From Mahabharata Vanaparva Adhyaya 2, shloka 15-48.
Shaunaka Geetaa in Telugu:
॥ శౌనకగీతా ॥
॥ అథ శౌనకగీతా ॥
శోకస్థానసహస్రాణి భయస్థానశతాని చ ।
దివసే దివసే మూఢమావిశంతి న పండితం ॥ 1 ॥
న హి జ్ఞానవిరుద్ధేషు బహుదోషేషు కర్మసు ।
శ్రేయోఘాతిషు సజ్జంతే బుద్ధిమంతో భవద్విధాః ॥ 2 ॥
అష్టాంగాం బుద్ధిమాహుర్యా సర్వాశ్రేయోవిఘాతినీం ।
శ్రుతిస్మృతిసమాయుక్తాం రాజన్సా త్వయ్యవస్థితా ॥ 3 ॥
అర్థకృచ్ఛ్రేషు దుర్గేషు వ్యాపత్సు స్వజనస్య చ ।
శారీర మానసైర్దుఃఖైర్నసీదంతి భవద్విధాః ॥ 4 ॥
శ్రూయతాం చాభిధాస్యామి జనకేన యథా పురా ।
ఆత్మవ్యవస్థానకరా గీతాః శ్లోకా మహాత్మనా ॥ 5 ॥
మనోదేహసముత్థాభ్యాం దుఃఖాభ్యాం మర్దితం జగత్ ।
తయోర్వ్యాససమాసాభ్యాం శమోపాయమిమం శ్రుణు ॥ 6 ॥
వ్యాధేరనిష్టసంస్పర్శాచ్ఛ్రమాదిష్టవివర్జనాత్ ।
దుఃఖం చతుర్భిః శారీరం కారణైః సంప్రవర్తతే ॥ 7 ॥
తదాతత్ప్రతికారాచ్చ సతతం చావిచింతనాత్ ।
ఆధివ్యాధిప్రశమనం క్రియాయోగద్వయేన తు ॥ 8 ॥
మతిమంతో హ్యతో వైద్యాః శమం ప్రాగేవ కుర్వతే ।
మానసస్య ప్రియాఖ్యానైః సంభోగోపనయైర్నృణాం ॥ 9 ॥
మానసేనహి దుఃఖేన శరీరముపతప్యతే ।
అయస్తప్తేన పిండేన కుంభసంస్థమివోదకం ॥ 10 ॥
మానసం శమయేత్తస్మాజ్జ్ఞానేనాగ్నిమివాంబునా ।
ప్రశాంతే మానసే హ్యస్య శారీరముపశామ్యతి ॥ 11 ॥
మనసో దుఃఖమూలం తు స్నేహ ఇత్యుపలభ్యతే ।
స్నేహాత్తు సజ్జతే జంతుర్దుఃఖయోగముపైతి చ ॥ 12 ॥
స్నేహమూలాని దుఃఖాని స్నేహజాని భయాని చ ।
శోకహర్షౌ తథాయాసః సర్వస్నేహాత్ప్రవర్తతే ॥ 13 ॥
స్నేహాద్భావోఽనురాగశ్చ ప్రజజ్ఞే విషయే తథా ।
అశ్రేయస్కావుభావేతౌ పూర్వస్తత్ర గురుః స్మృతః ॥ 14 ॥
కోటరాగ్నిర్యథాశేషం సమూలం పాదపం దహేత్ ।
ధర్మార్థౌ తు తథాఽల్పోపి రాగదోషో వినాశయేత్ ॥ 15 ॥
విప్రయోగేన తు త్యాగీ దోషదర్శీ సమాగమే ।
విరాగం భజతే జంతుర్నిర్వైరో నిరవగ్రహః ॥ 16 ॥
తస్మాత్స్నేహం న లిప్సేత మిత్రేభ్యో ధనసంచయాత్ ।
స్వశరీరసముత్థం చ జ్ఞానేన వినివర్తయేత్ ॥ 17 ॥
జ్ఞానాన్వితేషు యుక్తేషు శాస్త్రజ్ఞేషు కృతాత్మసు ।
న తేషు సజ్జతే స్నేహః పద్మపత్రేష్వివోదకం ॥ 18 ॥
రాగాభిభూతః పురుషః కామేన పరికృష్యతే ।
ఇచ్ఛా సంజాయతే తస్య తతస్తృష్ణా వివర్ధతే ॥ 19 ॥
తృష్ణాహి సర్వపాపిష్ఠా నిత్యోద్వేగకరీ స్మృతా ।
అధర్మబహులా చైవ ఘోరా పాపానుబంధినీ ॥ 20 ॥
యా దుస్త్యజా దుర్మతిభిర్యా న జీర్యతి జీర్యతః ।
యోసౌ ప్రాణాంతికో రోగస్తాం తృష్ణాం త్యజతః సుఖం ॥ 21 ॥
అనాద్యంతా హి సా తృష్ణా అంతర్దేహగతా నృణాం ।
వినాశయతి భూతాని అయోనిజ ఇవానలః ॥ 22 ॥
యథైధః స్వసముత్థేన వహ్నినా నాశమృచ్ఛతి ।
తథాఽకృతాత్మా లోభేన సహజేన వినశ్యతి ॥ 23 ॥
రాజతః సలిలాదగ్నేశ్చోరతః స్వజనాదపి ।
భయమర్థవతాం నిత్యం మృత్యోః ప్రాణభృతామివ ॥ 24 ॥
యథా హ్యామిషమాకాశే పక్షిభిః శ్వాపదైర్భువి ।
భక్ష్యంతే సలిలే మత్స్యైస్తథా సర్వత్ర విత్తవాన్ ॥ 25 ॥
అర్థ ఏవ హి కేషాంచిదనర్థ భజతే నృణాం ।
అర్థ శ్రేయసి చాసక్తో న శ్రేయో విందతే నరః ॥ 26 ॥
తస్మాదర్థాగమాః సర్వే మనోమోహవివర్ధనాః ।
కార్పణ్యం దర్పమానౌ చ భయముద్వేగ ఏవ చ ॥ 27 ॥
అర్థజానిం విదుః ప్రాజ్ఞా దుఃఖన్యేతాని దేహినాం ।
అర్థస్యోత్పాదనే చైవ పాలనే చ తథాక్షయే ॥ 28 ॥
సహంతి చ మహద్దుఃఖం ఘ్నంతి చైవార్థకారణాత్ ।
అర్థాద్దుఃఖం పరిత్యక్తం పాలితాశ్చైవ శత్రవః ॥ 29 ॥
దుఃఖేన చాధిగమ్యంతే తస్మాన్నాశం న చింతయేత్ ।
అసంతోషపరా మూఢాః సంతోషం యాంతి పండితాః ॥ 30 ॥
అంతో నాస్తి పిపాసాయాః సంతోషః పరమం సుఖం ।
తస్మాత్సంతోషమేవేహ పరం పశ్యంతి పండితాః ॥ 31 ॥
అనిత్యం యౌవనం రూపం జీవితం రత్నసంచయః ।
ఐశ్వర్యం ప్రియసంవాసో గృద్ధ్యేత్తత్ర న పండితః ॥ 32 ॥
త్యజేత సంచయాంస్తస్మాత్తజ్జాన్క్లేశాన్ సహేత చ ।
న హి సంచయవాన్కశ్చిద్దృశ్యతే నిరుపద్రవః ।
అతశ్చ ధార్మికైః పుంభిరనీహార్థః ప్రశస్యతే ॥ 33 ॥
ధర్మార్థ యస్య విత్తేహా వరం తస్య నిరీహతా ।
ప్రక్షాలనాద్ధి పంకస్య శ్రేయో న స్పర్శనం నృణాం ॥ 34 ॥
యుధిష్ఠిరైవం సర్వేషు న స్పృహాం కర్తుమర్హసి ।
ధర్మేణ యదితే కార్య విముక్తేచ్ఛో భవార్థతః ॥ 35 ॥
॥ ఇతి శౌనకగీతా సమాప్తా ॥
Also Read:
shaunaka Gita Lyrics in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil
