍ତୁର୍ନିର୍ୱୈରୋ ନିରବଗ୍ରହଃ ॥ ୧୬ ॥
ତସ୍ମାତ୍ସ୍ନେହଂ ନ ଲିପ୍ସେତ ମିତ୍ରେଭ୍ୟୋ ଧନସଂଚୟାତ୍ ।
ସ୍ୱଶରୀରସମୁତ୍ଥଂ ଚ ଜ୍ଞାନେନ ବିନିବର୍ତୟେତ୍ ॥ ୧୭ ॥
ଜ୍ଞାନାନ୍ୱିତେଷୁ ଯୁକ୍ତେଷୁ ଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞେଷୁ କୃତାତ୍ମସୁ ।
ନ ତେଷୁ ସଜ୍ଜତେ ସ୍ନେହଃ ପଦ୍ମପତ୍ରେଷ୍ୱିବୋଦକମ୍ ॥ ୧୮ ॥
ରାଗାଭିଭୂତଃ ପୁରୁଷଃ କାମେନ ପରିକୃଷ୍ୟତେ ।
ଇଚ୍ଛା ସଂଜାୟତେ ତସ୍ୟ ତତସ୍ତୃଷ୍ଣା ବିବର୍ଧତେ ॥ ୧୯ ॥
ତୃଷ୍ଣାହି ସର୍ୱପାପିଷ୍ଠା ନିତ୍ୟୋଦ୍ୱେଗକରୀ ସ୍ମୃତା ।
ଅଧର୍ମବହୁଲା ଚୈବ ଘୋରା ପାପାନୁବନ୍ଧିନୀ ॥ ୨୦ ॥
ଯା ଦୁସ୍ତ୍ୟଜା ଦୁର୍ମତିଭିର୍ୟା ନ ଜୀର୍ୟତି ଜୀର୍ୟତଃ ।
ଯୋସୌ ପ୍ରାଣାନ୍ତିକୋ ରୋଗସ୍ତାଂ ତୃଷ୍ଣାଂ ତ୍ୟଜତଃ ସୁଖମ୍ ॥ ୨୧ ॥
ଅନାଦ୍ୟନ୍ତା ହି ସା ତୃଷ୍ଣା ଅନ୍ତର୍ଦେହଗତା ନୃଣାମ୍ ।
ବିନାଶୟତି ଭୂତାନି ଅୟୋନିଜ ଇବାନଲଃ ॥ ୨୨ ॥
ଯଥୈଧଃ ସ୍ୱସମୁତ୍ଥେନ ବହ୍ନିନା ନାଶମୃଚ୍ଛତି ।
ତଥାଽକୃତାତ୍ମା ଲୋଭେନ ସହଜେନ ବିନଶ୍ୟତି ॥ ୨୩ ॥
ରାଜତଃ ସଲିଲାଦଗ୍ନେଶ୍ଚୋରତଃ ସ୍ୱଜନାଦପି ।
ଭୟମର୍ଥବତାଂ ନିତ୍ୟଂ ମୃତ୍ୟୋଃ ପ୍ରାଣଭୃତାମିବ ॥ ୨୪ ॥
ଯଥା ହ୍ୟାମିଷମାକାଶେ ପକ୍ଷିଭିଃ ଶ୍ୱାପଦୈର୍ଭୁବି ।
ଭକ୍ଷ୍ୟନ୍ତେ ସଲିଲେ ମତ୍ସ୍ୟୈସ୍ତଥା ସର୍ୱତ୍ର ବିତ୍ତବାନ୍ ॥ ୨୫ ॥
ଅର୍ଥ ଏବ ହି କେଷାଂଚିଦନର୍ଥ ଭଜତେ ନୃଣାମ୍ ।
ଅର୍ଥ ଶ୍ରେୟସି ଚାସକ୍ତୋ ନ ଶ୍ରେୟୋ ବିନ୍ଦତେ ନରଃ ॥ ୨୬ ॥
ତସ୍ମାଦର୍ଥାଗମାଃ ସର୍ୱେ ମନୋମୋହବିବର୍ଧନାଃ ।
କାର୍ପଣ୍ୟଂ ଦର୍ପମାନୌ ଚ ଭୟମୁଦ୍ୱେଗ ଏବ ଚ ॥ ୨୭ ॥
ଅର୍ଥଜାନିଂ ବିଦୁଃ ପ୍ରାଜ୍ଞା ଦୁଃଖନ୍ୟେତାନି ଦେହିନାମ୍ ।
ଅର୍ଥସ୍ୟୋତ୍ପାଦନେ ଚୈବ ପାଲନେ ଚ ତଥାକ୍ଷୟେ ॥ ୨୮ ॥
ସହନ୍ତି ଚ ମହଦ୍ଦୁଃଖଂ ଘ୍ନନ୍ତି ଚୈବାର୍ଥକାରଣାତ୍ ।
ଅର୍ଥାଦ୍ଦୁଃଖଂ ପରିତ୍ୟକ୍ତଂ ପାଲିତାଶ୍ଚୈବ ଶତ୍ରବଃ ॥ ୨୯ ॥
ଦୁଃଖେନ ଚାଧିଗମ୍ୟନ୍ତେ ତସ୍ମାନ୍ନାଶଂ ନ ଚିନ୍ତୟେତ୍ ।
ଅସନ୍ତୋଷପରା ମୂଢାଃ ସନ୍ତୋଷଂ ଯାନ୍ତି ପଣ୍ଡିତାଃ ॥ ୩୦ ॥
ଅନ୍ତୋ ନାସ୍ତି ପିପାସାୟାଃ ସନ୍ତୋଷଃ ପରମଂ ସୁଖମ୍ ।
ତସ୍ମାତ୍ସନ୍ତୋଷମେବେହ ପରଂ ପଶ୍ୟନ୍ତି ପଣ୍ଡିତାଃ ॥ ୩୧ ॥
ଅନିତ୍ୟଂ ଯୌବନଂ ରୂପଂ ଜୀବିତଂ ରତ୍ନସଂଚୟଃ ।
ଐଶ୍ୱର୍ୟଂ ପ୍ରିୟସଂବାସୋ ଗୃଦ୍ଧ୍ୟେତ୍ତତ୍ର ନ ପଣ୍ଡିତଃ ॥ ୩୨ ॥
ତ୍ୟଜେତ ସଞ୍ଚୟାଂସ୍ତସ୍ମାତ୍ତଜ୍ଜାନ୍କ୍ଲେଶାନ୍ ସହେତ ଚ ।
ନ ହି ସଞ୍ଚୟବାନ୍କଶ୍ଚିଦ୍ଦୃଶ୍ୟତେ ନିରୁପଦ୍ରବଃ ।
ଅତଶ୍ଚ ଧାର୍ମିକୈଃ ପୁଂଭିରନୀହାର୍ଥଃ ପ୍ରଶସ୍ୟତେ ॥ ୩୩ ॥
ଧର୍ମାର୍ଥ ଯସ୍ୟ ବିତ୍ତେହା ବରଂ ତସ୍ୟ ନିରୀହତା ।
ପ୍ରକ୍ଷାଲନାଦ୍ଧି ପଙ୍କସ୍ୟ ଶ୍ରେୟୋ ନ ସ୍ପର୍ଶନଂ ନୃଣାମ୍ ॥ ୩୪ ॥
ଯୁଧିଷ୍ଠିରୈବଂ ସର୍ୱେଷୁ ନ ସ୍ପୃହାଂ କର୍ତୁମର୍ହସି ।
ଧର୍ମେଣ ଯଦିତେ କାର୍ୟ ବିମୁକ୍ତେଚ୍ଛୋ ଭବାର୍ଥତଃ ॥ ୩୫ ॥
॥ ଇତି ଶୌନକଗୀତା ସମାପ୍ତା ॥
Also Read:
shaunaka Gita Lyrics in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil
