Suryashatakam in Malayalam:
॥ സൂര്യശതകം ॥
മഹാകവിശ്രീമയൂരപ്രണീതം
॥ ശ്രീ ഗണേശായ നമഃ ॥
ജംഭാരാതീഭകുംഭോദ്ഭവമിവ ദധതഃ സാന്ദ്രസിന്ദൂരരേണും
രക്താഃ സിക്താ ഇവൌഘൈരുദയഗിരിതടീധാതുധാരാദ്രവസ്യ । var സക്തൈഃ
ആയാന്ത്യാ തുല്യകാലം കമലവനരുചേവാരുണാ വോ വിഭൂത്യൈ
ഭൂയാസുര്‍ഭാസയന്തോ ഭുവനമഭിനവാ ഭാനവോ ഭാനവീയാഃ ॥ 1 ॥
ഭക്തിപ്രഹ്വായ ദാതും മുകുലപുടകുടീകോടരക്രോഡലീനാം
ലക്ഷ്മീമാക്രഷ്ടുകാമാ ഇവ കമലവനോദ്ധാടനം കുര്‍വതേ യേ ।
കാലാകാരാന്ധകാരാനനപതിതജഗത്സാധ്വസധ്വംസകല്യാഃ
കല്യാണം വഃ ക്രിയാസുഃ കിസലയരുചയസ്തേ കരാ ഭാസ്കരസ്യ ॥ 2 ॥
ഗര്‍ഭേഷ്വംഭോരുഹാണാം ശിഖരിഷു ച ശിതാഗ്രേഷു തുല്യം പതന്തഃ
പ്രാരംഭേ വാസരസ്യ വ്യുപരതിസമയേ ചൈകരൂപാസ്തഥൈവ ।
നിഷ്പര്യായം പ്രവൃത്താസ്ത്രിഭുവനഭവനപ്രാങ്ഗണേ പാന്തു യുഷ്മാ-
നൂഷ്മാണം സംതതാധ്വശ്രമജമിവ ഭൃശം ബിഭ്രതോ ബ്രധ്നപാദാഃ ॥ 3 ॥
പ്രഭ്രശ്യത്യുത്തരീയത്വിഷി തമസി സമുദ്ദീക്ഷ്യ വീതാവൃതീന്‍പ്രാ-
ഗ്ജന്തൂംസ്തന്തൂന്യഥാ യാനതനു വിതനുതേ തിഗ്മരോചിര്‍മരീചീന്‍ ।
തേ സാന്ദ്രീഭൂയ സദ്യഃ ക്രമവിശദദശാശാദശാലീവിശാലം
ശശ്വത്സമ്പാദയന്തോഽംബരമമലമലം മങ്ഗലം വോ ദിശന്തു ॥ 4 ॥
ന്യക്കുര്‍വന്നോഷധീശേ മുഷിതരുചി ശുചേവൌഷധീഃ പ്രോഷിതാഭാ
ഭാസ്വദ്ഗ്രാവോദ്ഗതേന പ്രഥമമിവ കൃതാഭ്യുദ്ഗതിഃ പാവകേന ।
പക്ഷച്ഛേദവ്രണാസൃക്സ്രുത ഇവ ദൃഷദോ ദര്‍ശയന്‍പ്രാതരദ്രേ-
രാതാംരസ്തീവ്രഭാനോരനഭിമതനുദേ സ്താദ്ഗഭസ്ത്യുദ്ഗമോ വഃ ॥ 5 ॥
ശീര്‍ണഘ്രാണാങ്ഘ്രിപാണീന്വ്രണിഭിരപഘനൈര്‍ഘര്‍ഘരാവ്യക്തഘോഷാന്‍
ദീര്‍ഘാഘ്രാതാനഘൌഘൈ പുനരപി ഘടയത്യേക ഉല്ലാഘയന്‍ യഃ ।
ഘര്‍മാംശോസ്തസ്യ വോഽന്തര്‍ദ്വിഗുണഘനഘൃണാനിഘ്നനിര്‍വിഘ്നവൃത്തേ-
ര്‍ദത്താര്‍ഘാഃ സിദ്ധസംഘൈര്‍വിദധതു ഘൃണയഃ ശീഘ്രമംഹോവിധാതം ॥ 6 ॥
ബിഭ്രാണാ വാമനത്വം പ്രഥമമഥ തഥൈവാംശവഃ പ്രാംശവോ വഃ
ക്രാന്താകാശാന്തരാലാസ്തദനു ദശദിശഃ പൂരയന്തസ്തതോഽപി ।
ധ്വാന്താദാച്ഛിദ്യ ദേവദ്വിഷ ഇവ ബലിതോ വിശ്വമാശ്വശ്നുവാനാഃ var ദേവദ്രുഹ
കൃച്ഛ്രാണ്യുച്ഛ്രായഹേലോപഹസിതഹരയോ ഹാരിദശ്വാ ഹരന്തു ॥ 7 ॥
ഉദ്ഗാഢേനാരുണിംനാ വിദധതി ബഹുലം യേഽരുണസ്യാരുണത്വം
മൂര്‍ധോദ്ധൂതൌ ഖലീനക്ഷതരുധിരരുചോ യേ രഥാശ്വാനനേഷു ।
ശൈലാനാം ശേഖരത്വം ശ്രിതശിഖരിശിഖാസ്തന്വതേ യേ ദിശന്തു var ശിഖരശിഖാഃ
പ്രേങ്ഖന്തഃ ഖേ ഖരാംശോഃ ഖചിതദിനമുഖാസ്തേ മയൂഖാഃ സുഖം വഃ ॥ 8 ॥
ദത്താനന്ദാഃ പ്രജാനാം സമുചിതസമയാകൃഷ്ടസൃഷ്ടൈഃ പയോഭിഃ var അക്ലിഷ്ടസൃഷ്ടൈഃ
പൂര്‍വാഹ്ണേ വിപ്രകീര്‍ണാ ദിശി ദിശി വിരമത്യഹ്നി സംഹാരഭാജഃ ।
ദീപ്താംശോര്‍ദീര്‍ഘദുഃഖപ്രഭവഭവഭയോദന്വദുത്താരനാവോ
ഗാവോ വഃ പാവനാനാം പരമപരിമിതാം പ്രീതിമുത്പാദയന്തു ॥ 9 ॥
ബന്ധധ്വംസൈകഹേതും ശിരസി നതിരസാബദ്ധസംധ്യാഞ്ജലീനാം
ലോകാനാം യേ പ്രബോധം വിദധതി വിപുലാംഭോജഖണ്ഡാശയേവ ।
യുഷ്മാകം തേ സ്വചിത്തപ്രഥിതപൃഥുതരപ്രാര്‍ഥനാകല്‍പവൃക്ഷാഃ var പ്രഥിമ
കല്‍പന്താം നിര്‍വികല്‍പം ദിനകരകിരണാഃ കേതവഃ കല്‍മഷസ്യ ॥ 10 ॥
ധാരാ രായോ ധനായാപദി സപദി കരാലംബഭൂതാഃ പ്രപാതേ
തത്ത്വാലോകൈകദീപാസ്ത്രിദശപതിപുരപ്രസ്ഥിതൌ വീഥ്യ ഏവ ।
നിര്‍വാണോദ്യോഗിയോഗിപ്രഗമനിജതനുദ്വാരി വേത്രായമാണാ-
സ്ത്രായന്താം തീവ്രഭാനോര്‍ദിവസമുഖസുഖാ രശ്മയഃ കല്‍മഷാദ്വഃ ॥ 11 ॥
var തീവ്രഭാസഃ var കശ്മലാദ്വഃ
പ്രാചി പ്രാഗാചരന്ത്യോഽനതിചിരമചലേ ചാരുചൂഡാമണിത്വം
മുഞ്ചന്ത്യോ രോചനാംഭഃ പ്രചുരമിവ ദിശാമുച്ചകൈശ്ചര്‍ചനായ ।
ചാടൂത്കൈശ്ചക്രനാംനാം ചതുരമവിചലൈര്ലോചനൈരര്‍ച്യമാനാ- var സുചിരം
ശ്ചേഷ്ടന്താം ചിന്തിതാനാമുചിതമചരമാശ്ചണ്ഡരോചീരുചോ വഃ ॥ 12 ॥
ഏകം ജ്യോതിര്‍ദൃശൌ ദ്വേ ത്രിജഗതി ഗദിതാന്യബ്ജജാസ്യൈശ്ചതുര്‍ഭി-
ര്‍ഭൂതാനാം പഞ്ചമം യാന്യലമൃതുഷു തഥാ ഷട്സു നാനാവിധാനി ।
യുഷ്മാകം താനി സപ്തത്രിദശമുനിനുതാന്യഷ്ടദിഗ്ഭാഞ്ജി ഭാനോ-
ര്യാന്തി പ്രാഹ്ണേ നവത്വം ദശ ദധതു ശിവം ദീധിതീനാം ശതാനി ॥ 13 ॥ var ദദതു
ആവൃത്തിഭ്രാന്തവിശ്വാഃ ശ്രമമിവ ദധതഃ ശോഷിണഃ സ്വോഷ്മണേവ
ഗ്രീഷ്മേ ദാവാഗ്നിതപ്താ ഇവ രസമസകൃദ്യേ ധരിത്ര്യാ ധയന്തി ।
തേ പ്രാവൃഷ്യാത്തപാനാതിശയരുജ ഇവോദ്വാന്തതോയാ ഹിമര്‍തൌ
മാര്‍തണ്ഡസ്യാപ്രചണ്ഡാശ്ചിരമശുഭഭിദേഽഭീഷവോ വോ ഭവന്തു ॥ 14 ॥
തന്വാനാ ദിഗ്വധൂനാം സമധികമധുരാലോകരംയാമവസ്ഥാ-
മാരുഢപ്രൌഢിലേശോത്കലിതകപിലിമാലംകൃതിഃ കേവലൈവ ।
ഉജ്ജൃംഭാംഭോജനേത്രദ്യുതിനി ദിനമുഖേ കിംചിദുദ്ഭിദ്യമാനാ
ശ്മശ്രുശ്രേണീവ ഭാസാം ദിശതു ദശശതീ ശര്‍മ ഘര്‍മത്വിഷോ വഃ ॥ 15 ॥
മൌലീന്ദോര്‍മൈഷ മോഷീദ്ദ്യുതിമിതി വൃഷഭാങ്കേന യഃ ശങ്കിനേവ
പ്രത്യഗ്രോദ്ഘാടിതാംഭോരുഹകുഹരഗുഹാസുസ്ഥിതേനേവ ധാത്രാ ।
കൃഷ്ണേന ധ്വാന്തകൃഷ്ണസ്വതനുപരിഭവത്രസ്നുനേവ സ്തുതോഽലം
ത്രാണായ സ്താത്തനീയാനപി തിമിരരിപോഃ സ ത്വിഷാമുദ്ഗമോ വഃ ॥ 16 ॥
വിസ്തീര്‍ണം വ്യോമ ദീര്‍ഘാഃ സപദി ദശ ദിശോ വ്യസ്തവേലാംഭസോഽബ്ധീന്‍
കുര്‍വദ്ഭിര്‍ദൃശ്യനാനാനഗനഗരനഗാഭോഗപൃഥ്വീം ച പൃഥ്വീം ।
പദ്മിന്യുച്ഛ്വാസ്യതേ യൈരുഷസി ജഗദപി ധ്വംസയിത്വാ തമിസ്രാ-
മുസ്രാ വിസ്രംസയന്തു ദ്രുതമനഭിമതം തേ സഹസ്രത്വിഷോ വഃ ॥ 17 ॥ var വിസ്രാവയന്തു
അസ്തവ്യസ്തത്വശൂന്യോ നിജരുചിരനിശാനശ്വരഃ കര്‍തുമീശോ
വിശ്വം വേശ്മേവ ദീപഃ പ്രതിഹതതിമിരം യഃ പ്രദേശസ്ഥിതോഽപി ।
ദിക്കാലാപേക്ഷയാസൌ ത്രിഭുവനമടതസ്തിഗ്മഭാനോര്‍നവാഖ്യാം
യാതഃ ശാതക്രതവ്യാം ദിശി ദിശതു ശിവം സോഽര്‍ചിഷാമുദ്ഗമോ വഃ ॥ 18 ॥
മാഗാന്‍ംലാനിം മൃണാലീ മൃദുരിതി ദയയേവാപ്രവിഷ്ടോഽഹിലോകം
ലോകാലോകസ്യ പാര്‍ശ്വം പ്രതപതി ന പരം യസ്തദാഖ്യാര്‍ഥമേവ ।
ഊര്‍ധ്വം ബ്രഹ്മാണ്ഡഖണ്ഡസ്ഫുടനഭയപരിത്യക്തദൈര്‍ഘ്യോ ദ്യുസീംനി
സ്വേഛാവശ്യാവകാശാവധിരവതു സ വസ്താപനോ രോചിരോഘഃ ॥ 19 ॥
അശ്യാമഃ കാല ഏകോ ന ഭവതി ഭുവനാന്തോഽപി വീതേഽന്ധകാരേ var വീതാന്ധകാരഃ
സദ്യഃ പ്രാലേയപാദോ ന വിലയമചലശ്ചന്ദ്രമാ അപ്യുപൈതി ।
ബന്ധഃ സിദ്ധാഞ്ജലീനാം ന ഹി കുമുദവനസ്യാപി യത്രോജ്ജിഹാനേ
തത്പ്രാതഃ പ്രേക്ഷണീയം ദിശതു ദിനപതേര്‍ധാമ കാമാധികം വഃ ॥ 20 ॥
യത്കാന്തിം പങ്കജാനാം ന ഹരതി കുരുതേ പ്രത്യുതാധിക്യരംയാം var പ്രത്യുതാതീവ രംയാം
നോ ധത്തേ താരകാഭാം തിരയതി നിതരാമാശു യന്നിത്യമേവ । var നാധത്തേ
കര്‍തും നാലം നിമേഷം ദിവസമപി പരം യത്തദേകം ത്രിലോക്യാ-
ശ്ചക്ഷുഃ സാമാന്യചക്ഷുര്‍വിസദൃശമഘഭിദ്ഭാസ്വതസ്താന്‍മഹോ വഃ ॥ 21 ॥
ക്ഷ്മാം ക്ഷേപീയഃ ക്ഷപാംഭഃശിശിരതരജലസ്പര്‍ശതര്‍ഷാദൃതേവ
ദ്രാഗാശാ നേതുമാശാദ്വിരദകരസരഃപുഷ്കരാണീവ ബോധം ।
പ്രാതഃ പ്രോല്ലങ്ഘ്യ വിഷ്ണോഃ പദമപി ഘൃണയേവാതിവേഗാദ്ദവീയ-
സ്യുദ്ദാമ ദ്യോതമാനാ ദഹതു ദിനപതേര്‍ദുര്‍നിമിത്തം ദ്യുതിര്‍വഃ ॥ 22 ॥
നോ കല്‍പാപായവായോരദയരയദലത്ക്ഷ്മാധരസ്യാപി ഗംയാ var ശംയാ
ഗാഢോദ്ഗീര്‍ണോജ്ജ്വലശ്രീരഹനി ന രഹിതാ നോ തമഃകജ്ജലേന ।
പ്രാപ്തോത്പത്തിഃ പതങ്ഗാന്ന പുനരുപഗതാ മോഷമുഷ്ണത്വിഷോ വോ
വര്‍തിഃ സൈവാന്യരൂപാ സുഖയതു നിഖിലദ്വീപദീപസ്യ ദീപ്തിഃ ॥ 23 ॥
നിഃശേഷാശാവപൂരപ്രവണഗുരുഗുണശ്ലാഘനീയസ്വരൂപാ
പര്യാപ്തം നോദയാദൌ ദിനഗമസമയോപപ്ലവേഽപ്യുന്നതൈവ ।
അത്യന്തം യാനഭിജ്ഞാ ക്ഷണമപി തമസാ സാകമേകത്ര വസ്തും
ബ്രധ്നസ്യേദ്ധാ രുചിര്‍വോ രുചിരിവ രുചിതസ്യാപ്തയേ വസ്തുനോസ്തു ॥ 24 ॥ var ചിരുരസ്യ, രുചിരസ്യ
വിഭ്രാണഃ ശക്തിമാശു പ്രശമിതബലവത്താരകൌര്‍ജിത്യഗുര്‍വീം
കുര്‍വാണോ ലീലയാധഃ ശിഖിനമപി ലസച്ചന്ദ്രകാന്താവഭാസം ।
ആദധ്യാദന്ധകാരേ രതിമതിശയിനീമാവഹന്വീക്ഷണാനാം var ആദേയാദീക്ഷണാനാം
ബാലോ ലക്ഷ്മീമപാരാമപര ഇവ ഗുഹോഽഹര്‍പതേരാതപോ വഃ ॥ 25 ॥
ജ്യോത്സ്നാംശാകര്‍ഷപാണ്ഡുദ്യുതി തിമിരമഷീശേഷകല്‍മാഷമീഷ-
ജ്ജൃംഭോദ്ഭൂതേന പിങ്ഗം സരസിജരജസാ സംധ്യയാ ശോണശോചിഃ ।
പ്രാതഃപ്രാരംഭകാലേ സകലമപി ജഗച്ചിത്രമുന്‍മീലയന്തീ
കാന്തിസ്തീക്ഷ്ണത്വിഷോഽക്ഷ്ണാം മുദമുപനയതാത്തൂലികേവാതുലാം വഃ ॥ 26 ॥
ആയാന്തീ കിം സുമേരോഃ സരണിരരുണിതാ പാദ്മരാഗൈഃ പരാഗൈ-
രാഹോസ്വിത്സ്വസ്യ മാഹാരജനവിരചിതാ വൈജയന്തീ രഥസ്യ ।
മാഞ്ജിഷ്ഠീ പ്രഷ്ഠവാഹാവലിവിധുതശിരശ്ചാമരാലീ നു ലോകൈ- var ചാമരാലീവ
രാശങ്ക്യാലോകിതൈവം സവിതുരഘനുദേ സ്താത്പ്രഭാതപ്രഭാ വഃ ॥ 27 ॥
ധ്വാന്തധ്വംസം വിധത്തേ ന തപതി രുചിമന്നാതിരൂപം വ്യനക്തി
ന്യക്ത്വം നീത്വാപി നക്തം ന വിതരതിതരാം താവദഹ്നസ്ത്വിഷം യഃ । var ന്യക്താമഹ്നി
സ പ്രാതര്‍മാ വിരംസീദസകലപടിമാ പൂരയന്യുഷ്മദാശാ-
മാശാകാശാവകാശാവതരണതരുണപ്രക്രമോഽര്‍കപ്രകാശഃ ॥ 28 ॥
തീവ്രം നിര്‍വാണഹേതുര്യദപി ച വിപുലം യത്പ്രകര്‍ഷേണ ചാണു
പ്രത്യക്ഷം യത്പരോക്ഷം യദിഹ യദപരം നശ്വരം ശാശ്വതം ച ।
യത്സര്‍വസ്യ പ്രസിദ്ധം ജഗതി കതിപയേ യോഗിനോ യദ്വിദന്തി
ജ്യോതിസ്തദ്ദ്വിപ്രകാരം സവിതുരവതു വോ ബാഹ്യമാഭ്യന്തരം ച ॥ 29 ॥
രത്നാനാം മണ്ഡനായ പ്രഭവതി നിയതോദ്ദേശലബ്ധാവകാശം
വഹ്നേര്‍ദാര്‍വാദി ദഗ്ധും നിജജഡിമതയാ കര്‍തുമാനന്ദമിന്ദോഃ ।
യച്ച ത്രൈലോക്യഭൂഷാവിധിരഘദഹനം ഹ്ലാദി വൃഷ്ട്യാശു തദ്വോ var യത്തു
ബാഹുല്യോത്പാദ്യകാര്യാധികതരമവതാദേകമേവാര്‍കതേജഃ ॥ 30 ॥
മീലച്ചക്ഷുര്‍വിജിഹ്മശ്രുതി ജഡരസനം നിഘ്നിതഘ്രാണവൃത്തി
സ്വവ്യാപാരാക്ഷമത്വക്പരിമുഷിതമനഃ ശ്വാസമാത്രാവശേഷം ।
വിസ്രസ്താങ്ഗം പതിത്വാ സ്വപദപഹരതാദശ്രിയം വോഽര്‍കജന്‍മാ var അപ്രിയം
കാലവ്യാലാവലീഢം ജഗദഗദ ഇവോത്ഥാപയന്‍പ്രാക്പ്രതാപഃ ॥ 31 ॥
നിഃശേഷം നൈശമംഭഃ പ്രസഭമപനുദന്നശ്രുലേശാനുകാരി
സ്തോകസ്തോകാപനീതാരുണരുചിരചിരാദസ്തദോഷാനുഷങ്ഗഃ ।
ദാതാ ദൃഷ്ടിം പ്രസന്നാം ത്രിഭുവനനയനസ്യാശു യുഷ്മദ്വിരുദ്ധം
വധ്യാദ്ബ്രധ്നസ്യ സിദ്ധാഞ്ജനവിധിരപരഃ പ്രാക്തനോഽര്‍ചിഃപ്രചാരഃ ॥ 32 ॥
ഭൂത്വാ ജംഭസ്യ ഭേത്തുഃ കകുഭി പരിഭവാരംഭഭൂഃ ശുഭ്രഭാനോ- var സ്ഥിത്വാ
ര്‍ബിഭ്രാണാ ബഭ്രുഭാവം പ്രസഭമഭിനവാംഭോജജൃംഭാപ്രഗല്‍ഭാ ।
ഭൂഷാ ഭൂയിഷ്ഠശോഭാ ത്രിഭുവനഭവനസ്യാസ്യ വൈഭാകരീ പ്രാഗ്-
വിഭ്രാന്താ ഭ്രാജമാനാ വിഭവതു വിഭവോദ്ഭൂതയേ സാ വിഭാ വഃ ॥ 33 ॥ var നിര്‍ഭാന്തി, വിഭ്രാന്തി
സംസക്തം സിക്തമൂലാദഭിനവഭുവനോദ്യാനകൌതൂഹലിന്യാ
യാമിന്യാ കന്യയേവാമൃതകരകലശാവര്‍ജിതേനാമൃതേന ।
അര്‍കാലോകഃ ക്രിയാദ്വോ മുദമുദയശിരശ്ചക്രവാലാലവാലാ-
ദുദ്യന്‍ബാലപ്രവാലപ്രതിമരുചിരഹഃപാദപപ്രാക്പ്രരോഹഃ ॥ 34 ॥
ഭിന്നം ഭാസാരുണസ്യ ക്വചിദഭിനവയാ വിദ്രുമാണാം ത്വിഷേവ
ത്വങ്ന്നക്ഷത്രരത്നദ്യുതിനികരകരാലാന്തരാലം ക്വചിച്ച ।
നാന്തര്‍നിഃശേഷകൃഷ്ണശ്രിയമുദധിമിവ ധ്വാന്തരാശിം പിബന്‍സ്താ-
ദൌര്‍വഃ പൂര്‍വോഽപ്യപൂര്‍വോഽഗ്നിരിവ ഭവദഘപ്ലുഷ്ടയേഽര്‍കാവഭാസഃ ॥ 35 ॥
ഗന്ധര്‍വൈര്‍ഗദ്യപദ്യവ്യതികരിതവചോഹൃദ്യമാതോദ്യവാദ്യൈ-
രാദ്യൈര്യോ നാരദാദ്യൈര്‍മുനിഭിരഭിനുതോ വേദവേദ്യൈര്‍വിഭിദ്യ ।
var വീതവേദ്യൈര്‍വിവിദ്യ, വേദവിദ്ഭിര്‍വിഭിദ്യ
ആസാദ്യാപദ്യതേ യം പുനരപി ച ജഗദ്യൌവനം സദ്യ ഉദ്യ-
ന്നുദ്ദ്യോതോ ദ്യോതിതദ്യൌര്‍ദ്യതു ദിവസകൃതോഽസാവവദ്യാനി വോഽദ്യ ॥ 36 ॥
ആവാനൈശ്ചന്ദ്രകാന്തൈശ്ച്യുതതിമിരതയാ താനവാത്താരകാണാ- var ആവാന്തൈഃ
മേണാങ്കാലോകലോപാദുപഹതമഹസാമോഷധീനാം ലയേന ।
ആരാദുത്പ്രേക്ഷ്യമാണാ ക്ഷണമുദയതടാന്തര്‍ഹിതസ്യാഹിമാംശോ-
രാഭാ പ്രാഭാതികീ വോഽവതു ന തു നിതരാം താവദാവിര്‍ഭവന്തീ ॥ 37 ॥
സാനൌ സാ നൌദയേ നാരുണിതദലപുനര്യൌവനാനാം വനാനാ- var ലസദ്യൌവനാനാം
മാലീമാലീഢപൂര്‍വാ പരിഹൃതകുഹരോപാന്തനിംനാ തനിംനാ ।
ഭാ വോഽഭാവോപശാന്തിം ദിശതു ദിനപതേര്‍ഭാസമാനാ സമാനാ-
രാജീ രാജീവരേണോഃ സമസമയമുദേതീവ യസ്യാ വയസ്യാ ॥ 38 ॥
ഉജ്ജൃംഭാംഭോരുഹാണാം പ്രഭവതി പയസാം യാ ശ്രിയേ നോഷ്ണതായൈ
പുഷ്ണാത്യാലോകമാത്രം ന തു ദിശതി ദൃശാം ദൃശ്യമാനാ വിധാതം ।
പൂര്‍വാദ്രേരേവ പൂര്‍വം ദിവമനു ച പുനഃ പാവനീ ദിങ്മുഖാനാ- var തതഃ
മേനാംസ്യൈനീ വിഭാസൌ നുദതു നുതിപദൈകാസ്പദം പ്രാക്തനീ വഃ ॥ 39 ॥
വാചാം വാചസ്പതേരപ്യചലഭിദുചിതാചാര്യകാണാം പ്രപഞ്ചൈ-
ര്‍വൈരഞ്ചാനാം തഥോച്ചാരിതചതുരഋചാം ചാനനാനാം ചതുര്‍ണാം । var രുചിര
ഉച്യേതാര്‍ചാസു വാച്യച്യുതിശുചിചരിതം യസ്യ നോച്ചൈര്‍വിവിച്യ var അര്‍ചാസ്വവാച്യ
പ്രാച്യം വര്‍ചശ്ചകാസച്ചിരമുപചിനുതാത്തസ്യ ചണ്ഡാര്‍ചിഷോ വഃ ॥ 40 ॥ var ശ്രിയം
മൂര്‍ധ്ന്യദ്രേര്‍ധാതുരാഗസ്തരുഷു കിസലയോ വിദ്രുമൌഘഃ സമുദ്രേ
var – കിസലയാദ്വിദ്രുമൌഘാത്സമുദ്രേ
ദിങ്മാതങ്ഗോത്തമാങ്ഗേഷ്വഭിനവനിഹിതഃ സാന്ദ്രസിന്ദൂരരേണുഃ ।
var വിഹിതഃ, നിഹിതാത്സന്ദ്രസിന്ദൂരര്‍Eണോഃ
സീംനി വ്യോംനശ്ച ഹേംനഃ സുരശിഖരിഭുവോ ജായതേ യഃ പ്രകാശഃ
ശോണിംനാസൌ ഖരാംശോരുഷസി ദിശതു വഃ ശര്‍മ ശോഭൈകദേശഃ ॥ 41 ॥
അസ്താദ്രീശോത്തമാങ്ഗേ ശ്രിതശശിനി തമഃകാലകൂടേ നിപീതേ
യാതി വ്യക്തിം പുരസ്താദരുണകിസലയേ പ്രത്യുഷഃപാരിജാതേ ।
ഉദ്യന്ത്യാരക്തപീതാംബരവിശദതരോദ്വീക്ഷിതാ തീക്ഷ്ണഭാനോ-
var രുചിരതരോദ്വീക്ഷിതാ var തീവ്രഭാസഃ
ര്ലക്ഷ്മീര്ലക്ഷ്മീരിവാസ്തു സ്ഫുടകമലപുടാപാശ്രയാ ശ്രേയസേ വഃ ॥ 42 ॥ var പുടോപാശ്രയ
നോദന്വാഞ്ജന്‍മഭൂമിര്‍ന തദുദരഭുവോ ബാന്ധവാഃ കൌസ്തുഭാദ്യാ
യസ്യാഃ പദ്മം ന പാണൌ ന ച നരകരിപൂരഃസ്ഥലീ വാസവേശ്മ ।
തേജോരൂപാപരൈവ ത്രിഷു ഭുവനതലേഷ്വാദധാനാ വ്യവസ്ഥാം var ത്രിഭുവനഭവനേ
സാ ശ്രീഃ ശ്രേയാംസി ദിശ്യാദശിശിരമഹസോ മണ്ഡലാഗ്രോദ്ഗതാ വഃ ॥ 43 ॥
॥ ഇതി ദ്യുതിവര്‍ണനം ॥ var തേജോവര്‍ണനം
॥ അഥ അശ്വവര്‍ണനം ॥
രക്ഷന്ത്വക്ഷുണ്ണഹേമോപലപടലമലം ലാഘവാദുത്പതന്തഃ
പാതങ്ഗാഃ പങ്ഗ്വവജ്ഞാജിതപവനജവാ വാജിനസ്തേ ജഗന്തി ।
യേഷാം വീതാന്യചിഹ്നോന്നയമപി വഹതാം മാര്‍ഗമാഖ്യാതി മേരാ-
വുദ്യന്നുദ്ദാമദീപ്തിര്‍ദ്യുമണിമണിശിലാവേദികാജാതവേദാഃ ॥ 44 ॥
പ്ലുഷ്ടാഃ പൃഷ്ഠേംഽശുപാതൈരതിനികടതയാ ദത്തദാഹാതിരേകൈ-
രേകാഹാക്രാന്തകൃത്സ്നത്രിദിവപഥപൃഥുശ്വാസശോഷാഃ ശ്രമേണ ।
തീവ്രോദന്യാസ്ത്വരന്താമഹിതവിഹതയേ സപ്തയഃ സപ്തസപ്തേ-
രഭ്യാശാകാശഗങ്ഗാജലസരലഗലാവാങ്നതാഗ്രാനനാ വഃ ॥ 45 ॥ var ഗലവര്‍ജിതാഗ്രാനനാഃ
മത്വാന്യാന്‍പാര്‍ശ്വതോഽശ്വാന്‍ സ്ഫടികതടദൃഷദ്ദൃഷ്ടദേഹാ ദ്രവന്തീ
വ്യസ്തേഽഹന്യസ്തസംധ്യേയമിതി മൃദുപദാ പദ്മരാഗോപലേഷു ।
സാദൃശ്യാദൃശ്യമൂര്‍തിര്‍മരകതകടകേ ക്ലിഷ്ടസൂതാ സുമേരോ-
ര്‍മൂര്‍ധന്യാവൃത്തിലബ്ധധ്രുവഗതിരവതു ബ്രധ്നവാഹാവലിര്‍വഃ ॥ 46 ॥ var ദ്രുത
ഹേലാലോലം വഹന്തീ വിഷധരദമനസ്യാഗ്രജേനാവകൃഷ്ടാ
സ്വര്‍വാഹിന്യാഃ സുദൂരം ജനിതജവജയാ സ്യന്ദനസ്യ സ്യദേന ।
നിര്‍വ്യാജം തായമാനേ ഹരിതിമനി നിജേ സ്ഫീതഫേനാഹിതശ്രീ- var സ്ഫീതഫേനാസ്മിതശ്രീഃ
രശ്രേയാംസ്യശ്വപങ്ക്തിഃ ശമയതു യമുനേവാപരാ താപനീ വഃ ॥ 47 ॥
മാര്‍ഗോപാന്തേ സുമേരോര്‍നുവതി കൃതനതൌ നാകധാംനാം നികായേ
വീക്ഷ്യ വ്രീഡാനതാനാം പ്രതികുഹരമുഖം കിംനരീണാം മുഖാനി ।
സൂതേഽസൂയത്യപീഷജ്ജഡഗതി വഹതാം കംധരാര്‍ധൈര്‍വലദ്ഭി- var കംധരാഗ്രൈഃ
ര്‍വാഹാനാം വ്യസ്യതാദ്വഃ സമമസമഹരേര്‍ഹേഷിതം കല്‍മഷാണി ॥ 48 ॥
ധുന്വന്തോ നീരദാലീര്‍നിജരുചിഹരിതാഃ പാര്‍ശ്വയോഃ പക്ഷതുല്യാ-
സ്താലൂത്താനൈഃ ഖലീനൈഃ ഖചിതമുഖരുചശ്ച്യോതതാ ലോഹിതേന ।
ഉഡ്ഡീയേവ വ്രജന്തോ വിയതി ഗതിവശാദര്‍കവാഹാഃ ക്രിയാസുഃ
ക്ഷേമം ഹേമാദ്രിഹൃദ്യദ്രുമശിഖരശിരഃശ്രേണിശാഖാശുകാ വഃ ॥ 49 ॥
॥ ഇത്യശ്വവര്‍ണനം ॥
॥ അഥ അരുണവര്‍ണനം ॥
പ്രാതഃ ശൈലാഗ്രരങ്ഗേ രജനിജവനികാപായസംലക്ഷ്യലക്ഷ്മീ-
ര്‍വിക്ഷിപ്താപൂര്‍വപുഷ്പാഞ്ജലിമുഡുനികരം സൂത്രധാരായമാണഃ ।
യാമേഷ്വങ്കേഷ്വിവാഹ്നഃ കൃതരുചിഷു ചതുര്‍ഷ്വേവ ജാതപ്രതിഷ്ഠാ- var യാതഃ പ്രതിഷ്ഠാം
മവ്യാത്പ്രസ്താവയന്വോ ജഗദടനമഹാനാടികാം സൂര്യസൂതഃ ॥ 50 ॥
ആക്രാന്ത്യാ വാഹ്യമാനം പശുമിവ ഹരിണാ വാഹകോഽഗ്ര്യോ ഹരീണാം
ഭ്രാംയന്തം പക്ഷപാതാജ്ജഗതി സമരുചിഃ സര്‍വകര്‍മൈകസാക്ഷീ ।
ശത്രും നേത്രശ്രുതീനാമവജയതി വയോജ്യേഷ്ഠഭാവേ സമേഽപി
സ്ഥാംനാം ധാംനാം നിധിര്യഃ സ ഭവദഘനുദേ നൂതനഃ സ്താദനൂരുഃ ॥ 51 ॥
ദത്താര്‍ഘൈര്‍ദൂരനംരൈര്‍വിയതി വിനയതോ വീക്ഷിതഃ സിദ്ധസാര്‍ഥൈഃ var സിദ്ധസാധ്യൈഃ
സാനാഥ്യം സാരഥിര്‍വഃ സ ദശശതരുചേഃ സാതിരേകം കരോതു ।
ആപീയ പ്രാതരേവ പ്രതതഹിമപയഃസ്യന്ദിനീരിന്ദുഭാസോ
യഃ കാഷ്ഠാദീപനോഽഗ്രേ ജഡിത ഇവ ഭൃശം സേവതേ പൃഷ്ഠതോഽര്‍കം ॥ 52 ॥
മുഞ്ചന്‍രശ്മീന്ദിനാദൌ ദിനഗമസമയേ സംഹരംശ്ച സ്വതന്ത്ര-
സ്തോത്രപ്രഖ്യാതവീര്യോഽവിരതഹരിപദാക്രാന്തിബദ്ധാഭിയോഗഃ । var വിതത
കാലോത്കര്‍ഷാല്ലഘുത്വം പ്രസഭമധിപതൌ യോജയന്യോ ദ്വിജാനാം
സേവാപ്രീതേന പൂഷ്ണാത്മസമ ഇവ കൃതസ്ത്രായതാം സോഽരുണോ വഃ ॥ 53 ॥ var സ്വസമ
ശാതഃ ശ്യാമാലതായാഃ പരശുരിവ തമോഽരണ്യവഹ്നേരിവാര്‍ചിഃ var ദാഹേ ദവാഭഃ
പ്രാച്യേവാഗ്രേ ഗ്രഹീതും ഗ്രഹകുമുദവനം പ്രാഗുദസ്തോഽഗ്രഹസ്തഃ ।
var പ്രാചീവാഗ്രേ, ഗ്രഹകുമുദരുചിം
ഐക്യം ഭിന്ദന്ദ്യുഭൂംയോരവധിരിവ വിധാതേവ വിശ്വപ്രബോധേ
വാഹാനാം വോ വിനേതാ വ്യപനയതു വിപന്നാമ ധാമാധിപസ്യ ॥ 54 ॥
പൌരസ്ത്യസ്തോയദര്‍തോഃ പവന ഇവ പതത്പാവകസ്യേവ ധൂമോ var പതന്‍
വിശ്വസ്യേവാദിസര്‍ഗഃ പ്രണവ ഇവ പരം പാവനോ വേദരാശേഃ
സംധ്യാനൃത്യോത്സവേച്ഛോരിവ മദനരിപോര്‍നന്ദിനാന്ദീനിനാദഃ
സൌരസ്യാഗ്രേ സുഖം വോ വിതരതു വിനതാനന്ദനഃ സ്യന്ദനസ്യ ॥ 55 ॥ var സ്യന്ദനോ വഃ
പര്യാപ്തം തപ്തചാമീകരകടകതടേ ശ്ലിഷ്ടശീതേതരാംശാ-
വാസീദത്സ്യന്ദനാശ്വാനുകൃതിമരകതേ പദ്മരാഗായമാണഃ । var അശ്വാനുകൃതമരകതേ
യഃ സോത്കര്‍ഷാം വിഭൂഷാം കുരുത ഇവ കുലക്ഷ്മാഭൃദീശസ്യ മേരോ-
രേനാംസ്യഹ്നായ ദൂരം ഗമയതു സ ഗുരുഃ കാദ്രവേയദ്വിഷോ വഃ ॥ 56 ॥
നീത്വാശ്വാന്‍സപ്ത കക്ഷാ ഇവ നിയമവശം വേത്രകല്‍പപ്രതോദ- var കക്ഷ്യാ
സ്തൂര്‍ണം ധ്വാന്തസ്യ രാശാവിതരജന ഇവോത്സാരിതേ ദൂരഭാജി ।
പൂര്‍വം പ്രഷ്ഠോ രഥസ്യ ക്ഷിതിഭൃദധിപതീന്ദര്‍ശയംസ്ത്രായതാം വ-
സ്ത്രൈലോക്യാസ്ഥാനദാനോദ്യതദിവസപതേഃ പ്രാക്പ്രതീഹാരപാലഃ ॥ 57 ॥
വജ്രിഞ്ജാതം വികാസീക്ഷണകമലവനം ഭാസി നാഭാസി വഹ്നേ! var നോ ഭാസി
താതം നത്വാശ്വപാര്‍ശ്വാന്നയ യമ! മഹിഷം രാക്ഷസാ വീക്ഷിതാഃ സ്ഥ ।
സപ്തീന്‍സിഞ്ച പ്രചേതഃ! പവന! ഭജ ജവം വിത്തപാവേദിതസ്ത്വം
വന്ദേ ശര്‍വേതി ജല്‍പന്‍പ്രതിദിശമധിപാന്‍പാതു പൂഷ്ണോഽഗ്രണീര്‍വഃ ॥ 58 ॥
പാശാനാശാന്തപാലാദരുണ വരുണതോ മാ ഗ്രഹീഃ പ്രഗ്രഹാര്‍ഥം
തൃഷ്ണാം കൃഷ്ണസ്യ ചക്രേ ജഹിഹി നഹി രഥോ യാതി മേ നൈകചക്രഃ ।
യോക്തും യുഗ്യം കിമുച്ചൈഃശ്രവസമഭിലഷസ്യഷ്ടമം വൃത്രശത്രോ- var ത്വാഷ്ട്രശത്രോഃ
സ്ത്യക്താന്യാപേക്ഷവിശ്വോപകൃതിരിവ രവിഃ ശാസ്തി യം സോഽവതാദ്വഃ ॥ 59 ॥
നോ മൂര്‍ച്ഛാച്ഛിന്നവാഞ്ഛഃ ശ്രമവിവശവപുര്‍നൈവ നാപ്യാസ്യശോഷീ
പാന്ഥഃ പഥ്യേതരാണി ക്ഷപയതു ഭവതാം ഭാസ്വതോഽഗ്രേസരഃ സഃ ।
യഃ സംശ്രിത്യ ത്രിലോകീമടതി പടുതരൈസ്താപ്യമാനോ മയൂഖൈ-
രാരാദാരാമലേഖാമിവ ഹരിതമണിശ്യാമലാമശ്വപങ്ക്തിം ॥ 60 ॥ var ഹരിതതൃണ
സീദന്തോഽന്തര്‍നിമജ്ജജ്ജഡഖുരമുസലാഃ സൈകതേ നാകനദ്യാഃ
സ്കന്ദന്തഃ കന്ദരാലീഃ കനകശിഖരിണോ മേഖലാസു സ്ഖലന്തഃ ।
ദൂരം ദൂര്‍വാസ്ഥലോത്കാ മരകതദൃഷദി സ്ഥാസ്നവോ യന്ന യാതാഃ
പൂഷ്ണോഽശ്വാഃ പൂരയംസ്തൈസ്തദവതു ജവനൈര്‍ഹുംകൃതേനാഗ്രഗോ വഃ ॥ 61 ॥ var പ്രേരയന്‍ ഹുംകൃതൈരഗ്രണീഃ
॥ ഇത്യരുണവര്‍ണനം ॥ var സൂതവര്‍ണനം
॥ അഥ രഥവര്‍ണനം ॥
പീനോരഃപ്രേരിതാഭ്രൈശ്ചരമഖുരപുടാഗ്രസ്ഥിതൈഃ പ്രാതരദ്രാ-
വാദീര്‍ഘാങ്ഗൈരുദസ്തോ ഹരിഭിരപഗതാസങ്ഗനിഃശബ്ദചക്രഃ ।
ഉത്താനാനൂരുമൂര്‍ധാവനതിഹഠഭവദ്വിപ്രതീപപ്രണാമഃ
പ്രാഹ്ണേ ശ്രേയോ വിധത്താം സവിതുരവതരന്വ്യോമവീഥീം രഥോ വഃ ॥ 62 ॥ var പ്രേയോ
ധ്വാന്തൌഘധ്വംസദീക്ഷാവിധിപടു വഹതാ പ്രാക്സഹസ്രം കരാണാ- var വിധിഗുരു ദ്രാക്സഹസ്രം
മര്യംണാ യോ ഗരിംണഃ പദമതുലമുപാനീയതാധ്യാസനേന ।
സ ശ്രാന്താനാം നിതാന്തം ഭരമിവ മരുതാമക്ഷമാണാം വിസോഢും
സ്കന്ധാത്സ്കന്ധം വ്രജന്വോ വൃജിനവിജിതയേ ഭാസ്വതഃ സ്യന്ദനോഽസ്തു ॥ 63 ॥
യോക്ത്രീഭൂതാന്യുഗസ്യ ഗ്രസിതുമിവ പുരോ ദന്ദശൂകാന്ദധാനോ
ദ്വേധാവ്യസ്താംബുവാഹാവലിവിഹിതബൃഹത്പക്ഷവിക്ഷേപശോഭഃ ।
സാവിത്രഃ സ്യന്ദനോഽസൌ നിരതിശയരയപ്രീണിതാനൂരുരേനഃ-
ക്ഷേപീയോ വോ ഗരുത്മാനിവ ഹരതു ഹരീച്ഛാവിധേയപ്രചാരഃ ॥ 64 ॥
ഏകാഹേനൈവ ദീര്‍ഘാം ത്രിഭുവനപദവീം ലങ്ഘയന്‍ യോ ലഘിഷ്ഠഃ var കൃസ്ത്നാം
പൃഷ്ഠേ മേരോര്‍ഗരീയാന്‍ ദലിതമണിദൃഷത്ത്വിംഷി പിംഷഞ്ശിരാംസി ।
സര്‍വസ്യൈവോപരിഷ്ടാദഥ ച പുനരധസ്താദിവാസ്താദ്രിമൂര്‍ന്ധി
ബ്രധ്നസ്യാവ്യാത്സ ഏവം ദുരധിഗമപരിസ്പന്ദനഃ സ്യന്ദനോ വഃ ॥ 65 ॥
ധൂര്‍ധ്വസ്താഗ്ര്യഗ്രഹാണി ധ്വജപടപവനാന്ദോലിതേന്ദൂനി ദൂരം var ദൂരാത്
രാഹൌ ഗ്രാസാഭിലാഷാദനുസരതി പുനര്‍ദത്തചക്രവ്യഥാനി ।
ശ്രാന്താശ്വശ്വാസഹേലാധുതവിബുധധുനീനിര്‍ഝരാംഭാംസി ഭദ്രം
ദേയാസുര്‍വോ ദവീയോ ദിവി ദിവസപതേഃ സ്യന്ദനപ്രസ്ഥിതാനി ॥ 66 ॥
അക്ഷേ രക്ഷാം നിബധ്യ പ്രതിസരവലയൈര്യോജയന്ത്യോ യുഗാഗ്രം
ധൂഃസ്തംഭേ ദഗ്ധധൂപാഃ പ്രഹിതസുമനസോ ഗോചരേ കൂബരസ്യ ।
ചര്‍ചാശ്ചക്രേ ചരന്ത്യോ മലയജപയസാ സിദ്ധവധ്വസ്ത്രിസംധ്യം var ചര്‍ചാം
വന്ദന്തേ യം ദ്യുമാര്‍ഗേ സ നുദതു ദുരിതാന്യംശുമത്സ്യന്ദനോ വഃ ॥ 67 ॥
ഉത്കീര്‍ണസ്വര്‍ണരേണുദ്രുതഖുരദലിതാ പാര്‍ശ്വയോഃ ശശ്വദശ്വൈ- var രേണുര്‍ദ്രുത
രശ്രാന്തഭ്രാന്തചക്രക്രമനിഖിലമിലന്നേമിനിംനാ ഭരേണ ।
മേരോര്‍മൂര്‍ധന്യഘം വോ വിഘടയതു രവേരേകവീഥീ രഥസ്യ
സ്വോഷ്മോദക്താംബുരിക്തപ്രകടിതപുലിനോദ്ധൂസരാ സ്വര്‍ധുനീവ ॥ 68 ॥ var സ്വോഷ്മോദസ്താംബു
നന്തും നാകാലയാനാമനിശമനുയതാം പദ്ധതിഃ പങ്ക്തിരേവ var ഉപയതാം
ക്ഷോദോ നക്ഷത്രരാശേരദയരയമിലച്ചക്രപിഷ്ടസ്യ ധൂലിഃ ।
ഹേഷഹ്ലാദോ ഹരീണാം സുരശിഖരിദരീഃ പൂരയന്നേമിനാദോ var നാദോ
യസ്യാവ്യാത്തീവ്രഭാനോഃ സ ദിവി ഭുവി യഥാ വ്യക്തചിഹ്നോ രഥോ വഃ ॥ 69 ॥
നിഃസ്പന്ദാനാം വിമാനാവലിവിതതദിവാം ദേവവൃന്ദാരകാണാം var വലിതദിശാ
വൃന്ദൈരാനന്ദസാന്ദ്രോദ്യമമപി വഹതാം വിന്ദതാം വന്ദിതും നോ ।
മന്ദാകിന്യാമമന്ദഃ പുലിനഭൃതി മൃദുര്‍മന്ദരേ മന്ദിരാഭേ var മന്ദരാഭേ
മന്ദാരൈര്‍മണ്ഡിതാരം ദധദരി ദിനകൃത്സ്യന്ദനഃ സ്താന്‍മുദേ വഃ ॥ 70 ॥
ചക്രീ ചക്രാരപങ്ക്തിം ഹരിരപി ച ഹരീന്‍ ധൂര്‍ജടിര്‍ധൂര്‍ധ്വജാന്താ-
നക്ഷം നക്ഷത്രനാഥോഽരുണമപി വരുണഃ കൂബരാഗ്രം കുബേരഃ ।
രംഹഃ സംഘഃ സുരാണാം ജഗദുപകൃതയേ നിത്യയുക്തസ്യ യസ്യ
സ്തൌതി പ്രീതിപ്രസന്നോഽന്വഹമഹിമരുചേഃ സോഽവതാത്സ്യന്ദനോ വഃ ॥ 71 ॥ var രുച
നേത്രാഹീനേന മൂലേ വിഹിതപരികരഃ സിദ്ധസാധ്യൈര്‍മരുദ്ഭിഃ
പാദോപാന്തേ സ്തുതോഽലം ബലിഹരിരഭസാകര്‍ഷണാബദ്ധവേഗഃ ।
ഭ്രാംയന്വ്യോമാംബുരാശാവശിശിരകിരണസ്യന്ദനഃ സംതതം വോ
ദിശ്യാല്ലക്ഷ്മീമപാരാമതുലിതമഹിമേവാപരോ മന്ദരാദ്രിഃ ॥ 72 ॥ var അതുല്യാം
॥ ഇതി രഥവര്‍ണനം ॥
॥ അഥ മണ്ഡലവര്‍ണനം ॥
യജ്ജ്യായോ ബീജമഹ്നാമപഹതതിമിരം ചക്ഷുഷാമഞ്ജനം യ- var ജ്യായോ യദ്ബീജമഹ്നാമപഹൃത
ദ്ദ്വാരം യന്‍മുക്തിഭാജാം യദഖിലഭുവനജ്യോതിഷാമേകമോകഃ ।
യദ്വൃഷ്ട്യംഭോനിധാനം ധരണിരസസുധാപാനപാത്രം മഹദ്യ-
ദ്ദിശ്യാദീശസ്യ ഭാസാം തദധീകലമലം മങ്ഗലം മണ്ഡലം വഃ ॥ 73 ॥ var ദേവസ്യ
ഭാനോഃ തദധികമമലം മണ്ഡലം മങ്ഗലം
വേലാവര്‍ധിഷ്ണു സിന്ധോഃ പയ ഇവ ഖമിവാര്‍ധോദ്ഗതാഗ്യ്രഗ്രഹോഡു
സ്തോകോദ്ഭിന്നസ്വചിഹ്നപ്രസവമിവ മധോരാസ്യമസ്യന്‍മനാംസി । var മഹാംസി
പ്രാതഃ പൂഷ്ണോഽശുഭാനി പ്രശമയതു ശിരഃശേഖരീഭൂതമദ്രേഃ
പൌരസ്ത്യസ്യോദ്ഗഭസ്തിസ്തിമിതതമതമഃഖണ്ഡനം മണ്ഡലം വഃ ॥ 74 ॥
പ്രത്യുപ്തസ്തപ്തഹേമോജ്ജ്വലരുചിരചലഃ പദ്മരാഗേണ യേന
ജ്യായഃ കിംജല്‍കപുഞ്ജോ യദലികുലശിതേരംബരേന്ദീവരസ്യ ।
കാലവ്യാലസ്യ ചിഹ്നം മഹിതതമമഹോമൂര്‍ന്ധി രത്നം മഹദ്യ-
ദ്ദീപ്താംശോഃ പ്രാതരവ്യാത്തദവികലജഗന്‍മണ്ഡനം മണ്ഡലം വഃ ॥ 75 ॥
കസ്ത്രാതാ താരകാണാം പതതി തനുരവശ്യായബിന്ദുര്യഥേന്ദു-
ര്‍വിദ്രാണാ ദൃക്സ്മരാരേരുരസി മുരരിപോഃ കൌസ്തുഭോ നോദ്ഗഭസ്തിഃ ।
വഹ്നേഃ സാപഹ്നവേവ ദ്യുതിരുദയഗതേ യത്ര തന്‍മണ്ഡലം വോ
മാര്‍തണ്ഡീയം പുനീതാദ്ദിവി ഭുവി ച തമാംസീവ മൃഷ്ണന്‍മഹാംസി ॥ 76 ॥
യത്പ്രാച്യാം പ്രാക്ചകാസ്തി പ്രഭവതി ച യതഃ പ്രാച്യസാവുജ്ജിഹാനാ-
ദിദ്ധം മധ്യേ യദഹ്നോ ഭവതി തതരുചാ യേന ചോത്പാദ്യതേഽഹഃ ।
യത്പര്യായേണ ലോകാനവതി ച ജഗതാം ജീവിതം യച്ച തദ്വോ
വിശ്വാനുഗ്രാഹി വിശ്വം സൃജദപി ച രവേര്‍മണ്ഡലം മുക്തയേഽസ്തു ॥ 77 ॥
ശുഷ്യന്ത്യൂഢാനുകാരാ മകരവസതയോ മാരവീണാം സ്ഥലീനാം
യേനോത്തപ്താഃ സ്ഫുടന്തസ്തഡിതി തിലതുലാം യാന്ത്യഗേന്ദ്രാ യുഗാന്തേ । var ചടിതി
തച്ചണ്ഡാംശോരകാണ്ഡത്രിഭുവനദഹനാശങ്കയാ ധാമ കൃച്ഛാത് var കൃത്സ്നം
സംഹൃത്യാലോകമാത്രം പ്രലഘു വിദധതഃ സ്താന്‍മുദേ മണ്ഡലം വഃ ॥ 78 ॥ var ആഹൃത്യാലോകമാത്രം പ്രതനു
ഉദ്യദ്ദ്യൂദ്യാനവാപ്യാം ബഹുലതമതമഃപങ്കപൂരം വിദാര്യ var ബഹല
പ്രോദ്ഭിന്നം പത്രപാര്‍ശ്വേഷ്വവിരലമരുണച്ഛായയാ വിസ്ഫുരന്ത്യാ ।
കല്യാണാനി ക്രിയാദ്വഃ കമലമിവ മഹന്‍മണ്ഡലം ചണ്ഡഭാനോ- var ചണ്ഡരശ്മേഃ
രന്വീതം തൃപ്തിഹേതോരസകൃദലികുലാകാരിണാ രാഹുണാ യത് ॥ 79 ॥
ചക്ഷുര്‍ദക്ഷദ്വിഷോ യന്ന തു ദഹതി പുരഃ പൂരയത്യേവ കാമം var ന ദഹതി നിതരാം പുനഃ
നാസ്തം ജുഷ്ടം മരുദ്ഭിര്യദിഹ നിയമിനാം യാനപാത്രം ഭവാബ്ധൌ ।
യദ്വീതശ്രാന്തി ശശ്വദ്ഭ്രമദപി ജഗതാം ഭ്രാന്തിമഭ്രാന്തി ഹന്തി
ബ്രധ്നസ്യാഖ്യാദ്വിരുദ്ധക്രിയമഥ ച ഹിതാധായി തന്‍മണ്ഡലം വഃ ॥ 80 ॥
॥ ഇതി മണ്ഡലവര്‍ണനം ॥
॥ അഥ സൂര്യവര്‍ണനം ।
സിദ്ധൈഃ സിദ്ധാന്തമിശ്രം ശ്രിതവിധി വിബുധൈശ്ചാരണൈശ്ചാടുഗര്‍ഭം
ഗീത്യാ ഗന്ധര്‍വമുഖ്യൈര്‍മുഹുരഹിപതിഭിര്യാതുധാനൈര്യതാത്മ ।
സാര്‍ധം സാധ്യൈര്‍മുനീന്ദ്രൈര്‍മുദിതമതമനോ മോക്ഷിഭിഃ പക്ഷപാതാ- var മോക്ഷുഭിഃ
ത്പ്രാതഃ പ്രാരഭ്യമാണസ്തുതിരവതു രവിര്‍വിശ്വവന്ദ്യോദയോ വഃ ॥ 81 ॥
ഭാസാമാസന്നഭാവാദധികതരപടോശ്ചക്രവാലസ്യ താപാ-
ച്ഛേദാദച്ഛിന്നഗച്ഛത്തുരഗഖുരപുടന്യാസനിഃശങ്കടങ്കൈഃ । var ന്യസ്ത
നിഃസങ്ഗസ്യന്ദനാങ്ഗഭ്രമണനികഷണാത്പാതു വസ്ത്രിപ്രകാരം var ത്രിപ്രകാരൈഃ
തപ്താംശുസ്തത്പരീക്ഷാപര ഇവ പരിതഃ പര്യടന്‍ഹാടകാദ്രിം ॥ 82 ॥
നോ ശുഷ്കം നാകനദ്യാ വികസിതകനകാംഭോജയാ ഭ്രാജിതം തു var കനകാംഭോരുഹാ
പ്ലുഷ്ടാ നൈവോപഭോഗ്യാ ഭവതി ഭൃശതരം നന്ദനോദ്യാനലക്ഷ്മീഃ ।
നോ ശൃങ്ഗാണി ദ്രുതാനി ദ്രുതമമരഗിരേഃ കാലധൌതാനി ധൌതാ-
നീദ്ധം ധാമ ദ്യുമാര്‍ഗേ ംരദയതി ദയയാ യത്ര സോഽര്‍കോഽവതാദ്വഃ ॥ 83 ॥
ധ്വാന്തസ്യൈവാന്തഹേതുര്‍ന ഭവതി മലിനൈകാത്മനഃ പാപ്മനോഽപി
പ്രാക്പാദോപാന്തഭാജാം ജനയതി ന പരം പങ്കജാനാം പ്രബോധം ।
കര്‍താ നിഃശ്രേയസാനാമപി ന തു ഖലു യഃ കേവലം വാസരാണാം
സോഽവ്യാദേകോദ്യമേച്ഛാവിഹിതബഹുബൃഹദ്വിശ്വകാര്യോഽര്യമാ വഃ ॥ 84 ॥
ലോടँല്ലോഷ്ടാവിചേഷ്ടഃ ശ്രിതശയനതലോ നിഃസഹീഭൂതദേഹഃ
സംദേഹീ പ്രാണിതവ്യേ സപദി ദശ ദിശഃ പ്രേക്ഷമാണോഽന്ധകാരാഃ ।
നിഃശ്വാസായാസനിഷ്ഠഃ പരമപരവശോ ജായതേ ജീവലോകഃ var ചിരതരവശോ
ശോകേനേവാന്യലോകാനുദയകൃതി ഗതേ യത്ര സോഽര്‍കോഽവതാദ്വഃ ॥ 85 ॥ var ലോകാഭ്യുദയ
ക്രാമँല്ലോലോഽപി ലോകാँസ്തദുപകൃതികൃതാവാശ്രിതഃ സ്ഥൈര്യകോടിം
നൄണാം ദൃഷ്ടിം വിജിഹ്മാം വിദധദപി കരോത്യന്തരത്യന്തഭദ്രാം ।
യസ്താപസ്യാപി ഹേതുര്‍ഭവതി നിയമിനാമേകനിര്‍വാണദായീ
ഭൂയാത്സ പ്രാഗവസ്ഥാധികതരപരിണാമോദയോഽര്‍കഃ ശ്രിയേ വഃ ॥ 86 ॥
വ്യാപന്നര്‍തുര്‍ന കാലോ വ്യഭിചരതി ഫലം നൌഷധീര്‍വൃഷ്ടിരിഷ്ടാ
നൈഷ്ടൈസ്തൃപ്യന്തി ദേവാ ന ഹി വഹതി മരുന്നിര്‍മലാഭാനി ഭാനി ।
ആശാഃ ശാന്താ ന ഭിന്ദന്ത്യവധിമുദധയോ ബിഭ്രതി ക്ഷ്മാഭൃതഃ ക്ഷ്മാം
യസ്മിംസ്ത്രൈലോക്യമേവം ന ചലതി തപതി സ്താത്സ സൂര്യഃ ശ്രിയേ വഃ ॥ 87 ॥
കൈലാസേ കൃത്തിവാസാ വിഹരതി വിരഹത്രാസദേഹോഢകാന്തഃ
ശ്രാന്തഃ ശേതേ മഹാഹാവധിജലധി വിനാ ഛദ്മനാ പദ്മനാഭഃ ।
യോഗോദ്യോഗൈകതാനോ ഗമയതി സകലം വാസരം സ്വം സ്വയംഭൂ-
ര്‍ഭൂരിത്രൈലോക്യാചിന്താഭൃതി ഭുവനവിഭൌ യത്ര ഭാസ്വാന്‍സ വോഽവ്യാത് ॥ 88 ॥
ഏതദ്യന്‍മണ്ഡലം ഖേ തപതി ദിനകൃതസ്താ ഋചോഽര്‍ചീംഷി യാനി
ദ്യോതന്തേ താനി സാമാന്യയമപി പുരുഷോ മണ്ഡലേഽണുര്യജൂംഷി ।
ഏവം യം വേദ വേദത്രിതയമയമയം വേദവേദീ സമഗ്രോ
വര്‍ഗഃ സ്വര്‍ഗാപവര്‍ഗപ്രകൃതിരവികൃതിഃ സോഽസ്തു സൂര്യഃ ശ്രിയേ വഃ ॥ 89 ॥
നാകൌകഃപ്രത്യനീകക്ഷതിപടുമഹസാം വാസവാഗ്രേസരാണാം
സര്‍വേഷാം സാധു പാതാം ജഗദിദമദിതേരാത്മജത്വേ സമേഽപി ।
യേനാദിത്യാഭിധാനം നിരതിശയഗുണൈരാത്മനി ന്യസ്തമസ്തു var ഗുണേനാത്മനി
സ്തുത്യസ്ത്രൈലോക്യവന്ദ്യൈസ്ത്രിദശമുനിഗണൈഃ സോംഽശുമാന്‍ ശ്രേയസേ വഃ ॥ 90 ॥
ഭൂമിം ധാംനോഽഭിവൃഷ്ട്യാ ജഗതി ജലമയീം പാവനീം സംസ്മൃതാവ- var ധാംനോഽഥ
പ്യാഗ്നേയീം ദാഹശക്ത്യാ മുഹുരപി യജമാനാം യഥാപ്രാര്‍ഥിതാര്‍ഥൈഃ । var യജമാനാത്മികാം
ലീനാമാകാശ ഏവാമൃതകരഘടിതാം ധ്വാന്തപക്ഷസ്യ പര്‍വ-
ണ്വേവം സൂര്യോഽഷ്ടഭേദാം ഭവ ഇവ ഭവതഃ പാതു ബിഭ്രത്സ്വമൂര്‍തിം ॥ 91 ॥
പ്രാക്കാലോന്നിദ്രപദ്മാകരപരിമലനാവിര്‍ഭവത്പാദശോഭോ
ഭക്ത്യാ ത്യക്തോരുഖേദോദ്ഗതി ദിവി വിനതാസൂനുനാ നീയമാനഃ ।
സപ്താശ്വാപ്താപരാന്താന്യധികമധരയന്യോ ജഗന്തി സ്തുതോഽലം
ദേവൈര്‍ദേവഃ സ പായാദപര ഇവ മുരാരാതിരഹ്നാം പതിര്‍വഃ ॥ 92 ॥
യഃ സ്രഷ്ടാഽപാം പുരസ്താദചലവരസമഭ്യുന്നതേര്‍ഹേതുരേകോ
ലോകാനാം യസ്ത്രയാണാം സ്ഥിത ഉപരി പരം ദുര്‍വിലങ്ഘ്യേന ധാംനാ । var ച ത്രയാണാം
സദ്യഃ സിദ്ധ്യൈ പ്രസന്നദ്യുതിശുഭചതുരാശാമുഖഃ സ്താദ്വിഭക്തോ var ശുചി
ദ്വേധാ വേധാ ഇവാവിഷ്കൃതകമലരുചിഃ സോഽര്‍ചിഷാമാകരോ വഃ ॥ 93 ॥
സാദ്രിദ്യൂര്‍വീനദീശാ ദിശതി ദശ ദിശോ ദര്‍ശയന്‍പ്രാഗ്ദൃശോ യഃ var ദ്രാക് ദൃശോ
സാദൃശ്യം ദൃശ്യതേ നോ സദശശതദൃശി ത്രൈദശേ യസ്യ ദേശേ ।
ദീപ്താംശുര്‍വഃ സ ദിശ്യാദശിവയുഗദശാദര്‍ശിതദ്വാദശാത്മാ
ശം ശാസ്ത്യശ്വാംശ്ച യസ്യാശയവിദതിശയാദ്ദന്ദശൂകാശനാദ്യഃ ॥ 94 ॥
തീര്‍ഥാനി വ്യര്‍ഥകാനി ഹൃദനദസരസീനിര്‍ഝരാംഭോജിനീനാം
നോദന്വന്തോ നുദന്തി പ്രതിഭയമശുഭശ്വഭ്രപാതാനുബന്ധി ।
ആപോ നാകാപഗായാ അപി കലുഷമുഷോ മജ്ജതാം നൈവ യത്ര var സ്വര്‍ഗാപഗായാഃ
ത്രാതും യാതേഽന്യലോകാന്‍ സ ദിശതു ദിവസസ്യൈകഹേതുര്‍ഹിതം വഃ ॥ 95 ॥ var ലോകം
ഏതത്പാതാലപങ്കപ്ലുതമിവ തമസൈവൈകമുദ്ഗാഢമാസീ-
ദപ്രജ്ഞാതാപ്രതര്‍ക്യം നിരവഗതി തഥാലക്ഷണം സുപ്തമന്തഃ ।
യാദൃക്സൃഷ്ടേഃ പുരസ്താന്നിശി നിശി സകലം ജായതേ താദൃഗേവ
ത്രൈലോക്യം യദ്വിയോഗാദവതു രവിരസൌ സര്‍ഗതുല്യോദയോ വഃ ॥ 96 ॥
ദ്വീപേ യോഽസ്താചലോഽസ്മിന്‍ഭവതി ഖലു സ ഏവാപരത്രോദയാദ്രി-
ര്യാ യാമിന്യുജ്ജ്വലേന്ദുദ്യുതിരിഹ ദിവസോഽന്യത്ര തീവ്രാതപഃ സാ ।
യദ്വശ്യൌ ദേശകാലാവിതി നിയമയതോ നോ തു യം ദേശകാലാ- var നു
വവ്യാത്സ സ്വപ്രഭുത്വാഹിതഭുവനഹിതോ ഹേതുരഹ്നാമിനോ വഃ ॥ 97 ॥
വ്യഗ്രൈരഗ്ര്യഗ്രഹേന്ദുഗ്രസനഗുരു ഭരൈര്‍നോ സമഗ്രൈരുദഗ്രൈഃ var ഗുരുതരൈഃ
പ്രത്യഗ്രൈരീഷദുഗ്രൈരുദയഗിരിഗതോ ഗോഗണൈര്‍ഗൌരയന്‍ ഗാം ।
ഉദ്ഗാഢാര്‍ചിര്‍വിലീനാമരനഗരനഗഗ്രാവഗര്‍ഭാമിവാഹ്നാ-
മഗ്രേ ശ്രേയോ വിധത്തേ ഗ്ലപയതു ഗഹനം സ ഗ്രഹഗ്രാമണീര്‍വഃ ॥ 98 ॥
യോനിഃ സാംനാം വിധാതാ മധുരിപുരജിതോ ധൂര്‍ജടിഃ ശംകരോഽസൌ
മൃത്യുഃ കാലോഽലകായാഃ പതിരപി ധനദഃ പാവകോ ജാതവേദാഃ ।
ഇത്ഥം സംജ്ഞാ ഡവിത്ഥാദിവദമൃതഭുജാം യാ യദൃച്ഛാപ്രവൃത്താ-
സ്താസാമേകോഽഭിധേയസ്തദനുഗുണഗുണൈര്യഃ സ സൂര്യോഽവതാദ്വഃ ॥ 99 ॥ var ഗണൈഃ
ദേവഃ കിം ബാന്ധവഃ സ്യാത്പ്രിയസുഹൃദഥവാഽഽചാര്യ ആഹോസ്വിദര്യോ var ആര്യഃ
രക്ഷാ ചക്ഷുര്‍നു ദീപോ ഗുരുരുത ജനകോ ജീവിതം ബീജമോജഃ ।
ഏവം നിര്‍ണീയതേ യഃ ക ഇവ ന ജഗതാം സര്‍വഥാ സര്‍വദാഽസൌ var സര്‍വദാഃ
സര്‍വാകാരോപകാരീ ദിശതു ദശശതാഭീഷുരഭ്യര്‍ഥിതം വഃ ॥ 100 ॥
ശ്ലോകാ ലോകസ്യ ഭൂത്യൈ ശതമിതി രചിതാഃ ശ്രീമയൂരേണ ഭക്ത്യാ
യുക്തശ്ചൈതാന്‍പഠേദ്യഃ സകൃദപി പുരുഷഃ സര്‍വപാപൈര്‍വിമുക്തഃ ।
ആരോഗ്യം സത്കവിത്വം മതിമതുലബലം കാന്തിമായുഃപ്രകര്‍ഷം
വിദ്യാമൈശ്വര്യമര്‍ഥം സുതമപി ലഭതേ സോഽത്ര സൂര്യപ്രസാദാത് ॥ 101 ॥
ഇതി ശ്രീമയൂരകവിപ്രണീതം സൂര്യശതകം സമാപ്തം ।
