Medhadakshinamurthy Sahasranamastotram 1 Lyrics in Gujarati:
॥ શ્રીમેધાદક્ષિણામૂર્તિસહસ્રનામસ્તોત્રં ૧ ॥
॥ શ્રી ગુરુભ્યો નમઃ ॥
શ્રીઃ
અસ્ય શ્રી મેધાદક્ષિણામૂર્તિસહસ્રનામસ્તોત્રસ્ય
બ્રહ્મા ઋષિઃ । ગાયત્રી છન્દઃ । દક્ષિણામૂર્તિર્દેવતા ।
ઓં બીજમ્ । સ્વાહા શક્તિઃ । નમઃ કીલકમ્ ।
મેધાદક્ષિણામૂર્તિપ્રસાદસિદ્ધ્યર્થે જપે વિનિયોગઃ ।
હ્રામ્ ઇત્યાદિના અઙ્ગ ન્યાસઃ ।
ધ્યાનમ્ ।
સિદ્ધિતોયનિધેર્મધ્યે રત્નગ્રીવે મનોરમે ।
કદમ્બવનિકામધ્યે શ્રીમદ્વટતરોરધઃ ॥ ૧ ॥
આસીનમાદ્યં પુરુષમાદિમધ્યાન્તવર્જિતમ્ ।
શુદ્ધસ્ફટિકગોક્ષીરશરત્પૂર્ણેન્દુશેખરમ્ ॥ ૨ ॥
દક્ષિણે ચાક્ષમાલાં ચ વહ્નિં વૈ વામહસ્તકે ।
જટામણ્ડલસંલગ્નશીતામ્શુકરમણ્ડિતમ્ ॥ ૩ ॥
નાગહારધરં ચારુકઙ્કણૈઃ કટિસૂત્રકૈઃ ।
વિરાજમાનવૃષભં વ્યાઘ્રચર્મામ્બરાવૃતમ્ ॥ ૪ ॥
ચિન્તામણિમહાબૃન્દૈઃ કલ્પકૈઃ કામધેનુભિઃ ।
ચતુષ્ષષ્ટિકલાવિદ્યામૂર્તિભિઃ શ્રુતિમસ્તકૈઃ ॥ ૫ ॥
રત્નસિંહાસને સાધુદ્વીપિચર્મસમાયુતમ્ ।
તત્રાષ્ટદલપદ્મસ્ય કર્ણિકાયાં સુશોભને ॥ ૬ ॥
વીરાસને સમાસીનં લમ્બદક્ષપદાંબુજમ્ ।
જ્ઞાનમુદ્રાં પુસ્તકં ચ વરાભીતિધરં હરમ્ ॥ ૭ ॥
પાદમૂલસમાક્રાન્તમહાપસ્મારવૈભવમ્ ।
રુદ્રાક્ષમાલાભરણભૂષિતં ભૂતિભાસુરમ્ ॥ ૮ ॥
ગજચર્મોત્તરીયં ચ મન્દસ્મિતમુખામ્બુજમ્ ।
સિદ્ધબૃન્દૈર્યોગિબૃન્દૈર્મુનિબૃન્દૈર્નિષેવિતમ્ ॥ ૯ ॥
આરાધ્યમાનવૃષભં અગ્નીન્દુરવિલોચનમ્ ।
પૂરયન્તં કૃપાદૃષ્ટ્યા પુમર્થાનાશ્રિતે જને ॥ ૧૦ ॥
એવં વિભાવયેદીશં સર્વવિદ્યાકલાનિધિમ્ ॥ ૧૧ ॥
લં ઇત્યાદિના પઞ્ચોપચારાઃ ॥
દેવદેવો મહાદેવો દેવાનામપિ દેશિકઃ ।
દક્ષિણામૂર્તિરીશાનો દયાપૂરિતદિઙ્મુખઃ ॥ ૧ ॥
કૈલાસશિખરોત્તુઙ્ગ-કમનીયનિજાકૃતિઃ ।
વટદ્રુમતટીદિવ્યકનકાસનસંસ્થિતઃ ॥ ૨ ॥
કટીતટપટીભૂતકરિચર્મોજ્જ્વલાકૃતિઃ ।
પાટીરાપાણ્ડુરાકારપરિપૂર્ણસુધાધિપઃ ।૩ ॥
જપાકોટીરઘટિતસુધાકરસુધાપ્લુતઃ ।
પશ્યલ્લલાટસુભગસુન્દરભ્રૂવિલાસવાન્ ॥ ૪ ॥
કટાક્ષસરણીનિર્યત્કરુણાપૂર્ણલોચનઃ ।
કર્ણાલોલતટિદ્વર્ણકુણ્ડલોજ્જ્વલગણ્ડભૂઃ ॥ ૫ ॥
તિલપ્રસૂનસંકાશનાસિકાપુટભાસુરઃ ।
મન્દસ્મિતસ્પુરન્મુગ્ધમહનીયમુખામ્બુજઃ ॥ ૬ ॥
કુન્દકુડ્મલસંસ્પર્ધિદન્તપઙ્ક્તિવિરાજિતઃ ।
સિન્દૂરારુણસુસ્નિગ્ધકોમલાધરપલ્લવઃ ॥ ૭ ॥
શઙ્ખાટોપગલદ્દિવ્યગળવૈભવમઞ્જુલઃ ।
કરકન્દલિતજ્ઞાનમુદ્રારુદ્રાક્ષમાલિકઃ ॥ ૮ ॥
અન્યહસ્તતલન્યસ્તવીણાપુસ્તોલ્લસદ્વપુઃ ।
વિશાલરુચિરોરસ્કવલિમત્પલ્લવોદરઃ ॥ ૯ ॥
બૄહત્કટિનિતંબાઢ્યઃ પીવરોરુદ્વયાન્વિતઃ ।
જઙ્ઘાવિજિતતૂણીરસ્તુઙ્ગગુલ્ફયુગોજ્જ્વલઃ ॥ ૧૦ ॥
મૃદુપાટલપાદાબ્જશ્ચન્દ્રાભનખદીધિતિઃ ।
અપસવ્યોરુવિન્યસ્તસવ્યપાદસરોરુહઃ ॥ ૧૧ ॥
ઘોરાપસ્મારનિક્ષિપ્તધીરદક્ષપદામ્બુજઃ ।
સનકાદિમુનિધ્યેયઃ સર્વાભરણભૂષિતઃ ॥ ૧૨ ॥
દિવ્યચન્દનલિપ્તાઙ્ગશ્ચારુહાસપરિષ્કૃતઃ ।
કર્પૂરધવલાકારઃ કન્દર્પશતસુન્દરઃ ॥ ૧૩ ॥
કાત્યાયનીપ્રેમનિધિઃ કરુણારસવારિધિઃ ।
કામિતાર્થપ્રદઃશ્રીમત્કમલાવલ્લભપ્રિયઃ ॥ ૧૪ ॥
કટાક્ષિતાત્મવિજ્ઞાનઃ કૈવલ્યાનન્દકન્દલઃ ।
મન્દહાસસમાનેન્દુઃ છિન્નાજ્ઞાનતમસ્તતિઃ ॥ ૧૫ ॥
સંસારાનલસંતપ્તજનતામૃતસાગરઃ ।
ગંભીરહૃદયામ્ભોજનભોમણિનિભાકૃતિઃ ॥ ૧૬ ॥
નિશાકરકરાકારવશીકૃતજગત્ત્રયઃ ।
તાપસારાધ્યપાદાબ્જસ્તરુણાનન્દવિગ્રહઃ ॥ ૧૭ ॥
ભૂતિભૂષિતસર્વાઙ્ગો ભૂતાધિપતિરીશ્વરઃ ।
વદનેન્દુસ્મિતજ્યોત્સ્નાનિલીનત્રિપુરાકૃતિઃ ॥ ૧૮ ॥
તાપત્રયતમોભાનુઃ પાપારણ્યદવાનલઃ ।
સંસારસાગરોદ્ધર્તા હંસાગ્ર્યોપાસ્યવિગ્રહઃ ॥ ૧૯ ॥
લલાટહુતભુગ્દગ્ધમનોભવશુભાકૃતિઃ ।
તુચ્છીકૃતજગજ્જાલસ્તુષારકરશીતલઃ ॥ ૨૦ ॥
અસ્તંગતસમસ્તેચ્છો નિસ્તુલાનન્દમન્થરઃ ।
ધીરોદાત્તગુણાધાર ઉદારવરવૈભવઃ ॥ ૨૧ ॥
અપારકરુણામૂર્તિરજ્ઞાનધ્વાન્તભાસ્કરઃ ।
ભક્તમાનસહંસાગ્ર્યભવામયભિષક્તમઃ ॥ ૨૨ ॥
યોગીન્દ્રપૂજ્યપાદાબ્જો યોગપટ્ટોલ્લસત્કટિઃ ।
શુદ્ધસ્ફટિકસંકાશો બદ્ધપન્નગભૂષણઃ ॥ ૨૩ ॥
નાનામુનિસમાકીર્ણો નાસાગ્રન્યસ્તલોચનઃ ।
વેદમૂર્ધૈકસંવેદ્યો નાદધ્યાનપરાયણઃ ॥ ૨૪ ॥
ધરાધરેન્દુરાનન્દસન્દોહરસસાગરઃ ।
દ્વૈતબૃન્દવિમોહાન્ધ્યપરાકૃતદૃગદ્ભુતઃ ॥ ૨૫ ॥
પ્રત્યગાત્મા પરંજ્યોતિઃ પુરાણઃ પરમેશ્વરઃ ।
પ્રપઞ્ચોપશમઃ પ્રાજ્ઞઃ પુણ્યકીર્તિઃ પુરાતનઃ ॥ ૨૬ ॥
સર્વાધિષ્ઠાનસન્માત્રસ્સ્વાત્મબન્ધહરો હરઃ ।
સર્વપ્રેમનિજાહાસઃ સર્વાનુગ્રહકૃત્ શિવઃ ॥ ૨૭ ॥
સર્વેન્દ્રિયગુણાભાસઃ સર્વભૂતગુણાશ્રયઃ ।
સચ્ચિદાનન્દપૂર્ણાત્મા સ્વે મહિમ્નિ પ્રતિષ્ઠિતઃ ॥ ૨૮ ॥
સર્વભૂતાન્તરસ્સાક્ષી સર્વજ્ઞસ્સર્વકામદઃ ।
સનકાદિમહાયોગિસમારાધિતપાદુકઃ ॥ ૨૯ ॥
આદિદેવો દયાસિન્ધુઃ શિક્ષિતાસુરવિગ્રહઃ ।
યક્ષકિન્નરગન્ધર્વસ્તૂયમાનાત્મવૈભવઃ ॥ ૩૦ ॥
બ્રહ્માદિદેવવિનુતો યોગમાયાનિયોજકઃ ।
શિવયોગી શિવાનન્દઃ શિવભક્તસમુદ્ધરઃ ॥ ૩૧ ॥
વેદાન્તસારસન્દોહઃ સર્વસત્ત્વાવલમ્બનઃ ।
વટમૂલાશ્રયો વાગ્મી માન્યો મલયજપ્રિયઃ ॥ ૩૨ ॥
સુશીલો વાઞ્છિતાર્થજ્ઞઃ પ્રસન્નવદનેક્ષણઃ ॥
નૃત્તગીતકલાભિજ્ઞઃ કર્મવિત્ કર્મમોચકઃ ॥ ૩૩ ॥
કર્મસાક્ષી કર્મમયઃ કર્મણાં ચ ફલપ્રદઃ ।
જ્ઞાનદાતા સદાચારઃ સર્વોપદ્રવમોચકઃ ॥ ૩૪ ॥
અનાથનાથો ભગવાનાશ્રિતામરપાદપઃ ।
વરપ્રદઃ પ્રકાશાત્મા સર્વભૂતહિતે રતઃ ॥ ૩૫ ॥
વ્યાઘ્રચર્માસનાસીન આદિકર્તા મહેશ્વરઃ ।
સુવિક્રમઃ સર્વગતો વિશિષ્ટજનવત્સલઃ ॥ ૩૬ ॥
ચિન્તાશોકપ્રશમનો જગદાનન્દકારકઃ ।
રશ્મિમાન્ ભુવનેશશ્ચ દેવાસુરસુપૂજિતઃ ॥ ૩૭ ॥
મૃત્યુઞ્જયો વ્યોમકેશઃ ષટ્ત્રિંશત્તત્ત્વસઙ્ગ્રહઃ ।
અજ્ઞાતસમ્ભવો ભિક્ષુરદ્વિતીયો દિગમ્બરઃ ॥ ૩૮ ॥
સમસ્તદેવતામૂર્તિઃ સોમસૂર્યાગ્નિલોચનઃ ।
સર્વસામ્રાજ્યનિપુણો ધર્મમાર્ગપ્રવર્તકઃ ॥ ૩૯ ॥
વિશ્વાધિકઃ પશુપતિઃ પશુપાશવિમોચકઃ ।
અષ્ટમૂર્તિર્દીપ્તમૂર્તિઃ નામોચ્ચારણમુક્તિદઃ ॥ ૪૦ ॥
સહસ્રાદિત્યસઙ્કાશઃ સદાષોડશવાર્ષિકઃ ।
દિવ્યકેલીસમાયુક્તો દિવ્યમાલ્યામ્બરાવૃતઃ ॥ ૪૧ ॥
અનર્ઘરત્નસમ્પૂર્ણો મલ્લિકાકુસુમપ્રિયઃ ।
તપ્તચામીકરાકારો જિતદાવાનલાકૃતિઃ ॥ ૪૨ ॥
નિરઞ્જનો નિર્વિકારો નિજાવાસો નિરાકૃતિઃ ।
જગદ્ગુરુર્જગત્કર્તા જગદીશો જગત્પતિઃ ॥ ૪૩ ॥
કામહન્તા કામમૂર્તિઃ કલ્યાણવૃષવાહનઃ ।
ગઙ્ગાધરો મહાદેવો દીનબન્ધવિમોચકઃ ॥ ૪૪ ॥
ધૂર્જટિઃ ખણ્ડપરશુઃ સદ્ગુણો ગિરિજાસખઃ ।
અવ્યયો ભૂતસેનેશઃ પાપઘ્નઃ પુણ્યદાયકઃ ॥ ૪૫ ॥
ઉપદેષ્ટા દૃઢપ્રજ્ઞો રુદ્રો રોગવિનાશનઃ ।
નિત્યાનન્દો નિરાધારો હરો દેવશિખામણિઃ ॥ ૪૬ ॥
પ્રણતાર્તિહરઃ સોમઃ સાન્દ્રાનન્દો મહામતિઃ ।
આશ્ચર્યવૈભવો દેવઃ સંસારાર્ણવતારકઃ ॥ ૪૭ ॥
યજ્ઞેશો રાજરાજેશો ભસ્મરુદ્રાક્ષલાઞ્છનઃ ।
અનન્તસ્તારકઃ સ્થાણુઃ સર્વવિદ્યેશ્વરો હરિઃ ॥ ૪૮ ॥
વિશ્વરૂપો વિરૂપાક્ષઃ પ્રભુઃ પરિબૃડો દૃઢઃ ।
ભવ્યો જિતારિષદ્વર્ગો મહોદારો વિષાશનઃ ॥ ૪૯ ॥
સુકીર્તિરાદિપુરુષો જરામરણવર્જિતઃ ।
પ્રમાણભૂતો દુર્જ્ઞેયઃ પુણ્યઃ પરપુરઞ્જયઃ ॥ ૫૦ ॥
ગુણાકારો ગુણશ્રેષ્ઠઃ સચ્ચિદાનન્દવિગ્રહઃ ।
સુખદઃ કારણં કર્તા ભવબન્ધવિમોચકઃ ॥ ૫૧ ॥
અનિર્વિણ્ણો ગુણગ્રાહી નિષ્કલઙ્કઃ કલઙ્કહા ।
પુરુષઃ શાશ્વતો યોગી વ્યક્તાવ્યક્તઃ સનાતનઃ ॥ ૫૨ ॥
ચરાચરાત્મા સૂક્ષ્માત્મા વિશ્વકર્મા તમોઽપહૃત્ ।
ભુજઙ્ગભૂષણો ભર્ગસ્તરુણઃ કરુણાલયઃ ॥ ૫૩ ॥
અણિમાદિગુણોપેતો લોકવશ્યવિધાયકઃ ।
યોગપટ્ટધરો મુક્તો મુક્તાનાં પરમા ગતિઃ ॥ ૫૪ ॥
ગુરુરૂપધરઃ શ્રીમત્પરમાનન્દસાગરઃ ।
સહસ્રબાહુઃ સર્વેશઃ સહસ્રાવયવાન્વિતઃ ॥ ૫૫ ॥
સહસ્રમૂર્ધા સર્વાત્મા સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રપાત્ ।
નિરાભાસઃ સૂક્ષ્મતનુર્હૃદિ જ્ઞાતઃ પરાત્પરઃ ॥ ૫૬ ॥
સર્વાત્મગઃ સર્વસાક્ષી નિઃસઙ્ગો નિરુપદ્રવઃ ।
નિષ્કલઃ સકલાધ્યક્ષશ્ચિન્મયસ્તમસઃ પરઃ ॥ ૫૭ ॥
જ્ઞાનવૈરાગ્યસમ્પન્નો યોગાનન્દમયઃ શિવઃ ।
શાશ્વતૈશ્વર્યસમ્પૂર્ણો મહાયોગીશ્વરેશ્વરઃ ॥ ૫૮ ॥
સહસ્રશક્તિસંયુક્તઃ પુણ્યકાયો દુરાસદઃ ।
તારકબ્રહ્મસમ્પૂર્ણસ્તપસ્વિજનસંવૃતઃ ॥ ૫૯ ॥
વિધીન્દ્રામરસમ્પૂજ્યો જ્યોતિષાં જ્યોતિરુત્તમઃ ।
નિરક્ષરો નિરાલમ્બઃ સ્વાત્મારામો વિકર્તનઃ ॥ ૬૦ ॥
નિરવદ્યો નિરાતઙ્કો ભીમો ભીમપરાક્રમઃ ।
વીરભદ્રઃ પુરારાતિર્જલન્ધરશિરોહરઃ ॥ ૬૧ ॥
અન્ધકાસુરસંહર્તા ભગનેત્રભિદદ્ભુતઃ ।
વિશ્વગ્રાસોઽધર્મશત્રુર્બ્રહ્મજ્ઞાનૈકમન્થરઃ ॥ ૬૨ ॥
અગ્રેસરસ્તીર્થભૂતઃ સિતભસ્માવકુણ્ઠનઃ ।
અકુણ્ઠમેધાઃ શ્રીકણ્ઠો વૈકુણ્ઠપરમપ્રિયઃ ॥ ૬૩ ॥
લલાટોજ્જ્વલનેત્રાબ્જસ્તુષારકરશેખરઃ ।
ગજાસુરશિરશ્છેત્તા ગઙ્ગોદ્ભાસિતમૂર્ધજઃ ॥ ૬૪ ॥
કલ્યાણાચલકોદણ્ડઃ કમલાપતિસાયકઃ ।
વારાંશેવધિતૂણીરઃસરોજાસનસારથિઃ ॥ ૬૫ ॥
ત્રયીતુરઙ્ગસંક્રાન્તો વાસુકિજ્યાવિરાજિતઃ ।
રવીન્દુચરણાચારિધરારથવિરાજિતઃ ॥ ૬૬ ॥
ત્રય્યન્તપ્રગ્રહોદારચારુઘણ્ટારવોજ્જ્વલઃ ।
ઉત્તાનપર્વલોમાઢ્યો લીલાવિજિતમન્મથઃ ॥ ૬૭ ॥
જાતુપ્રપન્નજનતાજીવનોપાયનોત્સુકઃ ।
સંસારાર્ણવનિર્મગ્નસમુદ્ધરણપણ્ડિતઃ ॥ ૬૮ ॥
મદદ્વિરદધિક્કારિગતિમઞ્જુલવૈભવઃ ।
મત્તકોકિલમાધુર્યરસનિર્ભરગીર્ગણઃ ॥ ૬૯ ॥
કૈવલ્યોદધિકલ્લોલલીલાતાણ્ડવપણ્ડિતઃ ।
વિષ્ણુર્જિષ્ણુર્વાસુદેવઃ પ્રભવિષ્ણુઃ પુરાતનઃ ॥ ૭૦ ॥
વર્ધિષ્ણુર્વરદો વૈદ્યો હરિર્નારાયણોઽચ્યુતઃ ।
અજ્ઞાનવનદાવાગ્નિઃ પ્રજ્ઞાપ્રાસાદભૂપતિઃ ॥ ૭૧ ॥
સર્પભૂષિતસર્વાઙ્ગઃ કર્પૂરોજ્જ્વલિતાકૃતિઃ ।
અનાદિમધ્યનિધનો ગિરીશો ગિરિજાપતિઃ ॥ ૭૨ ॥
વીતરાગો વિનીતાત્મા તપસ્વી ભૂતભાવનઃ ।
દેવાસુરગુરુધ્યેયો દેવાસુરનમસ્કૃતઃ ॥ ૭૩ ॥
દેવાદિદેવો દેવર્ષિર્દેવાસુરવરપ્રદઃ ।
સર્વદેવમયોઽચિન્ત્યો દેવાત્મા ચાત્મસંભવઃ ॥ ૭૪ ॥
નિર્લેપો નિષ્પ્રપઞ્ચાત્મા નિર્વિઘ્નો વિઘ્નનાશકઃ ।
એકજ્યોતિર્નિરાતઙ્કો વ્યાપ્તમૂર્તિરનાકુલઃ ॥ ૭૫ ॥
નિરવદ્યપદોપાધિર્વિદ્યારાશિરનુત્તમઃ ।
નિત્યાનન્દઃ સુરાધ્યક્ષો નિઃસંકલ્પો નિરઞ્જનઃ ॥ ૭૬ ॥
નિષ્કલઙ્કો નિરાકારો નિષ્પ્રપઞ્ચો નિરામયઃ ।
વિદ્યાધરો વિયત્કેશો માર્કણ્ડેયવરપ્રદઃ ॥ ૭૭ ॥
ભૈરવો ભૈરવીનાથઃ કામદઃ કમલાસનઃ ।
વેદવેદ્યઃ સુરાનન્દો લસજ્જ્યોતિઃ પ્રભાકરઃ ॥ ૭૮ ॥
ચૂડામણિઃ સુરાધીશો યજ્ઞગેયો હરિપ્રિયઃ ।
નિર્લેપો નીતિમાન્ સૂત્રી શ્રીહાલાહલસુન્દરઃ ॥ ૭૯ ॥
ધર્મદક્ષો મહારાજઃકિરીટી વન્દિતો ગુહઃ ।
માધવો યામિનીનાથઃ શમ્બરઃ શબરીપ્રિયઃ ॥ ૮૦ ॥
સઙ્ગીતવેત્તા લોકજ્ઞઃ શાન્તઃ કલશસંભવઃ ।
બ્રહ્મણ્યો વરદો નિત્યઃ શૂલી ગુરુવરો હરઃ ॥ ૮૧ ॥
માર્તાણ્ડઃ પુણ્ડરીકાક્ષો લોકનાયકવિક્રમઃ ।
મુકુન્દાર્ચ્યો વૈદ્યનાથઃ પુરન્દરવરપ્રદઃ ॥ ૮૨ ॥
ભાષાવિહીનો ભાષાજ્ઞો વિઘ્નેશો વિઘ્નનાશનઃ ।
કિન્નરેશો બૃહદ્ભાનુઃ શ્રીનિવાસઃ કપાલભૃત્ ॥ ૮૩ ॥
વિજયો ભૂતભાવજ્ઞો ભીમસેનો દિવાકરઃ ।
બિલ્વપ્રિયો વસિષ્ઠેશઃ સર્વમાર્ગપ્રવર્તકઃ ॥ ૮૪ ॥
ઓષધીશો વામદેવો ગોવિન્દો નીલલોહિતઃ ।
ષડર્ધનયનઃ શ્રીમન્મહાદેવો વૃષધ્વજઃ ॥ ૮૫ ॥
કર્પૂરદીપિકાલોલઃ કર્પૂરરસચર્ચિતઃ ।
અવ્યાજકરુણામૂર્તિસ્ત્યાગરાજઃ ક્ષપાકરઃ ॥ ૮૬ ॥
આશ્ચર્યવિગ્રહઃ સૂક્ષ્મઃ સિદ્ધેશઃ સ્વર્ણભૈરવઃ ।
દેવરાજઃ કૃપાસિન્ધુરદ્વયોઽમિતવિક્રમઃ ॥ ૮૭ ॥
નિર્ભેદો નિત્યસત્વસ્થો નિર્યોગક્ષેમ આત્મવાન્ ।
નિરપાયો નિરાસઙ્ગો નિઃશબ્દો નિરુપાધિકઃ ॥ ૮૮ ॥
ભવઃ સર્વેશ્વરઃ સ્વામી ભવભીતિવિભઞ્જનઃ ।
દારિદ્ર્યતૃણકૂટાગ્નિર્દારિતાસુરસન્તતિઃ ॥ ૮૯ ॥
મુક્તિદો મુદિતોઽકુબ્જો ધાર્મિકો ભક્તવત્સલઃ ।
અભ્યાસાતિશયજ્ઞેયસ્ચન્દ્રમૌલિઃ કલાધરઃ ॥ ૯૦ ॥
મહાબલો મહાવીર્યો વિભુઃ શ્રીશઃ શુભપ્રદઃ ।
સિદ્ધઃ પુરાણપુરુષો રણમણ્ડલભૈરવઃ ॥ ૯૧ ॥
સદ્યોજાતો વટારણ્યવાસી પુરુષવલ્લભઃ ।
હરિકેશો મહાત્રાતા નીલગ્રીવસ્સુમઙ્ગલઃ ॥ ૯૨ ॥
હિરણ્યબાહુસ્તીક્ષ્ણાંશુઃ કામેશઃ સોમવિગ્રહઃ ।
સર્વાત્મા સર્વકર્તા ચ તાણ્ડવો મુણ્ડમાલિકઃ ॥ ૯૩ ॥
અગ્રગણ્યઃ સુગમ્ભીરો દેશિકો વૈદિકોત્તમઃ ।
પ્રસન્નદેવો વાગીશશ્ચિન્તાતિમિરભાસ્કરઃ ॥ ૯૪ ॥
ગૌરીપતિસ્તુઙ્ગમૌલિર્મખરાજો મહાકવિઃ ।
શ્રીધરસ્સર્વસિદ્ધેશો વિશ્વનાથો દયાનિધિઃ ॥ ૯૫ ॥
અન્તર્મુખો બહિર્દૃષ્ટિઃ સિદ્ધવેષમનોહરઃ ।
કૃત્તિવાસાઃ કૃપાસિન્ધુર્મન્ત્રસિદ્ધો મતિપ્રદઃ ॥ ૯૬ ॥
મહોત્કૃષ્ટઃ પુણ્યકરો જગત્સાક્ષી સદાશિવઃ ।
મહાક્રતુર્મહાયજ્વા વિશ્વકર્મા તપોનિધિઃ ॥ ૯૭ ॥
છન્દોમયો મહાજ્ઞાની સર્વજ્ઞો દેવવન્દિતઃ ।
સાર્વભૌમસ્સદાનન્દઃ કરુણામૃતવારિધિઃ ॥ ૯૮ ॥
કાલકાલઃ કલિધ્વંસી જરામરણનાશકઃ ।
શિતિકણ્ઠશ્ચિદાનન્દો યોગિનીગણસેવિતઃ ॥ ૯૯ ॥
ચણ્ડીઈશઃ શુકસંવેદ્યઃ પુણ્યશ્લોકો દિવસ્પતિઃ ।
સ્થાયી સકલતત્ત્વાત્મા સદાસેવકવર્ધનઃ ॥ ૧૦૦ ॥
રોહિતાશ્વઃ ક્ષમારૂપી તપ્તચામીકરપ્રભઃ ।
ત્રિયંબકો વરરુચિર્દેવદેવશ્ચતુર્ભુજઃ ॥ ૧૦૧।
વિશ્વંભરો વિચિત્રાઙ્ગો વિધાતા પુરશાસનઃ ।
સુબ્રહ્મણ્યો જગત્સ્વામી રોહિતાક્ષઃ શિવોત્તમઃ ॥ ૧૦૨ ॥
નક્ષત્રમાલાભરણો મઘવાન્ અઘનાસનઃ ।
વિધિકર્તા વિધાનજ્ઞઃ પ્રધાનપુરુષેશ્વરઃ ॥ ૧૦૩ ॥
ચિન્તામણિઃ સુરગુરુર્ધ્યેયો નીરાજનપ્રિયઃ ।
ગોવિન્દો રાજરાજેશો બહુપુષ્પાર્ચનપ્રિયઃ ॥ ૧૦૪ ॥।
સર્વાનન્દો દયારૂપી શૈલજાસુમનોહરઃ ।
સુવિક્રમઃ સર્વગતો હેતુસાધનવર્જિતઃ ॥ ૧૦૫ ॥
વૃષાઙ્કો રમણીયાઙ્ગઃ સદઙ્ઘ્રિઃ સામપારગઃ ।
મન્ત્રાત્મા કોટિકન્દર્પસૌન્દર્યરસવારિધિઃ ॥ ૧૦૬ ॥
યજ્ઞેશો યજ્ઞપુરુષઃ સૃષ્ટિસ્થિત્યન્તકારણમ્ ।
પરહંસૈકજિજ્ઞાસ્યઃ સ્વપ્રકાશસ્વરૂપવાન્ ॥ ૧૦૭ ॥
મુનિમૃગ્યો દેવમૃગ્યો મૃગહસ્તો મૃગેશ્વરઃ ।
મૃગેન્દ્રચર્મવસનો નરસિંહનિપાતનઃ ॥ ૧૦૮ ॥
મુનિવન્દ્યો મુનિશ્રેષ્ઠો મુનિબૃન્દનિષેવિતઃ ।
દુષ્ટમૃત્યુરદુષ્ટેહો મૃત્યુહા મૃત્યુપૂજિતઃ ॥ ૧૦૯ ॥
અવ્યક્તોઽમ્બુજજન્માદિકોટિકોટિસુપૂજિતઃ ।
લિઙ્ગમૂર્તિરલિઙ્ગાત્મા લિઙ્ગાત્મા લિઙ્ગવિગ્રહઃ ॥ ૧૧૦ ॥
યજુર્મૂર્તિઃ સામમૂર્તિરૃઙ્મૂર્તિર્મૂર્તિવર્જિતઃ ।
વિશ્વેશો ગજચર્મૈકચેલાઞ્ચિતકટીતટઃ ॥ ૧૧૧ ॥
પાવનાન્તેવસદ્યોગિજનસાર્થસુધાકરઃ ।
અનન્તસોમસૂર્યાગ્નિમણ્ડલપ્રતિમપ્રભઃ ॥ ૧૧૨ ॥
ચિન્તાશોકપ્રશમનઃ સર્વવિદ્યાવિશારદઃ ।
ભક્તવિજ્ઞાપ્તિસન્ધાતા કર્તા ગિરિવરાકૃતિઃ ॥ ૧૧૩ ॥
જ્ઞાનપ્રદો મનોવાસઃ ક્ષેમ્યો મોહવિનાશનઃ ।
સુરોત્તમશ્ચિત્રભાનુઃ સદાવૈભવતત્પરઃ ॥ ૧૧૪ ॥
સુહૃદગ્રેસરઃ સિદ્ધજ્ઞાનમુદ્રો ગણાધિપઃ ।
આગમશ્ચર્મવસનો વાઞ્છિતાર્થફલપ્રદઃ ॥ ૧૧૫ ॥
અન્તર્હિતોઽસમાનશ્ચ દેવસિંહાસનાધિપઃ ।
વિવાદહન્તા સર્વાત્મા કાલઃ કાલવિવર્જિતઃ ॥ ૧૧૬ ॥
વિશ્વાતીતો વિશ્વકર્તા વિશ્વેશો વિશ્વકારણમ્ ।
યોગિધ્યેયો યોગનિષ્ઠો યોગાત્મા યોગવિત્તમઃ ॥ ૧૧૭ ॥
ઓંકારરૂપો ભગવાન્ બિન્દુનાદમયઃ શિવઃ ।
ચતુર્મુખાદિસંસ્તુત્યશ્ચતુર્વર્ગફલપ્રદઃ ॥ ૧૧૮ ॥
સહ્યાચલગુહાવાસી સાક્ષાન્મોક્ષરસામૃતઃ ।
દક્ષાધ્વરસમુચ્છેત્તા પક્ષપાતવિવર્જિતઃ ॥ ૧૧૯ ॥
ઓંકારવાચકઃ શંભુઃ શંકરઃ શશિશીતલઃ ।
પઙ્કજાસનસંસેવ્યઃ કિંકરામરવત્સલઃ ॥ ૧૨૦ ॥
નતદૌર્ભાગ્યતૂલાગ્નિઃ કૃતકૌતુકમઙ્ગલઃ ।
ત્રિલોકમોહનઃ શ્રીમત્ત્રિપુણ્ડ્રાઙ્કિતમસ્તકઃ ॥ ૧૨૧ ॥
ક્રૌઞ્ચારિજનકઃ શ્રીમદ્ગણનાથસુતાન્વિતઃ ।
અદ્ભુતાનન્તવરદોઽપરિચ્છિનાત્મવૈભવઃ ॥ ૧૨૨ ॥
ઇષ્ટાપૂર્તપ્રિયઃ શર્વ એકવીરઃ પ્રિયંવદઃ ।
ઊહાપોહવિનિર્મુક્ત ઓંકારેશ્વરપૂજિતઃ ॥ ૧૨૩ ॥
રુદ્રાક્ષવક્ષા રુદ્રાક્ષરૂપો રુદ્રાક્ષપક્ષકઃ ।
ભુજગેન્દ્રલસત્કણ્ઠો ભુજઙ્ગાભરણપ્રિયઃ ॥ ૧૨૪ ॥
કલ્યાણરૂપઃ કલ્યાણઃ કલ્યાણગુણસંશ્રયઃ ।
સુન્દરભ્રૂઃ સુનયનઃ સુલલાટઃ સુકન્ધરઃ ॥ ૧૨૫ ॥
વિદ્વજ્જનાશ્રયો વિદ્વજ્જનસ્તવ્યપરાક્રમઃ ।
વિનીતવત્સલો નીતિસ્વરૂપો નીતિસંશ્રયઃ ॥ ૧૨૬ ॥
અતિરાગી વીતરાગી રાગહેતુર્વિરાગવિત્ ।
રાગહા રાગશમનો રાગદો રાગિરાગવિત્ ॥ ૧૨૭ ॥
મનોન્મનો મનોરૂપો બલપ્રમથનો બલઃ ।
વિદ્યાકરો મહાવિદ્યો વિદ્યાવિદ્યાવિશારદઃ ॥ ૧૨૮ ॥
વસન્તકૃદ્વસન્તાત્મા વસન્તેશો વસન્તદઃ ।
પ્રાવૃટ્કૃત્ પ્રાવૃડાકારઃ પ્રાવૃટ્કાલપ્રવર્તકઃ ॥ ૧૨૯ ॥
શરન્નાથો શરત્કાલનાશકઃ શરદાશ્રયઃ ।
કુન્દમન્દારપુષ્પૌઘલસદ્વાયુનિષેવિતઃ ॥ ૧૩૦ ॥
દિવ્યદેહપ્રભાકૂટસંદીપિતદિગન્તરઃ ।
દેવાસુરગુરુસ્તવ્યો દેવાસુરનમસ્કૃતઃ ॥ ૧૩૧ ॥
વામાઙ્ગભાગવિલસચ્છ્યામલાવીક્ષણપ્રિયઃ ।
કીર્ત્યાધારઃ કીર્તિકરઃ કીર્તિહેતુરહેતુકઃ ॥ ૧૩૨ ॥
શરણાગતદીનાર્તપરિત્રાણપરાયણઃ ।
મહાપ્રેતાસનાસીનો જિતસર્વપિતામહઃ ॥ ૧૩૩ ॥
મુક્તાદામપરીતાઙ્ગો નાનાગાનવિશારદઃ ।
વિષ્ણુબ્રહ્માદિવન્દ્યાઙ્ઘ્રિર્નાનાદેશૈકનાયકઃ ॥ ૧૩૪ ॥
ધીરોદાત્તો મહાધીરો ધૈર્યદો ધૈર્યવર્ધકઃ ।
વિજ્ઞાનમય આનન્દમયઃ પ્રાણમયોઽન્નદઃ ॥ ૧૩૫ ॥
ભવાબ્ધિતરણોપાયઃ કવિર્દુઃસ્વપ્નનાશનઃ ।
ગૌરીવિલાસસદનઃ પિશચાનુચરાવૃતઃ ॥ ૧૩૬ ॥
દક્ષિણાપ્રેમસંતુષ્ટો દારિદ્ર્યવડવાનલઃ ।
અદ્ભુતાનન્તસંગ્રામો ડક્કાવાદનતત્પરઃ ॥ ૧૩૭ ॥
પ્રાચ્યાત્મા દક્ષિણાકારઃ પ્રતીચ્યાત્મોત્તરાકૃતિઃ ।
ઊર્ધ્વાદ્યન્યદિગાકારો મર્મજ્ઞઃ સર્વશિક્ષકઃ ॥ ૧૩૮ ॥
યુગાવહો યુગાધીશો યુગાત્મા યુગનાયકઃ ।
જઙ્ગમઃ સ્થાવરાકારઃ કૈલાસશિખરપ્રિયઃ ॥ ૧૩૯ ॥
હસ્તરાજત્પુણ્ડરીકઃ પુણ્ડરીકનિભેક્ષણઃ ।
લીલાવિડંબિતવપુર્ભક્તમાનસમણ્ડિતઃ ॥ ૧૪૦ ॥
બૃન્દારકપ્રિયતમો બૃન્દારકવરાર્ચિતઃ ।
નાનાવિધાનેકરત્નલસત્કુણ્ડલમણ્ડિતઃ ॥ ૧૪૧ ॥
નિઃસીમમહિમા નિત્યલીલાવિગ્રહરૂપધૃત્ ।
ચન્દનદ્રવદિગ્ધાઙ્ગશ્ચામ્પેયકુસુમાર્ચિતઃ ॥ ૧૪૨ ॥
સમસ્તભક્તસુખદઃ પરમાણુર્મહાહ્રદઃ ।
અલૌકિકો દુષ્પ્રધર્ષઃ કપિલઃ કાલકન્ધરઃ ॥ ૧૪૩ ॥
કર્પૂરગૌરઃ કુશલઃ સત્યસન્ધો જિતેન્દ્રિયઃ ।
શાશ્વતૈશ્વર્યવિભવઃ પોષકઃ સુસમાહિતઃ ॥ ૧૪૪ ॥
મહર્ષિનાથિતો બ્રહ્મયોનિઃ સર્વોત્તમોત્તમઃ ।
ભૂતિભારાર્તિસંહર્તા ષડૂર્મિરહિતો મૃડઃ ॥ ૧૪૫ ॥
ત્રિવિષ્ટપેશ્વરઃ સર્વહૃદયામ્બુજમધ્યગઃ ।
સહસ્રદલપદ્મસ્થઃ સર્વવર્ણોપશોભિતઃ ॥ ૧૪૬ ॥
પુણ્યમૂર્તિઃ પુણ્યલભ્યઃ પુણ્યશ્રવણકીર્તનઃ ।
સૂર્યમણ્ડલમધ્યસ્થશ્ચન્દ્રમણ્ડલમધ્યગઃ ॥ ૧૪૭ ॥
સદ્ભક્તધ્યાનનિગલઃ શરણાગતપાલકઃ ।
શ્વેતાતપત્રરુચિરઃ શ્વેતચામરવીજિતઃ ॥ ૧૪૮ ॥
સર્વાવયવસમ્પૂર્ણઃ સર્વલક્ષણલક્ષિતઃ ।
સર્વમઙ્ગલમાઙ્ગલ્યઃ સર્વકારણકારણઃ ॥ ૧૪૯ ॥
અમોદો મોદજનકઃ સર્પરાજોત્તરીયકઃ ।
કપાલી કોવિદઃ સિદ્ધકાન્તિસંવલિતાનનઃ ॥ ૧૫૦ ॥
સર્વસદ્ગુરુસંસેવ્યો દિવ્યચન્દનચર્ચિતઃ ।
વિલાસિનીકૃતોલ્લાસ ઇચ્છાશક્તિનિષેવિતઃ ॥ ૧૫૧ ॥
અનન્તાનન્દસુખદો નન્દનઃ શ્રીનિકેતનઃ ।
અમૃતાબ્ધિકૃતાવાસો નિત્યક્લીબો નિરામયઃ ॥ ૧૫૨ ॥
અનપાયોઽનન્તદૃષ્ટિરપ્રમેયોઽજરોઽમરઃ ।
તમોમોહપ્રતિહતિરપ્રતર્ક્યોઽમૃતોઽક્ષરઃ ॥ ૧૫૩ ॥
અમોઘબુદ્ધિરાધાર આધારાધેયવર્જિતઃ ।
ઈષણાત્રયનિર્મુક્ત ઇહામુત્રવિવર્જિતઃ ॥ ૧૫૪ ॥
ઋગ્યજુઃસામનયનો બુદ્ધિસિદ્ધિસમૃદ્ધિદઃ ।
ઔદાર્યનિધિરાપૂર્ણ ઐહિકામુષ્મિકપ્રદઃ ॥ ૧૫૫ ॥
શુદ્ધસન્માત્રસંવિદ્ધી-સ્વરૂપસુખવિગ્રહઃ ।
દર્શનપ્રથમાભાસો દૃષ્ટિદૃશ્યવિવર્જિતઃ ॥ ૧૫૬ ॥
અગ્રગણ્યોઽચિન્ત્યરૂપઃ કલિકલ્મષનાશનઃ ।
વિમર્શરૂપો વિમલો નિત્યરૂપો નિરાશ્રયઃ ॥ ૧૫૭ ॥
નિત્યશુદ્ધો નિત્યબુદ્ધઃ નિત્યમુક્તોઽપરાકૃતઃ ।
મૈત્ર્યાદિવાસનાલભ્યો મહાપ્રલયસ<ંસ્થિતઃ ॥ ૧૫૮ ॥
મહાકૈલાસનિલયઃ પ્રજ્ઞાનઘનવિગ્રહઃ ।
શ્રીમાન્ વ્યાઘ્રપુરાવાસો ભુક્તિમુક્તિપ્રદાયકઃ ॥ ૧૫૯ ॥
જગદ્યોનિર્જગત્સાક્ષી જગદીશો જગન્મયઃ ।
જપો જપપરો જપ્યો વિદ્યાસિંહાસનપ્રભુઃ ॥ ૧૬૦ ॥
તત્ત્વાનાં પ્રકૃતિસ્તત્ત્વં તત્ત્વંપદનિરૂપિતઃ ।
દિક્કાલાદ્યનવચ્છિન્નઃ સહજાનન્દસાગરઃ ॥ ૧૬૧ ॥
પ્રકૃતિઃ પ્રાકૃતાતીતો વિજ્ઞાનૈકરસાકૃતિઃ ।
નિઃશઙ્કમતિદૂરસ્થશ્ચૈત્યચેતનચિન્તનઃ ॥ ૧૬૨ ॥
તારકાનાં હૃદન્તસ્થસ્તારકસ્તારકાન્તકઃ ।
ધ્યાનૈકપ્રકટો ધ્યેયો ધ્યાની ધ્યાનવિભૂષણઃ ॥ ૧૬૩ ॥
પરં વ્યોમ પરં ધામ પરમાત્મા પરં પદમ્ ।
પૂર્ણાનન્દઃ સદાનન્દો નાદમધ્યપ્રતિષ્ઠિતઃ ॥ ૧૬૪ ॥
પ્રમાવિપર્યયાતીતઃ પ્રણતાજ્ઞાનનાશકઃ ।
બાણાર્ચિતાઙ્ઘ્રિર્બહુદો બાલકેલિકુતૂહલી ॥ ૧૬૫ ॥
બ્રહ્મરૂપી બ્રહ્મપદં બ્રહ્મવિદ્ બ્રાહ્મણપ્રિયઃ ।
ભૂક્ષેપદત્તલક્ષ્મીકો ભૂમધ્યધ્યાનલક્ષિતઃ ॥ ૧૬૬ ॥
યશસ્કરો રત્નગર્ભો મહારાજ્યસુખપ્રદઃ ।
શબ્દબ્રહ્મ શમપ્રાપ્યો લાભકૃલ્લોકવિશ્રુતઃ ॥ ૧૬૭ ॥
શાસ્તા શિવાદ્રિનિલયઃ શરણ્યો યાજકપ્રિયઃ ।
સંસારવૈદ્યઃ સર્વજ્ઞઃ સભેષજવિભેષજઃ ॥ ૧૬૮ ॥
મનોવચોભિરગ્રાહ્યઃ પઞ્ચકોશવિલક્ષણઃ ।
અવસ્થાત્રયનિર્મુક્તસ્ત્વવસ્થાસાક્ષિતુર્યકઃ ॥ ૧૬૯ ॥
પઞ્ચભૂતાદિદૂરસ્થઃ પ્રત્યગેકરસોઽવ્યયઃ ।
ષટ્ચક્રાન્તર્ગતોલ્લાસી ષડ્વિકારવિવર્જિતઃ ॥ ૧૭૦ ॥
વિજ્ઞાનઘનસમ્પૂર્ણો વીણાવાદનતત્પરઃ ।
નીહારાકારગૌરાઙ્ગો મહાલાવણ્યવારિધિઃ ॥ ૧૭૧ ॥
પરાભિચારશમનઃ ષડધ્વોપરિસંસ્થિતઃ ।
સુષુમ્નામાર્ગસંચારી બિસતન્તુનિભાકૃતિઃ ॥ ૧૭૨ ॥
પિનાકી લિઙ્ગરૂપશ્રીઃ મઙ્ગલાવયવોજ્જ્વલઃ ।
ક્ષેત્રાધિપઃ સુસંવેદ્યઃ શ્રીપ્રદો વિભવપ્રદઃ ॥ ૧૭૩ ॥
સર્વવશ્યકરઃ સર્વદોષહા પુત્રપૌત્રદઃ ।
તૈલદીપપ્રિયસ્તૈલપક્વાન્નપ્રીતમાનસઃ ॥ ૧૭૪ ॥
તૈલાભિષેકસંતુષ્ટસ્તિલભક્ષણતત્પરઃ ।
આપાદકનિકામુક્તાભૂષાશતમનોહરઃ ॥ ૧૭૫ ॥
શાણોલ્લીઢમણિશ્રેણીરમ્યાઙ્ઘ્રિનખમણ્ડલઃ ।
મણિમઞ્જીરકિરણકિઞ્જલ્કિતપદામ્બુજઃ ॥ ૧૭૬ ॥
અપસ્મારોપરિન્યસ્તસવ્યપાદસરોરુહઃ ।
કન્દર્પતૂણાભજઙ્ઘો ગુલ્ફોદઞ્ચિતનૂપુરઃ ॥ ૧૭૭ ॥
કરિહસ્તોપમેયોરુરાદર્શોજ્જ્વલજાનુભૃત્ ।
વિશઙ્કટકટિન્યસ્તવાચાલમણિમેખલઃ ॥ ૧૭૮ ॥
આવર્તનાભિરોમાલિવલિમત્પલ્લવોદરઃ ।
મુક્તાહારલસત્તુઙ્ગવિપુલોરસ્કરઞ્જિતઃ ॥ ૧૭૯ ॥
વીરાસનસમાસીનો વીણાપુસ્તોલ્લસત્કરઃ ।
અક્ષમાલાલસત્પાણિશ્ચિન્મુદ્રિતકરામ્બુજઃ ॥ ૧૮૦ ॥
માણિક્યકઙ્કણોલ્લાસિકરામ્બુજવિરાજિતઃ ।
અનર્ઘરત્નગ્રૈવેયવિલસત્કંબુકન્ધરઃ ॥ ૧૮૧ ॥
અનાકલિતસાદૃશ્યચિબુકશ્રીવિરાજિતઃ ।
મુગ્ધસ્મિતપરીપાકપ્રકાશિતરદાઙ્કુરઃ ॥ ૧૮૨ ॥
ચારુચામ્પેયપુષ્પાભનાસિકાપુટરઞ્જિતઃ ।
વરવજ્રશિલાદર્શપરિભાવિકપોલભૂઃ ॥ ૧૮૩ ॥
કર્ણદ્વયોલ્લસદ્દિવ્યમણિકુણ્ડલમણ્ડિત્તઃ ।
કરુણાલહરીપૂર્ણકર્ણાન્તાયતલોચનઃ ॥ ૧૮૪ ॥
અર્ધચન્દ્રાભનિટિલપાટીરતિલકોજ્જ્વલઃ ।
ચારુચામીકરાકારજટાચર્ચિતચન્દનઃ ।
કૈલાસશિખરસ્ફર્ધિકમનીયનિજાકૃતિઃ ॥ ૧૮૫ ॥
ઇતિ શ્રીદક્ષિણામૂર્તિસહસ્રનામસ્તોત્રં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
॥ ૐ તત્ સત્ ॥
Also Read 1000 Names of Medha Dakshina Murthy 1:
1000 Names of Medha Dakshinamurti | Sahasranama Stotram in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Punjabi | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil
