Vidya Geetaa in Oriya:
॥ ವಿದ್ಯಾಗೀತಾ ॥
ତ୍ରିପୁରା ରହସ୍ୟେ ଜ୍ଞାନଖଣ୍ଡେ
ଅଥ ବିଂଶୋଧ୍ୟାୟଃ ।
ଅତ୍ର ତେ ବର୍ତୟିଷ୍ୟାମି ପୁରା ବୃତ୍ତଂ ଶ୍ରୁଣୁଷ୍ୱ ତତ୍ ।
ପୁରା ବ୍ରହ୍ମସଭାମଧ୍ୟେ ସତ୍ୟଲୋକେଽତିପାବନେ ॥ ୧ ॥
ଜ୍ଞାନପ୍ରସଙ୍ଗଃ ସମଭୂତ୍ ସୂକ୍ଷ୍ମାତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମବିମର୍ଶନଃ ।
ସନକାଦ୍ୟା ବସିଷ୍ଠଶ୍ଚ ପୁଲସ୍ତ୍ୟଃ ପୁଲହଃ କ୍ରତୁଃ ॥ ୨ ॥
ଭୃଗୁରତ୍ରିରଙ୍ଗିରାଶ୍ଚ ପ୍ରଚେତା ନାରଦସ୍ତଥା ।
ଚ୍ୟବନୋ ବାମଦେବଶ୍ଚ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରୋଽଥ ଗୌତମଃ ॥ ୩ ॥
ଶୁକ୍ରଃ ପରାଶରୋ ବ୍ୟାସଃ କଣ୍ୱଃ କାଶ୍ୟପ ଏବ ଚ ।
ଦକ୍ଷଃ ସୁମନ୍ତୁଃ ଶଙ୍ଖଶ୍ଚ ଲିଖିତୋ ଦେବଲୋଽପି ଚ ॥ ୪ ॥
ଏବମନ୍ୟେ ଋଷିଗଣା ରାଜର୍ଷିପ୍ରବରା ଅପି ।
ସର୍ୱେ ସମୁଦିତାସ୍ତତ୍ର ବ୍ରହ୍ମସତ୍ରେ ମହତ୍ତରେ ॥ ୫ ॥
ମୀମାଂସାଂ ଚକ୍ରୁରତ୍ୟୁଚ୍ଚୈଃ ସୂକ୍ଷ୍ମାତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମନିରୂପିଣୈଃ ।
ବ୍ରହ୍ମାଣଂ ତତ୍ର ପପ୍ରଚ୍ଛୁରୃଷୟଃ ସର୍ୱ ଏବ ତେ ॥ ୬ ॥
ଭଗବନ୍ ଜ୍ଞାନିନୋ ଲୋକେ ବୟଂ ଜ୍ଞାତପରାବରାଃ ।
ତେଷାଂ ନୋ ବିବିଧା ଭାତି ସ୍ଥିତିଃ ପ୍ରକୃତିଭେଦତଃ ॥ ୭ ॥
କେଚିତ୍ ସଦା ସମାଧିସ୍ଥାଃ କେଚିନ୍ମୀମାଂସନେ ରତାଃ ।
ଅପରେ ଭକ୍ତିନିର୍ମଗ୍ନାଶ୍ଚାନ୍ୟେ କର୍ମସମାଶ୍ରୟାଃ ॥ ୮ ॥
ବ୍ୟବହାରପରାସ୍ତ୍ୱେକେ ବହିର୍ମୁଖନରା ଇବ ।
ତେଷୁ ଶ୍ରେୟାନ୍ ହି କତମ ଏତନ୍ନୋ ବକ୍ତୁମର୍ହସି ॥ ୯ ॥
ସ୍ୱସ୍ୱପକ୍ଷଂ ବୟଂ ବିଦ୍ମଃ ଶ୍ରେୟାଂସମିତି ବୈ ବିଧେ ।
ଇତି ପୃଷ୍ଟୋଽବଦଦ୍ ବ୍ରହ୍ମା ମତ୍ୱାଽନାଶ୍ୱସ୍ତମାନସାନ୍ ॥ ୧୦ ॥
ମୁନୀନ୍ଦ୍ରା ନାହମପ୍ୟେତଦ୍ୱେଦ୍ମି ସର୍ୱାତ୍ମନା ତତଃ ।
ଜାନୀୟାଦିମମର୍ଥଂ ତୁ ସର୍ୱଜ୍ଞଃ ପରମେଶ୍ୱରଃ ॥ ୧୧ ॥
ତତ୍ର ଯାମୋଽଥ ସମ୍ପ୍ରଷ୍ଟୁମିତ୍ୟୁକ୍ତ୍ୱା ତତ୍ର ତୈରୟୌ ।
ସଙ୍ଗମ୍ୟ ଦେବଦେବେଶଂ ବିଷ୍ଣୁନାଭିସମାଗତମ୍ ॥ ୧୨ ॥
ପପ୍ରଚ୍ଛ ଋଷିମୁଖ୍ୟାନାଂ ପ୍ରଶ୍ନଂ ତଂ ଲୋକସୃଡ୍ୱିଧିଃ ।
ପ୍ରଶ୍ନଂ ନିଶମ୍ୟ ଚ ଶିବୋ ଜ୍ଞାତ୍ୱା ବିଧିମନୋଗତମ୍ ॥ ୧୩ ॥
ମତ୍ୱାଽନାଶ୍ୱସ୍ତମନସ ଋଷୀନ୍ ଦେବୋ ବ୍ୟଚିନ୍ତୟତ୍ ।
କିଞ୍ଚିଦୁକ୍ତଂ ମୟାଽତ୍ରାପି ବ୍ୟର୍ଥମେବ ଭବେନ୍ନନୁ ॥ ୧୪ ॥
ସ୍ୱପକ୍ଷତ୍ୱେନ ଜାନୀୟୁରୃଷୟୋଽଶ୍ରଦ୍ଧୟା ଯୁତାଃ ।
ଇତି ମତ୍ୱା ପ୍ରତ୍ୟୁବାଚ ଦେବଦେବୋ ମହେଶ୍ୱରଃ ॥ ୧୫ ॥
ଶ୍ରୁଣୁଧ୍ୱଂ ମୁନୟୋ ନାହମପ୍ୟେତଦ୍ୱେଦ୍ମି ସୁସ୍ଫୁଟମ୍ ।
ଅତୋ ବିଦ୍ୟାଂ ଭଗବତୀଂ ଧ୍ୟାୟାମଃ ପରମେଶ୍ୱରୀମ୍ ॥୧୬ ॥
ତତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନିଗୂଢାର୍ଥମପି ବିଦ୍ମସ୍ତତଃ ପରମ୍ ।
ଇତ୍ୟୁକ୍ତା ମୁନୟଃ ସର୍ୱେ ବିଧିବିଷ୍ଣୁଶିବୈଃ ସହ ॥ ୧୭ ॥
ଦଧ୍ୟୁର୍ୱିଦ୍ୟାଂ ମହେଶାନୀଂ ତ୍ରିପୁରାଂ ଚିଚ୍ଛରୀରିଣୀମ୍ ।
ଏବଂ ସର୍ୱୈରଭିଧ୍ୟାତା ତ୍ରିପୁଆରା ଚିଚ୍ଛରୀରିଣୀ ॥ ୧୮ ॥
ଆବିରାସୀଚ୍ଚିଦାକାଶମୟୀ ଶବ୍ଦମୟୀ ପରା ।
ଅଭବଦ୍ ମେଘଗମ୍ଭୀରନିଃସ୍ୱନୋ ଗଗନାଙ୍ଗଣେ ॥ ୧୯ ॥
ବଦନ୍ତ୍ୱୃଷିଗଣାଃ କିଂ ବୋ ଧ୍ୟାତା ତଦ୍ଦ୍ରୁତମୀହିତମ୍ ।
ମତ୍ପରାଣାଂ ହି କେଷାଞ୍ଚିନ୍ନ ହୀୟେତାଭିବାଞ୍ଛିତମ୍ ॥ ୨୦ ॥
ଇତି ଶ୍ରୁତ୍ୱା ପରାଂ ବାଣୀଂ ପ୍ରଣେମୁର୍ମୁନିପୁଙ୍ଗବାଃ ।
ବ୍ରହ୍ମାଦୟୋଽପି ତଦନୁ ତୁଷ୍ଟୁବୁର୍ୱିବିଧୈଃ ସ୍ତବୈଃ ॥ ୨୧ ॥
ଅଥ ପ୍ରୋଚୁରୃଷିଗଣା ବିଦ୍ୟାଂ ତାଂ ତ୍ରିପୁରେଶ୍ୱରୀମ୍ ।
ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ମହେଶାନି ଶ୍ରୀବିଦ୍ୟେ ତ୍ରିପୁରେଶ୍ୱରି ॥ ୨୨ ॥
ଅଶେଷୋତ୍ପାଦୟିତ୍ରୀ ତ୍ୱଂ ସ୍ଥାପୟିତ୍ରୀ ନିଜାତ୍ମନି ।
ବିଲାପୟିତ୍ରୀ ସର୍ୱସ୍ୟ ପରମେଶ୍ୱରି ତେ ନମଃ ॥ ୨୩ ॥
ଅନୂତନା ସର୍ୱଦାଽସି ଯତୋ ନାସ୍ତି ଜନିସ୍ତବ ।
ନବାତ୍ମିକା ସଦା ତ୍ୱଂ ବୈ ଯତୋ ନାସ୍ତି ଜରା ତବ ॥ ୨୪ ॥
ସର୍ୱାଽସି ସର୍ୱସାରାଽସି ସର୍ୱଜ୍ଞା ସର୍ୱହର୍ଷିଣୀ ।
ଅସର୍ୱାଽସର୍ୱଗାଽସାରାଽସର୍ୱଜ୍ଞାଽସର୍ୱହର୍ଷିଣୀ ॥ ୨୫ ॥
ଦେବି ଭୂୟୋ ନମସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ପୁରସ୍ତାତ୍ ପୃଷ୍ଠତୋଽପି ଚ ।
ଅଧସ୍ତାଦୂର୍ଧ୍ୱତଃ ପାର୍ଶ୍ୱେ ସର୍ୱତସ୍ତେ ନମୋ ନମଃ ॥ ୨୬ ॥
ବ୍ରୂହି ଯତ୍ତେଽପରଂ ରୂପମୈଶ୍ୱର୍ୟଂ ଜ୍ଞାନମେବ ଚ ।
ଫଲଂ ତତ୍ସାଧନଂ ମୁଖ୍ୟଂ ସାଧକଂ ସିଦ୍ଧମେବ ଚ ॥ ୨୭ ॥
ସିଦ୍ଧେସ୍ତୁ ପରମାଂ କାଷ୍ଠାଂ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମମେବ ଚ ।
ଦେବ୍ୟେତତ୍ କ୍ରମତୋ ବ୍ରୂହି ଭୂୟସ୍ତୁଭ୍ୟଂ ନମୋ ନମଃ ॥ ୨୮ ॥
ଇତ୍ୟାପୃଷ୍ଟା ମହାବିଦ୍ୟା ପ୍ରବକ୍ତୁମୁପଚକ୍ରମେ ।
ଦୟମାନା ଋଷିଗଣେ ସ୍ପଷ୍ଟାର୍ଥଂ ପରମଂ ବଚଃ ॥ ୨୯ ॥
ଶ୍ରୁଣୁଧ୍ୱମୃଷୟଃ ସର୍ୱଂ ପ୍ରବକ୍ଷ୍ୟାମି କ୍ରମେଣ ତତ୍ ।
ଅମୃତଂ ହ୍ୟାଗମାମ୍ଭୋଧେ ସମୁଦ୍ଧୃତ୍ୟ ଦଦାମି ବଃ ॥ ୩୦ ॥
ଯତ୍ର ସର୍ୱଂ ଜଗଦିଦଂ ଦର୍ପଣପ୍ରତିବିମ୍ବବତ୍ ।
ଉତ୍ପନ୍ନଂ ଚ ସ୍ଥିତଂ ଲୀନଂ ସର୍ୱେଷାଂ ଭାସତେ ସଦା ॥ ୩୧ ॥
ଯଦେବ ଜଗଦାକାରଂ ଭାସତେଽବିଦିତାତ୍ମନାମ୍ ।
ଯଦ୍ୟୋଗିନାଂ ନିର୍ୱିକଲ୍ପଂ ବିଭାତ୍ୟାତ୍ମନି କେବଲମ୍ ॥ ୩୨ ॥
ଗମ୍ଭୀରସ୍ତିମିତାମ୍ଭୋଧିରିବ ନିଶ୍ଚଲଭାସନମ୍ ।
ଯତ୍ ସୁଭକ୍ତିଐରତିଶୟପ୍ରୀତ୍ୟା କୈତବବର୍ଜନାତ୍ ॥ ୩୩ ॥
ସ୍ୱଭାବସ୍ୟ ସ୍ୱରସତୋ ଜ୍ଞାତ୍ୱାପି ସ୍ୱାଦ୍ୱୟଂ ପଦମ୍ ।
ବିଭେଦଭାବମାହୃତ୍ୟ ସେବ୍ୟତେଽତ୍ୟନ୍ତତତ୍ପରୈଃ ॥ ୩୪ ॥
ଅକ୍ଷାନ୍ତଃକରଣାଦୀନାଂ ପ୍ରାଣସୂତ୍ରଂ ଯଦାନ୍ତରମ୍ ।
ଯଦଭାନେ ନ କିଞ୍ଚିତ୍ ସ୍ୟାଦ୍ୟଚ୍ଛାସ୍ତ୍ରୈରଭିଲକ୍ଷିତମ୍ ॥ ୩୫ ॥
ପରା ସା ପ୍ରତିଭା ଦେବ୍ୟାଃ ପରଂ ରୂପଂ ମମେରିତମ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡାନାମନେକାନାଂ ବହିରୂର୍ଧ୍ୱେ ସୁଧାମ୍ବୁଧୌ ॥ ୩୬ ॥
ମଣିଦ୍ୱୀପେ ନୀପବନେ ଚିନ୍ତାମଣିସୁମନ୍ଦିରେ ।
ପଞ୍ଚବ୍ରହ୍ମମୟେ ମଞ୍ଚେ ରୂପଂ ତ୍ରୈପୁରସୁନ୍ଦରମ୍ ॥ ୩୭ ॥
ଅନାଦିମିଥୁନଂ ଯତ୍ତଦପରାଖ୍ୟମୃଷୀଶ୍ୱରାଃ ।
ତଥା ସଦାଶିବେଶାନୌ ବିଧିବିଷ୍ଣୁତ୍ରିଲୋଚନାଃ ॥ ୩୮ ॥
ଗଣେଶସ୍କନ୍ଦଦିକ୍ପାଲାଃ ଶକ୍ତୟୋ ଗଣଦେବତାଃ ।
ଯାତୁଧାନାଃ ସୁରା ନାଗା ଯକ୍ଷକିମ୍ପୁରୁଷାଦୟଃ ॥ ୩୯ ॥
ପୂଜ୍ୟାଃ ସର୍ୱା ମମ ତନୂରପରାଃ ପରିକୀର୍ତିତାଃ ।
ମମ ମାୟାବିମୂଢାସ୍ତୁ ମାଂ ନ ଜାନନ୍ତି ସର୍ୱତଃ ॥ ୪୦ ॥
ପୂଜିତାଽହମେବ ସର୍ୱୈର୍ଦଦାମି ଫଲମୀହିତମ୍ ।
ନ ମତ୍ତୋଽନ୍ୟା କାଚିଦସ୍ତି ପୂଜ୍ୟା ବା ଫଲଦାୟିନୀ ॥ ୪୧ ॥
ଯଥା ଯୋ ମାଂ ଭାବୟତି ଫଲଂ ମତ୍ ପ୍ରାପ୍ନୁୟାତ୍ତଥା ।
ମମୈଶ୍ୱର୍ୟମୃଷିଗଣା ଅପରିଚ୍ଛିନ୍ନମୀରିତମ୍ ॥ ୪୨ ॥
ଅନପେକ୍ଷ୍ୟୈବ ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ ଅହମଦ୍ୱୟୀଚିନ୍ମୟୀ ।
ସ୍ଫୁରାମ୍ୟନନ୍ତଜଗଦାକାରେଣ ଋଷିପୁଙ୍ଗବାଃ ॥ ୪୩ ॥
ତଥା ସ୍ଫୁରନ୍ତ୍ୟପି ସଦା ନାତ୍ୟେମ୍ୟଦ୍ୱୈତଚିଦ୍ୱପୁଃ ।
ଏତନ୍ମେ ମୁଖ୍ୟମୈଶ୍ୱର୍ୟଂ ଦୁର୍ଘଟାର୍ଥବିଭାବନମ୍ ॥ ୪୪ ॥
ମମୈଶ୍ୱର୍ୟଂ ତୁ ଋଷୟଃ ପଶ୍ୟଧ୍ୱଂ ସୂକ୍ଷ୍ମୟା ଦୃଶା ।
ସର୍ୱାଶ୍ରୟା ସର୍ୱଗତା ଚାପ୍ୟହଂ କେବଲା ସ୍ଥିତା ॥ ୪୫ ॥
ସ୍ୱମାୟଯା ସ୍ୱମଜ୍ଞାତ୍ୱା ସଂସରନ୍ତୀ ଚିରାଦହମ୍ ।
ଭୂୟୋ ବିଦିତ୍ୱା ସ୍ୱାତ୍ମାନଂ ଗୁରୋଃ ଶିଷ୍ୟପଦଂ ଗତା ॥ ୪୬ ॥
ନିତ୍ୟମୁକ୍ତା ପୁନର୍ମୁକ୍ତା ଭୂୟୋ ଭୂୟୋ ଭବାମ୍ୟହମ୍ ।
ନିରୁପାଦାନସମ୍ଭାରଂ ସୃଜାମି ଜଗଦୀଦୃଶମ୍ ॥ ୪୭ ॥
ଇତ୍ୟାଦି ସନ୍ତି ବହୁଧା ମମୈଶ୍ୱର୍ୟପରମ୍ପରାଃ ।
ନ ତଦ୍ ଗଣୟିତୁଂ ଶକ୍ୟଂ ସହସ୍ରବଦନେନ ବା ॥ ୪୮ ॥
ଶ୍ରୁଣ୍ୱନ୍ତୁ ସଙ୍ଗ୍ରହାଦ୍ ବକ୍ଷ୍ୟେ ମଦୈଶ୍ୱର୍ୟସ୍ୟ ଲେଶତଃ ।
ଜଗଦ୍ୟାତ୍ରା ବିଚିତ୍ରେୟଂ ସର୍ୱତଃ ସମ୍ପ୍ରସାରିତା ॥ ୪୯ ॥
ମମ ଜ୍ଞାନଂ ବହୁବିଧଂ ଦ୍ୱୈତାଦ୍ୱୈତାଦିଭେଦତଃ ।
ପରାପରବିଭେଦାଚ୍ଚ ବହୁଧା ଚାପି ତତ୍ଫଲମ୍ ॥ ୫୦ ॥
ଦ୍ୱୈତଜ୍ଞାନଂ ତୁ ବିବିଧଂ ଦ୍ୱିତୀୟାଲମ୍ବନଂ ଯତଃ ।
ଧ୍ୟାନମେବ ତୁ ତତ୍ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସ୍ୱପ୍ନରାଜ୍ୟାଦିସମ୍ମିତମ୍ ॥ ୫୧ ॥
ତଚ୍ଚାପି ସଫଲଂ ଜ୍ଞେୟଂ ନିୟତ୍ୟା ନିୟତଂ ଯତଃ ।
ଅପରଂ ଚାପି ବିବିଧଂ ତତ୍ର ମୁଖ୍ୟଂ ତଦେବ ହି ॥ ୫୨ ॥
ପ୍ରୋକ୍ତମୁଖ୍ୟାପରମୟଂ ଧ୍ୟାନଂ ମୁଖ୍ୟ ଫଲକ୍ରମମ୍ ।
ଅଦ୍ୱୈତବିଜ୍ଞାନମେବ ପରବିଜ୍ଞାନମୀରିତମ୍ ॥ ୫୩ ॥
ମାମନାରାଧ୍ୟ ପରମାଂ ଚିରଂ ବିଦ୍ୟାଂ ତୁ ଶ୍ରୀମତୀମ୍ ।
କଥଂ ପ୍ରାପ୍ୟେତ ପରମାଂ ବିଦ୍ୟାମଦ୍ୱୈତସଂଜ୍ଞିକାମ୍ ॥ ୫୪ ॥
ତଦେବାଦ୍ୱୈତବିଜ୍ଞାନଂ କେବଲା ଯା ପରା ଚିତିଃ ।
ତସ୍ୟାଃ ଶୁଦ୍ଧଦଶାମର୍ଶୋ ଦ୍ୱୈତାମର୍ଶାଭିଭାବକଃ ॥ ୫୫ ॥
ଚିତ୍ତଂ ଯଦା ସ୍ୱମାତ୍ମାନଂ କେବଲଂ ହ୍ୟଭିସମ୍ପତେତ୍ ।
ତଦେବାନୁବିଭାତଂ ସ୍ୟାଦ୍ ବିଜ୍ଞାନମୃଷିସତ୍ତମାଃ ॥ ୫୬ ॥
ଶ୍ରୁତିତୋ ଯୁକ୍ତିତୋ ବାପି କେବଲାତ୍ମବିଭାସନମ୍ ।
ଦେହାଦ୍ୟାତ୍ମାବଭାସସ୍ୟ ନାଶନଂ ଜ୍ଞାନମୁଚ୍ୟତେ ॥ ୫୭ ॥
ତଦେବ ଭବତି ଜ୍ଞାନଂ ଯଜ୍ଜ୍ଞାନେନ ତୁ କିଞ୍ଚନ ।
ଭାସମାନମପି କ୍ୱାପି ନ ବିଭାୟାତ୍ କଥଞ୍ଚନ ॥ ୫୮ ॥
ତଦେବାଦ୍ୱୈତବିଜ୍ଞାନଂ ଯଦ୍ୱିଜ୍ଞାନେନ କିଞ୍ଚନ ।
ଅବିଜ୍ଞାତଂ ନୈବ ଭବେତ୍ କଦାଚିଲ୍ଲେଶତୋଽପି ଚ ॥ ୫୯ ॥
ସର୍ୱବିଜ୍ଞାନାତ୍ମରୂପଂ ଯଦ୍ୱିଜ୍ଞାନଂ ଭବେତ୍ ଖଲୁ ।
ତଦେବାଦ୍ୱୈତବିଜ୍ଞାନଂ ପରମଂ ତାପସୋତ୍ତମାଃ ॥ ୬୦ ॥
ଜାତେ ଯାଦୃଶବିଜ୍ଞାନେ ସଂଶୟାଶ୍ଚିରସମ୍ଭୃତାଃ ।
ବାୟୁନେବାଭ୍ରଜାଲାନି ବିଲୀୟନ୍ତେ ପରଂ ହି ତତ୍ ॥ ୬୧ ॥
କାମାଦିବାସନାଃ ସର୍ୱା ଯସ୍ମିନ୍ ସନ୍ତି ନ କିଞ୍ଚନ ।
ସ୍ୟୁର୍ଭଗ୍ନଦଂଷ୍ଟ୍ରାହିରିବ ତଦ୍ୱିଜ୍ଞାନଂ ପରଂ ସ୍ମୃତମ୍ ॥ ୬୨ ॥
ବିଜ୍ଞାନସ୍ୟ ଫଲଂ ସର୍ୱଦୁଃଖାନାଂ ବିଲୟୋ ଭବେତ୍ ।
ଅତ୍ୟନ୍ତାଭୟସମ୍ପ୍ରାପ୍ତିର୍ମୋକ୍ଷ ଇତ୍ୟୁଚ୍ୟତେ ଫଲମ୍ ॥ ୬୩ ॥
ଭୟଂ ଦ୍ୱିତୀୟସଙ୍କାଲ୍ପାଦଦ୍ୱୈତେ ବିଦିତେ ଦୃଢମ୍ ।
କୁତଃ ସ୍ୟାଦ୍ ଦ୍ୱୈତସଙ୍କଲ୍ପସ୍ତମଃ ସୂର୍ୟୋଦୟେ ଯଥା ॥ ୬୪ ॥
ଋଷୟୋ ନ ଭୟଂ କ୍ୱାପି ଦ୍ୱୈତସଙ୍କଲ୍ପବର୍ଜନେ ।
ଅତୋ ଯତ୍ଫଲାନ୍ୟତ୍ ସ୍ୟାତ୍ତଦ୍ଭୟଂ ସର୍ୱଥା ଭବେତ୍ ॥ ୬୫ ॥
ଅନ୍ତବତ୍ତୁ ଦ୍ୱିତୀୟଂ ସ୍ୟାଦ୍ ଭୂୟୋ ଲୋକେ ସମୀକ୍ଷଣାତ୍ ।
ସାନ୍ତେ ଭୟଂ ସର୍ୱଥୈବାଭୟଂ ତସ୍ମାତ୍ କୁତୋ ଭବେତ୍ ॥ ୬୬ ॥
ସଂୟୋଗୋ ବିପ୍ରୟୋଗାନ୍ତଃ ସର୍ୱଥୈବ ବିଭାବିତଃ ।
ଫଲୟୋଗୋଽପି ତସ୍ମାଦ୍ଧି ବିନଶ୍ୟେଦିତି ନିଶ୍ଚୟଃ ॥ ୬୭ ॥
ଯାବଦନ୍ୟତ୍ ଫଲଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଭୟଂ ତାବତ୍ପ୍ରକୀର୍ତିତମ୍ ।
ତଦେବାଭୟରୂପଂ ତୁ ଫଲଂ ସର୍ୱେ ପ୍ରଚକ୍ଷତେ ॥ ୬୮ ॥
ଯଦାତ୍ମନୋଽନନ୍ୟଦେବ ଫଲଂ ମୋକ୍ଷଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ ।
ଜ୍ଞାତା ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେୟମପି ଫଲଂ ଚୈକଂ ଯଦା ଭବେତ୍ ॥ ୬୯ ॥
ତଦା ହି ପରମୋ ମୋକ୍ଷଃ ସର୍ୱଭୀତିବିବର୍ଜିତଃ ।
ଜ୍ଞାନଂ ବିକଲ୍ପସଙ୍କଲ୍ପହାନଂ ମୌଢ୍ୟବିବର୍ଜିତମ୍ ॥ ୭୦ ॥
ଜ୍ଞାତୁଃ ସ୍ୱଚ୍ଛାତ୍ମରୂପଂ ତଦାଦାବନୁପଲକ୍ଷିତମ୍ ।
ଉପଲକ୍ଷକ ଏବାତୋ ଗୁରୁଃ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ଚ ନେତରତ୍ ॥ ୭୧ ॥
ଏତଦେବ ହି ବିଜ୍ଞେୟସ୍ୱରୂପମଭିଧୀୟତେ ।
ଜ୍ଞାତୃଜ୍ଞାନଜ୍ଞେୟଗତୋ ଯାବଦ୍ ଭେଦୋଽବଭାସତେ ॥ ୭୨ ॥
ତାବଜ୍ଜ୍ଞାତା ଜ୍ଞାନମପି ଜ୍ଞେୟଂ ବା ନ ଭବେତ୍ କ୍ୱଚିତ୍ ।
ଯଦା ଭେଦୋ ବିଗଲିତୋ ଜ୍ଞାତ୍ରାଦୀନାଂ ମିଥଃ ସ୍ଥିତଃ ॥ ୭୩ ॥
ତଦା ଜ୍ଞାତ୍ରାଦିସମ୍ପତ୍ତିରେତଦେବ ଫଲଂ ସ୍ମୃତମ୍ ।
ଜ୍ଞାତ୍ରାଦିଫଲପର୍ୟନ୍ତଂ ନ ଭେଦୋ ବସ୍ତୁତୋ ଭବେତ୍ ॥ ୭୪ ॥
ବ୍ୟବହାରପ୍ରସିଦ୍ଧ୍ୟର୍ଥଂ ଭେଦସ୍ତତ୍ର ପ୍ରକଲ୍ପିତଃ ।
ଅତୋଽପୂର୍ୱଂ ଲଭ୍ୟମତ୍ର ଫଲଂ ନାସ୍ତ୍ୟେବ କିଞ୍ଚନ ॥ ୭୫ ॥
ଆତ୍ମୈବ ମାୟଯା ଜ୍ଞାତୃଜ୍ଞାନଜ୍ଞେୟଫଲାତ୍ମନା ।
ଯାବଦ୍ଭାତି ଭବେତ୍ତାବତ୍ ସଂସାରୋ ହ୍ୟଚଲୋପମଃ ॥ ୭୬ ॥
ଯଦା କଥଞ୍ଚିଦେତତ୍ତୁ ଭାୟାଦ୍ ଭେଦବିବର୍ଜିତମ୍ ।
ସଂସାରୋ ବିଲୟଂ ଯାୟାଚ୍ଛିନ୍ନାଭ୍ରମିବ ବାୟୁନା ॥ ୭୭ ॥
ଏବଂବିଧମହାମୋକ୍ଷେ ତତ୍ପରତ୍ୱଂ ହି ସାଧନମ୍ ।
ତତ୍ପରତ୍ୱେ ତୁ ସମ୍ପୂର୍ଣେ ନାନ୍ୟତ୍ ସାଧନମିଷ୍ୟତେ ॥ ୭୮ ॥
ଅପୂର୍ଣେ ତତ୍ପରତ୍ୱେ ତୁ କିଂ ସହସ୍ରସୁସାଧନୈଃ ।
ତସ୍ମାତ୍ତାତ୍ପର୍ୟମେବ ସ୍ୟାନ୍ମୁଖ୍ୟଂ ମୋକ୍ଷସ୍ୟ ସାଧନମ୍ ॥ ୭୯ ॥
ତାତ୍ପର୍ୟଂ ସର୍ୱଥୈତତ୍ତୁ ସାଧୟାମୀତି ସଂସ୍ଥିତିଃ ।
ଯସ୍ତାତ୍ପର୍ୟେଣ ସଂୟୁକ୍ତଃ ସର୍ୱଥା ମୁକ୍ତ ଏବ ସଃ ॥ ୮୦ ॥
ଦିନୈର୍ମାସୈର୍ୱତ୍ସରୈର୍ୱା ମୁକ୍ତଃ ସ୍ୟାଦ୍ୱାଽନ୍ୟଜନ୍ମନି ।
ବୁଦ୍ଧିନୈର୍ମଲ୍ୟଭେଦେନ ଚିରଶୀଘ୍ରବ୍ୟବସ୍ଥିତିଃ ॥ ୮୧ ॥
ବୁଦ୍ଧୌ ତୁ ବହବୋ ଦୋଷାଃ ସନ୍ତି ସର୍ୱାର୍ଥନାଶନାଃ ।
ଯୈର୍ଜନାଃ ସତତଂ ତ୍ୱେବଂ ପଚ୍ୟନ୍ତେ ଘୋରସଂସୃତୌ ॥ ୮୨ ॥
ତତ୍ରାଦ୍ୟଃ ସ୍ୟାଦନାଶ୍ୱାସୋ ଦ୍ୱିତୀୟଃ କାମବାସନା ।
ତୃତୀୟୋ ଜାଡ୍ୟତା ପ୍ରୋକ୍ତା ତ୍ରିଧୈବଂ ଦୋଷସଙ୍ଗ୍ରହଃ ॥ ୮୩ ॥
ଦ୍ୱିବିଧଃ ସ୍ୟାଦନାଶ୍ୱାସଃ ସଂଶୟଶ୍ଚ ବିପର୍ୟଯଃ ।
ମୋକ୍ଷୋଽସ୍ତି ନାସ୍ତି ବେତ୍ୟାଦ୍ୟଃ ସଂଶୟଃ ସମୁଦାହୃତଃ ॥ ୮୪ ॥
ନାସ୍ତ୍ୟେବ ମୋକ୍ଷ ଇତ୍ୟାଦ୍ୟୋ ଭବେଦତ୍ର ବିପର୍ୟଯଃ ।
ଏତଦ୍ଦ୍ୱୟଂ ତୁ ତାତ୍ପର୍ୟେ ମୁଖ୍ୟଂ ସ୍ୟାତ୍ ପ୍ରତିବନ୍ଧକମ୍ ॥ ୮୫ ॥
ବିପରୀତ ନିଶ୍ଚୟେନ ନଶ୍ୟେଦେତଦ୍ ଦ୍ୱୟଂ କ୍ରମାତ୍ ।
ଅତ୍ରୋପାୟୋ ମୁଖ୍ୟତମୋ ମୂଲଚ୍ଛେଦୋ ନ ଚାପରଃ ॥ ୮୬ ॥
ଅନାଶ୍ୱାସସ୍ୟ ମୂଲଂ ତୁ ବିରୁଦ୍ଧତର୍କଚିନ୍ତନମ୍ ।
ତତ୍ପରିତ୍ୟଜ୍ୟ ସତ୍ତର୍କାବର୍ତନସ୍ୟ ପ୍ରସାଧନେ ॥ ୮୭ ॥
ବିପରୀତୋ ନିଶ୍ଚୟଃ ସ୍ୟାଦ୍ ମୂଲଚ୍ଛେଦନପୂର୍ୱକଃ ।
ତତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧାସମୁଦୟାଦନାଶ୍ୱାସଃ ପ୍ରଣଶ୍ୟତି ॥ ୮୮ ॥
କାମାଦିବାସନା ବୁଦ୍ଧେଃ ଶ୍ରବଣେ ପ୍ରତିବନ୍ଧିକା ।
କାମାଦିବାସନାବିଷ୍ଟା ବୁଦ୍ଧିର୍ନୈବ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ ୮୯ ॥
ଲୋକେଽପି କାମୀ କାମ୍ୟସ୍ୟ ସଦା ଧ୍ୟାନୈକତତ୍ପରଃ ।
ପୁରଃସ୍ଥିତଂ ନ ପଶ୍ୟେଚ୍ଚ ଶ୍ରୋତ୍ରୋକ୍ତଂ ଶ୍ରୁଣୁୟାନ୍ନ ଚ ॥ ୯୦ ॥
କାମାଦିବାସିତସ୍ୟୈବଂ ଶ୍ରୁତଂ ଚାଶ୍ରୁତସମ୍ମିତମ୍ ।
କାମାଦିବାସନାଂ ତସ୍ମାଜ୍ଜୟେଦ୍ ବୈରାଗ୍ୟସମ୍ପଦା ॥ ୯୧ ॥
ସନ୍ତି କାମକ୍ରୋଧମୁଖା ବାସନାସ୍ତୁ ସହସ୍ରଶଃ ।
ତତ୍ର କାମୋ ମୂଲଭୂତସ୍ତନ୍ନାଶେ ନହି କିଞ୍ଚନ ॥ ୯୨ ॥
ତତୋ ବୈରାଗ୍ୟସଂୟୋଗାଦ୍ ନାଶୟେତ୍ କାମବାସନାମ୍ ।
ଆଶା ହି କାମଃ ସମ୍ପ୍ରୋକ୍ତ ଏତନ୍ମେ ସ୍ୟାଦିତି ସ୍ଥିତା ॥ ୯୩ ॥
ଶକ୍ୟେଷୁ ସ୍ଥୂଲଭୂତା ସା ସୂକ୍ଷ୍ମାଽଶକ୍ୟେଷୁ ସଂସ୍ଥିତା ।
ଦୃଢବୈରାଗ୍ୟଯୋଗେନ ସର୍ୱାଂ ତାଂ,ପ୍ରବିନାଶୟେତ୍ ॥ ୯୪ ॥
ତତ୍ର ମୂଲଂ କାମ୍ୟଦୋଷପରାମର୍ଶଃ ପ୍ରତିକ୍ଷଣମ୍ ।
ବୈମୁଖ୍ୟଂ ବିଷୟେଭ୍ୟଶ୍ଚ ବାସନା ନାଶୟେଦିତି ॥ ୯୫ ॥
ଯସ୍ତୃତୀୟୋ ବୁଦ୍ଧିଦୋଷୋ ଜାଡ୍ୟରୂପୋ ବ୍ୟବସ୍ଥିତଃ ।
ଅସାଧ୍ୟଃ ସୋଽଭ୍ୟାସମୁଖୈଃ ସର୍ୱଥା ଋଷିସତ୍ତମାଃ ॥ ୯୬ ॥
ଯେନ ତାତ୍ପର୍ୟତଶ୍ଚାପି ଶ୍ରୁତଂ ବୁଦ୍ଧିମନାରୁହେତ୍ ।
ତଜ୍ଜାଡ୍ୟଂ ହି ମହାନ୍ ଦୋଷଃ ପୁରୁଷାର୍ଥବିନାଶନଃ ॥ ୯୭ ॥
ତତ୍ରାତ୍ମଦେବତାସେବାମୃତେ ନାନ୍ୟଦ୍ଧି କାରଣମ୍ ।
ସେବାୟାସ୍ତାରତମ୍ୟେନ ଜାଡ୍ୟଂ ତସ୍ୟ ହରାମ୍ୟହମ୍ ॥ ୯୮ ॥
ଜାଡ୍ୟାଲ୍ପାନଲ୍ପଭାବେନ ସଦ୍ୟୋ ବା ପରଜନ୍ମନି ।
ଭବେତ୍ତସ୍ୟ ଫଲପ୍ରାପ୍ତିର୍ଜାଡ୍ୟସଂୟୁକ୍ତଚେତସଃ ॥ ୯୯ ॥
ସର୍ୱସାଧନସମ୍ପତ୍ତିର୍ମମୈବ ପ୍ରଣିଧାନତଃ ।
ଉପୟାତି ଚ ଯୋ ଭକ୍ତ୍ୟା ସର୍ୱଦା ମାମକୈତବାତ୍ ॥ ୧୦୦ ॥
ସ ସାଧନପ୍ରତ୍ୟନୀକଂ ବିଧୂୟାଶୁ କୃତୀ ଭବେତ୍ ।
ଯସ୍ତୁ ମାମୀଶ୍ୱରୀଂ ସର୍ୱବୁଦ୍ଧିପ୍ରସରକାରିଣୀମ୍ ॥ ୧୦୧ ॥
ଅନାଦୃତ୍ୟ ସାଧନୈକପରଃ ସ୍ୟାଦ୍ ମୂଢଭାବତଃ ।
ପଦେ ପଦେ ବିହନ୍ୟେତ ଫଲଂ ପ୍ରାପ୍ୟେତ ବା ନ ବା ॥ ୧୦୨ ॥
ତସ୍ମାତ୍ତୁ ଋଷୟୋ ମୁଖ୍ୟଂ ତାତ୍ପର୍ୟଂ ସାଧନଂ ଭବେତ୍ ।
ଏବଂ ତାତ୍ପର୍ୟବାନେବ ସାଧକଃ ପରମଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ ୧୦୩ ॥
ତତ୍ର ମଦ୍ଭକ୍ତିୟୁକ୍ତସ୍ତୁ ସାଧକଃ ସର୍ୱପୂଜିତଃ ।
ସିଦ୍ଧିରାତ୍ମବ୍ୟବସିତିର୍ଦେହାନାତ୍ମତ୍ୱଭାବନା ॥ ୧୦୪ ॥
ଆତ୍ମତ୍ୱଭାବନଂ ନୂନଂ ଶରୀରାଦିଷୁ ସଂସ୍ଥିତମ୍ ।
ତଦଭାବନମାତ୍ରଂ ତୁ ସିଦ୍ଧିର୍ମୌଢ୍ୟବିବର୍ଜିତମ୍ ॥ ୧୦୫ ॥
ଆତ୍ମା ବ୍ୟବସିତଃ ସର୍ୱୈରପି ନୋ କେବଲାତ୍ମନା ।
ଅତ ଏବ ତୁ ସମ୍ପ୍ରାପ୍ତା ମହାନର୍ଥପରମ୍ପରା ॥ ୧୦୬ ॥
ତସ୍ମାତ୍ କେବଲଚିନ୍ମାତ୍ରଂ ଯଦ୍ ଦେହାଦ୍ୟବଭାସକମ୍ ।
ତନ୍ମାତ୍ରାତ୍ମବ୍ୟବସିତିଃ ସର୍ୱସଂଶୟନାଶିନୀ ॥ ୧୦୭ ॥
ସିଦ୍ଧିରିତ୍ୟୁଚ୍ୟତେ ପ୍ରାଜ୍ଞୈର୍ନାତଃ ସିଦ୍ଧିରନନ୍ତରା ।
ସିଦ୍ଧୟଃ ଖେଚରତ୍ୱାଦ୍ୟା ଅଣିମାଦ୍ୟାସ୍ତଥୈବ ଚ ॥ ୧୦୮ ॥
ଆତ୍ମବିଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧେସ୍ତୁ କଲାଂ ନାର୍ହନ୍ତି ଷୋଡଶୀମ୍ ।
ତାଃ ସର୍ୱାସ୍ତୁ ପରିଚ୍ଛିନ୍ନାଃ ସିଦ୍ଧୟୋ ଦେଶକାଲତଃ ॥ ୧୦୯ ॥
ଇୟଂ ସ୍ୟାଦପରିଚ୍ଛିନ୍ନାଃ ସ୍ୱାତ୍ମବିଦ୍ୟା ଶିବାତ୍ମିକା ।
ସ୍ୱାତ୍ମବିଦ୍ୟାସାଧନେଷୁ ତାଃ ସର୍ୱାଃ ସୁପ୍ରତିଷ୍ଠିତାଃ ॥ ୧୧୦ ॥
ଆତ୍ମବିଦ୍ୟାବିଧାବେତାସ୍ତ୍ୱନ୍ତରାୟପ୍ରୟୋଜକାଃ ।
କିଂ ତାଭିରିନ୍ଦ୍ରଜାଲାତ୍ମସିଦ୍ଧିତୁଲ୍ୟାଭିରୀହିତମ୍ ॥ ୧୧୧ ॥
ଯସ୍ୟ ସାକ୍ଷାଦ୍ ବ୍ରହ୍ମପଦମପି ସ୍ୟାତ୍ତୃଣସମ୍ମିତମ୍ ।
କିୟନ୍ତ୍ୟେତାଃ ସିଦ୍ଧୟୋ ବୈ କାଲକ୍ଷପଣହେତବଃ ॥ ୧୧୨ ॥
ତସ୍ମାତ୍ ସିଦ୍ଧିର୍ନେତରା ସ୍ୟାଦାତ୍ମବିଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧିତଃ ।
ଯୟାଽତ୍ୟନ୍ତଶୋକନାଶୋ ଭବେଦାନନ୍ଦସାନ୍ଦ୍ରତା ॥ ୧୧୩ ॥
ସୈବ ସିଦ୍ଧିର୍ନେତରା ତୁ ମୃତ୍ୟୁଗ୍ରାସବିମୋଚିନୀ ।
ଇୟମାତ୍ମଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧିର୍ୱିବିଧାଭ୍ୟାସଭେଦତଃ ॥ ୧୧୪ ॥
ବୁଦ୍ଧିନୈର୍ମଲ୍ୟଭେଦାଚ୍ଚ ପରିପାକବିଭେଦତଃ ।
ସଂକ୍ଷେପତସ୍ତୁ ତ୍ରିବିଧା ଚୋତ୍ତମା ମଧ୍ୟମାଽଧମା ॥ ୧୧୫ ॥
ଲୋକେ ଦ୍ୱିଜାନାମୃଷୟଃ ପଠିତଶ୍ରୁତିସମ୍ମିତା ।
ମେଧୟା ଚ ମହାଭ୍ୟାସାଦ୍ ବ୍ୟାପାରଶତସଙ୍କୁଲା ॥ ୧୧୬ ॥
ଅପ୍ୟସ୍ଖଲିତବର୍ଣା ଯା ପଠିତା ଶ୍ରୁତିରୁତ୍ତମା ।
ସମାହିତସ୍ୟ ବ୍ୟାପାରେଽସମାହିତସ୍ୟ ଚାନ୍ୟଦା ॥ ୧୧୭ ॥
ପୂର୍ୱବଦ୍ୟାଽପ୍ୟସ୍ଖଲିତା ପଠିତା ମଧ୍ୟମା ଶ୍ରୁତିଃ ।
ଯା ସଦା ହ୍ୟନୁସନ୍ଧାନୟୋଗାଦେବ ଭବେତ୍ତଥା ॥ ୧୧୮ ॥
ପଠିତା ଶ୍ରୁତିରତ୍ୟନ୍ତାସ୍ଖଲିତା ତ୍ୱଧମା ହି ସା ।
ଏବମେବାତ୍ମବିଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧିରୁକ୍ତା ତ୍ରିଧର୍ଷୟଃ ॥ ୧୧୯ ॥
ଯା ମହାବ୍ୟବହାରେଷୁ ପ୍ରତିସନ୍ଧାନବର୍ଜନେ ।
ଅନ୍ୟଦା ତଦ୍ୱର୍ଜନେ ବା ସର୍ୱଦା ପ୍ରତିସନ୍ଧିତଃ ॥ ୧୨୦ ॥
ଅନ୍ୟୂନାଧିକଭାବା ସ୍ୟାତ୍ସୋତ୍ତମା ମଧ୍ୟମାଽଧମା ।
ଅତ୍ରୋତ୍ତମୈବ ସଂସିଦ୍ଧେଃ ପରା କାଷ୍ଠା ନିରୂପିତା ॥ ୧୨୧ ॥
ସ୍ୱପ୍ନାଦିଷ୍ୱପ୍ୟବସ୍ଥାସୁ ଯଦା ସ୍ୟାତ୍ପରମା ସ୍ଥିତିଃ ।
ବିଚାରକ୍ଷଣତୁଲ୍ୟେବ ସିଦ୍ଧିଃ ସା ପରମୋତ୍ତମା ॥ ୧୨୨ ॥
ସର୍ୱତ୍ର ବ୍ୟବହାରେଷୁ ଯତ୍ନାତ୍ ସଂସ୍କାରବୋଧତଃ ।
ଯଦା ପ୍ରବୃତ୍ତିଃ ସିଦ୍ଧେଃ ସା ପରା କାଷ୍ଠା ସମୀରିତା ॥ ୧୨୩ ॥
ଅୟତ୍ନେନୈବ ପରମେ ସ୍ଥିତିଃ ସଂବେଦନାତ୍ମନି ।
ଅବ୍ୟାହତା ଯଦା ସିଦ୍ଧିସ୍ତଦା କାଷ୍ଠାଂ ସମାଗତା ॥ ୧୨୪ ॥
ବ୍ୟବହାରପରୋ ଭାବାନ୍ ପଶ୍ୟନ୍ନପି ନ ପଶ୍ୟତି ।
ଦ୍ୱୈତଂ ତଦା ହି ସା ସିଦ୍ଧିଃ ପୂର୍ଣତାମଭିସଙ୍ଗତା ॥ ୧୨୫ ॥
ଜାଗରାଦୌ ବ୍ୟବହରନ୍ନପି ନିଦ୍ରିତବଦ୍ ଯଦା ।
ସ୍ଥିତିସ୍ତଦା ହି ସା ସିଦ୍ଧିଃ ପୂର୍ଣତାମଭିସଙ୍ଗତା ॥ ୧୨୬ ॥
ଏବଂ ସିଦ୍ଧିମନୁପ୍ରାପ୍ତଃ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମ ଉଚ୍ୟତେ ।
ବ୍ୟବହାରପରୋ ନିତ୍ୟଂ ନ ସମାଧିଂ ବିମୁଞ୍ଚତି ॥ ୧୨୭ ॥
କଦାଚିଦପି ମେଧାବୀ ସ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମୋ ମତଃ ।
ଜ୍ଞାନିନାଂ ବିବିଧାନାଂ ଚ ସ୍ଥିତିଂ ଜାନାତି ସର୍ୱଦା ॥ ୧୨୮ ॥
ସ୍ୱାନୁଭୂତ୍ୟା ସ୍ୱାନ୍ତରେବ ସ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମୋ ମତଃ ।
ସଂଶୟୋ ବାପି କାମୋ ବା ଯସ୍ୟ ନାସ୍ତ୍ୟେବ ଲେଶତଃ ॥ ୧୨୯ ॥
ନିର୍ଭୟୋ ବ୍ୟବହାରେଷୁ ସ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମୋ ମତଃ ।
ସର୍ୱ ସୁଖଞ୍ଚ ଦୁଃଖଞ୍ଚ ବ୍ୟବହାରଞ୍ଚ ଜାଗତମ୍ ॥ ୧୩୦ ॥
ସ୍ୱାତ୍ମନ୍ୟେବାଭିଜନାତି ସ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମୋ ମତଃ ।
ଅତ୍ୟନ୍ତଂ ବଦ୍ଧମାତ୍ମାନଂ ମୁକ୍ତଂ ଚାପି ପ୍ରପଶ୍ୟତି ॥ ୧୩୧ ॥
ଯଃ ସ୍ୱାତ୍ମନି ତୁ ସର୍ୱାତ୍ମା ସ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମୋ ମତଃ ।
ଯଃ ପଶ୍ୟନ୍ ବନ୍ଧଜାଲାନି ସର୍ୱଦା ସ୍ୱାତ୍ମନି ସ୍ଫୁଟମ୍ ॥ ୧୩୨ ॥
ମୋକ୍ଷଂ ନାପେକ୍ଷତେ କ୍ୱାପି ସ ସିଦ୍ଧେଷୂତ୍ତମୋ ମତଃ ।
ସିଦ୍ଧୋତ୍ତମୋଽହମେବେହ ନ ଭେଦସ୍ତ୍ୱାବୟୋଃ କ୍ୱଚିତ୍ ॥ ୧୩୩ ॥
ଏତଦ୍ୱା ଋଷୟଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସୁସ୍ପଷ୍ଟମନୁୟୁକ୍ତୟା ।
ଏତନ୍ମୟୋକ୍ତଂ ବିଜ୍ଞାୟ ନ କ୍ୱଚିତ୍ ପରିମୁହ୍ୟତି ॥ ୧୩୪ ॥
ଇତ୍ୟୁକ୍ତ୍ୱା ସା ପରା ବିଦ୍ୟା ବିରରାମ ଭୃଗୁଦ୍ୱହ ।
ଶ୍ରୁତ୍ୱୈତଦୃଷୟଃ ସର୍ୱ ସନ୍ଦେହମପହାୟ ଚ ॥ ୧୩୫ ॥
ନତ୍ୱା ଶିବାଦୀନ୍ ଲୋକେଶାନ୍ ଜଗ୍ମୁଃ ସ୍ୱଂ ସ୍ୱଂ ନିବେଶନମ୍ ।
ବିଦ୍ୟାଗୀତା ମୟୈଷା ତେ ପ୍ରୋକ୍ତା ପାପୌଘନାଶିନୀ ॥ ୧୩୬ ॥
ଶ୍ରୁତା ବିଚାରିତା ସମ୍ୟକ୍ ସ୍ୱାତ୍ମସାମ୍ରାଜ୍ୟଦାୟିନୀ ।
ବିଦ୍ୟାଗୀତାଽତ୍ୟୁତ୍ତମେୟଂ ସାକ୍ଷାଦ୍ୱିଦ୍ୟାନିରୂପିତା ॥ ୧୩୭ ॥
ପଠତାଂ ପ୍ରତ୍ୟହଂ ପ୍ରୀତା ଜ୍ଞାନଂ ଦିଶତି ସା ସ୍ୱୟମ୍ ।
ସଂସାରତିମିରାମ୍ଭୋଧୌ ମଜ୍ଜତାଂ ତରଣିର୍ଭବେତ୍ ॥ ୧୩୮ ॥
ଇତି ଶ୍ରୀତ୍ରିପୁରାରହସ୍ୟେ ଜ୍ଞାନଖଣ୍ଡେ
ବିଦ୍ୟାଗୀତାନାମ ବିଂଶତିତମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
Also Read:
Vidya Gita Lyrics in Hindi | English | Bengali | Gujarati | Kannada | Malayalam | Oriya | Telugu | Tamil
